Gemeente Culemborg

Verslag bijeenkomst politieke partijen

Maandag 8 maart hebben in Culemborg onder leiding van Joost Hansum de eerste oriënterende besprekingen plaatsgevonden tussen de in de gemeenteraad gekozen politieke partijen. Hieronder leest u het verslag van deze avond.

Aanwezigen:

* De heer J. Hansum, formateur, gespreksleider
* De heer K. ter Hoeven, ambtelijk ondersteuner formateur
* De heer P. Peters, griffier

VVD

* Mevrouw A.C.C. Pin

* De heer H.C. Van Oorschot

PvdA

* De heer J.G. Marringa

* Mevrouw H. Verbeij

GroenLinks

* Mevrouw C.B. Vaessen

* De heer J. Greeven

D66

* De heer H.H. van Alphen

* De heer W.J. Stegeman

CDA

* De heer R.J.C. Geerzten

* Mevrouw J.H.A. Sørensen

SP

* De heer T.J. Heemskerk

* De heer P. van Dijk

ChristenUnie

* De heer S.A.D. Jumelet

* De heer W. Althuis

Mevrouw Pin (VVD) heet iedereen welkom en zegt blij te zijn dat iedereen gehoor heeft gegeven aan de uitnodiging voor deze bijeenkomst. Zij introduceert de heer Joost Hansum die door haar gevraagd is om de formatiebesprekingen te leiden.

De heer Hansum stelt zich voor; hij is inwoner van Culemborg, werkzaam als hoofd vastgoedbedrijf gemeente Arnhem en is geen lid van een politieke partij. Hij stelt een korte kennismakingsronde voor.

De heer Hansum stelt voor in drie ronden in gesprek te gaan:
1. Reactie op de verkiezingsuitslag en welke rol ieder ziet bij de coalitiebesprekingen.

2. Ingaan op belangrijke thema's voor de partijen en met welke partijen men mogelijkheden voor samenwerking ziet.
3. Voorlopige conclusies over welke partijen als eerste een gesprek aangaan om een coalitie te vormen.

Hij nodigt alle fracties uit voor een gesprek met hem om onderwerpen te bespreken voor de coalitiebesprekingen. Die neemt hij vervolgens mee naar het gesprek met de mogelijke coalitiepartners. Als de besprekingen met de beoogd wethouders resulteren in een akkoord zal dat in een raadsvergadering gepresenteerd worden.

Reactie op verkiezingsuitslag
Mevrouw Pin (VVD): er zijn drie winnaars en een nieuwkomer en er is sprake van verschuivingen. Gezocht moet worden naar de meest passende combinatie. Niet uit het oog verliezen dat op veel beleidsterreinen raadsbrede steun mogelijk is. Er komen moeilijke tijden en bezuinigingen. Er moet een goede samenwerking tussen oppositie en coalitie mogelijk zijn. Als voorbeeld noemt zij de begrotingsvergadering in november 2009, waarbij alle partijen goed input gegeven hebben; dat leidde tot unanieme goedkeuring van de begroting.

De heer Marringa (PvdA): er is veel gebeurd, de PvdA heeft nu 3 zetels in plaats van 5. Voor de komende jaren zijn twee thema's erg belangrijk: veiligheid en bezuinigingen. Voor de PvdA is het van belang om te besturen, men wil graag verantwoordelijkheid nemen. Voor een aantal punten is het belangrijk om daar raadsbreed op in te zetten. Dan is het goed uit te leggen aan de inwoners dat men samen dingen moet doen.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) feliciteert alle partijen met hun plek in de raad. Elke zetel is een blijk van vertrouwen. Zetelwinst van VVD, D66 en GroenLinks zou kunnen betekenen dat van deze partijen dingen verwacht worden. Zij is blij met drie zetels voor GroenLinks. Zij zal met enthousiasme werken aan groen, sociaal en gezond Culemborg. Zij noemt de economische crisis, gevoelens van onveiligheid, zorgen om milieu en klimaat, ontevredenheid van burgers over het optreden van de overheid. Een zo groot en divers mogelijk deel van de inwoners moet zich vertegenwoordigd weten in de coalitie. Zij ziet voor GroenLinks wel een rol als coalitiepartner. GroenLinks wil bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen. De VVD zal een belangrijke rol spelen. GroenLinks ziet aanknopingspunten voor college deelname. Zij noemt het minimabeleid en het WMO-beleid als successen van de vorige coalitie. GroenLinks wil dit sociale beleid voortzetten

De heer Van Alphen (D66) is erg blij met de groei van zijn fractie naar 3 zetels. D66 wil deelnemen aan een nieuw college en verder werken aan het bouwen van de stad, waar men 6 jaar geleden mee is begonnen. D66 is de vierde partij. Hij ziet wel in de raad op veel thema's overeenstemming. Ook in discussies zoals over het oude stadhuis. De stad moet niet te lang hoeven wachten op een nieuw college en er moet geen uitgemillimeterd akkoord geschreven worden, maar korte uitgangspunten. Uitwerking moet plaatsvinden samen met de hele gemeenteraad. Nu is ook het moment om de RTA aan te passen. Hij noemt de thema's voor de verkiezingen: re-integratienota naar voren halen en nog wat meer thema's. Brede consensus is belangrijk, maar D66 heeft vorig jaar aangegeven te willen volstaan met 3 fte wethouders. Dat lijkt wat onhandig. Hij streeft niet naar een coalitie met 6 partijen.

De heer Geertzen (CDA) noemt de grote verschuivingen, winnaars en verliezers. Het CDA heeft verloren ondanks het vele vertrouwen dat de fractie in de laatste vier jaar heeft genoten. Toch heeft hij felicitaties gekregen vanwege de constructieve bijdrage van het CDA in de afgelopen vier jaar. Er liggen grote uitdagingen op het gebied van veiligheid en financiën. Dat is een zware taak voor alle raadsleden. Hij wil de stad verder uitbouwen tot iets moois en wil graag meedoen aan een coalitie, loopt niet weg voor bestuurlijke verantwoordelijkheid. Het CDA kan een bijdrage leveren aan ontwikkeling van de stad. Bij voorkeur zoals de laatste vier jaar is gebeurd met veel vertrouwen onderling.

De heer Heemskerk (SP) heeft het grootste verlies geleden. Hij vindt ook erg dat de stad voorheen een raad met een linkse meerderheid had en dat de raad nu een heel andere samenstelling heeft. Hij meent dat dit te maken heeft met afnemend vertrouwen van veel mensen in de politiek. De SP trekt zich dat aan en steekt de hand ook in eigen boezem. De SP heeft besloten om vooral veel politiek te bedrijven in de stad met mensen en minder in de raad. Er zal meer onderscheidend vermogen zijn. Hij ziet weinig rol voor de SP in een coalitie.

De heer Jumelet (ChristenUnie) is blij dat de ChristenUnie eindelijk een stem in de Culemborgse politiek heeft. Diversiteit vindt hij belangrijk voor raad en college. Alle ogen in het land zijn gericht op Culemborg, de problemen in Culemborg zijn er ook landelijk. Culemborg heeft een voorbeeldfunctie. Het college moet een goede afspiegeling zijn van de diversiteit. Hij is blij dat de ChristenUnie een stem heeft gekregen, bij 1 zetel past bescheidenheid. De ChristenUnie is een creatieve partij die zich verbindend wil opstellen, in de raad of eventueel in het college.

Thema's die voor de fracties belangrijk zijn, met welke partijen de fracties logische verbindingen zien en met welke meer afstand ervaren wordt.

Mevrouw Pin (VVD) wil een slagvaardig en slagkrachtig college. Bij de begroting 2010 is gekozen voor 3 fte wethouders. De VVD let ook op de programma's. Overeenstemmingen; D66 en CDA ziet zij het dichtst bij, op afstand GroenLinks en SP. De samenwerking met D66 en CDA was bijzonder goed in de afgelopen periode. De samenwerking met PvdA was vaak goed, maar soms weerbarstig. Thema's die belangrijk zijn voor de VVD: veiligheid, handhaving, verkeer, financiën, economie, werkgelegenheid, integratie en participatie. Kijkend naar de partijen: CDA staat programmatisch dichtbij op het gebied van veiligheid, schoon en voorkomen van verloedering. D66 staat ook dichtbij met economie, onderwijs, communicatie en subsidiebeleid. Met de PvdA zijn veel raakpunten, maar mevrouw Pin was wel verbaasd tijdens de campagne dat de PvdA opnieuw pleit voor onderzoek naar verkeersstromen. Dat vindt zij zeer overbodig. Er zijn besluiten genomen. De ChristenUnie als nieuwkomer is veelbelovend en zij ziet programmatisch overeenkomsten maar getalsmatig is toetreding van de ChristenUnie tot een college niet nodig. Vier partijen en drie wethouders is lastiger. In de vorige onderhandelingen ging het met GroenLinks op het laatste moment mis op het gebied van het verkeer. Diezelfde verschillen zijn er nog steeds tussen D66 en GroenLinks. Mevrouw Vaessen liet zich interviewen bij een roadblok en de VVD vindt dat dit weg moet. De SP is zeer constructief geweest in de afgelopen vier jaar, maar zij ziet voor de SP (net als de SP zelf) voor die fractie geen taak in een college.

De heer Marringa (PvdA) noemt veiligheid en bezuinigingen als belangrijkste thema's. Dat heeft ook te maken met onderliggende thema's. Wonen is heel belangrijk, wonen voor ieder wat wils. Mogelijkheden om meer gemengde wijken te bouwen; dat heeft een relatie met veiligheid. Meedoen in de maatschappij is voor de PvdA ook belangrijk. Dat kan via werk zijn, participatie, vrijwilligerswerk. Integratie en participatie. Veiligheid is een belangrijk punt, niet alleen repressie maar ook opbouw van de samenleving. Een buurt moet samenhang kunnen ontwikkelen. Verkeersstromen; de PvdA staat achter de genomen besluiten maar in de uitvoering is het van belang om het veilig te laten verlopen. Partijen: in de volle breedte kijkend naar de opdrachten ziet de PvdA weinig problemen om een programma te maken met elkaar. Hij pleit voor een coalitie met links en rechts, samen zoeken naar oplossingen. De PvdA sluit inhoudelijk programmatisch niemand uit. Drie wethouders is iets anders dan 3 fte. Een coalitie van 4 partijen is mogelijk met 3 fte wethouders.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) noemt perspectief bieden, jongeren, minima, onderwijs en integratienota. Veiligheid is een belangrijk item, vooral preventie. Zij wijst op een artikel in de Volkskrant over dit onderwerp. Zij noemt ook het perspectief met betrekking tot het klimaat, GroenLinks heeft een achterban met veel kennis van zaken. Economisch is het een moeilijke tijd. De tegenstelling op het gebied van het verkeer bestaat nog steeds, maar zij gaat er vanuit dat in deze economisch moeilijke tijd er geen ruimte zal zijn voor grote infrastructurele ingrepen die de situatie in West drastisch zullen veranderen. Zij ziet wel mogelijkheden voor samenwerking omdat zij meent dat dit probleem niet zal spelen. GroenLinks zou zitting willen nemen in een coalitie die transparant is en te vertrouwen, zo breed mogelijk. Niet 3 wethouders maar 3 fte. Een brede coalitie die kan steunen op 16 raadsleden: VVD, PvdA GroenLinks en D66. Zij denkt dat die samenstelling vertrouwen geeft en perspectief biedt. Een zo brede coalitie doet het meest recht aan de verkiezingsleus van de VVD: één sterk Culemborg.

