PERS
BERICHT
Brussel/Utrecht 10 maart 2010
Resultaten 2009
Solide nettowinst verzekeringsbedrijf EUR 456 miljoen, sterke
vermogenspositie van 231%
Leven boekt weer winst: EUR 382 miljoen
Nettowinst Niet-leven EUR 74 miljoen, hogere schadeclaims drukken op het resultaat
Market Consistent Embedded Value 2009 15% hoger: EUR 4,9 miljard
Totaal bruto premie-inkomen EUR 15,8 miljard overtreft niveau 2008
Geconsolideerd premie-inkomen 3% hoger: EUR 12,0 miljard
Premie-inkomen niet-geconsolideerde partners met 25% gestegen naar EUR 3,8
miljard
Nettowinst groep EUR 1.192 miljoen, nettowinst Algemeen EUR 736
miljoen
Nettowinst Algemeen vooral bepaald door EUR 697 miljoen meerwaarde op
desinvestering 25%+1 aandeel AG Insurance
Positief effect calloptie op aandelen BNP Paribas EUR 581 miljoen na belastingen;
negatief effect van EUR 316 miljoen in verband met RPN(I)
Negatief effect van EUR 301 miljoen (na belastingen) van geschil met Fortis Bank
inzake Fortis Capital Company Ltd
Dividendvoorstel 2009: 8 eurocent per aandeel in contanten
stelt naamswijziging voor: "ageas"
CEO Bart De Smet:
Het afgelopen jaar is een tijd geweest van ingrijpende veranderingen voor Fortis. We hebben een aantal belangrijke beslissingen
genomen over de toekomstige ontwikkeling van ons bedrijf en hebben het jaar veel stabieler en sterker afgesloten. Ondanks de nog
altijd moeilijke omstandigheden hebben we de waarde van onze commerciële positie weten te handhaven. In de voor ons
belangrijkste markten in Europa en Azië hebben we onze positie zelfs weten te versterken. In 2009 en tot op de dag van vandaag
was en blijft de marktomgeving onvoorspelbaar en uitdagend.. Onze financiële resultaten en stevige kapitaalpositie vormen een rots
in tijden van wisselvallige financiële markten. We bewaken continu de beleggingsportefeuille die aan onze langetermijnverplichtingen
in Leven ten grondslag ligt. Hoewel die portefeuille toch al een relatief laag risicoprofiel kent, hebben we, indien mogelijk, het
concentratierisico verlaagd waar we dat raadzaam vonden. In Niet-leven hebben we een aantal maatregelen getroffen om de
bedrijfsprestaties te verbeteren.
Ook 2010 wordt weer een belangrijk jaar. Een jaar waarin we ons zullen richten op de ontwikkeling van de verzekeringsactiviteiten in
het belang van de langetermijntoekomst van ons bedrijf. In combinatie met de passie en inzet van onze collega's hebben de tot nu
toe gezette stappen ons in een goede uitgangspositie voor de toekomst gebracht. Onze leidraad: het creëren van duurzame waarde
voor al onze stakeholders. Een belangrijk element blijft het actieve beheer van de juridische procedures. Uit respect voor het
onderzoek en juridische procedures met betrekking tot het verleden, is het de belangrijkste opdracht en plicht van de Board om te
handelen in het belang van zijn huidige aandeelhouders en om de financiële stabiliteit van het nieuwe Fortis op lange termijn te
beschermen. Tot slot kondig ik graag de naam van onze nieuwe groep aan: "ageas", een nieuwe identiteit voor dit bedrijf, waarmee
een nieuw tijdperk wordt ingeluid.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 1
Kerncijfers Fortis
in miljoenen EUR
2009 2008 H2 09 H2 08 H1 09
Nettowinst verzekeringen voor minderheidsbelangen 576 31 314 - 318 262
- AG Insurance 435 12 229 - 239 206
- Fortis Insurance International 141 19 84 - 80 57
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 456 6 227 - 313 229
- AG Insurance 366 6 171 - 242 195
- Fortis Insurance International 90 - 0 57 - 71 33
Nettowinst Algemeen (incl. eliminaties) 736 - 616 78 - 322 658
- Nettowinst Algemeen excl. waarde calloptie 155 - 616 - 21 - 322 176
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders* 1.192 - 28.022 306 - 635 886
- Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders excl. waarde calloptie 611 - 28.022 207 - 635 404
Beheerd vermogen (in miljarden EUR) 73.0 65.8 73.0 65.8 68.5
Operationele kosten Leven/beheerd vermogen Leven 0.59% 0.59% 0.59% 0.59% 0.59%
Combined ratio 105.1% 99.8% 104.3% 100.0% 105.8%
Totaal solvabiliteitsratio Verzekeringen (%) 231% 202% 231% 202% 229%
Embedded Value 4.898 4.271 * * *
Value of New Business (VANB) 69 81 * * *
Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen (in miljoenen) 2.475 2.296 2.475 2.396 2.475
Winst per aandeel (in EUR) 0,48 - 12,21 0,12 - 12,38 0,36
- Winst per aandeel excl. waarde calloptie (in EUR) 0,24 - 12,21 0,08 - 12,38 0,16
- Voor nettoresultaat op beëindigde activiteiten 0,48 - 0,27 0,12 - 0,31 0,36
Netto eigen vermogen per aandeel (in EUR) 3,37 2,75 3,37 2,75 3,11
- Netto eigen vermogen per aandeel excl. waarde calloptie (in EUR) 3,14 2,75 3,14 2,75 2,91
Dividend per aandeel (in EUR) 0,08 -
Rendement op eigen vermogen 15% - 97% 9% - 6%
- Rendement op eigen vermogen per aandeel excl. waarde calloptie (in EUR) 7.8% - 5% 2.8% -
* In het nettoresultaat over 2008 was een verlies uit de beëindigde activiteiten begrepen van EUR 27,4 miljard
Persbericht
10 maart 2010 Inhoud
Resultaten 2009 Hoofdpunten............................................................................................3
AG Insurance...........................................................................................8
Meer informatie: Insurance International..................................................................13
Investor Relations: Frank Vandenborre Embedded Value en Value Added New Business...................................19
Tel.: +32 2 565 57 49 Algemeen ............................................................................................21
frank.vandenborre@fortis.com Beleggingsportefeuille en vermogenspositie...........................................28
Bijlage 1: Geconsolideerde balans (jaarultimo).....................................34
Pers: Kathleen Steel Bijlage 2: Resultatenrekening (jaarultimo 2009)....................................35
Tel.: +32 2 565 22 66 Bijlage 3: Belangrijkste prestatieindicatoren.........................................36
kathleen.steel@fortis.com Bijlage 4: Halfjaarcijfers per segment...................................................38
Bijlage 5: Vergelijkende cijfers premie-inkomen...................................41
Bijlage 6: Premie-inkomen per regio....................................................42
Bijlage 7: Materieel eigen vermogen....................................................43
Bijlage 8: Voorwaardelijke verplichtingen.............................................44
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 2
Hoofdpunten
In de resultaten voor 2009 komt voor de eerste keer de nieuwe focus van Fortis als pure internationale
verzekeringsmaatschappij met een evenwichtige portefeuille van uitontwikkelde en opkomende activiteiten volledig tot uiting.
Het aan de aandeelhouders toewijsbare nettoresultaat van Fortis over 2009 kwam uit op EUR 1.192 miljoen. De nettowinst
uit de verzekeringsactiviteiten verbeterde sterk in vergelijking met 2008 en bereikte een niveau van EUR 456 miljoen. Fortis
Algemeen droeg EUR 736 miljoen bij door een aantal buitengewone posten waaronder de winst op de verkoop van 25%+ 1
aandeel van AG Insurance aan Fortis Bank en andere elementen in verband met de transactie met BNP Paribas, de
Belgische Staat en Fortis Bank, die op 12 mei 2009 is afgerond.
Over het tweede halfjaar bedroeg de nettowinst EUR 306 miljoen. De nettowinst van de verzekeringsactiviteiten was stabiel
ten opzichte van de eerste jaarhelft; door de verkoop van het belang van 25%+ 1 aandeel in AG Insurance stegen de
minderheidsbelangen. De nettowinst van Algemeen van EUR 78 miljoen viel toe te schrijven aan de toenemende waarde van
de calloptie op aandelen BNP Paribas en een lagere negatieve reële waarde van de RPN(I).
Zie pagina's 9 tot en met 32 voor nadere informatie.
Verzekeringen
Nettoresultaat
De nettowinst uit de verzekeringsactiviteiten (toewijsbaar Op segmentbasis kwam het aan de aandeelhouders toe te
aan de aandeelhouders) bedroeg voor 2009 rekenen nettoresultaat van AG Insurance uit op 366
EUR 456 miljoen tegen EUR 6 miljoen voor 2008. Na de miljoen. De nettowinst toewijsbaar aan de
aanzienlijke verliezen in 2008 door ongunstige financiële minderheidsbelangen bedroeg EUR 69 miljoen en is vooral
markten is het levenbedrijf in 2009 weer uit de rode cijfers verbonden aan het belang van 25% + 1 aandeel dat Fortis
gekomen: EUR 382 miljoen. Bij Niet-leven (na Bank in mei 2009 heeft aangekocht. In overeenstemming
minderheidsbelangen) was daarentegen sprake van meer met de algemene tendens in het levenbedrijf viel de
dan een halvering van de nettowinst tot EUR 74 miljoen resultaatsverbetering toe te schrijven aan mildere financiële
door hogere schadeclaims bij zowel auto- als markten. Wel werd het nettoresultaat gedrukt door lagere
brandverzekeringen. financiële rendementen en unit-linked vergoedingen. Bij
Niet-leven werden de resultaten uit brandverzekeringen
Ten opzichte van 2008 verbeterden de beïnvloed door de toenemende frequentie en ernst van met
beleggingsinkomsten bij Leven. De financiële baten werden het weer samenhangende gebeurtenissen; bij
in 2009 veel minder beïnvloed door lastige financiële autoverzekeringen lagen de schadeclaims hoger dan in
markten, een tendens die zich op alle markten aftekende 2008. De combined ratio kwam voor 2009 uit op 103,2%
waarin Fortis opereert. De resultaten werden echter nog tegen 100,9%. De toename valt vooral toe te schrijven aan
altijd nadelig beïnvloed door lagere beleggingsrendementen de hogere schaderatio en hogere kosten. Tot slot
en lagere commissie-inkomsten in verband met gemiddeld profiteerde het resultaat over 2009 van een eenmalige
lagere unit-linked reserves. belastingteruggave (DBI)1 van EUR 94 miljoen in het eerste
halfjaar. Voor een groot deel werd dit echter tenietgedaan
Bij Niet-leven hadden de belangrijkste werkgebieden, door het effect van de financiële markten op de
België en het Verenigd Koninkrijk, te lijden van een beleggingsportefeuille (EUR 77 miljoen). Beide invloeden
ongunstige schadeontwikkeling en toenemende kosten voor lieten zich met name in het eerste halfjaar gelden.
rebranding en separatie, met name in België. Een en ander
leidde tot een hogere combined ratio en lagere operationele
marge, die tezamen de daling van het nettoresultaat naar
EUR 74 miljoen volledig verklaren. Dit was ruim onder het
niveau van 2008.
1 Definitief Belaste Inkomsten (DBI): belastingteruggave op basis van een
wijziging in de Belgische wetgeving inzake belastingvrijstelling van bepaalde
dividenden.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 3
Tegenover de hogere verzekeringsresultaten in de tweede Het totale bruto premie-inkomen bij AG Insurance liep op
jaarhelft van 2009 stonden hogere minderheidsbelangen in tot EUR 6,9 miljard, een toename met 9% vergeleken met
verband met het belang van 25% dat door Fortis Bank is vorig jaar. Het premie-inkomen bij Leven steeg met 11%
verworven. De uitkomst was een stabiel nettowinstniveau naar EUR 5,4 miljard, terwijl Niet-leven met 3% omhoog
ten opzichte van het eerste halfjaar. klom naar EUR 1,5 miljard. In Leven werd de omzet vooral
bepaald door het solide premie-inkomen via het bankkanaal
De nettowinst van Fortis Insurance International (FII) na en de sterke ontwikkeling van Employee Benefits. Het
minderheidsbelangen bedroeg EUR 90 miljoen in vergelijking premie-inkomen Niet-leven groeide met meer dan de
met een `break-even' in 2008. De nettowinst toewijsbaar geschatte totale marktgroei in 2009: 3% tegen gemiddeld
aan de minderheidsbelangen kwam uit op EUR 51 miljoen 1% voor de markt. Deze prestatie was deels te danken aan
en werd vooral gedragen door de nettowinst in Portugal. De nieuwe productie maar deels ook aan hogere tarieven, met
nettobijdrage van de Niet-levenactiviteiten ondervond name bij autoverzekeringen. Uit de meest recente studie van
nadelige gevolgen van een kleinere bijdrage uit de Britse Assuralia blijkt dat AG Insurance in zowel Leven als Niet-
autoverzekeringen, waar zich meer lichamelijke ongevallen leven zijn leidende marktpositie heeft weten te behouden:
aandienden. De combined ratio kwam hierdoor in 2009 uit AG Insurance blijft onbetwist marktleider in België in
op 107,8%, vergeleken met 98,4% in 2008. Individueel en Collectief Leven, met een marktaandeel van
circa 30%. Bij Niet-leven bezet AG Insurance nog altijd de
Het nettoresultaat van FII werd gekenmerkt door een sterk tweede plaats met een marktaandeel van meer dan 15%.
tweede halfjaar: ten grondslag aan het nettowinstbedrag
van EUR 57 miljoen lagen betere beleggingsmarges, het Het totale bruto premie-inkomen bij Fortis Insurance
uitblijven van beleggingsverliezen en een eenmalige International, met inbegrip van de niet-geconsolideerde
nettobate van EUR 15 miljoen. partners op basis van 100%, bedroeg EUR 8,9 miljard, een
stijging met 7% ten opzichte van 2008. Het premie-inkomen
Leven was goed voor EUR 7,4 miljard en Niet-leven voor
Bruto premie-inkomen EUR 1,5 miljard. De niet-geconsolideerde partners boekten
in 2009 een premie-inkomen van EUR 3,8 miljard. Dit was
De commerciële prestaties zijn onder lastige een stijging van 25% op jaarbasis en kwam op het conto
omstandigheden toch solide gebleven. De sterke van alle landen waarin Fortis actief is, en dan vooral China.
ontwikkeling van de eerste jaarhelft is ook het tweede De activiteiten in Azië overstegen voor het eerst het niveau
halfjaar herhaald: het totale bruto premie-inkomen bereikte van EUR 4 miljard aan premie-inkomen. Bij de volledige
in 2009 een niveau van EUR 15,8 miljard, een toename met geconsolideerde entiteiten noteerde Luxemburg in het
8% ten opzichte van 2008, EUR 7,9 miljard in beide tweede halfjaar een krachtige resultaatontwikkeling, dankzij
jaarhelften. Het premie-inkomen Leven lag zowel bij een sterk FOS-resultaat in december 2009 (FOS staat voor
International als in België hoger, een wereldwijde stijging van Freedom Of Services). De activiteiten in Frankrijk trokken het
10% ten opzichte van 2008 tot EUR 12,8 miljard. Het tweede halfjaar weer aan, maar niet genoeg om de zwakke
premie-inkomen Niet-leven werd nadelig beïnvloed door prestaties van de eerste jaarhelft te compenseren. Portugal
ongunstige wisselkoersen maar bleef niettemin stabiel op tekende wederom voor een solide bijdrage: een premie-
EUR 3 miljard. inkomen van bijna EUR 2,4 miljard. Tot slot was het premie-
inkomen in de Britse Niet-leven activiteiten 6% hoger tegen
Het premie-inkomenniveau profiteerde van een sterk herstel constante wisselkoersen, maar bleef dit bij de huidige
van de commerciële activiteiten in België in zowel Leven als wisselkoers iets achter op 2008.
Niet-leven (in de tweede jaarhelft van 2008 verliep de
ontwikkeling daarentegen moeizaam). De internationale
activiteiten werden gekenmerkt door uitstekende prestaties
van de samenwerkingsverbanden in Azië en het sterk
gestegen premie-inkomen in Luxemburg in het vierde
kwartaal. Bij zowel AG Insurance als Fortis Insurance
International stond de unit-linked verkoop onder
druk:omdat de voorkeur van de klant op dit moment
uitgaat naar levensverzekeringsproducten tegen een
gegarandeerde rente.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 4
Beleggingsportefeuille vallen de geconsolideerde activiteiten, maar niet de partners
in Azië of Algemeen (de activiteiten van de holding).
Het profiel en het beheer van de beleggingsportefeuille van
Fortis vormen een afspiegeling van het langetermijnkarakter De Value Added by New Business (VANB) daalde naar EUR
van de verplichtingen. De meerderheid van de activa is 69 miljoen, tegen EUR 81 miljoen ultimo 2008. Aan die
belegd in vastrentende waarden met een hoge rating en daling ligt hoofdzakelijk de lagere contante waarde van de
relatief lange looptijd en wordt beheerd volgens het premies uit nieuwe productie (Present Value of New
uitgangspunt `kopen en aanhouden'. Business Premiums of PVBNP) bij Fortis Insurance
International ten grondslag. Bij AG Insurance werd de VANB
De beleggingsportefeuille van Fortis was ultimo 2009 daarentegen omhooggestuwd door gunstiger financiële
gestegen tot EUR 56,4 miljard door een nieuwe premie markten waar 2008 leed onder wanbetalingen bij obligaties.
instroom en een herwaardering van de activa. De
samenstelling van de portefeuille is in 2009 niet belangrijk
veranderd: ruim 90% is belegd in vastrentende waarden en
circa 3% in aandelen. De kredietkwaliteit van de portefeuille Algemeen
bleef eveneens hoog: 99% van de beleggingen kan worden
aangemerkt als investment grade en zo'n 90% van de totale Nettowinst
portefeuille heeft de rating A of hoger. Van de portefeuille is De nettowinst van Algemeen bedroeg in 2009
65% oftewel EUR 33,4 miljard belegd in staatsobligaties en EUR 736 miljoen, met name door eenmalige en lopende
EUR 17,4 miljard in bedrijfsobligaties. De toegenomen posten.
onzekerheid over sommige soevereine landen in Europa
heeft de waarde negatief beïnvloed van onder andere onze Bij de eenmalige posten is de belangrijkste bijdrage aan het
Zuid-Europese investeringen, en heeft de latente nettoresultaat van Algemeen de meerwaarde van EUR 697
meerwaarden aangetast. Hierdoor heeft Fortis eind 2009 miljoen op de verkoop van 25% + 1 aandeel van AG
het concentratierisico op Griekenland met 850 miljoen Insurance aan Fortis Bank in mei 2009.
verminderd en in de eerste maanden van 2010 heeft Fortis
bijkomend voor EUR 1,5 miljard verkocht, hoofdzakelijk Daarnaast omvat het nettoresultaat van Algemeen een
Italiaanse obligaties met relatief korte looptijden (situatie tot aantal posten die samenhangen met bepaalde financiële
3 maart 2010). De directe invloed op het resultaat van het instrumenten, en met de transacties met BNP Paribas, de
herschikken van de investeringen zal beperkt blijven. Belgische Staat en Fortis Bank, die elkaar vrijwel
Beleggingen in bedrijfsobligaties hebben overwegend een compenseerden: een last van EUR 301 miljoen (na
investment grade rating; EUR 8,4 miljard zit in financiële belastingen) in verband met de afschrijving van de vordering
ondernemingen en EUR 6,5 miljard is in op Fortis Bank Nederland en Fortis Capital Company Ltd
overheidsinstellingen en supranationale instellingen belegd. (FCC). Fortis is van mening dat het hiervoor een vergoeding
kan reclameren en heeft hiervoor op 24 Augustus 2009 een
Eind 2009 beheerde Fortis Real Estate, een 100% dochter procedure opgestart tegen de Nederlandse Staat, Fortis
van AG Insurance voor EUR 3,9 miljard activa. Het totaal Bank Nederland en FCC. Verder omvat het een bate van
geïnvesteerde bedrag in 2009 bedroeg EUR 400 miljoen, EUR 581 miljoen na belastingen voor de waarde van de
vooral in België, maar ook parkings in Spanje (gerealiseerd calloptie op de aandelen van BNP Paribas in het bezit van
in 2010). de FPIM, en de negatieve reële waarde van EUR 316
miljoen in verband met de RPN(I).