De heer Van Alphen (D66): het coalitieakkoord was tot op heden een uitgebreid uitgediscussieerd document waar de partijen zich aan moesten houden. Hij zou dat nu niet willen doen. Hij verwijst naar de woorden van ChristenUnie, PvdA en GroenLinks over eensgezindheid en brede consensus. Dat kan in een coalitieakkoord meegenomen worden en daarmee sluit je geen partijen uit. Coalitiepartners moeten het vertrouwen hebben de komende vier jaar uit te zitten. Zij moeten moeilijke dossiers kunnen oplossen en niet op de millimeter zwaar in discussie gaan. De rol van de PvdA was soms lastig in de afgelopen vier jaar. Hij noemt ook het breekpunt met GroenLinks op het gebied van verkeer en de verwachting van GroenLinks dat er geen grote infrastructurele werken uitgevoerd zullen kunnen worden. Hij sluit dat niet uit. Maar als er grote bezuinigingen zijn, kunnen we dan nog door één deur? Er is een stabiele coalitie nodig en een sterke politiek. We liggen niet ver van elkaar af qua inhoudelijke thema's. Belangrijke onderwerpen voor D66 zijn economie, onderwijs en communicatie. Samen werken met ondernemers aan de economie, bedrijven aantrekken. Een goed re-integratiehuis zoals wethouder Verbeij heeft opgezet. Onderwijs: de lokale overheid moet makelaar worden in een aanbod voor 18 plus, graag een ROC in de gemeente. Brede school. Communicatie: kennisplatforms in de stad op bepaalde thema's, bijvoorbeeld duurzame stad of jongeren, ombudsman, wijkwethouders. Die punten wil hij in ieder geval terugzien en daarnaast lopende zaken en de bezuinigingen, daarvoor moet je met elkaar door één deur kunnen. Met CDA en VVD heeft D66 goed samengewerkt en met de PvdA was het lastig. De SP wil niet deelnemen aan een college. Hij verwacht met GroenLinks tegenstellingen waarvan hij niet op voorhand denkt dat het gaat lukken, maar er zijn ook overeenkomsten. Samen de stad bouwen en daarvoor is een sterke coalitie nodig. De ChristenUnie is redelijk nieuw, maar wat hij van deze partij heeft meegemaakt vond hij buitengewoon interessant. Qua dogma ligt de ChristenUnie echter ver van een liberale partij als de D66.

De heer Geertzen (CDA) vindt een slagvaardig slagkrachtig bestuur nodig dat het vertrouwen van de burger heeft en dat ook vertrouwen in elkaar heeft. Werken met 3 fte wethouders is goed mogelijk. Het verst van het CDA staat de SP en vervolgens GroenLinks. Redelijk dichtbij staan de ChristenUnie, PvdA en het meest dichtbij de VVD en D66. Hij verwijst naar het CDA verkiezingsprogramma Vitaal veilig en verantwoord en naar de punten die hierin genoemd zijn. Geen uitgaven zonder goede dekking, de sociaal zwakkeren ontzien, actief begeleiden van bemiddelbaren, minimabeleid, geen boven inflatoire verhogingen van lokale lasten. Afgelopen zaterdag heeft het CDA geconcludeerd op basis van het verleden dat een samenwerking tussen VVD, D66 en CDA het meest voor de hand ligt.

De heer Heemskerk (SP) ziet op een aantal punten met alle partijen overeenstemming. Er moet een goede oppositie zijn en men moet op een constructieve maar kritische manier met elkaar in gesprek blijven. Dat is de afgelopen tijd niet altijd goed gelukt. De coalitie moet redelijk eenduidig zijn; hij gelooft niet in een heel brede coalitie met veel aan elkaar geknoopte standpunten. Dat is niet in het belang van de stad. Voor de SP is het belangrijk dat burgers vertrouwen hebben in het bestuur en de politiek. Daarvoor is een goede verhouding tussen coalitie en oppositie nodig. Belangrijkste punten voor de SP zijn socialer, groener en menselijker. Daarop moet men niet bezuinigen. Communicatie verbeteren, dat is een overeenkomst met D66. Met andere partijen zijn ook wel overeenkomsten, maar de SP kiest voor een kritische houding. Met wie zou hij oppositie willen voeren? Er zijn drie fracties die met elkaar een coalitie willen vormen, dus het ligt voor de hand dat de resterende vier de oppositie worden.

De heer Jumelet (ChristenUnie) vindt het leuk om als nieuwkomer er op een andere manier tegenaan te kijken. Hij ziet dat de huidige coalitie lijkt te passen als een oude jas, maar de PvdA kan er vanaf gesneden worden. Men moet wel oppassen met een oude jas. Veel mensen hebben het vertrouwen in de politiek verloren. Eerst maar eens goed nadenken en niet zomaar op de oude voet verder gaan, kijk naar wat de Culemborger heeft gekozen. Leg het oor te luisteren in de samenleving. Even afstand nemen van de oude jas. Dit is overigens geen inhoudelijk oordeel. Voor de ChristenUnie is het belangrijk om te werken aan de veiligheid en daarbij alle stakeholders te betrekken. Ook zorg is belangrijk. Duurzame innovatie ligt de ChristenUnie ook na aan het hart. Heel erg belangrijk is ook aandacht voor RO in samenhang met natuurwaarden. Zorgvuldig omgaan met natuur en ecologische waarden. Wie ziet de ChristenUnie als logische coalitie? VVD en D66 in ieder geval met een nadrukkelijke rol, daarna goed kijken naar een goed evenwicht en balans zodat een breed spectrum van de Culemborgse bevolking zich herkent. Hij denkt aan GroenLinks als partij die evenwicht zou kunnen brengen. De ChristenUnie wil ook graag een verbindende rol spelen.

Pauze
Voorlopige conclusies en met welke partijen zou een eerste verkenning voor een coalitie kunnen plaatsvinden.

Mevrouw Pin (VVD) wil een slagvaardig en slagkrachtig college met drie wethouders. De komende periode wordt een lastige periode. Een heel breed college doet geen recht aan de raad als je het dichttimmert met 16 zetels. Naar aanleiding van de opmerking van mevrouw Vaessen met betrekking tot het verkeer zegt zij dat dit een bottle neck is tussen beide partijen. Zij vindt het naïef om te denken dat in verband met de bezuinigingen juist de verkeersaanpassingen naar achteren geschoven worden. De VVD gaat voor werkgelegenheid en wil dit soort dingen naar voren halen. Zij heeft er geen vertrouwen in dat een coalitie met GroenLinks zou werken, al is GroenLinks ook winnaar. De PvdA was een goede coalitiegenoot maar langzamerhand zijn er grotere verschillen ontstaan, met name ook op het gebied van verkeer. Bij een onderwerp als bouwen ziet zij ook een groot verschil tussen VVD en PvdA. Er is een sterke coalitie nodig, vooralsnog liefst met CDA en D66.

De heer Marringa (PvdA) heeft dingen gehoord waarvan hij zich afvraagt hoe in de stad politiek bedreven wordt. Verschillen mogen, stabiliteit is belangrijk maar ook een eigen stem is belangrijk. Bij de 12 zetels van de mogelijke nieuwe coalitie is dat niet zo aan de orde. De PvdA heeft eigen geluiden laten horen maar deze wel onderbouwd. Hij proeft dat er zeer zit. Hij meent dat de PvdA 40 jaar een betrouwbare partner is geweest en dat kan voor de komende vier jaar niet anders zijn. Culemborg heeft gekozen zoals het gekozen heeft. Hij is benieuwd naar de verkiezingen van 9 juni; deze coalitie zal nog eens staan te kijken. Er zijn stemmen uitgebracht door een achterban van een partij die niet meedeed. Hij wenst de coalitie sterkte om die stemmers te gaan bedienen. Hij vraagt de VVD wat bedoeld werd met de opmerking over het verkeersonderzoek.

Mevrouw Pin VVD) zegt dat in het verkiezingsfilmpje van de PvdA gezegd werd dat het belangrijk is om opnieuw te kijken naar een onderzoek.

De heer Marringa (PvdA) zegt dat dit niet de achtergrond was. Gewoon kijken naar aantallen en dergelijke, geen grote onderzoeken. Wat hem betreft is de PvdA te allen tijde bereid om te praten over het besturen van de stad.

Mevrouw Pin (VVD) vraagt waarom de PvdA de huidige uitslag desastreus vindt voor Culemborg.

De heer Marringa (PvdA) vindt dat Culemborg op dit moment de schouders eronder moet zetten, met zijn allen. Een goede balans met deze bevolkingsopbouw, opdrachten voor woningbouw en samenlevingsopbouw vereist een brede coalitie, goed verdeeld over links en rechts.

De heer Heemskerk (SP) vraagt welke coalitie PvdA voor zich ziet.

De heer Marringa (PvdA) merkt op dat dit nog niet uitgediscussieerd wordt vanavond. De keus is blijkbaar gemaakt. Hij had willen meepraten over een voortzetting van de huidige coalitie op de inhoud. De optie van mevrouw Vaessen, GroenLinks, PvdA, VVD en D66 zou een goede linkse liberale coalitie zijn.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) merkt op dat uit de vorige ronde duidelijk naar voren is gekomen hoe de kaarten geschud zijn. Zij heeft er behoefte aan op te merken dat dit een radicale breuk is met het verleden. In het verleden was er een brede coalitie, de vorige ook, 14 van 21. Een zo divers mogelijk deel van de Culemborgse bevolking gezien de achterbannen moet zich vertegenwoordigd weten. In een smalle coalitie van VDA, VVD en D66 ziet zij risico's. Naar aanleiding van de opmerking van mevrouw Pin zegt zij dat het niet gaat om de blocker maar om het besturen van de stad. Zij noemt als thema's: bezuinigingen, onderwijs, integratie, veiligheid, communicatie. Dat vereist draagvlak. Om die reden heeft GroenLinks ingestoken op een brede coalitie met 16 van de 21 zetels, dan heb je iets te vertellen in de stad. Maar het is zoals het is.

De heer Van Alphen (D66) heeft de afgelopen 4 jaar gekeken hoe vaak er verschillend is gestemd, dan kun je spreken van een grote brede coalitie. Op een aantal terreinen is tegen of voor gestemd, waarbij je de coalitie ten opzichte van de oppositie duidelijk zag. De stad moet bestuurd worden. Hij streeft naar schouders eronder en een links geluid. Hij is ook benieuwd naar de inbreng van de ChristenUnie en GroenLinks over groen, natuurwaarden en duurzaamheid. Er is een coalitie nodig om slagvaardig te zijn. Nu ach en wee roepen over een niet zo breed draagvlak. In de praktijk in de afgelopen jaren was dat niet het geval. De kerntakendiscussie moet de raad gezamenlijk voeren om gezamenlijk de stad te bouwen. Als drie partijen de coalitie vormen, dan is het niet zo dat de ideeën van links niet herkenbaar zijn. Hij wil graag van de andere fracties wezenlijk belangrijke thema's horen.

De heer Hansum zegt dat hij die thema's zal ophalen in zijn gesprekken met alle fractievoorzitters.

De heer Van Alphen (D66) zegt dat D66 hier niet zit om de kaarten te schudden. In de afgelopen jaren waren er steeds meerderheden.

De heer Geertzen (CDA) noemt slagvaardigheid, slagkracht, vertrouwen in elkaar en stabiliteit. Hij sluit aan op wat de heer Van Alphen zegt. Stabiliteit in de coalitie maar ook in een balans in de raad. Hij noemt thema's die breder zijn, zoals verantwoord energiearm bouwen. Goed ons oor te luisteren leggen. Op basis van vier jaar coalitie en luisteren naar de bevolking, het bestuderen van de programma's van de verschillende partijen heeft hij geconcludeerd ondanks het verlies van het CDA bestuurlijke verantwoordelijkheid te willen nemen, graag in een coalitie van VVD, CDA en D66.

De heer Heemskerk (SP) gelooft meer in een situatie van een coalitie van die drie partijen en ook in de raad politieke debatten voeren en meerderheden vinden. De oppositie moet daar creatief en handig mee omgaan en zoeken naar aanknopingspunten. De oplossing lijkt zeker geen brede coalitie. Er is behoefte aan een consistent beleid. De SP hecht aan een goede oppositie. Breed draagvlak krijg je niet door een brede coalitie, maar door een goede coalitie en oppositie.

De heer Jumelet (ChristenUnie) merkt op dat een aantal partijen al conclusies heeft getrokken. Als nieuwkomer houdt hij nog even de spiegel voor. Het landelijke zal straks als een schaduw over het plaatselijke heen vallen. In het licht van 2010-2011 moet je een college vormen en niet in het licht van 2009 en daarvoor. Hij noemt het politieke landschap van na 9 juni en doet de suggestie nu even out of the box te kijken naar wat een goede representatie is van de Culemborgse bevolking. In de raad is dikwijls veel overeenstemming, maar het gaat ook om de beeldvorming naar buiten toe. Een college kan een belangrijk signaal afgeven.

De heer Heemskerk (SP) vraagt zich af wat de ChristenUnie eigenlijk wil, een brede coalitie?

De heer Jumelet (ChristenUnie) zegt geen brede coalitie te willen; hij pleit ervoor te kijken of er voldoende diversiteit is in de coalitie.

De heer Van Alphen (D66) vindt het interessant dat een paar keer is gesproken over 9 juni. Dan wordt de PVV heel groot. Dan moet je eensgezind aan de bak. Het is niet zo leidend voor het nieuwe college om te anticiperen op de stemverhouding op 9 juni. De verantwoordelijkheid voor een goed bestuur wordt dan wel groter. Als er veel op PVV gestemd wordt in Culemborg, dan moeten we daar raadsbreed iets mee.

De heer Hansum concludeert dat er een meerderheid is die behoefte heeft aan een coalitie met een sterk draagvlak. Vertrouwen en stabiliteit. Ook is er behoefte aan een goede oppositie. De gesprekken en de verkiezingsuitslag rechtvaardigen eerst met VVD, D66 en CDA te verkennen of er een coalitie te smeden is. Hij zal met alle fracties in gesprek gaan om te horen welke thema's er spelen, meer in detail, wat meegenomen kan worden in een coalitieprogramma op hoofdlijnen. Dat zal resulteren in een coalitieprogramma dat kan rekenen op een bredere steun dan alleen de coalitie, zo mogelijk een raadsbrede steun.

Desgevraagd zegt hij dat komende week afspraken gemaakt worden voor gesprekken. Binnen anderhalve week zullen alle gesprekken gevoerd worden. Hij stelt voor agendatechnische zaken kort te sluiten met de griffier. Hij bedankt alle aanwezigen voor hun inbreng en sluit de bespreking af.
Maandag 8 maart hebben in Culemborg onder leiding van Joost Hansum de eerste oriënterende besprekingen plaatsgevonden tussen de in de gemeenteraad gekozen politieke partijen. Hieronder leest u het verslag van deze avond.

Aanwezigen:

* De heer J. Hansum, formateur, gespreksleider
* De heer K. ter Hoeven, ambtelijk ondersteuner formateur
* De heer P. Peters, griffier

VVD

* Mevrouw A.C.C. Pin

* De heer H.C. Van Oorschot

PvdA

* De heer J.G. Marringa

* Mevrouw H. Verbeij

GroenLinks

* Mevrouw C.B. Vaessen

* De heer J. Greeven

D66

* De heer H.H. van Alphen

* De heer W.J. Stegeman

CDA

* De heer R.J.C. Geerzten

* Mevrouw J.H.A. Sørensen

SP

* De heer T.J. Heemskerk

* De heer P. van Dijk

ChristenUnie

* De heer S.A.D. Jumelet

* De heer W. Althuis

Mevrouw Pin (VVD) heet iedereen welkom en zegt blij te zijn dat iedereen gehoor heeft gegeven aan de uitnodiging voor deze bijeenkomst. Zij introduceert de heer Joost Hansum die door haar gevraagd is om de formatiebesprekingen te leiden.

De heer Hansum stelt zich voor; hij is inwoner van Culemborg, werkzaam als hoofd vastgoedbedrijf gemeente Arnhem en is geen lid van een politieke partij. Hij stelt een korte kennismakingsronde voor.

De heer Hansum stelt voor in drie ronden in gesprek te gaan:
1. Reactie op de verkiezingsuitslag en welke rol ieder ziet bij de coalitiebesprekingen.

2. Ingaan op belangrijke thema's voor de partijen en met welke partijen men mogelijkheden voor samenwerking ziet.
3. Voorlopige conclusies over welke partijen als eerste een gesprek aangaan om een coalitie te vormen.

Hij nodigt alle fracties uit voor een gesprek met hem om onderwerpen te bespreken voor de coalitiebesprekingen. Die neemt hij vervolgens mee naar het gesprek met de mogelijke coalitiepartners. Als de besprekingen met de beoogd wethouders resulteren in een akkoord zal dat in een raadsvergadering gepresenteerd worden.

Reactie op verkiezingsuitslag
Mevrouw Pin (VVD): er zijn drie winnaars en een nieuwkomer en er is sprake van verschuivingen. Gezocht moet worden naar de meest passende combinatie. Niet uit het oog verliezen dat op veel beleidsterreinen raadsbrede steun mogelijk is. Er komen moeilijke tijden en bezuinigingen. Er moet een goede samenwerking tussen oppositie en coalitie mogelijk zijn. Als voorbeeld noemt zij de begrotingsvergadering in november 2009, waarbij alle partijen goed input gegeven hebben; dat leidde tot unanieme goedkeuring van de begroting.

De heer Marringa (PvdA): er is veel gebeurd, de PvdA heeft nu 3 zetels in plaats van 5. Voor de komende jaren zijn twee thema's erg belangrijk: veiligheid en bezuinigingen. Voor de PvdA is het van belang om te besturen, men wil graag verantwoordelijkheid nemen. Voor een aantal punten is het belangrijk om daar raadsbreed op in te zetten. Dan is het goed uit te leggen aan de inwoners dat men samen dingen moet doen.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) feliciteert alle partijen met hun plek in de raad. Elke zetel is een blijk van vertrouwen. Zetelwinst van VVD, D66 en GroenLinks zou kunnen betekenen dat van deze partijen dingen verwacht worden. Zij is blij met drie zetels voor GroenLinks. Zij zal met enthousiasme werken aan groen, sociaal en gezond Culemborg. Zij noemt de economische crisis, gevoelens van onveiligheid, zorgen om milieu en klimaat, ontevredenheid van burgers over het optreden van de overheid. Een zo groot en divers mogelijk deel van de inwoners moet zich vertegenwoordigd weten in de coalitie. Zij ziet voor GroenLinks wel een rol als coalitiepartner. GroenLinks wil bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen. De VVD zal een belangrijke rol spelen. GroenLinks ziet aanknopingspunten voor college deelname. Zij noemt het minimabeleid en het WMO-beleid als successen van de vorige coalitie. GroenLinks wil dit sociale beleid voortzetten

De heer Van Alphen (D66) is erg blij met de groei van zijn fractie naar 3 zetels. D66 wil deelnemen aan een nieuw college en verder werken aan het bouwen van de stad, waar men 6 jaar geleden mee is begonnen. D66 is de vierde partij. Hij ziet wel in de raad op veel thema's overeenstemming. Ook in discussies zoals over het oude stadhuis. De stad moet niet te lang hoeven wachten op een nieuw college en er moet geen uitgemillimeterd akkoord geschreven worden, maar korte uitgangspunten. Uitwerking moet plaatsvinden samen met de hele gemeenteraad. Nu is ook het moment om de RTA aan te passen. Hij noemt de thema's voor de verkiezingen: re-integratienota naar voren halen en nog wat meer thema's. Brede consensus is belangrijk, maar D66 heeft vorig jaar aangegeven te willen volstaan met 3 fte wethouders. Dat lijkt wat onhandig. Hij streeft niet naar een coalitie met 6 partijen.

De heer Geertzen (CDA) noemt de grote verschuivingen, winnaars en verliezers. Het CDA heeft verloren ondanks het vele vertrouwen dat de fractie in de laatste vier jaar heeft genoten. Toch heeft hij felicitaties gekregen vanwege de constructieve bijdrage van het CDA in de afgelopen vier jaar. Er liggen grote uitdagingen op het gebied van veiligheid en financiën. Dat is een zware taak voor alle raadsleden. Hij wil de stad verder uitbouwen tot iets moois en wil graag meedoen aan een coalitie, loopt niet weg voor bestuurlijke verantwoordelijkheid. Het CDA kan een bijdrage leveren aan ontwikkeling van de stad. Bij voorkeur zoals de laatste vier jaar is gebeurd met veel vertrouwen onderling.

De heer Heemskerk (SP) heeft het grootste verlies geleden. Hij vindt ook erg dat de stad voorheen een raad met een linkse meerderheid had en dat de raad nu een heel andere samenstelling heeft. Hij meent dat dit te maken heeft met afnemend vertrouwen van veel mensen in de politiek. De SP trekt zich dat aan en steekt de hand ook in eigen boezem. De SP heeft besloten om vooral veel politiek te bedrijven in de stad met mensen en minder in de raad. Er zal meer onderscheidend vermogen zijn. Hij ziet weinig rol voor de SP in een coalitie.