Embedded Value en De lopende posten bij Algemeen zijn met name de
Value Added by New Business (VANB) nettorentebaten of -lasten (bijna `break even' in 2009) en de
Ultimo 2009 was de Embedded Value gestegen van EUR kosten op holdingniveau (EUR 91 miljoen). Laatstgenoemde
4,3 miljard naar EUR 4,9 miljard. De stijging was met name kosten betreffen personeelskosten en holdingkosten, maar
te danken aan de rentestand, solide operationele ook een aanzienlijk bedrag aan eenmalige separatiekosten
kasstromen en een herstel van de financiële markten in en juridische kosten.
2009. De cijfers per ultimo 2008 zijn gecorrigeerd voor de
veranderde scope als gevolg van onder andere de verkoop Het vermogensbelang van EUR 760 miljoen in Royal Park
van het belang van 25% + 1 aandeel van AG Insurance aan Investments was ultimo 2009 ongewijzigd.
Fortis Bank in 2009 en een aantal verbeterde aanpassingen
aan de modellen. Onder de scope van de EV-rapportage
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 5
Voorwaardelijke verplichtingen Nettokaspositie
De nettokaspositie van Algemeen bedroeg op 31
De AFM heeft Fortis SA/NV en Fortis N.V. een boete december 2009 EUR 3,0 miljard, uitgaande van de volledige
opgelegd van EUR 576.000 voor overtredingen tegen de aflossing van de European medium-term notes (EMTN),
Wet op het financieel toezicht (Wft). Volgens de AFM zijn er vrijwel stabiel ten opzichte van het niveau eind juni 2009.
op 5 juni 2008 door Fortis bepaalde verklaringen afgelegd Het nog uitstaande bedrag uit hoofde van het EMTN-
over de solvabiliteitspositie van Fortis die onjuist of programma was ultimo 2009 EUR 915 miljoen (in
misleidend zouden zijn. Verder had Fortis volgens de AFM vergelijking met het oorspronkelijke bedrag van EUR 9,0
op 14 juni 2008 bekend moeten maken dat de door de miljard).
Europese Commissie opgelegde voorwaarden (de `EC
Remedies') met zich meebrachten dat de financiële heeft in het bericht over de strategische evaluatie in
doelstellingen voor 2008 en daarna niet zonder extra september het begrip discretionair kapitaal2
maatregelen konden worden gerealiseerd. Dit zou kunnen geïntroduceerd. Eind december 2009 bedroeg dat
betekenen dat beleggers zouden kunnen beweren in de discretionaire kapitaal EUR 1,3 miljard, en bleef constant
periode tussen 5 en 25 juni 2008 te hebben verhandeld vergeleken met eind juni 2009.
zonder over volledig correcte informatie te beschikken.
Fortis betwist de beweerde overtredingen en heeft beroep
aangetekend tegen het besluit van de AFM. Dividend
Voor meer informatie met betrekking tot alle voorwaardelijke De Raad van Bestuur van Fortis zal aan de Algemene
juridische verplichtingen, zie bijlage 8 sectie 'Voorwaardelijke Vergaderingen van Aandeelhouders van 28 en 29 april 2009
verplichtingen'. een dividendvoorstel van 8 eurocent per aandeel (bruto) ter
goedkeuring voorleggen. Dit komt neer op een
uitkeringspercentage van circa 41% van de winst uit het
Groep verzekeringsbedrijf en is in overeenstemming met het
dividendbeleid dat eind september is aangekondigd.
Eigen vermogen
Het netto vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders FTE's
steeg van EUR 6,8 miljard ultimo 2008 naar EUR 8,4 miljard
ultimo december 2009, dankzij de gerealiseerde nettowinst Op 31 december 2009 had Fortis 10.613 FTE's, waarvan
in 2009 en de toename van de in het eigen vermogen 5.635 bij AG Insurance (inclusief 1.746 FTE's bij Fortis Real
vervatte niet-gerealiseerde winsten en verliezen Estate), 4.940 bij Fortis Insurance International en 38 bij
(EUR 348 miljoen). Het verzekeringsbedrijf was goed voor Algemeen.
EUR 5,5 miljard daarvan, oftewel AG Insurance voor EUR
2,9 miljard en Fortis Insurance International voor EUR 2,7
miljard. Aan Algemeen kan EUR 2,8 miljard worden
toegerekend.
Kapitaal
Het kernvermogen van Fortis bedroeg ultimo 2009 EUR 8,6
miljard. Dit lag EUR 5,8 miljard boven het totale
geconsolideerde wettelijk vereiste minimum voor de
verzekeringsactiviteiten. Het totale beschikbare vermogen
van de verzekeringsentiteiten beliep EUR 6,4 miljard, 231%
van het wettelijk vereiste minimum. De solvabiliteitsratio
bedroeg eind 2009 205% voor AG Insurance en 300% voor
Fortis Insurance International.
2definieert discretionair kapitaal als het laagste bedrag van enerzijds
de beschikbare kasgelden en anderzijds het totale vermogen van Algemeen
gecorrigeerd voor (voorwaardelijke) illiquide activa en reeds aangegane
investeringsverplichtingen.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 6
De activiteiten van Fortis
In december 2008 heeft het Hof van Beroep in Brussel in Algemeen, bestaande uit de holdingmaatschappijen en
een arrest aan Fortis opgelegd dat de besluiten van de diverse financieringsinstrumenten (ook wel vehikels
Raad van Bestuur en de overeenkomsten van 5 en 6 genoemd). Tot Algemeen behoort tevens het belang in
oktober 2008 ter goedkeuring aan de Algemene Royal Park Investments, de in contanten afgewikkelde
Vergadering van Aandeelhouders van Fortis SA/NV dienden calloptie op aandelen BNP Paribas en de reële waarde
te worden voorgelegd. Het Hof heeft daarnaast een van de toekomstige rentebetalingen per kwartaal, op
commissie van deskundigen aangesteld met als opdracht basis van de waarde van de Relative Performance Note
de omstandigheden te onderzoeken waaronder de gekoppeld aan het financiële instrument CASHES, de
transacties zijn aangegaan. Dit heeft geleid tot een herziene zogenoemde RPN(I).
overeenkomst eind januari 2009, die op 11 februari 2009 is
voorgelegd aan de aandeelhouders van Fortis SA/NV en Als onderdeel van het stroomlijnen van zijn
door hen is afgewezen. Op 6 maart 2009 zijn de partijen het verzekeringsportefeuille heeft Fortis in de loop van
eens geworden over een derde overeenkomst ter september en oktober 2009 de verkoop aangekondigd van
goedkeuring van de aandeelhouders. de Niet-levenactiviteiten in Luxemburg aan La Bâloise,
alsmede de beëindiging van de zelf opgestarte activiteiten in
De belangrijkste elementen van deze nieuwe transactie Rusland.
waren:
de verkoop van 25% + 1 aandeel van Fortis Insurance heeft in september 2009 daarnaast twee nieuwe
Belgium aan Fortis Bank; samenwerkingsverbanden aangekondigd:
een vermogensinvestering van maximaal EUR 760 In het Verenigd Koninkrijk hebben Tesco en Fortis UK
miljoen in Royal Park Investments (RPI) in ruil voor een onderhandelingen afgerond voor een nieuw
belang van 44,7%; RPI is de SPV die een deel van de samenwerkingsverband, dat via een nieuw op te richten
gestructureerde kredietportefeuille van Fortis Bank zou entiteit auto- en brandzekeringen gaat verkopen. Het
verwerven; nieuwe samenwerkingsverband is naar verwachting eind
geen directe betaling van de EUR 2,35 miljard uit hoofde 2010 operationeel en zal in eerste instantie doorgaan tot
van de CASHES, maar in plaats daarvan een door de ten minste 2015. De verwachting is dat het
Belgische Staat gegarandeerd rentecompensatie- samenwerkingsverband op jaarbasis EUR 570 miljoen
mechanisme op kwartaalbasis tussen Fortis en Fortis bruto premie gaat bijdragen.
Bank, de zogenoemde RPN(I); In Italië hebben Fortis en BNP Paribas Assurance de
de toekenning van een in contanten af te rekenen overname aangekondigd van 50%+1 aandeel in UBI
calloptie, gekoppeld aan de aandelen BNP Paribas in Assicurazioni, een toonaangevende bankverzekeraar in
het bezit van de FPIM. Deze rechten vervingen het Niet-leven in Italië. De transactie heeft eind 2009 van de
zogenoemde Coupon 42-mechanisme dat onderdeel lokale toezichthouder het groene licht gekregen en de
uitmaakte van de originele overeenkomst van oktober operationele activiteit is gestart.
2008 en welke nu is komen te vervallen.
In Thailand, tot slot, hebben Fortis en de andere
Op 28 en 29 april hebben de Algemene Vergaderingen van aandeelhouders van de Muang Thai Group Holding een
Aandeelhouders van respectievelijk Fortis SA/NV in Gent en overeenkomst getekend met Kasikornbank: laatstgenoemde
Fortis N.V. in Utrecht hun goedkeuring gehecht aan de heeft haar aandelenbelang in Muang Thai verhoogd naar
nieuwe transacties. De afronding vond plaats op 12 mei 51%. Het economisch belang van Fortis in de Leven- en
2009. Niet-leven activiteiten van Muang Thai is hierdoor gedaald
van respectievelijk 40% naar 31% en van 15% naar 12%.
Fortis bestaat derhalve sinds 12 mei 2009 uit:
75%-1 aandeel in AG Insurance, voorheen Fortis Een uitgebreider overzicht is te vinden in het halfjaarbericht
Insurance Belgium; van 27 augustus 2009 en in het jaarverslag 2009. Daarnaast
Insurance International, een aantal internationale heeft Fortis op 25 september 2009 een persbericht
verzekeringsactiviteiten Leven en Niet-leven in Europa en gepubliceerd waarin de uitkomsten van de strategische
Azië; evaluatie nader zijn toegelicht.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 7
AG Insurance
Resultatenrekening Leven
AG Insurance Leven
in miljoenen EUR 2009 2008 Mutatie H2 09 H2 08 H1 09
Brutopremies 4.769 4.077 17% 2.318 1.754 2.451
Beleggingscontracten zonder discretionaire winstdeling 583 740 - 21% 288 368 295
Bruto premie-inkomen Leven 5.352 4.817 11% 2.606 2.122 2.746
Operationele kosten - 177 - 168 5% - 94 - 86 - 84
Technisch resultaat 385 - 11 * 228 - 88 157
Toegerekende meerwaarden - 72 - 66 9% - 26 - 132 - 46
Operationele marge 313 - 77 * 202 - 220 111
Niet-toegerekende overige inkomsten en lasten 91 93 - 3% 51 42 40
Winst voor belastingen 404 16 * 253 - 178 151
Winstbelastingen - 32 - 96 - 67% - 64 - 97 32
Resultaat op beëindigde activiteiten - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan minderheidsbelangen 56 5 * 48 2 10
Nettowinst aandeelhouders voor resultaat desinvesteringen 316 - 85 * 143 - 277 173
Resultaat op desinvesteringen - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 316 - 85 * 143 - 277 173
Resultatenrekening Niet-leven
AG Insurance Niet-leven
in miljoenen EUR 2009 2008 Mutatie H2 09 H2 08 H1 09
Bruto premie-inkomen Niet-leven 1.515 1.465 3% 707 691 808
Operationele kosten - 250 - 235 6% - 124 - 120 - 126
Technisch resultaat 74 - 119 * 55 - 60 19
Toegerekende meerwaarden - 9 - 2 38% - 4 - 12 - 5
Operationele marge 65 - 117 - 45% 51 48 14
Niet-toegerekende overige inkomsten en lasten 12 15 - 16% 5 13 7
Winst voor belastingen 77 132 - 41% 56 61 21
Winstbelastingen - 14 - 40 - 65% - 16 - 25 2
Resultaat op beëindigde activiteiten - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan minderheidsbelangen 13 1 * 12 1 1
Nettowinst toewijsbaar aan aandeelhouders voor
resultaat op desinvesteringen 50 91 - 45% 28 35 22
Resultaat op desinvesteringen - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 50 -91 - 45% 28 35 22
Resultatenrekening
AG Insurance
in miljoenen EUR 2009 2008 Mutatie H2 09 H2 08 H1 09
Bruto premie-inkomen 6.867 6.282 9% 3.313 2.813 3.554
Operationele kosten - 427 - 404 6% - 218 - 206 - 209
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 366 6 * 171 - 242 195
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 8
Nettowinst herstelt tot EUR 366 miljoen
Nettowinst Leven 2009 EUR 316 miljoen; nettowinst tweede halfjaar grotendeels gelijk
aan eerste halfjaar
Nettowinst Niet-leven 2009 EUR 50 miljoen, 45% minder dan in 2008 door lagere
resultaten bij brandverzekeringen
Minderheidsbelangen stijgen tot EUR 69 miljoen door verkoop van 25%+1 aandeel van
AG Insurance aan Fortis Bank in mei 2009
Totaal bruto premie-inkomen EUR 6,9 miljard
Bruto premie-inkomen Leven 11% hoger, EUR 5,4 miljard
Brutopremies Niet-leven 3% hoger, EUR 1,5 miljard
Combined ratio omhoog naar 103,2% door met het weer gerelateerde
gebeurtenissen
Hogere schadefrequentie en meer grote schadeclaims bij brand- en autoverzekeringen
Acties werden ondernomen in de vorm van tariefsverhogingen bij brand- en
autoverzekeringen, naast herziene productkenmerken
Beheerd vermogen Leven 9% omhoog naar EUR 45 miljard
Hoofdpunten
De nettowinst van AG Insurance kwam in 2009 uit op EUR De nettowinst bedroeg het tweede halfjaar van 2009 EUR
366 miljoen3 in vergelijking met EUR 6 miljoen in 2008. 171 miljoen, tegenover een nettoresultaat van EUR 242
Minderheidsbelangen bedroegen EUR 69 miljoen, waarvan miljoen negatief in dezelfde periode van 2008 en
EUR 56 miljoen in Leven en EUR 13 miljoen in Niet-leven, en EUR 195 miljoen positief in de eerste helft van 2009. Het
hielden hoofdzakelijk verband met het belang van 25% dat effect van de financiële markten op de beleggingsportefeuille
Fortis Bank sinds 12 mei 2009 in AG Insurance aanhoudt. bedroeg EUR 5 miljoen positief in de tweede helft van 2009
tegen EUR 513 miljoen negatief in de tweede helft van 2008
Het resultaat over 2009 bevat een eenmalige DBI- (voor minderheidsbelangen).
belastingteruggave4 van EUR 94 miljoen in het eerste
halfjaar. Het negatieve effect van de financiële markten op Het totale bruto premie-inkomen bedroeg eind 2009 EUR
de beleggingsportefeuille bedroeg EUR 77 miljoen tegen 6,9 miljard, een toename met 9% ten opzichte van 2008. Uit
EUR 534 miljoen in 2008 (voor winstdeelname, na deze sterke commerciële ontwikkeling onder lastige
belastingen en voor minderheidsbelangen). In dat negatieve marktomstandigheden blijkt wel hoe stevig AG Insurance
effect van de financiële markten zit een verlies verwerkt van met haar uitstekende product- en dienstenaanbod in de
EUR 16 miljoen na belastingen op de verkoop van Griekse markt staat.
obligaties (voor een nominale waarde van EUR 0,7 miljard).
Dat verlies is genomen nadat eind 2009 was besloten de Het premie-inkomen bij Leven steeg met 11% tot een
concentratie op bepaalde Europese staatsobligaties te niveau van EUR 5,4 miljard, vooral dankzij een sterke
verminderen. Bij Niet-leven stond de nettowinst van AG instroom van spaargelden via het bankkanaal en een solide
Insurance onder druk door meer schadeclaims in bijdrage van Employee Benefits. De brutopremies bij Niet-
brandverzekeringen. leven stegen per saldo met 3,4% tot EUR 1,5 miljard. De
groei werd in alle productlijnen gerealiseerd maar was toch
vooral te danken aan autoverzekeringen (+6%) en
brandverzekeringen (+3%).
3 Alle cijfers zijn na minderheidsbelangen, tenzij anders aangegeven.
4 Definitief Belaste Inkomsten (DBI): belastingteruggave op basis van een
wijziging in de Belgische wetgeving inzake belastingvrijstelling van bepaalde
dividenden.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 9
Het totale bruto premie-inkomen kwam het tweede halfjaar autoverzekeringen in combinatie met een nieuwe formule
van 2009 uit op EUR 3,3 miljard. In de vergelijkbare periode voor het eigen risico bij autoverzekeringen. De combined
van 2008 was dat EUR 2,8 miljard en in het eerste halfjaar ratio bleef de tweede helft van 2009 redelijk stabiel op
van 2009 bedroeg het bruto premie-inkomen EUR 3,6 100,8% ten opzichte van dezelfde jaarhelft in 2008, maar
miljard. verbeterde wel aanzienlijk ten opzichte van het eerste
halfjaar van 2009 (105,6%).
De operationele kosten gingen per saldo met 6% omhoog
naar EUR 427 miljoen, voornamelijk als gevolg van hogere AG Insurance heeft de solvabiliteitspositie versterkt van
personeelskosten, eenmalige rebranding-kosten in verband 189% in 2008 tot 205% eind 2009, dankzij ingehouden
met de naamswijziging naar AG Insurance, en kosten in nettowinst en hogere ongerealiseerde meerwaarden op de
verband met de afscheiding van Fortis Bank. Loonindexatie aandelenportefeuille.
en meer FTE's verklaren de stijging van de loonkosten. Het
aantal FTE's nam toe tot 5.637 ultimo 2009 tegen 5.589
eind 2008. Dit is inclusief 1.746 FTE's bij Fortis Real Estate. Leven
Er is nieuw personeel aangetrokken voor de administratie Het premie-inkomen bij Leven bereikte in 2009 EUR 5,4
van de recent afgesloten zorgplannen met de transport- en miljard, een stijging van 11% in vergelijking met 2008. Bij
bouwsector. Individueel Leven kwam dit uit op EUR 4,2 miljard en het
premie-inkomen Collectief Leven bedroeg EUR 1,1 miljard,
De hogere operationele kosten hadden slechts een gering een toename ten opzichte van 2008 van respectievelijk 11%
effect op de kostenratio's. Bij Leven was de verhouding en 10%.
kosten/beheerd vermogen stabiel op 0,41%: het beheerd
vermogen steeg gelijk op met de kosten. Bij Niet-leven De sterke ontwikkeling van Individueel Leven was met name
steeg de kostenratio van 16,1% in 2008 naar 16,5% in 2009 te danken aan het bankkanaal, waar de instroom 27%
door de al eerder genoemde kosten voor rebranding en hoger lag dan in 2008. In het huidige klimaat van lage rente
separatie. In het tweede halfjaar van 2009 bedroegen de bleven spaarproducten een zeer interessant alternatief voor
operationele kosten EUR 218 miljoen. De toename met 4% bankdeposito's. Unit-linked premie-inkomen bleef hetzelfde
ten opzichte van de eerste jaarhelft was te wijten aan als de eerste zes maanden en bereikte een niveau van
rebranding- en separatiekosten. EUR 522 miljoen voor het hele jaar (12% lager dan in 2008).