De heer Jumelet (ChristenUnie) is blij dat de ChristenUnie eindelijk een stem in de Culemborgse politiek heeft. Diversiteit vindt hij belangrijk voor raad en college. Alle ogen in het land zijn gericht op Culemborg, de problemen in Culemborg zijn er ook landelijk. Culemborg heeft een voorbeeldfunctie. Het college moet een goede afspiegeling zijn van de diversiteit. Hij is blij dat de ChristenUnie een stem heeft gekregen, bij 1 zetel past bescheidenheid. De ChristenUnie is een creatieve partij die zich verbindend wil opstellen, in de raad of eventueel in het college.

Thema's die voor de fracties belangrijk zijn, met welke partijen de fracties logische verbindingen zien en met welke meer afstand ervaren wordt.

Mevrouw Pin (VVD) wil een slagvaardig en slagkrachtig college. Bij de begroting 2010 is gekozen voor 3 fte wethouders. De VVD let ook op de programma's. Overeenstemmingen; D66 en CDA ziet zij het dichtst bij, op afstand GroenLinks en SP. De samenwerking met D66 en CDA was bijzonder goed in de afgelopen periode. De samenwerking met PvdA was vaak goed, maar soms weerbarstig. Thema's die belangrijk zijn voor de VVD: veiligheid, handhaving, verkeer, financiën, economie, werkgelegenheid, integratie en participatie. Kijkend naar de partijen: CDA staat programmatisch dichtbij op het gebied van veiligheid, schoon en voorkomen van verloedering. D66 staat ook dichtbij met economie, onderwijs, communicatie en subsidiebeleid. Met de PvdA zijn veel raakpunten, maar mevrouw Pin was wel verbaasd tijdens de campagne dat de PvdA opnieuw pleit voor onderzoek naar verkeersstromen. Dat vindt zij zeer overbodig. Er zijn besluiten genomen. De ChristenUnie als nieuwkomer is veelbelovend en zij ziet programmatisch overeenkomsten maar getalsmatig is toetreding van de ChristenUnie tot een college niet nodig. Vier partijen en drie wethouders is lastiger. In de vorige onderhandelingen ging het met GroenLinks op het laatste moment mis op het gebied van het verkeer. Diezelfde verschillen zijn er nog steeds tussen D66 en GroenLinks. Mevrouw Vaessen liet zich interviewen bij een roadblok en de VVD vindt dat dit weg moet. De SP is zeer constructief geweest in de afgelopen vier jaar, maar zij ziet voor de SP (net als de SP zelf) voor die fractie geen taak in een college.

De heer Marringa (PvdA) noemt veiligheid en bezuinigingen als belangrijkste thema's. Dat heeft ook te maken met onderliggende thema's. Wonen is heel belangrijk, wonen voor ieder wat wils. Mogelijkheden om meer gemengde wijken te bouwen; dat heeft een relatie met veiligheid. Meedoen in de maatschappij is voor de PvdA ook belangrijk. Dat kan via werk zijn, participatie, vrijwilligerswerk. Integratie en participatie. Veiligheid is een belangrijk punt, niet alleen repressie maar ook opbouw van de samenleving. Een buurt moet samenhang kunnen ontwikkelen. Verkeersstromen; de PvdA staat achter de genomen besluiten maar in de uitvoering is het van belang om het veilig te laten verlopen. Partijen: in de volle breedte kijkend naar de opdrachten ziet de PvdA weinig problemen om een programma te maken met elkaar. Hij pleit voor een coalitie met links en rechts, samen zoeken naar oplossingen. De PvdA sluit inhoudelijk programmatisch niemand uit. Drie wethouders is iets anders dan 3 fte. Een coalitie van 4 partijen is mogelijk met 3 fte wethouders.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) noemt perspectief bieden, jongeren, minima, onderwijs en integratienota. Veiligheid is een belangrijk item, vooral preventie. Zij wijst op een artikel in de Volkskrant over dit onderwerp. Zij noemt ook het perspectief met betrekking tot het klimaat, GroenLinks heeft een achterban met veel kennis van zaken. Economisch is het een moeilijke tijd. De tegenstelling op het gebied van het verkeer bestaat nog steeds, maar zij gaat er vanuit dat in deze economisch moeilijke tijd er geen ruimte zal zijn voor grote infrastructurele ingrepen die de situatie in West drastisch zullen veranderen. Zij ziet wel mogelijkheden voor samenwerking omdat zij meent dat dit probleem niet zal spelen. GroenLinks zou zitting willen nemen in een coalitie die transparant is en te vertrouwen, zo breed mogelijk. Niet 3 wethouders maar 3 fte. Een brede coalitie die kan steunen op 16 raadsleden: VVD, PvdA GroenLinks en D66. Zij denkt dat die samenstelling vertrouwen geeft en perspectief biedt. Een zo brede coalitie doet het meest recht aan de verkiezingsleus van de VVD: één sterk Culemborg.

De heer Van Alphen (D66): het coalitieakkoord was tot op heden een uitgebreid uitgediscussieerd document waar de partijen zich aan moesten houden. Hij zou dat nu niet willen doen. Hij verwijst naar de woorden van ChristenUnie, PvdA en GroenLinks over eensgezindheid en brede consensus. Dat kan in een coalitieakkoord meegenomen worden en daarmee sluit je geen partijen uit. Coalitiepartners moeten het vertrouwen hebben de komende vier jaar uit te zitten. Zij moeten moeilijke dossiers kunnen oplossen en niet op de millimeter zwaar in discussie gaan. De rol van de PvdA was soms lastig in de afgelopen vier jaar. Hij noemt ook het breekpunt met GroenLinks op het gebied van verkeer en de verwachting van GroenLinks dat er geen grote infrastructurele werken uitgevoerd zullen kunnen worden. Hij sluit dat niet uit. Maar als er grote bezuinigingen zijn, kunnen we dan nog door één deur? Er is een stabiele coalitie nodig en een sterke politiek. We liggen niet ver van elkaar af qua inhoudelijke thema's. Belangrijke onderwerpen voor D66 zijn economie, onderwijs en communicatie. Samen werken met ondernemers aan de economie, bedrijven aantrekken. Een goed re-integratiehuis zoals wethouder Verbeij heeft opgezet. Onderwijs: de lokale overheid moet makelaar worden in een aanbod voor 18 plus, graag een ROC in de gemeente. Brede school. Communicatie: kennisplatforms in de stad op bepaalde thema's, bijvoorbeeld duurzame stad of jongeren, ombudsman, wijkwethouders. Die punten wil hij in ieder geval terugzien en daarnaast lopende zaken en de bezuinigingen, daarvoor moet je met elkaar door één deur kunnen. Met CDA en VVD heeft D66 goed samengewerkt en met de PvdA was het lastig. De SP wil niet deelnemen aan een college. Hij verwacht met GroenLinks tegenstellingen waarvan hij niet op voorhand denkt dat het gaat lukken, maar er zijn ook overeenkomsten. Samen de stad bouwen en daarvoor is een sterke coalitie nodig. De ChristenUnie is redelijk nieuw, maar wat hij van deze partij heeft meegemaakt vond hij buitengewoon interessant. Qua dogma ligt de ChristenUnie echter ver van een liberale partij als de D66.

De heer Geertzen (CDA) vindt een slagvaardig slagkrachtig bestuur nodig dat het vertrouwen van de burger heeft en dat ook vertrouwen in elkaar heeft. Werken met 3 fte wethouders is goed mogelijk. Het verst van het CDA staat de SP en vervolgens GroenLinks. Redelijk dichtbij staan de ChristenUnie, PvdA en het meest dichtbij de VVD en D66. Hij verwijst naar het CDA verkiezingsprogramma Vitaal veilig en verantwoord en naar de punten die hierin genoemd zijn. Geen uitgaven zonder goede dekking, de sociaal zwakkeren ontzien, actief begeleiden van bemiddelbaren, minimabeleid, geen boven inflatoire verhogingen van lokale lasten. Afgelopen zaterdag heeft het CDA geconcludeerd op basis van het verleden dat een samenwerking tussen VVD, D66 en CDA het meest voor de hand ligt.

De heer Heemskerk (SP) ziet op een aantal punten met alle partijen overeenstemming. Er moet een goede oppositie zijn en men moet op een constructieve maar kritische manier met elkaar in gesprek blijven. Dat is de afgelopen tijd niet altijd goed gelukt. De coalitie moet redelijk eenduidig zijn; hij gelooft niet in een heel brede coalitie met veel aan elkaar geknoopte standpunten. Dat is niet in het belang van de stad. Voor de SP is het belangrijk dat burgers vertrouwen hebben in het bestuur en de politiek. Daarvoor is een goede verhouding tussen coalitie en oppositie nodig. Belangrijkste punten voor de SP zijn socialer, groener en menselijker. Daarop moet men niet bezuinigen. Communicatie verbeteren, dat is een overeenkomst met D66. Met andere partijen zijn ook wel overeenkomsten, maar de SP kiest voor een kritische houding. Met wie zou hij oppositie willen voeren? Er zijn drie fracties die met elkaar een coalitie willen vormen, dus het ligt voor de hand dat de resterende vier de oppositie worden.

De heer Jumelet (ChristenUnie) vindt het leuk om als nieuwkomer er op een andere manier tegenaan te kijken. Hij ziet dat de huidige coalitie lijkt te passen als een oude jas, maar de PvdA kan er vanaf gesneden worden. Men moet wel oppassen met een oude jas. Veel mensen hebben het vertrouwen in de politiek verloren. Eerst maar eens goed nadenken en niet zomaar op de oude voet verder gaan, kijk naar wat de Culemborger heeft gekozen. Leg het oor te luisteren in de samenleving. Even afstand nemen van de oude jas. Dit is overigens geen inhoudelijk oordeel. Voor de ChristenUnie is het belangrijk om te werken aan de veiligheid en daarbij alle stakeholders te betrekken. Ook zorg is belangrijk. Duurzame innovatie ligt de ChristenUnie ook na aan het hart. Heel erg belangrijk is ook aandacht voor RO in samenhang met natuurwaarden. Zorgvuldig omgaan met natuur en ecologische waarden. Wie ziet de ChristenUnie als logische coalitie? VVD en D66 in ieder geval met een nadrukkelijke rol, daarna goed kijken naar een goed evenwicht en balans zodat een breed spectrum van de Culemborgse bevolking zich herkent. Hij denkt aan GroenLinks als partij die evenwicht zou kunnen brengen. De ChristenUnie wil ook graag een verbindende rol spelen.

Pauze
Voorlopige conclusies en met welke partijen zou een eerste verkenning voor een coalitie kunnen plaatsvinden.