Er zijn het tweede halfjaar nog zes tranches van het
Het technisch resultaat verbeterde in 2009 tot EUR 459 gestructureerde unit-linked product `Smart Invest Bon'5
miljoen . In 2008 was dat daarentegen EUR 130 miljoen geïntroduceerd, waarmee in 2009 in het totaal EUR 296
door het sterk negatieve effect van de financiële markten. miljoen is opgehaald.
Het technisch resultaat ontwikkelde zich het tweede halfjaar
bij zowel Leven als Niet-leven beduidend beter en bereikte Het premie-inkomen Individueel Leven via het
een niveau van respectievelijk EUR 228 miljoen en EUR 55 makelaarskanaal daalde in 2009 met 29%. Wel verbeterde
miljoen. In het Levenbedrijf valt de stijging vooral toe te de premieontwikkeling het laatste halfjaar versterkt door
schrijven aan weer aantrekkende CDO's en geringere pensioenspaarproducten. Het lagere premie-inkomen in
reserves voor winstdeling in vergelijking tot de ontwikkeling 2009 is in lijn met de algemene tendens in de markt van
van de financiële baten. Bij Niet-leven plukte het technisch lagere Leven volumes via het brokerkanaal. Daarnaast
resultaat de vruchten van de verbeteringen bij brand- en zaten enkel bedrijfsspecifieke punten tegen, zoals de
autoverzekeringen. negatieve berichtgeving over Fortis met name aan het begin
van het jaar, alsook de geringere belangstelling voor
De combined ratio bedroeg in 2009 103,2% tegen 100,9% producten waarmee in 2008 veel succes was geoogst. Hier
in 2008. Zowel de schaderatio als de kostenratio (inclusief tegenover stond een aantal nieuwe commerciële initiatieven
commissies) stegen met circa 1% als gevolg van een zoals de introductie begin 2009 van Safe Return Plus, een
aanzienlijke toename van het aantal met het weer nieuw spaarproduct met een interessante gegarandeerde
samenhangende claims. Bij brandverzekeringen lag de rente. Hiermee is in 2009 al meer dan EUR 100 miljoen
schadefrequentie hoger, terwijl er zowel bij brand- als bij binnengehaald.
autoverzekeringen een aantal forse schadeclaims
binnenkwamen. Zoals we eind augustus al aangaven, is AG
Insurance van start gegaan met maatregelen die de 5 Smart Invest Bon is een closed-end unit-linked product met
combined ratio moeten helpen verbeteren. Hierbij valt te kapitaalgarantie. De verzekeringnemer belegt voor de middellange of lange
denken aan tariefsverhogingen bij brand- en termijn afhankelijk van de voorwaarden van het onderliggende fonds .
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 10
Niet-leven
Ondanks het lastige marktklimaat en de volatiele De brutopremies stegen met 3% naar EUR 1,5 miljard en
beleggingsomgeving kon AG Insurance de klant in 2009 overtroffen daarmee de gemiddelde geschatte marktgroei
toch rendementen tussen de 3,0% en 4,0% bieden, zowel voor 2009 (+1%6). Het marktaandeel bedroeg eind
in het bank- als brokerkanaal. Deze behoren tot de hoogste september 14,7%, waarmee AG Insurance de tweede
in de Belgische markt. Bij Employee Benefits lag het positie in de markt consolideerde. De brutopremies gingen
rendement op de langetermijninvestering tussen de 3,75% in alle productlijnen omhoog, wat ten dele te danken was
en de 5,0%. aan nieuwe productie maar deels ook aan
tariefsverhogingen.
Premie-equivalenten op jaarbasis (APE) stegen met 4% naar
EUR 437 miljoen, tegen EUR 418 miljoen in 2008. Via het makelaarskanaal verdiende brutopremies kwamen
uit op EUR 1,1 miljard, een stijging met bijna 4% ten
Het marktleiderschap van AG Insurance in Individueel opzichte van 2008. In het klein- en middelgrote bedrijf lagen
Leven is in het jongste marktonderzoek van de de brutopremies 3% hoger op EUR 0,6 miljard en ook bij
beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen, particulieren was de toename solide (+4%). Het premie-
Assuralia,6 nogmaals bevestigd. Volgens de laatste inkomen Niet-leven via het bankkanaal bereikte een niveau
beschikbare gegevens was het marktaandeel Individueel van EUR 0,3 miljard, nipt meer dan het jaar daarvoor.
Leven van AG Insurance 32% ultimo september 2009. Het Zorgpremie-inkomen (via het Employee Benefits-kanaal)
aandeel van AG Insurance in individuele niet-unit-linked steeg met 6% ten opzichte van vorig jaar en kwam uit op
producten klom naar 32% terwijl het aandeel van de unit- EUR 0,2 miljard, vooral dankzij nieuwe productie.
linked markt opliep tot 44%. Bij Collectief Leven was het
marktleiderschap van AG Insurance stabiel met een De combined ratio, inclusief arbeidsongevallen-
marktaandeel van 29%. verzekeringen, steeg tot 103,2%, tegen 100,9% in 2008.
Zoals al gezegd, valt die toename hoofdzakelijk te wijten aan
De operationele marge Leven voor heel 2009 kwam uit op met het weer samenhangende gebeurtenissen. Dit vertaalt
EUR 313 miljoen tegen EUR 77 miljoen negatief in 2008. zich naar een hogere schadefrequentie bij brand- en
Het minder negatieve effect van de financiële markten werd autoverzekeringen en tevens naar hogere schadeclaims in
ten dele tenietgedaan door lagere financiële rendementen. beide categorieën. De operationele marge is als gevolg
daarvan gedaald tot EUR 65 miljoen, tegen EUR 117 miljoen
De nettowinst Leven van AG Insurance bedroeg EUR 372 in 2008. De combined ratio bedroeg de tweede helft van
miljoen tegen een verlies van EUR 80 miljoen het jaar 2009 100,8%, tegen 105,6% in het eerste halfjaar. Deze
daarvoor (na belastingen en voor minderheidsbelangen). In verbetering was te danken aan betere resultaten bij auto- en
dit bedrag is een positief effect van EUR 86 miljoen brandverzekeringen. De operationele marge ging om
begrepen in verband met de eenmalige DBI- dezelfde reden aanzienlijk omhoog: van EUR 14 miljoen naar
belastingteruggave in het eerste halfjaar,en een negatief EUR 51 miljoen.
effect van de financiële markten van EUR 69 miljoen voor
2009. De nettowinst is over heel 2009 gedaald naar EUR 63
miljoen (na belastingen en voor minderheidsbelangen). Dit
Het beheerd vermogen groeide met 9% tot EUR 45,4 werd voornamelijk veroorzaakt door de al eerder genoemde
miljard ultimo 2009, waaraan zowel unit-linked als niet-unit- verslechterde combined ratio. Eenmalige posten waren
linked hebben bijgedragen. Bij niet-unit-linked ging het onder andere een positief effect van EUR 8 miljoen in
beheerd vermogen met 8% omhoog naar EUR 38,8 miljard. verband met de DBI-belastingteruggave en een negatief
Het beheerd vermogen in unit-linked ging met 11% omhoog effect van eveneens EUR 8 miljoen op de
naar EUR 6,6 miljard door de lagere obligatierente en het beleggingsportefeuille (voor minderheidsbelangen). In
herstel van de aandelenmarkten. Het beheerd vermogen in overeenstemming met de betere operationele marge is de
het brokerkanaal passeerde de EUR 10 miljard. nettowinst in de tweede jaarhelft toegenomen tot EUR 41
miljoen, tegen EUR 23 miljoen in de eerste helft.
6 Op basis van marktschattingen 2009 van Assuralia, gepubliceerd op 3
maart 2009.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 11
In de loop van 2009 zijn diverse maatregelen getroffen om het financieel-economische klimaat en de negatieve media-
de winstgevendheid van autoverzekeringen te verbeteren. aandacht rond Fortis. In samenwerking met Katholieke
De tarieven zijn met gemiddeld 3,5% verhoogd en bepaalde Universiteit Leuven heeft Employee Benefits een leerstoel
productkenmerken zijn aangepast. Door deze maatregelen voor pensioenzekerheid opgezet (pensioenwaardering en
en voorziene verdere tariefsstijgingen in 2010 kan het solvabiliteit).
technisch resultaat autoverzekeringen geleidelijk verbeteren,
waardoor ook de combined ratio voor autoverzekeringen in Binnen Niet-leven zette AG Insurance de strategie gericht
2011 weer rond de 100% moet kunnen zitten. op productvernieuwing voort met de lancering van
verschillende nieuwe producten voor de particuliere markt.
De toenemende frequentie en ernst van vaak zeer Ook in de markt voor het klein- en middengroot bedrijf werd
regiogebonden, met het weer samenhangende de productvernieuwing voortgezet, met de introductie van
gebeurtenissen en schadeclaims zijn eveneens aanleiding een aansprakelijkheidsverzekering voor bestuurders en een
geweest voor tariefsverhogingen. transportverzekeringsproduct. Het aanbod van Niet-leven
`pakketten' is uitgebreid met specifieke polissen voor
fysiotherapeuten. Flexibele producten met meerdere
Strategie en bedrijfsontwikkeling dekkingen, zoals `Familis' in de particuliere markt en
`Modulis' voor kleine en middelgrote bedrijven, lieten een
Op 22 juni 2009 is Fortis Insurance Belgium met succes goede groei zien. Eind 2009 bevatte de
omgedoopt tot AG Insurance. Het verwante verzekeringsportefeuille bijna 470.000 Familis-polissen en
separatieproject van BNP Paribas Fortis Bank zal ook in 75.000 Modulis-polissen.
2010 verder worden gezet. Beoogde uitkomst: AG
Insurance vestigen als succesvolle onafhankelijke en Naast haar innovatieve benadering en maatregelen om
toonaangevende verzekeringsmaatschappij, terwijl er operational excellence te bereiken, maakt AG Insurance nog
tegelijkertijd sterke zakelijke banden met Fortis Bank worden steeds optimaal gebruik van cross-selling met Fortis Bank
onderhouden. en multi-channel expertise. De samenwerking tussen
Employee Benefits en BNP Paribas Fortis Commercial
In de loop van 2009 heeft AG Insurance de Banking, alsook het Modulis VIP-concept zijn voorbeelden
innovatiestrategie voor producten en dienstverlening stevig van succesvolle initiatieven voor cross-selling. Dat laatste
neergezet in zowel Leven als Niet-leven. Hieronder volgt een product is een uniek synergiemodel tussen het bankkanaal
aantal voorbeelden: en het makelaarskanaal, dat in minder dan twee jaar al ruim
20.000 leads van Fortis Bank heeft opgeleverd, via meer
Bij Individueel Leven lag in zowel het bank- als dan 1.000 kantoren van Fortis en 3.000 makelaars.
brokerkanaal de nadruk op spaarproducten met een Inmiddels is ruim 45% van de leads omgezet in een Modulis
gegarandeerde rente (Free Invest Plan en Fix & Income via VIP-dossier.
banken en Safe Return Plus via makelaars). Gegeven het
steile verloop van de yieldcurve en de lage rentestand vormt Ondanks de averij die het imago in 2008 tijdelijk heeft
dit product een succesvol alternatief voor een traditionele opgelopen als gevolg van het uiteenvallen van Fortis,
spaarrekening bij een bank. Er werden voortdurend nieuwe bevestigen twee onafhankelijke Belgische
unit-linked producten met kapitaalgarantie (Smart Invest marktonderzoeken (ICMA en AT Kearney) dat AG Insurance
Bon) geïntroduceerd, vooruitlopend op een toenemende nog altijd de voorkeurspartner van de makelarij is.
vraag van klanten naar dergelijke fondsen. Om het Leven-
potentieel van de markt voor het klein- en middengroot
bedrijf aan te boren, werd Pension@work geïntroduceerd.
Bij Collectief Leven & Zorg heeft AG Insurance de
ontwikkeling van nieuwe collectieve levens- en
zorgverzekeringen voor de snelgroeiende markt voor
sectorbrede pensioenen en zorgverzekeringen voortgezet.
Zo werd met succes een collectieve zorgverzekering voor
de transport- en bouwsector geïntroduceerd (waarbij
respectievelijk 60.000 en 155.000 mensen zijn aangesloten).
Het aantal verzekerden kwam daardoor boven de 1 miljoen
uit. Uit het klanttevredenheidsonderzoek van Employee
Benefits bleek een onverminderd klantvertrouwen ondanks
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 12
Fortis Insurance International
Als gevolg van de nieuwe focus op Fortis als internationale verzekeringsmaatschappij is in 2009 besloten Fortis in diverse
bedrijfseenheden op te delen en de Fortis managementstructuur te reorganiseren, waardoor alle activiteiten vanaf 1 januari
2010 vertegenwoordigd zijn in het Management Committee. Met ingang van 2010 wordt ook de financiële verslaglegging
volledig afgestemd op de nieuwe organisatie. Fortis Insurance International wordt met ingang van het eerste kwartaal 2010
onderverdeeld in drie verslaggevingssegmenten: het Verenigd Koninkrijk, het vasteland van Europa en Azië.
Resultatenrekening Leven
Fortis Insurance International Leven
in miljoenen EUR 2009 2008 Mutatie 2009 2008 2009
Brutopremies 1.826 1.719 6% 928 972 898
Beleggingscontracten zonder discretionaire winstdeling 2.187 2.383 - 8% 1.293 927 894
Bruto premie-inkomen Leven 4.013 4.102 - 2% 2.221 1.899 1.792
Operationele kosten - 204 - 193 6% - 102 - 103 - 102
Technisch resultaat 65 - 24 * 30 - 78 35
Toegerekende meerwaarden 4 - 33 * 3 - 32 1
Operationele marge 69 - 57 * 33 - 110 36
Niet-toegerekende overige inkomsten en lasten 69 1 * 58 7 11
Winst voor belastingen 138 - 56 * 91 - 117 47
Winstbelastingen - 28 1 * - 13 - 16 - 15
Resultaat op beëindigde activiteiten - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan minderheidsbelangen 44 10 * 23 - 14 21
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders voor resultaat op
desinvesteringen 66 - 65 * 55 - 87 11
Resultaat op desinvesteringen - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 66 - 65 * 55 - 87 11
Resultatenrekening Niet-leven
Fortis Insurance International Niet-leven
in miljoenen EUR 2009 2008 Mutatie H2 09 H2 08 H1 09
Bruto premie-inkomen Niet-leven 1.139 1.228 - 7% 562 594 577
Operationele kosten - 188 - 200 - 6% - 92 - 97 - 966
Technisch resultaat 12 109 - 89% - 4 51 16
Toegerekende meerwaarden 11 - 5 * 1 - 4 10
Operationele marge 23 104 - 78% - 3 47 26
Niet-toegerekende overige inkomsten en lasten 22 3 * 11 - 9 11
Winst voor belastingen 45 107 - 58% 8 38 37
Winstbelastingen - 14 - 33 - 58% - 2 - 17 - 12
Resultaat op beëindigde activiteiten - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan minderheidsbelangen 7 9 - 20% 4 5 3
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders voor resultaat op -
desinvesteringen 24 65 - 62% 2 16 22
Resultaat op desinvesteringen - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 24 65 - 62% 2 16 22
Resultatenrekening
AG Insurance Niet-leven
in miljoenen EUR 2009 2008 Mutatie H2 09 H2 08 H1 09
Bruto premie-inkomen 5.152 5.330 - 3% 2.783 2.493 2.369
Operationele kosten - 392 - 393 - 0% - 194 - 200 - 198
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 90 - 0 * 57 - 71 33
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 13
Nettowinst 2009 na minderheidsbelangen: EUR 90 miljoen
Nettowinst Leven aanzienlijk hoger op EUR 66 miljoen
Nettowinst Niet-leven naar EUR 24 miljoen door hogere schadeontwikkeling bij Britse
autoverzekeringen
Sterke nettowinst tweede halfjaar van EUR 57 miljoen ten dele te danken aan eenmalig
nettoresultaat van EUR 15 miljoen
Bruto premie-inkomen EUR 8,9 miljard
EUR 3,8 miljard afkomstig van niet-geconsolideerde partners op basis van 100%; 25%
hoger dan in 2008
Sterk herstel levenbedrijf in Luxemburg in het vierde kwartaal
Combined ratio omhoog naar 107,8% ultimo 2009
UK ontwikkelt mee met de algemene trend in de Britse markt voor
autoverzekeringen, maar heeft het dankzij operationele efficiëntie wel beter gedaan
dan de operationele ratio die voor de markt werd verwacht7
Er zijn corrigerende maatregelen getroffen, die nauwgezet worden bewaakt
Beheerd vermogen Leven stijgt met 15% naar EUR 22,7 miljard
Hoofdpunten
Over geheel 2009 bedroeg de nettowinst na De nettowinst na minderheidsbelangen over het tweede
minderheidsbelangen EUR 90 miljoen, vergeleken met een halfjaar bedroeg EUR 57 miljoen tegen EUR 33 miljoen in de
break-even resultaat in 2008. Met een veel beter resultaat eerste helft van 2009. Deze ontwikkeling kan volledig
Leven werd ruimschoots compensatie geboden voor een worden toegeschreven aan hogere eenmalige resultaten in
verslechtering van het resultaat Niet-leven. de tweede helft van 2009.
De nettowinst na minderheidsbelangen van het Levenbedrijf Het totale bruto premie-inkomen over 2009, met inbegrip
bedroeg EUR 66 miljoen, terwijl in 2008 nog een nettoverlies van de niet-geconsolideerde samenwerkingsverbanden op
van EUR 65 miljoen werd geleden als gevolg van significante basis van 100%, bedroeg EUR 8,9 miljard. Dit kwam neer
beleggingsverliezen. Deze positieve ontwikkeling was toe te op een stijging van 7% ten opzichte van vorig jaar en was
schrijven aan het wegvallen van beleggingsverliezen, een het gevolg van uitstekende prestaties bij de niet-
verbetering van de beleggingsmarges in Portugal en geconsolideerde samenwerkingsverbanden in Azië (stijging
eenmalige factoren, die EUR 15 miljoen bijdroegen aan de met 25% oftewel EUR 3,7 miljard). In het tweede halfjaar
nettowinst. bedroeg het premie-inkomen EUR 4,6 miljard, 16% meer
dan in dezelfde periode van 2008 en 5% meer dan in het
Dit laatste houdt verband met een vrijval van EUR 32 miljoen eerste halfjaar. Deze positieve ontwikkeling was het gevolg
uit de reserves in Maleisië, die deels werd tenietgedaan door van een aanzienlijk premie-inkomen in Luxemburg in het
kosten verbonden aan het stopzetten van activiteiten als vierde kwartaal.
gevolg van het stroomlijnen van de portefeuille. Het
nettoresultaat na minderheidsbelangen van Niet-leven
daalde tot EUR 24 miljoen. Dit was te wijten aan de hogere
schadeclaims in de autoverzekeringsmarkt in het Verenigd
Koninkrijk en een daaruit voortvloeiend negatief technisch
resultaat. De stijging van de minderheidsbelangen (EUR 51
miljoen) houdt verband met de hogere winstniveaus van de
Portugese activiteiten in vergelijking met vorig jaar.
7 Onderzoek Britse markt door actuarieel en bedrijfsconsultantsbureau EMB in januari 2010; in particuliere autoverzekeringen zou de operationele ratio hoger
kunnen liggen dan 120% en de commerciële ratio hoger dan 110%.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 14
Het premie-inkomen bij de geconsolideerde bedrijven De operationele kosten bleven nagenoeg gelijk ten
bedroeg over geheel 2009 EUR 5,2 miljard, een daling van opzichte van vorig jaar. Tegen constante wisselkoersen
3% ten opzichte van vorig jaar. Dit was het gevolg van zouden de kosten in vergelijking met vorig jaar met 5%,
ongunstige valutakoersontwikkelingen (GBP versus EUR) en oftewel EUR 18 miljoen, zijn gestegen. Reden is dat de
een lager premie-inkomen in Frankrijk. Desondanks kwam kosten van de levensverzekeringsactiviteiten in het Verenigd
het geconsolideerde premie-inkomen over het tweede Koninkrijk voor het eerst voor het volledige jaar meetellen
halfjaar aanzienlijk hoger uit in vergelijking met het eerste (2009: EUR 20 miljoen; 2008: EUR 13 miljoen). Als tweede
halfjaar, vooral dankzij de zeer sterke volumes die in het reden geldt dat een bedrag van EUR 17 miljoen is
vierde kwartaal in Luxemburg werden behaald. opgenomen voor kosten die verband houden met het
stroomlijnen van de activiteiten.
Het bruto premie-inkomen bij de niet-geconsolideerde
partners bedroeg EUR 3,8 miljard in 2009, 25% meer dan Het technisch resultaat liet een gemengde ontwikkeling
het premie-inkomen over geheel 2008. Alle landen lieten een zien. Bij Leven herstelde het technische resultaat tot EUR 65
tweecijfer groeigetal zien als gevolg van uitbreiding van de miljoen, in vergelijking met EUR 24 miljoen negatief in 2008.
distributiecapaciteit, een adequaat productaanbod en Het technische resultaat Niet-leven daalde tot EUR 12
gunstige wisselkoersontwikkelingen, met name in China. miljoen, tegen EUR 109 miljoen vorig jaar.
Het premie-inkomen van Fortis UK over geheel 2009 (Leven De combined ratio stond ultimo 2009 op 107,8% (2008:
en Niet-leven) bedroeg EUR 913 miljoen, een daling van 4% 98,4%) met name als gevolg van de verslechtering van de
vergeleken met vorig jaar als gevolg van ongunstige marktomstandigheden voor autoverzekeringen in het
wisselkoersontwikkelingen. Tegen een constante Verenigd Koninkrijk.
wisselkoers lag het premie-inkomen 7% hoger. De
voornaamste factoren achter deze groei zijn de voortgaande
implementatie van de commerciële strategie en de sterke Life
ontwikkeling van de brandverzekeringsportefeuille van Fortis Het over 2009 behaalde bruto premie-inkomen, met
UK. inbegrip van de niet-geconsolideerde samenwerkings-
verbanden op basis van 100%, bedroeg EUR 7,4 miljard,
In de overige Europese landen bedroeg het premie-inkomen een stijging van 9% vergeleken met vorig jaar. Deze stijging
EUR 3,9 miljard, een daling van 2% ten opzichte van vorig is te danken aan de sterke prestaties van alle partners in
jaar. Dankzij de zeer sterke prestaties in Luxemburg en de Azië (EUR 3,4 miljard, oftewel een stijging van 27% ten
verbeterde omzetcijfers in Frankrijk in de tweede helft van opzichte van vorig jaar), die deels werd tenietgedaan door
het jaar, lag het premie-inkomen 17% boven dezelfde een lager premie-inkomen in Frankrijk.
periode van vorig jaar. Het premie-inkomen in Luxemburg
werd in december 2009 gekenmerkt door een hoge FOS- De belangrijke verbetering van het premie-inkomen (+24%)
omzet (die volgens de Freedom-of-Services richtlijn ook in in het tweede halfjaar vergeleken met vorig jaar kan vooral
de omringende landen mag worden behaald). Het premie- worden toegeschreven aan de ongunstige
inkomen in Frankrijk gaf in de tweede helft van het jaar een marktomstandigheden van 2008, het herstel van het
aanzienlijke verbetering te zien. Portugal bleef, ondanks een premie-inkomen in Luxemburg in het vierde kwartaal en de
lichte daling, een stabiele bijdrage leveren met een premie- forse omzet in China. In Luxemburg was Fortis in staat het
inkomen van zo'n EUR 2,4 miljard in 2009. vertrouwen van vermogende klanten te herwinnen. Dit
resulteerde in het vierde kwartaal in een premie-inkomen
Het premie-inkomen van de activiteiten in Azië, met inbegrip van ruim EUR 680 miljoen, tegen EUR 416 miljoen in de
van de niet-geconsolideerde samenwerkingsverbanden op eerste negen maanden van 2009. Deze positieve trend werd
basis van 100%, kwam uit op EUR 4,1 miljard, tegen EUR deels tenietgedaan door een lager premie-inkomen in 2009
3,3 miljard vorig jaar, oftewel een stijging van 24%. In alle in Frankrijk (-23%), dat nog steeds kampte met geringe
landen ging het premie-inkomen omhoog dankzij een belangstelling voor unit-linked producten, hoge afkopen aan
uitgebreid productaanbod, maar vooral dankzij een groei- het begin van 2009 en een lage nieuwe productie.
impuls in China en Thailand als gevolg van aanhoudende
expansie van de distributiecapaciteit. De activiteitenmix is bij
alle activiteiten in Azië verder verbeterd in de richting van
premiedragende verzekeringen en traditionele producten.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 15
Het premie-inkomen Leven bij de geconsolideerde bedrijven Niet-leven
bedroeg EUR 4,0 miljard, een daling van 2% vergeleken met De brutopremies, met inbegrip van de niet-
vorig jaar. geconsolideerde samenwerkingsverbanden op basis van
100%, sloten het jaar af op EUR 1,5 miljard, oftewel 3%
Het premie-equivalent op jaarbasis (APE) (alleen voor beneden de premies over geheel 2008. Dit was het gevolg
geconsolideerde bedrijven) nam af tot EUR 527 miljoen. Dit van ongunstige wisselkoersontwikkelingen van het Britse
betekende een daling van 8% ten opzichte van vorig jaar en pond. Tegen constante wisselkoersen nam het premie-
was het gevolg van het lagere premie-inkomen (-2%), dat inkomen met 4% toe.
nog werd versterkt door een lagere omzet van
premiedragende verzekeringen. Exclusief het effect van wisselkoersbewegingen zijn de
brutopremies Niet-leven in het Verenigd Koninkrijk 6%
De nettowinst na minderheidsbelangen kwam in 2009 uit boven die van 2008 uitgekomen. Een forse groei werd
op EUR 66 miljoen positief vergeleken met EUR 65 miljoen gerealiseerd bij gezinsverzekeringen en commerciële
negatief vorig jaar. Dit laatste cijfer was ernstig beïnvloed verzekeringen, terwijl zich bij autoverzekeringen een
door de financiële turbulentie (kosten: EUR 100 miljoen na premiedaling voordeed.
belastingen). De nettowinst over 2009 bevat een positief
effect van EUR 32 miljoen vanwege een herbeoordeling van In de overige Europese landen namen de brutopremies toe
de reserves op de annuïteitenportefeuille in Maleisië met 10%, vooral dankzij de sterke prestaties van het
(opgenomen onder `Niet-toegerekende overige inkomsten zorgverzekeringsbedrijf in Portugal.
en lasten') maar bevat tevens de kosten die gerelateerd zijn
aan het stroomlijnen van de portefeuille, in totaal EUR 17 Bij de samenwerkingsverbanden in Azië zijn de
miljoen. brutopremies gestegen tot EUR 0,4 miljard. Dit werd met
name veroorzaakt door groei in Thailand (+12%) als gevolg
De operationele marge verbeterde van EUR 57 miljoen van een wijziging in de scope (fusie tussen Phatra en Muang
negatief vorig jaar tot EUR 69 miljoen positief dit jaar, met Thai Insurance).
name als gevolg van de hogere marges op beleggingen bij
een gestegen beheerd vermogen en het wegvallen van de De nettowinst na minderheidsbelangen daalde tot EUR 24
invloed van de financiële turbulentie. miljoen, in hoofdzaak door lagere technische prestaties. De
operationele marge ging omlaag van EUR 104 miljoen tot
Het beheerd vermogen (alleen bij geconsolideerde EUR 23 miljoen ten gevolge van een hoger dan verwacht
bedrijven) nam met 15% toe tot EUR 22,7 miljard. Dit was te aantal schadeclaims in lichamelijke ongevallen in het Britse
danken aan de groei van unit-linked reserves (EUR 14,2 autoverzekeringsbedrijf, lagere positieve uitloopresultaten
miljard, oftewel een stijging van 17%), die weer het gevolg ten opzichte van vorig jaar en lagere netto verdiende
was van beter presterende financiële markten, nieuw premies.
premie-inkomen en een terugkeer naar een normaal niveau
van opzeggingen. De niet-unit linked reserves namen met De zwakke technische prestaties kwamen eveneens tot
11% toe tot EUR 8,5 miljard door een forse omzet in het uiting in de ontwikkeling van de combined ratio, die in
spaarbedrijf. 2009 107,8% bedroeg tegen 98,4% in 2008. Zoals
aangekondigd in de eerste helft van het jaar, zijn
corrigerende maatregelen zoals tariefsverhogingen en
productaanpassingen geïmplementeerd. Het effect van deze
maatregelen zal nauwlettend worden bewaakt.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 16
Strategie en bedrijfsontwikkeling Dit is een logische stap voorwaarts om het sterke Niet-
levenbedrijf in het Verenigd Koninkrijk verder uit te bouwen.
Ondanks de moeilijke situatie rond Fortis was Fortis UK in De snelle vooruitgang die is geboekt in het veroveren van
staat zijn achtste plaats als particuliere schadeverzekeraar in marktaandeel op levensverzekeraars is bemoedigend. De
het Verenigd Koninkrijk te behouden. Daarnaast wordt de Britse levensverzekeringsmarkt heeft een aanzienlijk
positie van Fortis als een van de meest vooraanstaande potentieel en de behoeften komen overeen met de Fortis-
Britse aanbieders van verzekeringsoplossingen versterkt cultuur, waarbij een hoog niveau van dienstverlening
door het recent aangekondigde samenwerkingsverband met gepaard gaat met lage kosten. Het biedt mogelijkheden
Tesco en nieuwe affinity-transacties zoals met Toyota (GB) voor cross-selling aan klanten, voor een gezamenlijk aanbod
PLC en diens Britse verzekeringspartner, Aioi Motor and van Leven en Niet-levenproducten en voor innovatie op het
General Insurance Company of Europe Ltd. Hierdoor wordt gebied van producten en dienstverlening.
de positie van Fortis als een van de leidende
autoverzekeraars in het Verenigd Koninkrijk versterkt. De UK is een marktleider in operationele efficiency.
samenwerking met Tesco kan nog eens 1,5 miljoen klanten Onafhankelijk onderzoeksbureau Datamonitor heeft het
in het segment auto- en brandverzekeringen toevoegen, bedrijf voor het zesde achtereenvolgende jaar verkozen als
waardoor het totaal uitkomt op circa 7 miljoen klanten van `de meest efficiënte verzekeraar voor autoschadeclaims in
Fortis UK. 2008' en als `de meest efficiënte verzekeraar voor
schadeclaims van gezinnen in 2008'.8
RIAS, een 100%-dochteronderneming van Fortis UK die
zich richt op 50-plussers, kwam in de top-2 van In de toekomst zal Fortis UK actief blijven werken aan het
autoverzekeraars in het Verenigd Koninkrijk terecht. Dit uitbreiden van de bestaande samenwerkingsverbanden naar
gebeurde op basis van een enquête (2009 Driver Power nieuwe bedrijfssegmenten. Zo zullen de activiteiten met het
Survey) onder lezers van Auto Express, die RIAS kozen Post Office op het gebied van particuliere auto-, gezins- en
vanwege diens communicatie met klanten, hulpvaardigheid, reisverzekeringen worden uitgebreid naar de Britse markt
goede prijs/kwaliteitsverhouding en prestaties. RIAS zelf voor kleine en middelgrote ondernemingen.
heeft ruim 1 miljoen polissen in een groeiend marktsegment.
Samen met de andere retail- en partnershipactiviteiten van In de overige Europese landen bekleedt Fortis
Fortis UK droeg RIAS een omzet van EUR 112 miljoen en vooraanstaande posities op volgroeide markten en kleinere
winst (voor belastingen) van EUR 30 miljoen bij aan het posities op snelgroeiende markten.
resultaat van Fortis UK.
Het gehele verslagjaar door heeft Fortis initiatieven genomen
Verder heeft Fortis UK zeer goede vooruitgang geboekt in om haar portefeuille af te stemmen op de strategische
het ontwikkelen van nieuwe levensverzekeringsactiviteiten. criteria die tijdens de strategische evaluatie vorig jaar zijn
Hierbij nam niet alleen het marktaandeel toe vanuit een vastgesteld. Als uitvloeisel daarvan kondigde Fortis in
staande start tot 3,6% van het Independent Financial september 2009 de verkoop aan van de Luxemburgse Niet-
Adviser (IFA) kanaal, maar werden ook bij herhaling levenactiviteiten aan La Bâloise en de beëindiging van het
onderscheidingen ontvangen voor innovatieve klantgerichte levensverzekeringsbedrijf in Rusland. De verkoop in
producten en dienstverlening. Het levensverzekeringsbedrijf Luxemburg is inmiddels afgerond terwijl de activiteiten in
van Fortis UK krijgt inmiddels bijna 700 aanvragen per dag Rusland zich in de afbouwfase bevinden.
en biedt dekking aan ruim 63.000 klanten. De distributie van
levenproducten verloopt via Independent Financial Advisers
en affinity-partners. De producten van Fortis UK zijn tegen
het einde van het eerste kwartaal van 2010 beschikbaar op
de gehele markt.
8. Onderzoek door Datamonitor van de top 10 autoverzekeraars naar
brutopremies en de top 20 aanbieders van gezinsverzekeringen naar
brutopremies.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 17
Fortis in Italië is daarentegen (samen met BNP Paribas In Azië zijn diverse nieuwe initiatieven van start gegaan. In
Assurance) een internationaal samenwerkingsverband Maleisië heeft Mayban Fortis het driejarige fusieprogramma,
aangegaan in Niet-leven met UBI Banca, de vierde bank van dat in 2006 is begonnen met de overname van MNI en
het land die vier miljoen bankklanten bedient. Deze Takaful Nasional, in 2009 met succes afgerond. De
transactie werd eind december 2009 goedgekeurd door de herstructurering van de onderneming naar twee
Europese en lokale toezichthouders. Het bedrijf kwam per kernentiteiten, Etiqa Insurance en Etiqa Takaful, bereikte
december 2009 onder de consolidatie te vallen. met de integratie van het voormalige Mayban Algemeen
Assurance Bhd een nieuwe mijlpaal.
Fortis heeft in heel Europa met succes innovatieve
producten ontwikkeld die inspelen op de behoeften van de In China heeft Taiping Life het aantal agenten uitgebreid tot
klant. Voorbeelden zijn onder andere: meer dan 60.000. Het nationale distributienetwerk beschikt
over meer dan 600 kantoren. In Hongkong was de volledige
In Portugal zijn bij Niet-leven nieuwe auto- en invoering van het Business Oriented Support System
huisdierenverzekeringen op de markt gebracht. In het (BOSS) in 2009 een belangrijke mijlpaal voor FICA. Dankzij
Levensegment werd een innovatief nieuw het nieuwe serviceplatform worden de productiviteit en
pensioenproduct geïntroduceerd dat inspeelt op de operationele efficiëntie vergroot, terwijl tegelijkertijd de
toegenomen risicomijdendheid van klanten. professionaliteit van de adviseurs wordt verbeterd.
In Luxemburg zijn met succes nieuwe producten met Bovendien biedt het systeem veel voordelen aan de klant;
een gegarandeerd rendement geïntroduceerd. In dankzij BOSS heeft deze via een e-portaal 24 uur per dag
combinatie met het teruggewonnen vertrouwen van online toegang tot diens polissen en kan deze zelf
vermogende particulieren heeft dit het laatste kwartaal eenvoudige wijzigingen, zoals een adres- of orderwijziging,
van het jaar tot een sterk hogere afzet geleid. doorvoeren.
Er zijn daarnaast diverse initiatieven ontplooid om het multi- In Thailand haalde Kasikornbank de banden met Muang
channel distributieplatform te versterken: Thai en Fortis nauwer aan door het belang in de Muang Thai
In Portugal: het netwerk van gespecialiseerde agenten Group Holding Company tot 51% te vergroten. Door de
dat in 2008 is opgezet om Niet-levenproducten te bredere en intensievere samenwerking tussen de drie
promoten bij kleine bedrijven is verder ontwikkeld en partners worden de toch al zeer succesvolle
bestaat nu uit ongeveer 300 agenten en bedrijfsactiviteiten verder geconsolideerd, waarbij de groei
tussenpersonen. van verkoop, omzet en waardecreatie zal worden versneld.
In Turkije: in 2009 is een nieuw initiatief van start gegaan
dat is gericht op subagenten. Dit initiatief houdt in dat de Tot slot hebben in India de commerciële activiteiten van IDBI
sterkste agenten ondersteuning krijgen bij het in combinatie met de distributie via agenten en de
aantrekken van nieuwe verkooptalenten en het netwerken van de joint venture-partners de grens van 1%
opbouwen van de noodzakelijke infrastructuur. particulier marktaandeel overschreden.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 18
Embedded Value en Value Added New Business
Fortis berekent Embedded Value (EV) met marktconforme
methoden en houdt zich daarbij aan de Europese De verkoop van het belang van 25%+ 1 aandeel in AG
Embedded Value-grondslagen (EEV) die door het CFO Insurance aan Fortis Bank was aanleiding voor een
Forum zijn ontwikkeld. Market Consistent Embedded Value aanpassing van het beginsaldo met EUR 954 miljoen.
is de omschrijving van de marktconforme waardering van de Andere aanpassingen waren onder andere de verbetering
`embedded value', waarbij de gebruikte van de gebruikte modellen, de waardering op basis van de
waarderingstechnieken (rekening houden met risico) voor de marktwaarde van bestaande achtergestelde leningen met
activa en de verplichtingen overeenkomen met hoe de een notering, de verhoging van het eigen vermogen met
markt deze activa en verplichtingen zou waarderen. De EUR 191 miljoen en een kapitaalbijdrage van
kosten van eventuele verstrekte financiële opties aan EUR 30 miljoen van Fortis-groep aan Fortis Insurance
polishouders zijn hierin begrepen. International. Per saldo hebben deze beginaanpassingen
geleid tot een herziening van de Embedded Value 2008 met
Per 12 mei bestaat de scope van Fortis uit 75% in AG EUR 569 miljoen naar EUR 4,3 miljard. Daar waar een
Insurance, Fortis Insurance International, bestaande uit vergelijking wordt gemaakt met de resultaten in 2008, zijn
internationale verzekeringsactiviteiten in Europa en Azië, en de cijfers gecorrigeerd voor de scope wijzigingen in 2009.
een segment Algemeen. Voor de Embedded Value-
verslaggeving wordt Algemeen buiten beschouwing gelaten De totale waardegroei van EUR 627 miljoen is gebaseerd op
omdat daarin de activiteiten van de holdingmaatschappijen solide operationele kasstromen van EUR 257 miljoen,
zijn ondergebracht. Geconsolideerde activiteiten zijn inclusief de Value Added by New Business van EUR 69
opgenomen naar de omvang van het belang van Fortis miljoen. De Embedded Value groei werd in 2009 verder
daarin. De joint ventures in Azië zijn in de Embedded Value- gestimuleerd door de hogere rente en het herstel van de
verslaggeving buiten beschouwing gelaten, maar komen wel financiële markten. Ultimo 2009 bedroeg de Embedded
voor in het gecorrigeerde nettovermogen voor de eigen- Value van de internationale levensverzekeringsactiviteiten
vermogenswaarde onder IFRS, zoals verantwoord in de EV- EUR 4.898 miljoen.
rapportage van Fortis over 2009.