Mevrouw Pin (VVD) wil een slagvaardig en slagkrachtig college met drie wethouders. De komende periode wordt een lastige periode. Een heel breed college doet geen recht aan de raad als je het dichttimmert met 16 zetels. Naar aanleiding van de opmerking van mevrouw Vaessen met betrekking tot het verkeer zegt zij dat dit een bottle neck is tussen beide partijen. Zij vindt het naïef om te denken dat in verband met de bezuinigingen juist de verkeersaanpassingen naar achteren geschoven worden. De VVD gaat voor werkgelegenheid en wil dit soort dingen naar voren halen. Zij heeft er geen vertrouwen in dat een coalitie met GroenLinks zou werken, al is GroenLinks ook winnaar. De PvdA was een goede coalitiegenoot maar langzamerhand zijn er grotere verschillen ontstaan, met name ook op het gebied van verkeer. Bij een onderwerp als bouwen ziet zij ook een groot verschil tussen VVD en PvdA. Er is een sterke coalitie nodig, vooralsnog liefst met CDA en D66.

De heer Marringa (PvdA) heeft dingen gehoord waarvan hij zich afvraagt hoe in de stad politiek bedreven wordt. Verschillen mogen, stabiliteit is belangrijk maar ook een eigen stem is belangrijk. Bij de 12 zetels van de mogelijke nieuwe coalitie is dat niet zo aan de orde. De PvdA heeft eigen geluiden laten horen maar deze wel onderbouwd. Hij proeft dat er zeer zit. Hij meent dat de PvdA 40 jaar een betrouwbare partner is geweest en dat kan voor de komende vier jaar niet anders zijn. Culemborg heeft gekozen zoals het gekozen heeft. Hij is benieuwd naar de verkiezingen van 9 juni; deze coalitie zal nog eens staan te kijken. Er zijn stemmen uitgebracht door een achterban van een partij die niet meedeed. Hij wenst de coalitie sterkte om die stemmers te gaan bedienen. Hij vraagt de VVD wat bedoeld werd met de opmerking over het verkeersonderzoek.

Mevrouw Pin VVD) zegt dat in het verkiezingsfilmpje van de PvdA gezegd werd dat het belangrijk is om opnieuw te kijken naar een onderzoek.

De heer Marringa (PvdA) zegt dat dit niet de achtergrond was. Gewoon kijken naar aantallen en dergelijke, geen grote onderzoeken. Wat hem betreft is de PvdA te allen tijde bereid om te praten over het besturen van de stad.

Mevrouw Pin (VVD) vraagt waarom de PvdA de huidige uitslag desastreus vindt voor Culemborg.

De heer Marringa (PvdA) vindt dat Culemborg op dit moment de schouders eronder moet zetten, met zijn allen. Een goede balans met deze bevolkingsopbouw, opdrachten voor woningbouw en samenlevingsopbouw vereist een brede coalitie, goed verdeeld over links en rechts.

De heer Heemskerk (SP) vraagt welke coalitie PvdA voor zich ziet.

De heer Marringa (PvdA) merkt op dat dit nog niet uitgediscussieerd wordt vanavond. De keus is blijkbaar gemaakt. Hij had willen meepraten over een voortzetting van de huidige coalitie op de inhoud. De optie van mevrouw Vaessen, GroenLinks, PvdA, VVD en D66 zou een goede linkse liberale coalitie zijn.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) merkt op dat uit de vorige ronde duidelijk naar voren is gekomen hoe de kaarten geschud zijn. Zij heeft er behoefte aan op te merken dat dit een radicale breuk is met het verleden. In het verleden was er een brede coalitie, de vorige ook, 14 van 21. Een zo divers mogelijk deel van de Culemborgse bevolking gezien de achterbannen moet zich vertegenwoordigd weten. In een smalle coalitie van VDA, VVD en D66 ziet zij risico's. Naar aanleiding van de opmerking van mevrouw Pin zegt zij dat het niet gaat om de blocker maar om het besturen van de stad. Zij noemt als thema's: bezuinigingen, onderwijs, integratie, veiligheid, communicatie. Dat vereist draagvlak. Om die reden heeft GroenLinks ingestoken op een brede coalitie met 16 van de 21 zetels, dan heb je iets te vertellen in de stad. Maar het is zoals het is.

De heer Van Alphen (D66) heeft de afgelopen 4 jaar gekeken hoe vaak er verschillend is gestemd, dan kun je spreken van een grote brede coalitie. Op een aantal terreinen is tegen of voor gestemd, waarbij je de coalitie ten opzichte van de oppositie duidelijk zag. De stad moet bestuurd worden. Hij streeft naar schouders eronder en een links geluid. Hij is ook benieuwd naar de inbreng van de ChristenUnie en GroenLinks over groen, natuurwaarden en duurzaamheid. Er is een coalitie nodig om slagvaardig te zijn. Nu ach en wee roepen over een niet zo breed draagvlak. In de praktijk in de afgelopen jaren was dat niet het geval. De kerntakendiscussie moet de raad gezamenlijk voeren om gezamenlijk de stad te bouwen. Als drie partijen de coalitie vormen, dan is het niet zo dat de ideeën van links niet herkenbaar zijn. Hij wil graag van de andere fracties wezenlijk belangrijke thema's horen.

De heer Hansum zegt dat hij die thema's zal ophalen in zijn gesprekken met alle fractievoorzitters.

De heer Van Alphen (D66) zegt dat D66 hier niet zit om de kaarten te schudden. In de afgelopen jaren waren er steeds meerderheden.

De heer Geertzen (CDA) noemt slagvaardigheid, slagkracht, vertrouwen in elkaar en stabiliteit. Hij sluit aan op wat de heer Van Alphen zegt. Stabiliteit in de coalitie maar ook in een balans in de raad. Hij noemt thema's die breder zijn, zoals verantwoord energiearm bouwen. Goed ons oor te luisteren leggen. Op basis van vier jaar coalitie en luisteren naar de bevolking, het bestuderen van de programma's van de verschillende partijen heeft hij geconcludeerd ondanks het verlies van het CDA bestuurlijke verantwoordelijkheid te willen nemen, graag in een coalitie van VVD, CDA en D66.

De heer Heemskerk (SP) gelooft meer in een situatie van een coalitie van die drie partijen en ook in de raad politieke debatten voeren en meerderheden vinden. De oppositie moet daar creatief en handig mee omgaan en zoeken naar aanknopingspunten. De oplossing lijkt zeker geen brede coalitie. Er is behoefte aan een consistent beleid. De SP hecht aan een goede oppositie. Breed draagvlak krijg je niet door een brede coalitie, maar door een goede coalitie en oppositie.

De heer Jumelet (ChristenUnie) merkt op dat een aantal partijen al conclusies heeft getrokken. Als nieuwkomer houdt hij nog even de spiegel voor. Het landelijke zal straks als een schaduw over het plaatselijke heen vallen. In het licht van 2010-2011 moet je een college vormen en niet in het licht van 2009 en daarvoor. Hij noemt het politieke landschap van na 9 juni en doet de suggestie nu even out of the box te kijken naar wat een goede representatie is van de Culemborgse bevolking. In de raad is dikwijls veel overeenstemming, maar het gaat ook om de beeldvorming naar buiten toe. Een college kan een belangrijk signaal afgeven.

De heer Heemskerk (SP) vraagt zich af wat de ChristenUnie eigenlijk wil, een brede coalitie?

De heer Jumelet (ChristenUnie) zegt geen brede coalitie te willen; hij pleit ervoor te kijken of er voldoende diversiteit is in de coalitie.

De heer Van Alphen (D66) vindt het interessant dat een paar keer is gesproken over 9 juni. Dan wordt de PVV heel groot. Dan moet je eensgezind aan de bak. Het is niet zo leidend voor het nieuwe college om te anticiperen op de stemverhouding op 9 juni. De verantwoordelijkheid voor een goed bestuur wordt dan wel groter. Als er veel op PVV gestemd wordt in Culemborg, dan moeten we daar raadsbreed iets mee.

De heer Hansum concludeert dat er een meerderheid is die behoefte heeft aan een coalitie met een sterk draagvlak. Vertrouwen en stabiliteit. Ook is er behoefte aan een goede oppositie. De gesprekken en de verkiezingsuitslag rechtvaardigen eerst met VVD, D66 en CDA te verkennen of er een coalitie te smeden is. Hij zal met alle fracties in gesprek gaan om te horen welke thema's er spelen, meer in detail, wat meegenomen kan worden in een coalitieprogramma op hoofdlijnen. Dat zal resulteren in een coalitieprogramma dat kan rekenen op een bredere steun dan alleen de coalitie, zo mogelijk een raadsbrede steun.

Desgevraagd zegt hij dat komende week afspraken gemaakt worden voor gesprekken. Binnen anderhalve week zullen alle gesprekken gevoerd worden. Hij stelt voor agendatechnische zaken kort te sluiten met de griffier. Hij bedankt alle aanwezigen voor hun inbreng en sluit de bespreking af.

Maandag 8 maart hebben in Culemborg onder leiding van Joost Hansum de eerste oriënterende besprekingen plaatsgevonden tussen de in de gemeenteraad gekozen politieke partijen. Hieronder leest u het verslag van deze avond.

Aanwezigen:

* De heer J. Hansum, formateur, gespreksleider
* De heer K. ter Hoeven, ambtelijk ondersteuner formateur
* De heer P. Peters, griffier

VVD

* Mevrouw A.C.C. Pin

* De heer H.C. Van Oorschot

PvdA

* De heer J.G. Marringa

* Mevrouw H. Verbeij

GroenLinks

* Mevrouw C.B. Vaessen

* De heer J. Greeven

D66

* De heer H.H. van Alphen

* De heer W.J. Stegeman

CDA

* De heer R.J.C. Geerzten

* Mevrouw J.H.A. Sørensen

SP

* De heer T.J. Heemskerk

* De heer P. van Dijk

ChristenUnie

* De heer S.A.D. Jumelet

* De heer W. Althuis

Mevrouw Pin (VVD) heet iedereen welkom en zegt blij te zijn dat iedereen gehoor heeft gegeven aan de uitnodiging voor deze bijeenkomst. Zij introduceert de heer Joost Hansum die door haar gevraagd is om de formatiebesprekingen te leiden.

De heer Hansum stelt zich voor; hij is inwoner van Culemborg, werkzaam als hoofd vastgoedbedrijf gemeente Arnhem en is geen lid van een politieke partij. Hij stelt een korte kennismakingsronde voor.

De heer Hansum stelt voor in drie ronden in gesprek te gaan:
1. Reactie op de verkiezingsuitslag en welke rol ieder ziet bij de coalitiebesprekingen.

2. Ingaan op belangrijke thema's voor de partijen en met welke partijen men mogelijkheden voor samenwerking ziet.
3. Voorlopige conclusies over welke partijen als eerste een gesprek aangaan om een coalitie te vormen.