Embedded Value
in miljoenen EUR
Verzekeringen AG Insurance
Totaal Insurance International
Embedded Value ultimo 2008 4.923 3.817 1.106
Desinvestering - 954 - 954 0
Overige aanpassing beginsaldo 302 345 - 43
Herziening eerdere EV 4.271 3.208 1.063
Verwacht rendement 251 195 56
Afwijking ten opzichte van ervaring en wijziging veronderstellingen - 63 - 22 - 41
Value Added by New Business 69 49 20
Operationele EV-winst 257 222 35
Operationeel rendement op EV 6,0% 6,9% 3,3%
Afwijkingen beleggingsinkomsten 4 - 69 73
Wijzigingen in rente en marktomstandigheden 365 277 89
Embedded Value ultimo 2009 4.898 3.638 1.260
Totaal rendement op EV 14,7% 13,4% 18,5%
De Value Added by New Business (VANB) is herzien van EUR 102 miljoen in 2008 tot EUR 81 miljoen door aanpassing van
de Fortis scope aan de desinvestering van 25%+1 aandeel in AG Insurance (EUR 13 miljoen) en verbetering van de
gebruikte modellen bij Insurance International (EUR 8 miljoen).
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 19
De VANB ging omlaag van EUR 81 miljoen in 2008 naar EUR 69 miljoen in 2009. De VANB bij AG Insurance bereikte in
2009 een hoger niveau, toe te schrijven aan de verbetering van de financiële markten. In 2008 stond de VANB bij AG
Insurance sterk onder druk door wanbetalingen bij obligaties. De toename in de VANB bij AG Insurance werd meer dan
tenietgedaan door de daling bij Insurance International, dat te maken kreeg met een lagere nieuwe productie gemeten naar
Present Value of New Business Premiums (PVNBP) in combinatie met een lagere marge. De marges werden negatief
beïnvloed door de combinatie van lagere volumes, een relatief vaste kostenbasis en een minder gunstige productmix door
een lager aandeel van unit-linked. De VANB wordt berekend op basis van veronderstellingen per jaarultimo.
Value Added by New Business
in miljoenen EUR
2009 2008 Mutatie
Totaal verzekeringsbedrijf
VANB (1) 69 81 - 14%
PVNBP 5.471 6.225 - 12%
Marge 1,3% 1,3%
AG Insurance
VANB 49 40 24%
PVNBP 3.249 3.266 - 1%
Marge 1,5% 1,2%
Insurance International
VANB 20 41 - 51%
PVNBP 2.222 2.959 - 25%
Marge 0,9% 1,4%
(1) VANB 2008 herzien voor de verkoop van 25% van AG Insurance.
Fortis past een marktconforme waarderingsmethode toe. In overeenstemming met de berekening van de Embedded Value
voor 2008 houdt Fortis rekening met een liquiditeitspremie in het rentemodel. Het CFO Forum buigt zich momenteel over de
juiste toepassingsmethode voor een liquiditeitspremie in het kader van de Market Consistent Embedded Value Principles©. In
afwachting van de uitkomsten van deze herbeoordeling past Fortis vooralsnog de in 2008 ingevoerde methode toe, wat voor
2009 20 extra basispunten boven de swapcurve voor euro's betekende, en 50 basispunten voor Amerikaanse en Hongkong
dollars voor alle passiva.
Zie voor meer informatie over de Embedded Value-resultaten en -methoden het Embedded Value Report, dat vandaag op
www.fortis.com verschijnt.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 20
Algemeen
Resultatenrekening
in miljoenen EUR
2009 2008 Mutatie H2 09 H2 08 H1 09
Nettorentebaten 15 - 301 * - 16 - 136 31
Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen 715 18 * 18 18 697
Overige meerwaarden 676 - 202 * 177 - 73 499
Overige baten 12 47 - 73% 1 10 11
Totale baten 1.418 - 438 * 180 - 181 1.238
Wijziging in bijzondere waardeverminderingen - 353 - 20 * 9 - 20 - 362
Nettobaten 1.065 - 458 * 189 - 201 876
Personeelslasten - 16 - 44 - 63% - 5 - 21 - 11
Overige operationele en administratieve lasten - 75 - 187 - 60% - 41 - 111 - 34
Totale kosten - 91 - 231 - 61% - 46 - 132 - 45
Winst voor belastingen 974 - 689 * 143 - 333 831
Winstbelasting - 230 60 * - 62 8 - 168
Nettowinst over de periode 744 - 629 * 81 - 325 663
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders - - * - - -
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 744 - 28.041 * 81 - 29.351 663
Resultaat op desinvesteringen - - 27.412 * - - 29.026 -
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders voor resultaat op
desinvesteringen 744 - 629 * 81 - 325 663
Eliminaties - 8 13 * - 3 4 5
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders na eliminaties 736 - 616 * 78 - 321 668
Nettowinst EUR 736 miljoen
Meerwaarde van EUR 697 miljoen op de verkoop van 25%+1 aandeel van
AG Insurance
Last van EUR 301 miljoen na belastingen in verband met juridisch geschil met Fortis
Capital Company Ltd
Waarde calloptie op aandelen BNP Paribas EUR 581 miljoen na
belastingen
Reële waarde RPN(I) EUR 316 miljoen
Waarderingsmethode verfijnd en afgestemd op technieken voor de waardering van
derivaten
Algemeen bestaat uit de holdingmaatschappijen en de diverse financieringsvehikels die er gebruikt zijn om schuldpapier uit te
geven waarmee de verzekeringsactiviteiten en de voormalige bankactiviteiten van Fortis zijn gefinancierd. Algemeen beheert
het eigen vermogen, verschaft op back-to-back basis financiering aan de werkmaatschappijen, omvat mede het corporate
center van Fortis als ook de waarde van de diverse activa en verplichtingen uit het verleden.
Juridisch gezien omvat Fortis Algemeen de volgende rechtspersonen:
SA/NV en Fortis N.V., de twee beursgenoteerde holdingmaatschappijen;
Brussels SA/NV en Fortis Utrecht N.V., twee subholdingmaatschappijen die hoofdzakelijk alle activa van Fortis
SA/NV en Fortis N.V. in bezit hebben;
Insurance N.V. , de holdingmaatschappijen van de verzekeringsentiteiten;
Financieringsvehikels: Fortis Finance N.V., Fortfinlux SA; FGF Lux SA; Fortinvestlux SA; en Fortis Hybrid Financing S.A.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 21
Het nettoresultaat van Algemeen bedroeg in 2009 EUR 736 Het referentiebedrag wordt gedefinieerd als het verschil
miljoen, wat voor het overgrote deel valt toe te schrijven aan tussen EUR 30 miljard en de marktwaarde van de CASHES
de gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van 25%+1 zoals genoteerd op de beurs van Luxemburg, minus het
aandeel van AG Insurance aan Fortis Bank voor een bedrag verschil tussen EUR 2,35 miljard en de marktwaarde van
van EUR 697 miljoen. 125.313.283 aandelen Fortis. Als het referentiebedrag
positief is, betaalt Fortis Bank SA/NV over het
In dat resultaat van Algemeen zijn tevens de financiële referentiebedrag rente aan Fortis. Is dat referentiebedrag
effecten verwerkt van de diverse activa en verplichtingen uit negatief, dan betaalt Fortis over het referentiebedrag rente
het verleden, waaronder deze die verband houden met de aan Fortis Bank SA/NV.
verkoop van Fortis Bank en de Nederlandse bank- en
verzekeringsactiviteiten. Gecombineerd was het effect Referentiewaarden
hiervan op het nettoresultaat echter beperkt: Ultimo 2009 sloten de CASHES op 54,4% en sloot de koers
van Fortis op EUR 2,62. Het referentiebedrag bedroeg per
De reële waarde van de toekomstige rentebetalingen per die datum derhalve EUR 654 miljoen negatief. Op 30
kwartaal uit hoofde van de Relative Performance Note december 2009 was de 3-maand EURIBOR 0,7%. Fortis
(RPN(I)): EUR 316 miljoen negatief. In 2009 betaalde heeft in 2009 in het totaal EUR 3,0 miljoen aan rente betaald
EUR 3 miljoen aan renten op de RPN(I). op de RPN(I) (vanaf 12 mei 2009).
De waarde van de calloptie na belastingen op de
aandelen BNP Paribas in bezit bij de FPIM: EUR 581 Waardering en aannames
miljoen. verantwoordt RPN(I) op basis van de reële waarde
Een last van EUR 301 miljoen na belastingen in verband met waardeveranderingen in de resultatenrekening.
met de afschrijving van de vordering op Fortis Bank Aangezien er voor de RPN(I) geen waarneembare
(FBN) en Fortis Capital Company. marktgegevens beschikbaar zijn, schat Fortis de reële
waarde van de RPN(I) met behulp van een level 3
De waardering van het belang van Fortis in Royal Park waarderingstechniek, op basis van gedisconteerde
Investments bleef stabiel en was niet van invloed op de kasstromen. Dat model is in de loop van het vierde kwartaal
resultaten van Algemeen. van 2009 verfijnd en meer geënt op waarderingstechnieken
die traditioneel voor financiële derivaten worden gebruikt,
De rest van het resultaat van Algemeen valt te verklaren uit namelijk arbitragevrije prijsvorming en Monte Carlo-
de financiële opbrengsten en de kosten verbonden aan de simulaties.
activiteiten op het niveau van de holding.
Assumpties
Hieronder volgt een uitgebreidere toelichting op de heeft op 31 december 2009 de reële marktwaarde
belangrijkste bouwstenen van het resultaat van Algemeen. van de RPN(I) bepaald op basis van de volgende belangrijke
We verwijzen naar het halfjaarbericht van 27 augustus 2009 uitgangspunten:
voor meer informatie over de waardering en grondslagen. De koers van het Fortis aandeel is geschat met behulp
Hierna volgt een update van de belangrijkste aannames van een standaard geometrishe Brownian beweging
zoals die per element zijn toegepast, per jaarultimo. (Black Scholes-model), waarbij is uitgegaan van een
oorspronkelijke koers van EUR 2,62 (slotkoers 31
december 2009), een dividendrendement consistent met
Reële waarde RPN(I) der voorgestelde dividendenpolitiek en een
koersvolatiliteit van naar schatting 42% op basis van de
De RPN(I) is een financieel instrument dat leidt tot marktgegevens van de laatste drie maanden van 2009.
kwartaalbetalingen gedaan door of ontvangen van Fortis De prijs van de CASHES is geschat op basis van de op
Bank SA/NV. de CASHES van toepassing zijnde termijnspreadcurve
met een extra stochastische afwijking en afgestemd op
Mechanisme de marktwaarde van de CASHES van 54% op 31
De betaling per kwartaal wordt vastgesteld als het december 2009. In het model wordt verondersteld dat
gemiddelde van de rentebetalingen tegen een rente op de CASHES een constante looptijd hebben van 50 jaar
jaarbasis van 3-maand EURIBOR plus 20 basispunten op en dit op elke mogelijk tijdstip in de toekomst. Hierdoor
basis van een referentiebedrag zoals dat op iedere is de bijdrage van de geactualiseerde vrije cashflows
handelsdag wordt berekend. verwaarloosbaar.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 22
De huidige en toekomstige risicovrije rentevoet is Een daling van de disconteringsvoet van 100
afgeleid van marktgegevens per 31 december 2009 en basispunten verhoogt de reële waarde met EUR 34
zijn geschat aan de hand van een standaard arbitragevrij miljoen naar EUR 350 miljoen; een toename met 100
rentemodel. basispunten verlaagt de reële waarde met EUR 28
In het waarderingsmodel wordt tevens rekening miljoen naar EUR 288 miljoen
gehouden met de mogelijkheid van conversie die in de
CASHES is ingebouwd, tegen een koers van EUR 23.94 Uitgaande van gunstiger omstandigheden voor de twee
(naar keuze) en EUR 35.91 (automatisch), als ook de belangrijkste factoren in het model, oftewel een
betaling van een eenmalig buitengewoon dividend in marktwaarde voor de CASHES van 48% en een koers van
2016 op de waarde van de BNP Paribas optie. het aandeel Fortis van EUR 2,90, zou de reële waarde van
De geschatte toekomstige rentebetalingen worden de RPN(I) afnemen tot EUR 180 miljoen.
gedisconteerd tegen een relevante disconteringsvoet
waarbij rekening is gehouden met de risico's in verband Uitgaande van de minder gunstige omstandigheden voor de
met de verplichtingen van Fortis zoals de RPN(I), in lijn twee factoren, namelijk een marktwaarde voor de CASHES
met een vaste spread van 545 basispunten. van 60% en een koers van het aandeel Fortis van EUR 2,30,
zou de reële waarde van de RPN(I) toenemen tot
De reële waarde van RPN(I) is het gemiddelde van de netto EUR 493 miljoen.
actuele waarde van de geprojecteerde toekomstige
betalingen bepaald aan de hand van bovenvermelde De reële waarde van de RPN(I) vertoont een geringe
assumpties in 750 verschillende stochastische scenario's. gevoeligheid voor de koersvolatiliteit en het
dividendrendement van het Fortis aandeel waar in het
Conclusie waarderingsmodel vanuit is gegaan.
Op basis van deze methode kan de reële waarde van de
toekomstige rentebetalingen in verband met de Relative Staatsgarantie
Performance Note (RPN) per jaarultimo worden berekend De Belgische staat heeft een staatsgarantie afgeleverd voor
als EUR 316 miljoen, in vergelijking met EUR 344 miljoen de door Fortis betaalde rente over de RPN(I), ten gunste van
eind september. Dit bedrag wordt in de resultatenrekening Bank SA/NV. Fortis betaalt de Belgische staat voor
als verlies verantwoord onder `Overige gerealiseerde en deze garantie een jaarlijkse vergoeding van 70 basispunten
ongerealiseerde winsten en verliezen.' van het referentiebedrag van deze garantie. Om de
betalingen van deze vergoeding veilig te stellen, en als
Gevoeligheidsanalyse verhaal voor de Belgische staat in het geval van verzaking,
De gevoeligheid van de reële waarde van de RPN(I) voor de heeft Fortis tegenover de Belgische staat maximum 20%
veranderingen in parameters kan als volgt worden van de aandelen van AG Insurance als borg gesteld.
samengevat, ervan uitgaande dat de andere parameters
constant blijven:
Een toename ten opzichte van de oorspronkelijke koers Waarde van de calloptie op aandelen BNP
van het aandeel Fortis naar EUR 2,90 verlaagt de reële Paribas zoals toegekend door de FPIM
waarde met EUR 11 miljoen naar EUR 305 miljoen; een Gebruik makend van dezelfde methode als in vorige
daling van de startwaarde naar EUR 2,30 verhoogt de kwartalen, heeft Fortis de waarde van de 121,2 miljoen
reële waarde met EUR 11 miljoen naar EUR 327 miljoen opties BNP Paribas berekend op EUR 880 miljoen voor
Een toename in de marktwaarde van de CASHES naar belastingen per 31 december 2009, in vergelijking met EUR
60% verhoogt de reële waarde van de RPN(I) met EUR 730 miljoen ultimo juni. De berekening is gebaseerd op een
69 miljoen naar EUR 385 miljoen; een daling tot 48% standaard Black-Scholes-model.
vermindert de waarde met EUR 75 miljoen naar EUR
241 miljoen
Een steilere rentecurve waarbij de 30jaars risicovrije
rente met 100 basispunten toeneemt, verhoogt de
marktwaarde met EUR 26 miljoen tot EUR 342 miljoen;
een afvlakking van de rentecurve, leidend tot een daling
van de 30jaars risicovrije rente met 100 basispunten
verlaagt de marktwaarde met EUR 36 miljoen tot 280
miljoen.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 23
In de volgende tabel wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste gebruikte assumpties per ultimo december en juni
2009.
31 december 2009 30 juni 2009
Koers aandeel BNP Paribas (EUR) 55,5 46,25
Uitoefenprijs (EUR) 66,672 68,00
Impliciete volatiliteit 27% 30%
Dividendrendement 3,565% 3,068%
Prijs optie (EUR) 10,37 8,60
Theoretische waarde van 121,2 opties (EUR mln) 1.257 1.042
Afslagpercentage vanwege niet-standaardkenmerken van calloptie 30% 30%
Geschatte waarde voor belastingen 880 730
Op 29 september 2009 heeft BNP Paribas een Capital Company Ltd. (FCC) in verband met de
kapitaalsverhoging uitgebracht met voorkeursrechten. Na gerechtelijke procedure over de Klasse 1 preferente
de sluiting van de emissie op 13 oktober 2009 is de aandelen die door FCC zijn uitgegeven en waarvoor
uiteindelijke uitoefenprijs van de calloptie herberekend en SA/NV en Fortis N.V. een `Support Agreement'
aangepast van EUR 68 naar EUR 66,672 per aandeel. hadden getekend. Op 26 juni heeft de Nederlandse
rechter Fortis opgedragen om over te gaan tot de
De toegepaste volatiliteit heeft een relatief belangrijke onmiddellijke betaling van EUR 362 miljoen in verband
invloed op het resultaat: een wijziging in de impliciete met de vermeende verplichting tot aflossing van de door
volatiliteit van 5% op 31 december 2009 resulteert in een FCC uitgegeven Klasse A1 preferente aandelen. De
wijziging van 25% in de waarde van de optie. uitspraak volgde op de aankondiging van FCC dat zij
geen gebruik zou maken van de eerste
Uitkering en fiscale behandeling intrekkingsmogelijkheid en de bovengenoemde aandelen
Zoals aangekondigd op 27 juli 2009 heeft Fortis niet zou aflossen. Fortis was gehouden om het
toegezegd het voordeel van de uitoefening, monetisatie betreffende bedrag te voldoen, maar is de mening
of andere beoogde structuren uit te keren in de vorm van toegedaan dat zij hiervoor dient te worden
een dividend, voor zover dit door de wet is toegestaan en gecompenseerd. Op 24 augustus heeft Fortis dan ook
rekening houdend met eventuele praktische beperkingen. een rechtszaak aangespannen tegen de Nederlandse
Staat, Fortis Bank Nederland en FCC. Voor de vordering
Zoals al aangegeven in het halfjaarbericht heeft de op FBN en FCC is ultimo 2009 een volledige bijzondere
Belgische Dienst Voorafgaande Beslissingen bevestigd waardevermindering verantwoord.
dat de toewijzing van de BNP Paribas optie in principe
niet belastbaar is voor Fortis SA/NV. Fortis acht de kans
aanwezig dat er een situatie kan worden gecreëerd Royal Park Investments (RPI):
waarin zij geen winstbelasting hoeft te betalen als de De waarde van de oorspronkelijke investering in RPI met
meerwaarden op de optie worden gerealiseerd en dat zij een totale waarde van EUR 760 miljoen en verantwoord
dus in staat zal zijn om, voor zover bij de wet toegestaan, onder `Investeringen in geassocieerde deelnemingen'
de bruto-opbrengsten uit te keren in de vorm van een was ultimo 2009 ongewijzigd. De deelneming in RPI
dividend. In afwachting van de definitieve bevindingen uit wordt gewaardeerd volgens de `equity'-methode.
dit onderzoek en rekening houdend met de strikte IFRS-
regels heeft Fortis een uitgestelde belastingverplichting heeft zich opnieuw gebogen over de
erkend voor de waarde van de optie. Dit heeft tot gevolg boekhoudkundige verwerking van de investering in RPI.
dat de waardering na belastingen ultimo 2009 EUR 581 Onder IFRS worden de verwerving door RPI van de
miljoen bedroeg. activaportefeuille en de daarmee verband houdende
financiering als bedrijfscombinatie behandeld en de
activaportefeuille wordt vervolgens tegen reële waarde in
Vordering op Fortis Bank Nederland en Fortis de resultatenrekening opgenomen.
Capital Company
Het resultaat van Algemeen wordt mede beïnvloed door
een last na belastingen van EUR 301 miljoen met
betrekking tot de afschrijving van de vordering op Fortis
Bank Nederland (FBN) en haar dochteronderneming
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 24
De balans van RPI volgens de Belgische GAAP wordt voor verslaglegging herzien in een IFRS-balans, die hierna wordt
weergegeven:
IFRS IFRS
in EUR in EUR
12-5- 2009 31-12-2009
Activa
Effecten 8.240 7.230
Uitgestelde belastingvorderingen 1.191 943
Goodwill 2.323 1.724
Overige activa 0 281
Totale activa 11.754 10.152
Verplichtingen en eigen vermogen
Verplichtingen
Overige verplichtingen 237
Commercial paper 1.431
Financiering, senior 5.027 3.375
Financiering, senior 5.027 3.409
Totale verplichtingen 10.054 8.452
Eigen vermogen
Aandelenkapitaal 850 850
Agioreserve (aanvullend volgestort kapitaal) 850 850
Totale verplichtingen 1.700 1.700
Totale verplichtingen en eigen vermogen 11.754 10.152
Ultimo 2009 liet de balans van RPI zich als volgt aanzien: De totale rente en afbetalingen op de hoofdsom bedroegen
Een leningenportefeuille van EUR 7,2 miljard (tegen reële in 2009 respectievelijk EUR 141 miljoen en EUR 1,1 miljard.
waarde); Omdat de activa van RPI alleen maar worden afgebouwd en
Een uitgestelde belastingvordering van EUR 0,9 miljard goodwill normaliter de toekomstige bedrijfswaarde
in verband met het verschil tussen de IFRS-boekwaarde weergeeft, worden op het hierboven genoemde bedrag aan
en de geamortiseerde kostprijs van de portefeuille; goodwill ieder kwartaal bijzondere waardeverminderingen
Een bedrag aan goodwill dat in de openingsbalans per verantwoord in overeenstemming met de voorziene afloop
12 mei 2009 is berekend als het verschil tussen de van de toekomstige resultaten, tenzij er een aanzienlijke
aankoopprijs van de verworven activaportefeuille en de verbetering van de voorziene kasstroom uit de portefeuille
reële waarde van de portefeuille; per 12 mei bedroeg die optreedt. Voor 2009 is er een bijzondere
goodwill EUR 2,3 miljard; waardevermindering op de goodwill voor de
Financiering bestaande uit een tranche van super senior leningenportefeuille verantwoord van EUR 0,6 miljard.
schuld van EUR 3,4 miljard en EUR 4,8 miljard aan Doordat de bijzondere waardevermindering van de met de
senior schuld, waarvan commercial paper (CP) ter leningenportefeuille samenhangende goodwill eveneens
waarde van EUR 1,4 miljard); eind februari 2010 was het EUR 0,6 miljard bedraagt, was het nettoresultaat van RPI
totale bedrag aan senior schuld van Fortis Bank volledig nihil onder IFRS.
vervangen met CP's.
Op het niveau van Fortis is uit een test op bijzondere
Uitgaande van de huidige financieringsstructuur bestaan de waardevermindering voor de investering geen aanleiding
gemiddelde financieringskosten van RPI uit IBOR + 48 voor een bijzondere waardevermindering gebleken. De test
basispunten over uitstaande schulden van EUR 8,2 miljard, was gebaseerd op de verwachte contante waarde van de
tegenover gemiddelde rentebaten van IBOR + 50 kasstromen van RPI.
basispunten op de nominale waarde van de portefeuille
(EUR 17,9 miljard). Meer informatie over RPI en haar activa vindt u op
www.royalparkinvestments.com.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 25
Overige elementen Algemeen De overige baten daalden met EUR 34 miljoen doordat een
lager bedrag aan bedrijfskosten werd doorgerekend aan de
De nettorentebaten bedroegen in 2009 EUR 15 miljoen. werkmaatschappijen, in overeenstemming met de FTE-
Het eerste halfjaar profiteerde Fortis nog van een met Fortis verlaging bij het corporate centre.
Bank overeengekomen financieringsstructuur die een relatief
hoog rendement opleverde. Deze structuur is in de loop van De totale uitgaven bleven in het tweede halfjaar op
juni ontbonden. Fortis heeft het hele jaar een positieve hetzelfde niveau als het eerste halfjaar en kwamen in 2009
kaspositie weten te handhaven, maar het feitelijke in het totaal uit op EUR 90 miljoen. De totale lasten worden
rendement is na de ontbinding van de financieringsstructuur nog altijd beïnvloed door eenmalige kosten in verband met
met Fortis Bank wel afgenomen. Door de steile yieldcurve de separatie en juridische procedures. Het resterende
met een relatief lage korte rente stonden de rentebaten op bedrag betreft met name de kosten van corporate
activa met EURIBOR-rendementen onder druk. De rentelast personeel.
is daarentegen gebaseerd op verplichtingen tegen relatief
hoge vaste rentevoeten. Per saldo was de rente het tweede De wijziging in de waardevermindering betreft met name
halfjaar van 2009 daardoor EUR 16 miljoen negatief tegen de last op de vordering op FCC en FBN ter compensatie
een positieve rentebate van EUR 31 miljoen het eerste voor de contante betaling van EUR 362 miljoen aan de
halfjaar. aandeelhouders van preferente aandelen van FCC Ltd.
De gerealiseerde meerwaarden van EUR 715 miljoen Onder de winstbelastingen vallen onder meer de
bestonden onder andere uit de winst op de verkoop van uitgestelde belastinglast van EUR 299 miljoen voor de
25% van AG Insurance (EUR 697 miljoen) en de calloptie op de aandelen BNP Paribas minus een
gerealiseerde meerwinst op de herstructurering van het belastingvoordeel van EUR 61 miljoen in verband met de
aandelenbelang van Muang Thai in Thailand (EUR 17 afschrijving van de compensatievordering voor de contante
miljoen). betaling aan de aandeelhouders van FCC.
Het positieve resultaat van EUR 676 miljoen onder Overige
meerwaarden wordt met name verklaard door: Voorwaardelijke verplichtingen
EUR 29 miljoen uit de variatie in de waarde van de
Relative Performance Note (RPN) om deze op nul te Op 5 februari 2010 heeft de AFM Fortis SA/NV en Fortis
brengen (zie update eerste kwartaal van 14 mei 2009); N.V. een boete opgelegd van EUR 576.000 voor
Een last van EUR 316 miljoen met betrekking tot de overtredingen tegen de Wet op het financieel toezicht (Wft).
reële waarde van de toekomstige rentekosten op basis Volgens de AFM zijn er op 5 juni 2008 door Fortis bepaalde
van de RPN; verklaringen afgelegd over de solvabiliteitspositie van Fortis
EUR 880 miljoen met betrekking tot de de reële waarde die onjuist of misleidend zouden zijn. Verder had Fortis
voor belastingen van de calloptie op de BNP Paribas volgens de AFM op 14 juni 2008 bekend moeten maken dat
aandelen. de door de Europese Commissie opgelegde voorwaarden
EUR 83 miljoen uit de reële waarde-aanpassing van de (de `EC Remedies') met zich meebrachten dat de financiële
verplicht converteerbare portefeuille en gunstige doelstellingen voor 2008 en daarna niet zonder extra
waardeontwikkelingen van credit default swaps. maatregelen konden worden gerealiseerd. Dit zou kunnen
betekenen dat beleggers zouden kunnen beweren in de
periode van 5 tot 25 juni 2008 te hebben gehandeld zonder
over volledig correcte informatie te beschikken. Fortis
betwist de beweerde overtredingen en heeft beroep
aangetekend tegen het besluit van de AFM.
Zie voor meer informatie bijlage 8 'Voorwaardelijke
verplichtingen'.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 26
De belangrijkste elementen van de balans van Algemeen zijn in de tabel hieronder samengevat.
in miljoenen EUR
2009 2008
Geldmiddelen en kasequivalenten 4.272 2.509
Vorderingen op banken (kortlopend) 6.078
Schulden aan banken (kortlopend) - 368 - 1.826
Schuldbewijzen - 915 - 4.812
Netto kaspositie 2.989 1.949
Vorderingen op klanten 967 1.453
Vorderingen op banken (langlopend) 900 6.661
Schulden aan banken (langlopend) - 4.750
Achtergestelde schulden - 2.917 - 2.946
Overige financieringen - 45 - 65
Saldo vorderingen - 1.095 353
Overlopende rente en overige verplichtingen 913 729
Eigen vermogen Algemeen 2.807 3.031
De netto kaspositie van Algemeen was ultimo 2009 vrijwel onveranderd: EUR 3,0 miljard vergeleken met ultimo juni 2009
(uitgaande van volledige aflossing van de European Medium Term Notes). Op 8 november 2009 heeft Fortis Finance N.V.
een vrijwillig openbaar bod in contanten aangekondigd op de resterende uitstaande schuld uit hoofde van het European
Medium Term Notes (EMTN) programma en de Inflation Linked Notes. Het bod sloot 30 november en er is nog
EUR 52,7 miljoen afgelost. Na sluiting resteerde nog EUR 915 miljoen aan notes. Ook hierna kunnen de houders van de
Notes nog altijd verzoeken om vervroegde aflossing in overeenstemming met vooraf bepaalde `cut off' data.
De daling in `Schulden aan banken (langlopend)' en `Vorderingen op banken (langlopend)' hangt samen met de eerder
genoemde ontbinding van de financieringsstructuur met Fortis Bank ter waarde van EUR 5,7 miljard in de loop van juni.
De belangrijkste elementen van de overige activa en verplichtingen van Algemeen betreffen:
Schulden aan banken (kortlopend) : schulden aan Fortis Bank SA/NV in de context van de normale thesauri-
activiteiten
Vorderingen op klanten: een aan AG Insurance verstrekte lening (EUR 900 miljoen voor Hybrone
en een deel van NITSH II) alsmede een aantal andere leningen aan
(voormalige) groepsondernemingen
Vorderingen op banken (langlopend): leningen aan Fortis Bank SA/NV (in verband met NITSH I & II)
Schulden aan banken (langlopend): langlopende financiering van Fortis Bank SA/NV
Achtergestelde verplichtingen: het saldo van de uitstaande bedragen op de financiële instrumenten
NITSH I & II (EUR 1,2 miljard), FRESH (EUR 1,1 miljard) en Hybrone (EUR
500 miljoen)
Overlopende rente en overige verplichtingen: uiteenlopende transactie-elementen in verband met RPN(I) (EUR 316
miljoen), de calloptie BNP en verwante uitgestelde belastingen (EUR 581
miljoen)
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 27
Beleggingsportefeuille en vermogenspositie
Update beleggingsportefeuille en andere posities
In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven meerderheid van de activa is belegd in vastrentende
van de samenstelling van de beleggingsportefeuille van waarden met een hoge rating en relatief lange looptijd en
Fortis die als `voor verkoop beschikbaar' is aangemerkt. wordt beheerd volgens het uitgangspunt `kopen en
Ook de vastgoedpositie wordt weergegeven. Beide zijn aanhouden'.
op basis van marktwaarde gewaardeerd. De totale Ook vastgoedbeleggingen vormen een belangrijke
waarde van de portefeuille steeg van EUR 48,1 miljard vermogensklasse voor Fortis: vastgoed levert vaste
ultimo 2008 naar EUR 56,4 miljard eind 2009. De inkomensstromen op en vormt een natuurlijke afdekking
toename is te danken aan nieuwe productie en een tegen inflatierisico. Tot slot worden ook aandelen tot op
herwaardering van de activa. zekere hoogte als categorie in onze beleggingsmix
overwogen, omdat deze bezien over een langere termijn
Het profiel en het beheer van de beleggingsportefeuille extra rendement kunnen opleveren die onze
vormen een afspiegeling van het langetermijnkarakter van aandeelhouders en polishouders ten goede kunnen
de verplichtingen aan de polishouders. De overgrote komen.
Voor verkoop beschikbaar plus vastgoed tegen reële waarde
in miljarden EUR %
2009 2008 2009 2008
Vastrentende waarden 51,2 43,6 91% 91%
Aandelen 1,6 1,3 3% 3%
Vastgoedbeleggingen 2,2 1,8 4% 4%
Vastgoed voor eigen gebruik 1,4 1,4 2% 3%
Totaal 56,4 48,1 100% 100%
Vastrentende portefeuille De bruto niet-gerealiseerde winsten op vastrentende
Vastrentende waarden waren ultimo 2009 goed voor meer waarden bedroegen ultimo 2009 EUR 1,5 miljard, waarvan
dan 90% van de beleggingsportefeuille. De samenstelling EUR 0,9 miljard verband houdt met staatsobligaties en EUR
bleef nagenoeg stabiel ten opzichte van eind 2008 met 0,6 miljard met bedrijfsobligaties.
ongeveer 65% in staatsobligaties, 34% in bedrijfsobligaties
en de resterende 1% in gestructureerde kredietbeleggingen. Gezien de toegenomen onzekerheid over bepaalde landen
De gemiddelde kredietkwaliteit van de obligatieportefeuille is in Europa is Fortis overgegaan tot verlaging van het risico op
nog altijd hoog; 99% is investment grade, 89% heeft een Griekenland eind 2009 (EUR 850 miljoen). Deze
rating van A of hoger en 59% AA of AAA. herpositionering in het vierde kwartaal zorgde voor een
negatief effect na belastingen van EUR 16 miljoen,
opgetekend bij AG Insurance. In de eerste maanden van
2010 bleef Fortis zijn blootstelling op overheidsobligaties
verder beheren. Dit heeft geleid tot een bijkomende verkoop
van ongeveer EUR 1.5 miljard Italiaanse overheidsobligaties
(situatie 3 Maart 2010). De directe invloed hiervan op het
resultaat zal beperkt blijven
.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 28
In de navolgende tabel wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling in 2009 van de staatsobligatieportefeuille naar land
van herkomst:
(in miljoenen EUR) Reële waarde Bruto ongerealiseerde winsten (verliezen)
31 dec 09 31 dec 08 31 dec 09 31 dec 08
België 6.941 4.960 369 348
Nederland 682 387 18 25
Duitsland 1.675 556 43 41
Italië 8.913 8.568 315 - 30
Frankrijk 1.718 809 80 68
Verenigd Koninkrijk 554 600 8 35
Griekenland 4.077 5.001 - 241 - 217
Spanje 2.002 738 58 41
Portugal 3.072 2.957 109 104
Oostenrijk 1.556 825 29 23
Ierland 598 557 18 16
Overige 1.647 1.584 64 91
Totaal 33.435 27.542 870 545
In 2009 zijn de totale ongerealiseerde winsten op De beleggingen in bedrijfsobligaties beliepen in 2009 EUR
staatsobligaties met EUR 0,3 miljard gestegen. Voor de 17,4 miljard. Financiële ondernemingen of aan de financiële
meeste landen daalden de spreads, met uitzondering van sector verwante ondernemingen (EUR 8,4 miljard) en
Griekenland dat juist met fors hogere spreads te maken overheids- en supranationale instellingen zoals de Europese
kreeg. Investeringsbank (EUR 6,5 miljard) zijn de dominante
sectoren; 99% van de portefeuille is investment grade, 93%
Het effect van wijzigingen in staatsobligatierendementen op heeft een rating van A of hoger en 71% AA of AAA. Dat de
de boekwaarde van Fortis hangt af van de omvang van de bedrijfsobligaties een relatief hoge rating hebben, hangt
obligatiepositie, de modified duration van de obligaties, de samen met het verhoudingsgewijs hoge aantal
toepasselijke regels voor winstdeling, belastingen en het supranationale financiële instellingen in de portefeuille
effect van minderheidsbelangen. Wat de positie in alsmede met de positie in schuldpapier van infrastructurele
Griekenland betreft wordt de gevoeligheid van het bedrijven.
nettovermogen van Fortis voor wijzigingen in het rendement
op Griekse staatsobligaties geschat op EUR 1,2 miljoen à Aandelenportefeuille
EUR 1,4 miljoen voor elke 1 basispunt verandering in de De voor verkoop beschikbare aandelenportefeuille groeide
obligatierente per jaarultimo 2009. Voor Spaanse, Portugese van EUR 1,3 miljard ultimo 2008 naar EUR 1,6 miljard eind
en Italiaanse obligaties is dat respectievelijk EUR 0,7 miljoen december 2009. Naar aanleiding van de aanhoudende
à EUR 0,8 miljoen, EUR 0,8 miljoen à EUR 0,9 miljoen en onzekerheid op de financiële markten heeft Fortis de
EUR 3,3 miljoen à EUR 4,0 miljoen. verhouding aandelen in de beleggingsportefeuille
verminderd in het eerste halfjaar, wat resulteerde in een
Fortis houdt bij de berekening van de solvabiliteit geen verlies van EUR 27 miljoen voor belastingen. In het tweede
rekening met de ongerealiseerde winst op obligaties. halfjaar heeft Fortis het percentage aandelen in de
Rendementswijzigingen beïnvloeden het nettovermogen beleggingsportefeuille weer verhoogd. Positieve
maar niet de solvabiliteit. Pas als activa worden verkocht of herwaarderingen hebben mede bijgedragen aan de
als er bijzondere waardeverminderingen worden toename van de positie. Beleggingen in vastgoedfondsen,
verantwoord, heeft dit effect op de vermogenspositie. obligatiefondsen en geldmarktfondsen vallen eveneens
onder de categorie aandelen. Ultimo 2009 bedroegen deze
beleggingen EUR 0,6 miljard, waarvan het merendeel in
vastgoedfondsen is belegd.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 29
Vastgoedportefeuille Vermogenspositie
De totale waarde van de vastgoedportefeuille van Fortis
is licht gestegen naar EUR 3,6 miljard, gesplitst naar In de context van de strategische evaluatie heeft Fortis zich
EUR 2,2 miljard in vastgoedbeleggingen en EUR 1,4 opnieuw gebogen over het vermogenskader en de
miljard in gebouwen voor eigen gebruik. kapitaalbehoeften van de onderneming in de nieuwe
samenstelling. Naar aanleiding van een bottom-up evaluatie
Ultimo 2009 had Fortis Real Estate (FRE), een 100% van de kapitaalbehoeften is Fortis tot de slotsom gekomen
dochtermaatschappij van AG Insurance, een dat vooralsnog zal worden vastgehouden aan de huidige
vastgoedportefeuille onder beheer met een waarde van sterke vermogenspositie van de werkmaatschappijen. Fortis
EUR 3,9 miljard, waarvan een deel kan worden vindt deze vermogensniveaus gerechtvaardigd gezien de
aangemerkt als beleggingen in vastgoedfondsen. Naast onzekere tijden in 2009. Bovendien geeft dit een duidelijk
het vermogensbeheer van Fortis-groep verzorgt Fortis signaal aan de klant en andere stakeholders dat Fortis tot
Real Estate ook het beheer van EUR 1,3 miljard aan de best gekapitaliseerde ondernemingen van Europa wil
vastgoedactiva namens derden. De totale investeringen blijven behoren.
in 2009 bedroegen EUR 400 miljoen, vooral pakhuizen,
kantoren en winkelcentra in België. De huidige kapitaalniveaus doen niet alleen recht aan de
specifieke kenmerken van de activiteiten maar ook aan de
De kantoren in de portefeuille bevinden zich hoofdzakelijk in verbintenissen ten overstaan van samenwerkingspartners.
de omgeving van Brussel. De regio staat bekend om de Het aanhouden van een sterke kapitaalbasis in de
relatief lage volatiliteit in vergelijking met andere Europese afzonderlijke verzekeringsactiviteiten is daarnaast nodig ter
markten dankzij de aanwezigheid van de Europese Unie. De financiering van de kapitaalbehoeften nodig voor locaal
bedrijfspanden zijn vrijwel alleen maar te vinden in en rond geplande autonome groei , terwijl er tegelijkertijd ook aan de
de belangrijkste winkelcentra van België. FRE bezit lokale vereisten op het gebied van rating en solvabiliteit dient
Interparking voor 100%, een van de grootste Europese te worden voldaan.
parkinguitbaters. De parkeerplaatsen bevinden zich in zeven
Europese landen, dicht bij stadscentra, ziekenhuizen, wil in het totaal een solvabiliteitsratio van 200% van
spoorwegstations, luchthavens en toeristische attracties. De het wettelijk vereiste minimum aanhouden. Nadere evaluatie
huurcontracten hebben doorgaans een lange looptijd. Voor van deze kapitaalvereisten in elk van de activiteiten kan in de
die diversificatiestrategie is gekozen als bescherming tegen toekomst eventueel aanleiding zijn voor een herziening van
het effect van minder gunstige economische tijden. deze doelstelling en voor het vrijkomen van kapitaal in de
Bovendien kan er op die manier worden ingespeeld op loop van de tijd. Een dergelijke nieuwe evaluatie wordt
beleggingskansen die zich in de diverse segmenten van de echter niet voorzien voor de introductie van Solvency 2
vastgoedmarkt eventueel voordoen. FRE heeft de Spaanse (verwacht in 2012).
parkinguitbater Metropark aangekocht (in de boeken
opgenomen in 2010). heeft in het bericht over de strategische evaluatie in
september het begrip discretionair kapitaal9
De niet-gerealiseerde winst na belastingen op deze geïntroduceerd. Eind december 2009 bedroeg dat
portefeuille na winstdeling bedroeg ultimo 2009 EUR 0,6 discretionaire kapitaal EUR 1,3 miljard na dividend voorstel,
miljard, bijna ongewijzigd ten opzichte van eind 2008. hetzelfde niveau als eind juni 2009.