Hij nodigt alle fracties uit voor een gesprek met hem om onderwerpen te bespreken voor de coalitiebesprekingen. Die neemt hij vervolgens mee naar het gesprek met de mogelijke coalitiepartners. Als de besprekingen met de beoogd wethouders resulteren in een akkoord zal dat in een raadsvergadering gepresenteerd worden.

Reactie op verkiezingsuitslag
Mevrouw Pin (VVD): er zijn drie winnaars en een nieuwkomer en er is sprake van verschuivingen. Gezocht moet worden naar de meest passende combinatie. Niet uit het oog verliezen dat op veel beleidsterreinen raadsbrede steun mogelijk is. Er komen moeilijke tijden en bezuinigingen. Er moet een goede samenwerking tussen oppositie en coalitie mogelijk zijn. Als voorbeeld noemt zij de begrotingsvergadering in november 2009, waarbij alle partijen goed input gegeven hebben; dat leidde tot unanieme goedkeuring van de begroting.

De heer Marringa (PvdA): er is veel gebeurd, de PvdA heeft nu 3 zetels in plaats van 5. Voor de komende jaren zijn twee thema's erg belangrijk: veiligheid en bezuinigingen. Voor de PvdA is het van belang om te besturen, men wil graag verantwoordelijkheid nemen. Voor een aantal punten is het belangrijk om daar raadsbreed op in te zetten. Dan is het goed uit te leggen aan de inwoners dat men samen dingen moet doen.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) feliciteert alle partijen met hun plek in de raad. Elke zetel is een blijk van vertrouwen. Zetelwinst van VVD, D66 en GroenLinks zou kunnen betekenen dat van deze partijen dingen verwacht worden. Zij is blij met drie zetels voor GroenLinks. Zij zal met enthousiasme werken aan groen, sociaal en gezond Culemborg. Zij noemt de economische crisis, gevoelens van onveiligheid, zorgen om milieu en klimaat, ontevredenheid van burgers over het optreden van de overheid. Een zo groot en divers mogelijk deel van de inwoners moet zich vertegenwoordigd weten in de coalitie. Zij ziet voor GroenLinks wel een rol als coalitiepartner. GroenLinks wil bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen. De VVD zal een belangrijke rol spelen. GroenLinks ziet aanknopingspunten voor college deelname. Zij noemt het minimabeleid en het WMO-beleid als successen van de vorige coalitie. GroenLinks wil dit sociale beleid voortzetten

De heer Van Alphen (D66) is erg blij met de groei van zijn fractie naar 3 zetels. D66 wil deelnemen aan een nieuw college en verder werken aan het bouwen van de stad, waar men 6 jaar geleden mee is begonnen. D66 is de vierde partij. Hij ziet wel in de raad op veel thema's overeenstemming. Ook in discussies zoals over het oude stadhuis. De stad moet niet te lang hoeven wachten op een nieuw college en er moet geen uitgemillimeterd akkoord geschreven worden, maar korte uitgangspunten. Uitwerking moet plaatsvinden samen met de hele gemeenteraad. Nu is ook het moment om de RTA aan te passen. Hij noemt de thema's voor de verkiezingen: re-integratienota naar voren halen en nog wat meer thema's. Brede consensus is belangrijk, maar D66 heeft vorig jaar aangegeven te willen volstaan met 3 fte wethouders. Dat lijkt wat onhandig. Hij streeft niet naar een coalitie met 6 partijen.

De heer Geertzen (CDA) noemt de grote verschuivingen, winnaars en verliezers. Het CDA heeft verloren ondanks het vele vertrouwen dat de fractie in de laatste vier jaar heeft genoten. Toch heeft hij felicitaties gekregen vanwege de constructieve bijdrage van het CDA in de afgelopen vier jaar. Er liggen grote uitdagingen op het gebied van veiligheid en financiën. Dat is een zware taak voor alle raadsleden. Hij wil de stad verder uitbouwen tot iets moois en wil graag meedoen aan een coalitie, loopt niet weg voor bestuurlijke verantwoordelijkheid. Het CDA kan een bijdrage leveren aan ontwikkeling van de stad. Bij voorkeur zoals de laatste vier jaar is gebeurd met veel vertrouwen onderling.

De heer Heemskerk (SP) heeft het grootste verlies geleden. Hij vindt ook erg dat de stad voorheen een raad met een linkse meerderheid had en dat de raad nu een heel andere samenstelling heeft. Hij meent dat dit te maken heeft met afnemend vertrouwen van veel mensen in de politiek. De SP trekt zich dat aan en steekt de hand ook in eigen boezem. De SP heeft besloten om vooral veel politiek te bedrijven in de stad met mensen en minder in de raad. Er zal meer onderscheidend vermogen zijn. Hij ziet weinig rol voor de SP in een coalitie.

De heer Jumelet (ChristenUnie) is blij dat de ChristenUnie eindelijk een stem in de Culemborgse politiek heeft. Diversiteit vindt hij belangrijk voor raad en college. Alle ogen in het land zijn gericht op Culemborg, de problemen in Culemborg zijn er ook landelijk. Culemborg heeft een voorbeeldfunctie. Het college moet een goede afspiegeling zijn van de diversiteit. Hij is blij dat de ChristenUnie een stem heeft gekregen, bij 1 zetel past bescheidenheid. De ChristenUnie is een creatieve partij die zich verbindend wil opstellen, in de raad of eventueel in het college.

Thema's die voor de fracties belangrijk zijn, met welke partijen de fracties logische verbindingen zien en met welke meer afstand ervaren wordt.

Mevrouw Pin (VVD) wil een slagvaardig en slagkrachtig college. Bij de begroting 2010 is gekozen voor 3 fte wethouders. De VVD let ook op de programma's. Overeenstemmingen; D66 en CDA ziet zij het dichtst bij, op afstand GroenLinks en SP. De samenwerking met D66 en CDA was bijzonder goed in de afgelopen periode. De samenwerking met PvdA was vaak goed, maar soms weerbarstig. Thema's die belangrijk zijn voor de VVD: veiligheid, handhaving, verkeer, financiën, economie, werkgelegenheid, integratie en participatie. Kijkend naar de partijen: CDA staat programmatisch dichtbij op het gebied van veiligheid, schoon en voorkomen van verloedering. D66 staat ook dichtbij met economie, onderwijs, communicatie en subsidiebeleid. Met de PvdA zijn veel raakpunten, maar mevrouw Pin was wel verbaasd tijdens de campagne dat de PvdA opnieuw pleit voor onderzoek naar verkeersstromen. Dat vindt zij zeer overbodig. Er zijn besluiten genomen. De ChristenUnie als nieuwkomer is veelbelovend en zij ziet programmatisch overeenkomsten maar getalsmatig is toetreding van de ChristenUnie tot een college niet nodig. Vier partijen en drie wethouders is lastiger. In de vorige onderhandelingen ging het met GroenLinks op het laatste moment mis op het gebied van het verkeer. Diezelfde verschillen zijn er nog steeds tussen D66 en GroenLinks. Mevrouw Vaessen liet zich interviewen bij een roadblok en de VVD vindt dat dit weg moet. De SP is zeer constructief geweest in de afgelopen vier jaar, maar zij ziet voor de SP (net als de SP zelf) voor die fractie geen taak in een college.

De heer Marringa (PvdA) noemt veiligheid en bezuinigingen als belangrijkste thema's. Dat heeft ook te maken met onderliggende thema's. Wonen is heel belangrijk, wonen voor ieder wat wils. Mogelijkheden om meer gemengde wijken te bouwen; dat heeft een relatie met veiligheid. Meedoen in de maatschappij is voor de PvdA ook belangrijk. Dat kan via werk zijn, participatie, vrijwilligerswerk. Integratie en participatie. Veiligheid is een belangrijk punt, niet alleen repressie maar ook opbouw van de samenleving. Een buurt moet samenhang kunnen ontwikkelen. Verkeersstromen; de PvdA staat achter de genomen besluiten maar in de uitvoering is het van belang om het veilig te laten verlopen. Partijen: in de volle breedte kijkend naar de opdrachten ziet de PvdA weinig problemen om een programma te maken met elkaar. Hij pleit voor een coalitie met links en rechts, samen zoeken naar oplossingen. De PvdA sluit inhoudelijk programmatisch niemand uit. Drie wethouders is iets anders dan 3 fte. Een coalitie van 4 partijen is mogelijk met 3 fte wethouders.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) noemt perspectief bieden, jongeren, minima, onderwijs en integratienota. Veiligheid is een belangrijk item, vooral preventie. Zij wijst op een artikel in de Volkskrant over dit onderwerp. Zij noemt ook het perspectief met betrekking tot het klimaat, GroenLinks heeft een achterban met veel kennis van zaken. Economisch is het een moeilijke tijd. De tegenstelling op het gebied van het verkeer bestaat nog steeds, maar zij gaat er vanuit dat in deze economisch moeilijke tijd er geen ruimte zal zijn voor grote infrastructurele ingrepen die de situatie in West drastisch zullen veranderen. Zij ziet wel mogelijkheden voor samenwerking omdat zij meent dat dit probleem niet zal spelen. GroenLinks zou zitting willen nemen in een coalitie die transparant is en te vertrouwen, zo breed mogelijk. Niet 3 wethouders maar 3 fte. Een brede coalitie die kan steunen op 16 raadsleden: VVD, PvdA GroenLinks en D66. Zij denkt dat die samenstelling vertrouwen geeft en perspectief biedt. Een zo brede coalitie doet het meest recht aan de verkiezingsleus van de VVD: één sterk Culemborg.

De heer Van Alphen (D66): het coalitieakkoord was tot op heden een uitgebreid uitgediscussieerd document waar de partijen zich aan moesten houden. Hij zou dat nu niet willen doen. Hij verwijst naar de woorden van ChristenUnie, PvdA en GroenLinks over eensgezindheid en brede consensus. Dat kan in een coalitieakkoord meegenomen worden en daarmee sluit je geen partijen uit. Coalitiepartners moeten het vertrouwen hebben de komende vier jaar uit te zitten. Zij moeten moeilijke dossiers kunnen oplossen en niet op de millimeter zwaar in discussie gaan. De rol van de PvdA was soms lastig in de afgelopen vier jaar. Hij noemt ook het breekpunt met GroenLinks op het gebied van verkeer en de verwachting van GroenLinks dat er geen grote infrastructurele werken uitgevoerd zullen kunnen worden. Hij sluit dat niet uit. Maar als er grote bezuinigingen zijn, kunnen we dan nog door één deur? Er is een stabiele coalitie nodig en een sterke politiek. We liggen niet ver van elkaar af qua inhoudelijke thema's. Belangrijke onderwerpen voor D66 zijn economie, onderwijs en communicatie. Samen werken met ondernemers aan de economie, bedrijven aantrekken. Een goed re-integratiehuis zoals wethouder Verbeij heeft opgezet. Onderwijs: de lokale overheid moet makelaar worden in een aanbod voor 18 plus, graag een ROC in de gemeente. Brede school. Communicatie: kennisplatforms in de stad op bepaalde thema's, bijvoorbeeld duurzame stad of jongeren, ombudsman, wijkwethouders. Die punten wil hij in ieder geval terugzien en daarnaast lopende zaken en de bezuinigingen, daarvoor moet je met elkaar door één deur kunnen. Met CDA en VVD heeft D66 goed samengewerkt en met de PvdA was het lastig. De SP wil niet deelnemen aan een college. Hij verwacht met GroenLinks tegenstellingen waarvan hij niet op voorhand denkt dat het gaat lukken, maar er zijn ook overeenkomsten. Samen de stad bouwen en daarvoor is een sterke coalitie nodig. De ChristenUnie is redelijk nieuw, maar wat hij van deze partij heeft meegemaakt vond hij buitengewoon interessant. Qua dogma ligt de ChristenUnie echter ver van een liberale partij als de D66.

De heer Geertzen (CDA) vindt een slagvaardig slagkrachtig bestuur nodig dat het vertrouwen van de burger heeft en dat ook vertrouwen in elkaar heeft. Werken met 3 fte wethouders is goed mogelijk. Het verst van het CDA staat de SP en vervolgens GroenLinks. Redelijk dichtbij staan de ChristenUnie, PvdA en het meest dichtbij de VVD en D66. Hij verwijst naar het CDA verkiezingsprogramma Vitaal veilig en verantwoord en naar de punten die hierin genoemd zijn. Geen uitgaven zonder goede dekking, de sociaal zwakkeren ontzien, actief begeleiden van bemiddelbaren, minimabeleid, geen boven inflatoire verhogingen van lokale lasten. Afgelopen zaterdag heeft het CDA geconcludeerd op basis van het verleden dat een samenwerking tussen VVD, D66 en CDA het meest voor de hand ligt.

De heer Heemskerk (SP) ziet op een aantal punten met alle partijen overeenstemming. Er moet een goede oppositie zijn en men moet op een constructieve maar kritische manier met elkaar in gesprek blijven. Dat is de afgelopen tijd niet altijd goed gelukt. De coalitie moet redelijk eenduidig zijn; hij gelooft niet in een heel brede coalitie met veel aan elkaar geknoopte standpunten. Dat is niet in het belang van de stad. Voor de SP is het belangrijk dat burgers vertrouwen hebben in het bestuur en de politiek. Daarvoor is een goede verhouding tussen coalitie en oppositie nodig. Belangrijkste punten voor de SP zijn socialer, groener en menselijker. Daarop moet men niet bezuinigen. Communicatie verbeteren, dat is een overeenkomst met D66. Met andere partijen zijn ook wel overeenkomsten, maar de SP kiest voor een kritische houding. Met wie zou hij oppositie willen voeren? Er zijn drie fracties die met elkaar een coalitie willen vormen, dus het ligt voor de hand dat de resterende vier de oppositie worden.

De heer Jumelet (ChristenUnie) vindt het leuk om als nieuwkomer er op een andere manier tegenaan te kijken. Hij ziet dat de huidige coalitie lijkt te passen als een oude jas, maar de PvdA kan er vanaf gesneden worden. Men moet wel oppassen met een oude jas. Veel mensen hebben het vertrouwen in de politiek verloren. Eerst maar eens goed nadenken en niet zomaar op de oude voet verder gaan, kijk naar wat de Culemborger heeft gekozen. Leg het oor te luisteren in de samenleving. Even afstand nemen van de oude jas. Dit is overigens geen inhoudelijk oordeel. Voor de ChristenUnie is het belangrijk om te werken aan de veiligheid en daarbij alle stakeholders te betrekken. Ook zorg is belangrijk. Duurzame innovatie ligt de ChristenUnie ook na aan het hart. Heel erg belangrijk is ook aandacht voor RO in samenhang met natuurwaarden. Zorgvuldig omgaan met natuur en ecologische waarden. Wie ziet de ChristenUnie als logische coalitie? VVD en D66 in ieder geval met een nadrukkelijke rol, daarna goed kijken naar een goed evenwicht en balans zodat een breed spectrum van de Culemborgse bevolking zich herkent. Hij denkt aan GroenLinks als partij die evenwicht zou kunnen brengen. De ChristenUnie wil ook graag een verbindende rol spelen.

Pauze
Voorlopige conclusies en met welke partijen zou een eerste verkenning voor een coalitie kunnen plaatsvinden.

Mevrouw Pin (VVD) wil een slagvaardig en slagkrachtig college met drie wethouders. De komende periode wordt een lastige periode. Een heel breed college doet geen recht aan de raad als je het dichttimmert met 16 zetels. Naar aanleiding van de opmerking van mevrouw Vaessen met betrekking tot het verkeer zegt zij dat dit een bottle neck is tussen beide partijen. Zij vindt het naïef om te denken dat in verband met de bezuinigingen juist de verkeersaanpassingen naar achteren geschoven worden. De VVD gaat voor werkgelegenheid en wil dit soort dingen naar voren halen. Zij heeft er geen vertrouwen in dat een coalitie met GroenLinks zou werken, al is GroenLinks ook winnaar. De PvdA was een goede coalitiegenoot maar langzamerhand zijn er grotere verschillen ontstaan, met name ook op het gebied van verkeer. Bij een onderwerp als bouwen ziet zij ook een groot verschil tussen VVD en PvdA. Er is een sterke coalitie nodig, vooralsnog liefst met CDA en D66.

De heer Marringa (PvdA) heeft dingen gehoord waarvan hij zich afvraagt hoe in de stad politiek bedreven wordt. Verschillen mogen, stabiliteit is belangrijk maar ook een eigen stem is belangrijk. Bij de 12 zetels van de mogelijke nieuwe coalitie is dat niet zo aan de orde. De PvdA heeft eigen geluiden laten horen maar deze wel onderbouwd. Hij proeft dat er zeer zit. Hij meent dat de PvdA 40 jaar een betrouwbare partner is geweest en dat kan voor de komende vier jaar niet anders zijn. Culemborg heeft gekozen zoals het gekozen heeft. Hij is benieuwd naar de verkiezingen van 9 juni; deze coalitie zal nog eens staan te kijken. Er zijn stemmen uitgebracht door een achterban van een partij die niet meedeed. Hij wenst de coalitie sterkte om die stemmers te gaan bedienen. Hij vraagt de VVD wat bedoeld werd met de opmerking over het verkeersonderzoek.

Mevrouw Pin VVD) zegt dat in het verkiezingsfilmpje van de PvdA gezegd werd dat het belangrijk is om opnieuw te kijken naar een onderzoek.

De heer Marringa (PvdA) zegt dat dit niet de achtergrond was. Gewoon kijken naar aantallen en dergelijke, geen grote onderzoeken. Wat hem betreft is de PvdA te allen tijde bereid om te praten over het besturen van de stad.

Mevrouw Pin (VVD) vraagt waarom de PvdA de huidige uitslag desastreus vindt voor Culemborg.

De heer Marringa (PvdA) vindt dat Culemborg op dit moment de schouders eronder moet zetten, met zijn allen. Een goede balans met deze bevolkingsopbouw, opdrachten voor woningbouw en samenlevingsopbouw vereist een brede coalitie, goed verdeeld over links en rechts.

De heer Heemskerk (SP) vraagt welke coalitie PvdA voor zich ziet.

De heer Marringa (PvdA) merkt op dat dit nog niet uitgediscussieerd wordt vanavond. De keus is blijkbaar gemaakt. Hij had willen meepraten over een voortzetting van de huidige coalitie op de inhoud. De optie van mevrouw Vaessen, GroenLinks, PvdA, VVD en D66 zou een goede linkse liberale coalitie zijn.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) merkt op dat uit de vorige ronde duidelijk naar voren is gekomen hoe de kaarten geschud zijn. Zij heeft er behoefte aan op te merken dat dit een radicale breuk is met het verleden. In het verleden was er een brede coalitie, de vorige ook, 14 van 21. Een zo divers mogelijk deel van de Culemborgse bevolking gezien de achterbannen moet zich vertegenwoordigd weten. In een smalle coalitie van VDA, VVD en D66 ziet zij risico's. Naar aanleiding van de opmerking van mevrouw Pin zegt zij dat het niet gaat om de blocker maar om het besturen van de stad. Zij noemt als thema's: bezuinigingen, onderwijs, integratie, veiligheid, communicatie. Dat vereist draagvlak. Om die reden heeft GroenLinks ingestoken op een brede coalitie met 16 van de 21 zetels, dan heb je iets te vertellen in de stad. Maar het is zoals het is.

De heer Van Alphen (D66) heeft de afgelopen 4 jaar gekeken hoe vaak er verschillend is gestemd, dan kun je spreken van een grote brede coalitie. Op een aantal terreinen is tegen of voor gestemd, waarbij je de coalitie ten opzichte van de oppositie duidelijk zag. De stad moet bestuurd worden. Hij streeft naar schouders eronder en een links geluid. Hij is ook benieuwd naar de inbreng van de ChristenUnie en GroenLinks over groen, natuurwaarden en duurzaamheid. Er is een coalitie nodig om slagvaardig te zijn. Nu ach en wee roepen over een niet zo breed draagvlak. In de praktijk in de afgelopen jaren was dat niet het geval. De kerntakendiscussie moet de raad gezamenlijk voeren om gezamenlijk de stad te bouwen. Als drie partijen de coalitie vormen, dan is het niet zo dat de ideeën van links niet herkenbaar zijn. Hij wil graag van de andere fracties wezenlijk belangrijke thema's horen.

De heer Hansum zegt dat hij die thema's zal ophalen in zijn gesprekken met alle fractievoorzitters.

De heer Van Alphen (D66) zegt dat D66 hier niet zit om de kaarten te schudden. In de afgelopen jaren waren er steeds meerderheden.

De heer Geertzen (CDA) noemt slagvaardigheid, slagkracht, vertrouwen in elkaar en stabiliteit. Hij sluit aan op wat de heer Van Alphen zegt. Stabiliteit in de coalitie maar ook in een balans in de raad. Hij noemt thema's die breder zijn, zoals verantwoord energiearm bouwen. Goed ons oor te luisteren leggen. Op basis van vier jaar coalitie en luisteren naar de bevolking, het bestuderen van de programma's van de verschillende partijen heeft hij geconcludeerd ondanks het verlies van het CDA bestuurlijke verantwoordelijkheid te willen nemen, graag in een coalitie van VVD, CDA en D66.

De heer Heemskerk (SP) gelooft meer in een situatie van een coalitie van die drie partijen en ook in de raad politieke debatten voeren en meerderheden vinden. De oppositie moet daar creatief en handig mee omgaan en zoeken naar aanknopingspunten. De oplossing lijkt zeker geen brede coalitie. Er is behoefte aan een consistent beleid. De SP hecht aan een goede oppositie. Breed draagvlak krijg je niet door een brede coalitie, maar door een goede coalitie en oppositie.