Omdat de vastgoedpositie op basis van de geamortiseerde
kostprijs wordt verantwoord is deze niet-gerealiseerde
meerwaarde na belastingen niet in het eigen vermogen
verwerkt.
9definieert discretionair kapitaal als het laagste bedrag van enerzijds
de beschikbare kasgelden en anderzijds het totale vermogen van Algemeen
gecorrigeerd voor (voorwaardelijke) illiquide activa en reeds aangegane
investeringsverplichtingen.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 30
Kapitaalratio's
Belangrijke kapitaalindicatoren
2009 2008
AG Insurance
Eigen vermogen 2.860 2.785
Kernvermogen 3.511 2.890
Totaal beschikbaar kapitaal 4.120 3.535
Minimale solvabiliteitseisen 2.008 1.871
Totaal kapitaal boven minimale solvabiliteitseisen 2.112 1.664
Kernvermogen solvabiliteitsratio 174,9% 154,5%
Totaal solvabiliteitsratio 205,2% 188,9%
Fortis Insurance International
Eigen vermogen 2.684 2.009
Kernvermogen 2.552 1.767
Totaal beschikbaar kapitaal 2.246 1.555
Minimale solvabiliteitseisen 748 654
Totaal kapitaal boven minimale solvabiliteitseisen 1.498 901
Kernvermogen solvabiliteitsratio 341,2% 270,2%
Totaal solvabiliteitsratio 300,3% 237,8%
Totaal Insurance
Eigen vermogen 5.544 4.794
Kernvermogen 6.065 4.657
Totaal beschikbaar kapitaal 6.366 5.090
Minimale solvabiliteitseisen 2.756 2.525
Totaal kapitaal boven minimale solvabiliteitseisen 3.610 2.565
Kernvermogen solvabiliteitsratio 220,1% 184,4%
Totaal solvabiliteitsratio 231,0% 201,6%
Algemeen (na eliminaties)
Eigen vermogen 2.806 2.000
Kernvermogen 2.514 3.225
Totaal
Eigen vermogen 8.350 6.795
Kernvermogen 8.578 7.882
Totaal beschikbaar kapitaal 8.731 8.169
Het kernvermogen van Fortis bedroeg ultimo 2009 EUR 8,6 miljard en overtrof daarmee het totale geconsolideerde wettelijk
minimum vereiste kapitaal van de verzekeringsactiviteiten met EUR 5,8 miljard. Het totale beschikbare kapitaal van de
verzekeringsactiviteiten bedroeg EUR 6,4 miljard, bij een solvabiliteitsratio van 231% in vergelijking met het wettelijke vereiste
minimum van EUR 2,8 miljard. De solvabiliteitsratio van AG Insurance en Fortis Insurance International bedroeg
respectievelijk 205% en 300%. De minimale solvabiliteitseisen zijn in 2009 met 9% gestegen door het volume van de nieuwe
productie bij Leven en een toename in de waarde van unit-linked reserves en de aankoop van UBI Assicurizioni.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 31
Afstemming eigen vermogen op het totale vermogen
De afstemming van het eigen vermogen op het totale vermogen van Fortis wordt hierna geïllustreerd (per jaarultimo 2009).
Kernvermogen Fortis
in miljoenen EUR
2009 2008 H1 09
Aandelenkapitaal en reserves 6.387 34.394 6.421
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 1.192 - 28.022 886
Ongerealiseerde winsten en verliezen 771 423 379
Eigen vermogen 8.350 6.795 7.686
Niet-innovatieve hybride kapitaalinstrumenten (FRESH, NITSH I & II) 1.496 1.474 1.495
Minderheidsbelangen 1.654 515 1.323
Herwaardering vastgoed op basis van reële waarde 559 526 503
Herwaardering schuldbewijzen, na aftrek van belastingen en shadow accounting - 811 - 375 - 399
Herwaardering van aandelen, na belastingen en shadow accounting - 10
Goodwill - 650 - 531 - 531
Participatie Royal Park Investments - 760 - 760
Verwacht dividend - 201
Verwacht dividend (ivm calloptie op aandelen BNP Paribas) - 581 - - 482
Overige - 468 - 522 - 514
Kernvermogen 8.578 7.882 8.321
Innovatieve kapitaalinstrumenten 495 456 412
Achtergestelde leningen 29 67 26
Overige prudentiële filters en aftrekposten op totaal kapitaal - 371 - 236 - 261
Totaal kapitaal 8.731 8.169 8.498
Deelnemingen worden, als ze niet volledig geconsolideerd eventuele opbrengsten uit te keren in de vorm van een
zijn, in mindering gebracht op het totale kapitaal. De door dividend. Dit bedrag is om die reden op het kernvermogen
Fortis-groep uitgegeven en aan Fortis Bank SA/NV in mindering gebracht.
doorgeleende kernkapitaalinstrumenten (NITSH I en een
deel van NITSH II voor een totaal van EUR 900 miljoen) zijn De goodwill steeg van EUR 531 miljoen tot EUR 650 miljoen
niet opgenomen in de niet -innovatieve hybride instrumenten als gevolg van de voorlopige goodwill die er voor de
hierboven. Niet-gerealiseerde meerwaarden op vastgoed na verwerving van het belang van 50% in het Italiaanse UBI
belastingen binnen AG Insurance worden voor 90% Assuricazioni is verantwoord (EUR 128 miljoen). De toename
verantwoord in het kernvermogen, de rest voor 100%. De in minderheidsbelangen hebben betrekking op de verkoop
waarde van de calloptie op aandelen BNP Paribas wordt van 25%+ 1 aandeel van AG Insurance.
aangemerkt als verwacht dividend: Fortis is voornemens de
Mededeling van de accountants
De gezamenlijke accountants hebben hun controle van de geconsolideerde jaarrekening 2009 nagenoeg afgerond. Op basis
van de huidige status van hun controlewerkzaamheden, verwachten de gezamenlijke accountants een goedkeurende
accountantsverklaring af te geven voorzien van toelichtende paragrafen in verband met (a) de onzekerheden rondom de
uitkomst van de juridische procedures en (b) de vergelijkende cijfers 2008 opgenomen in de toelichting met betrekking tot de
beëindigde bedrijfsactiviteiten.
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 32
Het tussentijdse bericht en de presentatie voor beleggers zijn beschikbaar via onze website:
Conference call voor analisten en beleggers is een internationale verzekeringsmaatschappij die op
ruim 180 jaar vakkennis en ervaring kan terugblikken. Als
09.30 CET één van de 20 grootste Europese verzekeraars, heeft Fortis
Audiocast: www.fortis.com ervoor gekozen om zich toe te spitsen op Europa en Azië,
Inbelnummers (toegangscode 605116#): twee regio's die samen het grootste aandeel in de
+ 44 207 750 9926 (Verenigd Koninkrijk) wereldwijde verzekeringsmarkt opeisen. In België is de
+ 32 2 404 03 05 (België) maatschappij via AG Insurance de onbetwistbare
+ 1 703 621 9123 (VS) marktleider voor zowel individuele levensverzekeringen als
Opnieuw afspelen: beschikbaar tot 10 april 2010 Employee Benefits, en ook één van de topspelers in Niet-
(toegangscode: 305539#) Leven. Internationaal gezien is Fortis nadrukkelijk aanwezig
+ 32 2 401 89 89 (België) in het Verenigd Koninkrijk, als tweede grootste verzekeraar
voor privé voertuigen. De maatschappij heeft verder
dochterondernemingen in Frankrijk, Duitsland, Turkije,
Persconferentie Oekraïne en Hong Kong. Daarnaast onderscheidt Fortis zich
door de ontwikkeling van partnerships met belangrijke
Brussel, Auditorium in de Koningsstraat 20 distributeurs in Luxemburg, Italië, Portugal, China, Maleisië,
11.30 CET India en Thailand. Fortis telt meer dan 10.000 werknemers
Webcast: www.fortis.com en int jaarlijks ongeveer 15 miljard euro
Inbellen: (toegangscode 463260#) verzekeringspremies.
+ 44 207 750 9926 (Verenigd Koninkrijk) De activa van Fortis omvatten een deelname van 75% in AG
+ 32 2 404 03 05 (België) Insurance, 100% van Fortis Insurance International, een
+ 31 20 713 3488 (Nederland) belang van 45% in Royal Park Investments en financiële
Graag vijf à tien minuten van tevoren bellen: de lijnen gaan activa en passiva van verschillende andere
tien minuten voor de conferentie open. financieringsvehikels.
Bijlage 1: Geconsolideerde balans (jaarultimo)
Bijlage 2: Resultatenrekening (jaarultimo 2009)
Bijlage 3: Belangrijkste prestatieindicatoren
Bijlage 4: Halfjaarcijfers per segment
Bijlage 5: Vergelijkende cijfers premie-inkomen
Bijlage 6: Premie-inkomen per regio
Bijlage 7: Materieel eigen vermogen
Bijlage 8: Voorwaardelijke verplichtingen
Resultaten Fortis | 2009 | 10 maart 2010 33
Bijlage 1: Geconsolideerde balans (jaarultimo)
Geconsolideerde balans
ultimo 2009 ultimo 2008
Activa
Geldmiddelen en kasequivalenten 5.636 5.933
Financiële beleggingen 53.070 45.132
Vastgoedbeleggingen 1.653 1.290
Leningen 4.132 16.404
Beleggingen inzake unit-linked contracten 20.695 18.040
Beleggingen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures 1.322 431
Herverzekering en overige vorderingen 1.264 1.154
Actuele belastingvorderingen 103 73
Uitgestelde belastingvorderingen 53 117
Call optie BNP Paribas aandelen 880
Overlopende rente en overige activa 1.848 1.795
Materiële vaste activa 1.108 1.135
Goodwill en overige immateriële vaste activa 1.376 1.366
Voor verkoop aangehouden activa 103
Totale activa 93.243 92.870
Verplichtingen
Verplichtingen inzake verzekeringscontracten Leven 22.931 21.855
Verplichtingen inzake beleggingscontracten Leven 24.333 21.607
Verplichtingen inzake unit-linked contracten 20.773 18.078
Verplichtingen inzake verzekeringscontracten Niet-leven 4.934 4.289
Schuldbewijzen 915 4.670
Achtergestelde schulden 2.850 2.908
Leningen 2.774 9.086
Actuele belastingschulden 106 75
Uitgestelde belastingschulden 1.025 609
RPN(I) 316
Overlopende rente en overige verplichtingen 2.209 2.312
Provisies 34 71
Verplichtingen met betrekking tot voor verkoop aangehouden activa 39
Totale passiva 83.239 85.560
Eigen vermogen 8.350 6.795
Minderheidsbelangen 1.654 515
Totaal eigen vermogen 10.004 7.310
Totaal verplichtingen en eigen vermogen 93.243 92.870
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 34
Bijlage 2: Resultatenrekening (jaarultimo 2009)
Resultatenrekening
2009 2008
Baten
- Bruto premie-inkomen 9.248 8.461
- Wijziging in niet-verdiende premies - 32 - 13
- Afgestane herverzekeringspremies - 193 - 197
Netto verdiende premies 9.023 8.251
Rentebaten, dividenden en overige beleggingsbaten - 3.123 3.660
Niet-gerealiseerde winsten(verliezen) op Call optie BNP Paribas aandelen 880
Niet-gerealiseerde winsten(verliezen) op RPN(I) - 316
Gerealiseerde en ongerealiseerde winsten en verliezen 953 - 508
Baten uit beleggingen inzake unit-linked contracten 2.307 - 3.191
Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures 63 27
Commissiebaten 375 432
Overige baten 322 233
Totale baten 16.730 8.904
Lasten
- Schadelasten en uitkeringen, bruto - 9.290 - 8.221
- Schadelasten en uitkeringen, aandeel herverzekeraars 65 121
Schadelasten en uitkeringen, netto - 9.225 - 8.100
Lasten inzake unit-linked contracten - 2.325 3.219
Financiële lasten - 498 - 1.343
Wijzigingen in de waardeverminderingen - 467 - 558
Wijzigingen in provisies 42 - 49
Commissielasten - 972 - 912
Personeelslasten - 640 - 644
Overige lasten - 1.015 - 994
Totale lasten - 15.100 - 9.381
Winst voor belastingen 1.630 - 477
Belastingen op de winst - 318 - 108
Nettowinst voor resultaat op beëindigde activiteiten 1.321 - 585
- Toewijsbaar aan de minderheidsbelangen 120 25
- Toewijsbaar aan de aandeelhouders 1.192 - 610
Nettoresultaat op beëindigde activiteiten - 27.412
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 1.192 - 28.022
Gegevens per aandeel (EUR)
Gewone winst per aandeel 0,48 - 12,21
Gewone winst per aandeel voor nettoresultaat op beëindigde activiteiten 0,48 - 0,27
Verwaterde winst per aandeel 0,48 - 12,21
Verwaterde winst per aandeel voor nettoresultaat beëindigde activiteiten 0,48 - 0,27
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 35
Bijlage 3: Belangrijkste prestatieindicatoren
AG Insurance
Belangrijkste prestatieindicatoren
2009 2008 Mutatie H209 H208 H109
Leven
Bruto premie-inkomen (in miljoenen EUR) 5.352 4.817 11% 2.606 2.122 2.746
- Individueel koopsom 3.558 3.109 14% 1.662 1.275 1.896
- Individueel periodiek 671 688 -2% 365 358 306
- Collectief koopsom 358 320 12% 207 148 151
- Collectief periodiek 765 701 9% 372 341 393
Nieuwe productie Leven - APE (in miljoenen EUR) 437 419 4% 214 186 223
Niet-leven
Brutopremies (in miljoenen EUR) 1.515 1.465 3% 707 691 808
- Ongevallen & Ziekte 439 436 1% 194 200 245
- Auto 472 447 6% 223 209 249
- Brand 474 460 3% 229 225 245
- Overige 130 124 5% 61 57 69
Technisch resultaat (in miljoenen EUR) 73 118 -38% 55 60 19
- Ongevallen & Ziekte 65 74 -12% 36 43 29
- Auto 5 0 * 9 -19 -4
- Brand -21 30 * -5 30 -16
- Overige 25 15 67% 15 7 10
Totaal Niet-leven
Schaderatio 66,4% 65,0% 64,2% 64,8% 68,6%
Kostenratio 36,8% 35,9% 36,6% 35,9% 37,0%
Combined ratio 103,2% 100,9% 100,8% 100,7% 105,6%
Schade
Schaderatio 62,2% 59,8% 59,9% 60,6% 64,5%
Kostenratio 42,5% 42,0% 41,9% 42,1% 43,2%
Combined ratio 104,7% 101,8% 101,8% 102,7% 107,7%
Ongevallen & Ziekte
Schaderatio 76,7% 77,3% 75,1% 74,7% 78,2%
Kostenratio 22,6% 21,6% 22,9% 21,3% 22,4%
Combined ratio 99,3% 98,9% 98,0% 96,0% 100,6%
Belangrijkste prestatie-indicatoren
2009 2008 Mutatie H209 H208 H109
FTE's 5.635 5.542 2% 5.635 5.542 5.589
Wettelijk vereiste minimum marge (in miljoenen EUR) 2.008 1.871 7% - - 1.924
Leven
Totale reserves Leven (in miljoenen EUR) 45.378 41.779 9% 45.378 41.779 43.421
- Verzekeringen en beleggingscontracten 38.808 35.878 8% 38.808 35.878 37.389
- Unit-linked contracten 6.570 5.901 11% 6.570 5.901 6.032
Niet-leven
Totale reserves Niet-leven (in miljoenen EUR) 2.973 2.893 3% 2.973 2.893 3.002
Reserves/premies ratio 202% 203% -0% 202% 203% 207%
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 36
Fortis Insurance International
Belangrijkste prestatieindicatoren
2009 2008 Mutatie H209 H208 H109
Leven
Bruto premie-inkomen (in miljoenen EUR) 4.013 4.102 -2% 2.221 1.899 1.792
- Individueel koopsom 3.160 3.244 -3% 1.805 1.476 1.355
- Individueel periodiek 729 718 2% 374 372 355
- Collectief koopsom 12 14 -11% 5 6 7
- Collectief periodiek 112 126 -11% 37 45 75
Nieuwe productie Leven - APE (in miljoenen EUR) 486 527 -8% 275 256 211
Niet-leven
Brutopremies (in miljoenen EUR) 1.139 1.228 -7% 562 594 577
- Ongevallen & Ziekte 202 196 3% 96 92 106
- Auto 522 641 -19% 236 318 286
- Brand 284 299 -5% 154 143 130
- Overige 131 92 42% 76 41 55
Technisch resultaat (in miljoenen EUR) 12 109 -89% -4 51 16
- Ongevallen & Ziekte 1 6 -76% -1 3 2
- Auto -22 38 * -26 18 4
- Brand 41 57 -29% 28 25 13
- Overige -8 8 * -5 4 -3
Totaal Niet-leven
Schaderatio 77,2% 69,6% 79,1% 70,0% 75,3%
Kostenratio 30,5% 28,8% 30,2% 29,0% 30,8%
Combined ratio 107,7% 98,4% 109,3% 99,0% 106,1%
Schade
Schaderatio 77,9% 69,3% 79,9% 69,8% 75,8%
Kostenratio 31,1% 28,9% 30,2% 29,2% 31,9%
Combined ratio 109,0% 98,2% 110,1% 99,0% 107,7%
Ongevallen & Ziekte
Schaderatio 74,3% 71,2% 75,5% 70,9% 73,0%
Kostenratio 28,0% 28,0% 30,1% 28,0% 25,8%
Combined ratio 102,3% 99,2% 105,6% 98,9% 98,8%
Belangrijkste prestatieindicatoren
2009 2008 Mutatie H209 H208 H109
FTE's 4.940 4.718 5% 4.940 4.718 4.687
Wettelijk vereiste minimummarge (in miljoenen EUR) 748 654 14% - - 686
Leven
Totaal Reserves - Leven (in miljoenen EUR) 22.662 19.770 15% 22.662 19.770 20.450
- Verzekerings- en beleggingscontracten 8.459 7.593 11% 8.459 7.593 7.998
- Unit-linked contracten 14.203 12.177 17% 14.203 12.177 12.452
Niet-leven
Totale reserves Niet-leven (in miljoenen EUR) 1.998 1.432 40% 1.998 1.432 1.594
Reserves/premies 194% 131% 49% 194% 131% 158%
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 37
Bijlage 4: Halfjaarcijfers per segment
AG Insurance
Income Statement Leven
AG Insurance - Leven
en EUR millions H2 09 H1 09 H2 08 H1 08 H2 07
Bruto premies 2.318 2.451 1.754 2.323 2.251
Bruto premies (deposit accounting) 288 295 368 372 515
Bruto premie-inkomen Leven 2.606 2.746 2.122 2.695 2.766
Technisch resultaat 228 157 - 88 78 - 89
Toegerekende meerwaarden - 26 - 46 - 132 66
Operationele marge 202 111 - 220 144 - 89
Niet-toegerekende andere inkomsten en lasten 51 40 42 50 39
Resultaat voor belastingen 253 151 - 178 194 168
Belastingen op het resultaat - 64 32 - 97 1 8
Netto resultaat toewijsbaar aan minderheidsbelangen 46 10 2 3 3
Netto resultaat toewijsbaar aan aandeelhouders 143 173 - 277 192 173
Resultatenrekening - Niet-leven
AG Insurance - Niet-leven
in miljoenen EUR H2 09 H1 09 H2 08 H1 08 H2 07
Brutopremies Niet-leven 707 808 691 774 646
Technisch resultaat 55 19 60 58 82
Toegerekende meerwaarden - 4 - 5 - 12 10 14
Operationele marge 51 14 48 68 96
Niet-toegerekende overige inkomsten en lasten 5 7 13 3 - 2
Winst voor belastingen 56 21 61 71 94
Winstbelastingen - 16 2 - 25 - 15 - 29
Nettowinst toewijsbaar aan minderheidsbelangen 12 1 1 1
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 28 22 35 56 64
Resultatenrekening
AG Insurance
in miljoenen EUR H2 09 H1 09 H2 08 H1 08 H2 07
Operationele kosten - 218 - 209 - 206 - 199 - 195
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 171 195 - 242 248 237
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 38
Fortis
Insurance International
Resultatenrekening Leven
Insurance International Leven
in miljoenen EUR
H2 09 H1 09 H2 08 H1 08 H2 07
Brutopremies 928 898 972 747 923
Brutopremies (deposito-accounting) 1.293 894 927 1.456 1.288
Bruto premie-inkomen Leven 2.221 1.792 1.899 2.203 2.211
Technisch resultaat 30 35 - 78 54 36
Toegerekende meerwaarden 3 1 - 32 - 1 11
Operationele marge 33 36 - 110 53 47
Niet-toegerekende overige inkomsten en lasten 58 11 - 7 8 37
Winst voor belastingen 91 47 - 117 61 84
Winstbelastingen - 13 - 15 16 - 15 - 13
Nettowinst toewijsbaar aan minderheidsbelangen 23 21 - 14 24 19
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 55 11 - 87 22 52
Resultatenrekening - Niet-leven
Insurance International - Niet-leven
in miljoenen EUR
H2 09 H1 09 H2 08 H1 08 H2 07
Brutopremies Niet-leven 562 577 594 635 637
Technisch resultaat - 4 16 51 58 - 59
Toegerekende meerwaarden 1 10 - 4 - 1 2
Operationele marge - 3 26 47 57 - 57
Niet-toegerekende overige inkomsten en lasten 11 11 - 9 12 - 2
Winst voor belastingen 8 37 38 69 - 59
Winstbelastingen - 2 - 12 - 17 - 16 13
Nettowinst toewijsbaar aan minderheidsbelangen 4 3 5 4 3
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 2 22 16 49 - 49
Resultatenrekening
Insurance International
in miljoenen EUR
H2 09 H1 09 H2 08 H1 08 H2 07
Operationele kosten - 194 - 198 - 200 - 193 - 226
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 57 33 - 71 71 3
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 39
Algemeen
Resultatenrekening
in miljoenen EUR
H2 09 H1 09 H2 08 H1 08 H2 07
Nettorentebaten - 16 31 - 136 - 165 - 169
Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen 18 697 18 -
Overige meerwaarden 177 499 - 73 - 128 - 196
Overige baten 1 11 10 36 19
Totale baten 180 1.238 - 181 - 257 - 346
Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen 9 - 362 - 20 -
Nettobaten 189 876 - 201 - 257 - 346
Personeelslasten - 5 - 11 - 21 - 23 - 25
Overige operationele en administratieve lasten - 41 - 34 - 111 - 75 - 106
Totale kosten - 46 - 45 - 132 - 98 - 131
Winst voor belastingen 143 831 - 333 - 355 - 476
Winstbelastingen - 62 - 168 8 52 44
Nettowinst over de periode 81 663 - 325 - 303 - 432
Nettowinst toewijsbaar aan minderheidsbelangen - - - - -
Nettowinst toewijsbaar aan de aandeelhouders 81 663 - 29.351 - 303 - 432
Resultaat op desinvesteringen - - - 29.026 - -
Nettowinst voor resultaat op desinvesteringen 81 663 - 325 - 432 - 432
Nettowinst na eliminaties 78 658 - 321 - 294 - 433
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 40
Bijlage 5: Vergelijkende cijfers premie-inkomen
Halfjaarcijfers premie-inkomen
(in miljoenen EUR)
Per segment 2009 2008 Mutatie H2 09 H2 08 Mutatie
AG Insurance
Brutopremies 4.769 4.077 17% 2.318 1.754 32%
Beleggingscontracten zonder discretionaire winstdeling 583 740 -21% 288 368 -22%
Bruto premie-inkomen Leven 5.352 4.817 11% 2.606 2.122 23%
Brutopremies Niet-leven 1.515 1.465 3% 707 691 2%
Totaal premie-inkomen AG Insurance 6.867 6.283 9% 3.313 2.814 18%
Fortis Insurance International
Brutopremies 1.826 1.719 6% 928 972 -5%
Beleggingscontracten zonder discretionaire winstdeling 2.187 2.383 -8% 1.293 927 39%
Bruto premie-inkomen Leven 4.013 4.102 -2% 2.221 899 17%
Brutopremies Niet-leven 1.139 1.228 -7% 562 594 -5%
Totaal premie-inkomen geconsolideerd 5.152 5.330 -3% 2.783 2.493 12%
Niet-geconsolideerde JV' s obv 100% 3.773 3.010 25% 1.792 1.441 24%
Totaal premie-inkomen FII 8.925 8.340 7% 4.575 3.934 16%
Totaal premie-inkomen Fortis 15.792 14.623 8% 7.888 6.748 17%
Per type 2009 2008 Mutatie H2 09 H2 08 Mutatie
Leven
AG Insurance 5.352 4.817 11% 2.606 2.122 23%
Fortis Insurance International 7.405 6.774 9% 3.845 3.183 21%
Volledig geconsolideerd 4.013 4.102 -2% 2.221 1.899 17%
Niet-geconsolideerde JV's obv 100% 3.392 2.672 27% 1.624 1.284 26%
Totaal premie-inkomen Leven 12.756 11.591 10% 6.451 5.305 22%
Niet-leven
AG Insurance 1.515 1.466 3% 707 691 2%
Fortis Insurance International 1.521 1.565 -3% 730 751 -3%
Volledig geconsolideerd 1.139 1.228 -7% 562 594 -5%
Niet-geconsolideerde JV's obv 100% 382 337 13% 168 157 7%
Totaal brutopremies Niet-leven 3.036 3.031 0% 1.437 1.442 0%
Totaal premie-inkomen Fortis 15.792 14.623 8% 7.888 6.748 17%
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 41
Bijlage 6: Premie-inkomen per regio
Kerncijfers per regio
in miljoenen EUR Bruto premie-inkomen Leven Brutopremies Niet-leven Totaal
H2 H2 H1 H2 H2 H1 H2 H2 H1
% eigendom 2009 2008 09 08 09 2009 2008 09 08 09 2009 2008 09 08 09
België 75% 5.352 4.817 2.606 2.123 2.746 1.515 1.465 707 692 808 6.867 6.283 3.313 2.815 3.554
Verenigd Koninkrijk 100% 10 1 7 1 3 903 954 454 470 449 913 955 461 471 452
Europa 3.706 3.819 2.059 1.753 1.648 236 214 108 98 128 3.939 4.033 2.166 1.851 1.776
Portugal 51% 2.163 2.238 993 1.032 1.170 214 192 101 91 113 2.377 2.430 1.094 1.123 1.283
Frankrijk 100% 335 433 182 179 153 335 433 182 179 153
Luxemburg 50%/100%* 1.102 1.033 830 483 273 22 22 7 7 15 1.122 1.055 837 490 288
Oekraïne 100% 2 4 1 1 1 2 4 1 1 1
Duitsland 100% 41 29 24 16 16 41 29 24 16 16
Turkije 100% 62 82 28 42 35 62 82 28 42 35
Azië 3.689 2.955 1.780 1.429 1.909 382 337 168 157 214 4.071 3.292 1.948 1.586 2.123
Geconsolideerde
entiteiten
Hongkong 100% 297 282 156 145 141 297 282 156 145 141
Niet-
geconsolideerde
JV's obv 100%
Maleisië 31% 498 435 224 199 274 293 269 123 114 170 791 704 347 313 444
Thailand 31%/12% 456 358 224 183 232 89 68 45 43 44 545 426 269 226 276
China 25% 2.371 1.850 1.142 879 1.229 2.371 1.850 1.142 879 1.229
India 26% 67 30 34 23 33 67 30 34 23 33
Overige 61 26 61 26
Fortis
Re-Insurance 100% 61 26 61 26
Algemeen Totaal 12.756 11.592 6.452 5.306 6.306 3.036 3.031 1.437 1.443 1.599 15.790 14.624 7.888 6.749 7.905
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 42
Bijlage 7: Materieel eigen vermogen
Materieel eigen vermogen Fortis
in miljoenen EUR
2009 2008
Eigen vermogen 8.350 6.795
Herwaardering vastgoed op basis van reële waarde 473 526
Goodwill - 1.410 - 531
VOBA (Value of Business Acquired) - 487 - 549
DAC (overlopende acquisitiekosten) - 508 - 421
Overige (o.a. parkeerbeheercontracten) - 240 - 287
Kernvermogen
Goodwill, DAC, VOBA in verband met minderheidsbelangen 396 319
Belastingcorrectie DAC, VOBA & overige 251 170
Totaal materieel eigen vermogen 6.825 6.022
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 43
Bijlage 8: Voorwaardelijke verplichtingen
Deze tekst vormt een integraal onderdeel van het Op 5 februari 2010 heeft de AFM Fortis SA/NV en Fortis
geconsolideerd verslag voor het tweede half jaar van 2009 N.V. een boete opgelegd van EUR 576.000 voor
en van de jaarrekening, welke afzonderlijk worden overtredingen tegen de Wet op het financieel toezicht (Wft).
gepubliceerd. Volgens de AFM zijn er op 5 juni 2008 door Fortis bepaalde
verklaringen afgelegd over de solvabiliteitspositie van Fortis
Fortis is, zoals vele andere financiële instellingen, gedaagde die onjuist of misleidend zouden zijn en had Fortis op 14 juni
met betrekking tot een aantal claims, geschillen en 2008 bekend moeten maken dat de door de Europese
rechtszaken die een gevolg zijn van de normale Commissie opgelegde voorwaarden (de `EC Remedies')
bedrijfsuitoefening, welke na de desinvestering van de met zich meebrachten dat de financiële doelstellingen voor
bankactiviteiten in oktober 2008 beperkt is tot 2008 en daarna niet zonder extra maatregelen konden
verzekeringsactiviteiten. worden gerealiseerd.
Als gevolg van de gebeurtenissen en ontwikkelingen welke Dit betekent dat beleggers zouden kunnen beweren in de
hebben plaatsgevonden tussen mei 2007 en oktober 2008 periode tussen 5 en 25 juni 2008 te hebben gehandeld
(kapitaaluitbreiding en acquisitie van delen van ABN AMRO zonder over volledig correcte informatie te beschikken.
in oktober 2007, aankondiging van het versnelde betwist de beweerde overtredingen en heeft beroep
solvabiliteitsplan in juni 2008, desinvestering van de aangetekend tegen het besluit van de AFM.
bankactiviteiten en de Nederlandse verzekeringsactiviteiten
in september/oktober 2008) is Fortis betrokken of kan Fortis Eventuele negatieve bevindingen van deze lopende
worden betrokken in een aantal juridische procedures onderzoeken kunnen in een later stadium leiden tot nieuwe
evenals administratieve en strafrechtelijke onderzoeken in rechtszaken tegen Fortis, inclusief de eis tot
België, Nederland en de Verenigde Staten, waarvan schadevergoeding. Dit geldt met name voor de bevindingen
sommige kunnen leiden tot een aanzienlijke maar onder de van de AFM die, behoudens een succesvolle uitkomst van
huidige omstandigheden niet kwantificeerbare toekomstige het beroep van Fortis, al tot de hierboven beschreven boete
verplichting voor Fortis. van de AFM hebben geleid.
Sommige van de lopende juridische procedures en Andere tegen Fortis in België, Nederland en de Verenigde
onderzoeken leiden niet tot een onmiddellijk risico met Staten aangespannen rechtszaken stellen Fortis bloot aan
(belangrijke) geldelijke gevolgen voor Fortis, hoewel niet kan het risico om te worden veroordeeld tot het betalen van
worden uitgesloten dat deze op termijn wel dergelijke schadevergoedingen aan aandeelhouders voor een deel van
gevolgen kunnen hebben. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de door hen geleden verliezen sinds september 2007:
(i) de onderzoeken van de door de rechter benoemde
experts in België en in Nederland, die zich buigen over de Een aantal gerechtelijke acties gestart door individuele
transacties van september/oktober (in België) en over de aandeelhouders en belangenverenigingen van
financiering van het bod op ABN AMRO, de publieke aandeelhouders in België en Nederland die vragen om (i) de
verklaringen van Fortis na het bod op ABN AMRO alsmede nietigverklaring van beslissingen van het bestuur van Fortis
de transacties van september/oktober (Nederlandse en/of vervangende schadevergoeding en/of (ii) de betaling
experts) en (ii) diverse onderzoeken die door de van een schadevergoeding vanwege de vermeende
toezichthoudende instanties in Nederland (AFM) en België misleidende communicatie en/of het marktmisbruik waaraan
(CBFA) zijn ingesteld, evenals het strafonderzoek in België. zich schuldig zou hebben gemaakt tussen mei 2007
en oktober 2008. Dit betreft onder andere:
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 44
Voor de Rechtbank van Koophandel te Brussel : In het geval dat een van deze juridische procedures zou
de juridische procedure gestart door een aantal leiden tot de nietigverklaring (of gedeeltelijke nietigverklaring)
individuen vertegenwoordigd door Mr. Modrikamen; het van de beslissingen van de Raad van Bestuur van Fortis en
verzoek tot voorlopige maatregelen tegen Fortis is op 8 de daaruit voortvloeiende overeenkomsten (wat zeer
december 2009 afgewezen en Mr. Modrikamen heeft onwaarschijnlijk is, onder meer omdat Mr. Modrikamen heeft
aangekondigd de bodemprocedure voort te zetten; laten weten dat hij afziet van deze eis en Deminor een
de juridische procedure gestart door een aantal dergelijke eis niet heeft geformuleerd), dan kan dat gevolgen
personen rond Deminor International, die nog aanhangig voor de financiële positie van Fortis hebben die op dit
is; moment niet kwantificeerbaar zijn. Als een rechter Fortis zou
veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding, dan
Voor de rechtbank te Amsterdam: kan dat een ernstig negatief effect hebben op de financiële
de door de VEB en Deminor aangespannen juridische positie van Fortis.
procedure;
de juridische procedure van een aantal personen Inzake de juridische procedures die door beleggers tegen
vertegenwoordigd door Mr. De Gier. Deze zaken zijn en Fortfinlux zijn aangespannen met betrekking tot het
nog aanhangig; in 2002 uitgegeven FRESH-instrument heeft Fortis er na
overleg met juridische adviseurs het volste vertrouwen in dat
Voor de rechtbank te Utrecht: juridisch sterk staat en het niet waarschijnlijk is dat
de juridische procedure van een aantal personen deze positie succesvol betwist wordt.
vertegenwoordigd door Mr. Bos, die eveneens nog
aanhangig is. In deze context hebben sommige Inzake alle juridische procedures en onderzoeken waarvan
voormalige bestuurders en topmanagers van Fortis de het management op de hoogte is, treft Fortis voorzieningen
rechter gevraagd de verplichting van Fortis te erkennen als het naar de mening van het management, gebaseerd op
om die personen te vrijwaren tegen schade die zou ingewonnen juridisch advies, waarschijnlijk is dat Fortis een
voortvloeien uit of verband houden met de juridische betaling zal moeten doen, en het bedrag redelijkerwijs kan
procedures tegen hen uit hoofde van de functies die zij worden geschat.
binnen de Fortis-groep uitoefenden, op grond van in
2008 aangegane beëindigingsovereenkomsten en/of de Gezien het voorlopige karakter en continu veranderende
regels van de Nederlandse wet. Fortis betwist de karakter alsook de inherente onzekerheden en complexiteit
rechtsgeldigheid van deze wettelijke of contractuele van zulke vorderingen en procedures is het management op
vrijwaringsverplichtingen. het moment niet in staat om te bepalen of zulke claims
ongegrond zijn of succesvol kunnen worden verdedigd of
Een `class action' werd aangespannen voor het US dat deze vorderingen al dan niet zullen resulteren in een
District Court van het Southern District van New York significant verlies in de Geconsolideerde Jaarrekening Fortis.
om schadevergoeding te eisen op grond van vermeende
overtredingen van de effectenwetgeving in de periode In 2008 hebben de moedermaatschappijen van Fortis voor
tussen 17 september 2007 en 14 oktober 2008. De sommige voormalige executives en bestuurders bij vertrek
`class action' is op 18 februari 2010 afgewezen een contractueel vrijwaringsbeding voor juridische kosten
vanwege het ontbreken van bevoegdheid van de afgegeven, en in sommige gevallen ook voor de financiële
rechtbank. Tegen deze beslissing kan beroep worden consequenties van een eventuele gerechtelijke uitspraak in
aangetekend. het geval dat tegen deze personen een rechtszaak zou
worden aangespannen in verband met hun mandaat binnen
de onderneming. In het geval van sommige van deze
personen vecht Fortis de geldigheid van deze contractuele
vrijwaringsbedingen aan voor zover deze van toepassing zijn
op de financiële consequenties van een eventuele
gerechtelijke uitspraak.
Full Year | Results 2009 | 10 March 2010 45
---- --
Fortis Bank