De heer Jumelet (ChristenUnie) merkt op dat een aantal partijen al conclusies heeft getrokken. Als nieuwkomer houdt hij nog even de spiegel voor. Het landelijke zal straks als een schaduw over het plaatselijke heen vallen. In het licht van 2010-2011 moet je een college vormen en niet in het licht van 2009 en daarvoor. Hij noemt het politieke landschap van na 9 juni en doet de suggestie nu even out of the box te kijken naar wat een goede representatie is van de Culemborgse bevolking. In de raad is dikwijls veel overeenstemming, maar het gaat ook om de beeldvorming naar buiten toe. Een college kan een belangrijk signaal afgeven.

De heer Heemskerk (SP) vraagt zich af wat de ChristenUnie eigenlijk wil, een brede coalitie?

De heer Jumelet (ChristenUnie) zegt geen brede coalitie te willen; hij pleit ervoor te kijken of er voldoende diversiteit is in de coalitie.

De heer Van Alphen (D66) vindt het interessant dat een paar keer is gesproken over 9 juni. Dan wordt de PVV heel groot. Dan moet je eensgezind aan de bak. Het is niet zo leidend voor het nieuwe college om te anticiperen op de stemverhouding op 9 juni. De verantwoordelijkheid voor een goed bestuur wordt dan wel groter. Als er veel op PVV gestemd wordt in Culemborg, dan moeten we daar raadsbreed iets mee.

De heer Hansum concludeert dat er een meerderheid is die behoefte heeft aan een coalitie met een sterk draagvlak. Vertrouwen en stabiliteit. Ook is er behoefte aan een goede oppositie. De gesprekken en de verkiezingsuitslag rechtvaardigen eerst met VVD, D66 en CDA te verkennen of er een coalitie te smeden is. Hij zal met alle fracties in gesprek gaan om te horen welke thema's er spelen, meer in detail, wat meegenomen kan worden in een coalitieprogramma op hoofdlijnen. Dat zal resulteren in een coalitieprogramma dat kan rekenen op een bredere steun dan alleen de coalitie, zo mogelijk een raadsbrede steun.

Desgevraagd zegt hij dat komende week afspraken gemaakt worden voor gesprekken. Binnen anderhalve week zullen alle gesprekken gevoerd worden. Hij stelt voor agendatechnische zaken kort te sluiten met de griffier. Hij bedankt alle aanwezigen voor hun inbreng en sluit de bespreking af.

Aanwezigen:

* De heer J. Hansum, formateur, gespreksleider
* De heer K. ter Hoeven, ambtelijk ondersteuner formateur
* De heer P. Peters, griffier

VVD

* Mevrouw A.C.C. Pin

* De heer H.C. Van Oorschot

PvdA

* De heer J.G. Marringa

* Mevrouw H. Verbeij

GroenLinks

* Mevrouw C.B. Vaessen

* De heer J. Greeven

D66

* De heer H.H. van Alphen

* De heer W.J. Stegeman

CDA

* De heer R.J.C. Geerzten

* Mevrouw J.H.A. Sørensen

SP

* De heer T.J. Heemskerk

* De heer P. van Dijk

ChristenUnie

* De heer S.A.D. Jumelet

* De heer W. Althuis

Mevrouw Pin (VVD) heet iedereen welkom en zegt blij te zijn dat iedereen gehoor heeft gegeven aan de uitnodiging voor deze bijeenkomst. Zij introduceert de heer Joost Hansum die door haar gevraagd is om de formatiebesprekingen te leiden.

De heer Hansum stelt zich voor; hij is inwoner van Culemborg, werkzaam als hoofd vastgoedbedrijf gemeente Arnhem en is geen lid van een politieke partij. Hij stelt een korte kennismakingsronde voor.

De heer Hansum stelt voor in drie ronden in gesprek te gaan:
1. Reactie op de verkiezingsuitslag en welke rol ieder ziet bij de coalitiebesprekingen.

2. Ingaan op belangrijke thema's voor de partijen en met welke partijen men mogelijkheden voor samenwerking ziet.
3. Voorlopige conclusies over welke partijen als eerste een gesprek aangaan om een coalitie te vormen.

Hij nodigt alle fracties uit voor een gesprek met hem om onderwerpen te bespreken voor de coalitiebesprekingen. Die neemt hij vervolgens mee naar het gesprek met de mogelijke coalitiepartners. Als de besprekingen met de beoogd wethouders resulteren in een akkoord zal dat in een raadsvergadering gepresenteerd worden.

Reactie op verkiezingsuitslag
Mevrouw Pin (VVD): er zijn drie winnaars en een nieuwkomer en er is sprake van verschuivingen. Gezocht moet worden naar de meest passende combinatie. Niet uit het oog verliezen dat op veel beleidsterreinen raadsbrede steun mogelijk is. Er komen moeilijke tijden en bezuinigingen. Er moet een goede samenwerking tussen oppositie en coalitie mogelijk zijn. Als voorbeeld noemt zij de begrotingsvergadering in november 2009, waarbij alle partijen goed input gegeven hebben; dat leidde tot unanieme goedkeuring van de begroting.

De heer Marringa (PvdA): er is veel gebeurd, de PvdA heeft nu 3 zetels in plaats van 5. Voor de komende jaren zijn twee thema's erg belangrijk: veiligheid en bezuinigingen. Voor de PvdA is het van belang om te besturen, men wil graag verantwoordelijkheid nemen. Voor een aantal punten is het belangrijk om daar raadsbreed op in te zetten. Dan is het goed uit te leggen aan de inwoners dat men samen dingen moet doen.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) feliciteert alle partijen met hun plek in de raad. Elke zetel is een blijk van vertrouwen. Zetelwinst van VVD, D66 en GroenLinks zou kunnen betekenen dat van deze partijen dingen verwacht worden. Zij is blij met drie zetels voor GroenLinks. Zij zal met enthousiasme werken aan groen, sociaal en gezond Culemborg. Zij noemt de economische crisis, gevoelens van onveiligheid, zorgen om milieu en klimaat, ontevredenheid van burgers over het optreden van de overheid. Een zo groot en divers mogelijk deel van de inwoners moet zich vertegenwoordigd weten in de coalitie. Zij ziet voor GroenLinks wel een rol als coalitiepartner. GroenLinks wil bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen. De VVD zal een belangrijke rol spelen. GroenLinks ziet aanknopingspunten voor college deelname. Zij noemt het minimabeleid en het WMO-beleid als successen van de vorige coalitie. GroenLinks wil dit sociale beleid voortzetten

De heer Van Alphen (D66) is erg blij met de groei van zijn fractie naar 3 zetels. D66 wil deelnemen aan een nieuw college en verder werken aan het bouwen van de stad, waar men 6 jaar geleden mee is begonnen. D66 is de vierde partij. Hij ziet wel in de raad op veel thema's overeenstemming. Ook in discussies zoals over het oude stadhuis. De stad moet niet te lang hoeven wachten op een nieuw college en er moet geen uitgemillimeterd akkoord geschreven worden, maar korte uitgangspunten. Uitwerking moet plaatsvinden samen met de hele gemeenteraad. Nu is ook het moment om de RTA aan te passen. Hij noemt de thema's voor de verkiezingen: re-integratienota naar voren halen en nog wat meer thema's. Brede consensus is belangrijk, maar D66 heeft vorig jaar aangegeven te willen volstaan met 3 fte wethouders. Dat lijkt wat onhandig. Hij streeft niet naar een coalitie met 6 partijen.

De heer Geertzen (CDA) noemt de grote verschuivingen, winnaars en verliezers. Het CDA heeft verloren ondanks het vele vertrouwen dat de fractie in de laatste vier jaar heeft genoten. Toch heeft hij felicitaties gekregen vanwege de constructieve bijdrage van het CDA in de afgelopen vier jaar. Er liggen grote uitdagingen op het gebied van veiligheid en financiën. Dat is een zware taak voor alle raadsleden. Hij wil de stad verder uitbouwen tot iets moois en wil graag meedoen aan een coalitie, loopt niet weg voor bestuurlijke verantwoordelijkheid. Het CDA kan een bijdrage leveren aan ontwikkeling van de stad. Bij voorkeur zoals de laatste vier jaar is gebeurd met veel vertrouwen onderling.

De heer Heemskerk (SP) heeft het grootste verlies geleden. Hij vindt ook erg dat de stad voorheen een raad met een linkse meerderheid had en dat de raad nu een heel andere samenstelling heeft. Hij meent dat dit te maken heeft met afnemend vertrouwen van veel mensen in de politiek. De SP trekt zich dat aan en steekt de hand ook in eigen boezem. De SP heeft besloten om vooral veel politiek te bedrijven in de stad met mensen en minder in de raad. Er zal meer onderscheidend vermogen zijn. Hij ziet weinig rol voor de SP in een coalitie.

De heer Jumelet (ChristenUnie) is blij dat de ChristenUnie eindelijk een stem in de Culemborgse politiek heeft. Diversiteit vindt hij belangrijk voor raad en college. Alle ogen in het land zijn gericht op Culemborg, de problemen in Culemborg zijn er ook landelijk. Culemborg heeft een voorbeeldfunctie. Het college moet een goede afspiegeling zijn van de diversiteit. Hij is blij dat de ChristenUnie een stem heeft gekregen, bij 1 zetel past bescheidenheid. De ChristenUnie is een creatieve partij die zich verbindend wil opstellen, in de raad of eventueel in het college.

Thema's die voor de fracties belangrijk zijn, met welke partijen de fracties logische verbindingen zien en met welke meer afstand ervaren wordt.

Mevrouw Pin (VVD) wil een slagvaardig en slagkrachtig college. Bij de begroting 2010 is gekozen voor 3 fte wethouders. De VVD let ook op de programma's. Overeenstemmingen; D66 en CDA ziet zij het dichtst bij, op afstand GroenLinks en SP. De samenwerking met D66 en CDA was bijzonder goed in de afgelopen periode. De samenwerking met PvdA was vaak goed, maar soms weerbarstig. Thema's die belangrijk zijn voor de VVD: veiligheid, handhaving, verkeer, financiën, economie, werkgelegenheid, integratie en participatie. Kijkend naar de partijen: CDA staat programmatisch dichtbij op het gebied van veiligheid, schoon en voorkomen van verloedering. D66 staat ook dichtbij met economie, onderwijs, communicatie en subsidiebeleid. Met de PvdA zijn veel raakpunten, maar mevrouw Pin was wel verbaasd tijdens de campagne dat de PvdA opnieuw pleit voor onderzoek naar verkeersstromen. Dat vindt zij zeer overbodig. Er zijn besluiten genomen. De ChristenUnie als nieuwkomer is veelbelovend en zij ziet programmatisch overeenkomsten maar getalsmatig is toetreding van de ChristenUnie tot een college niet nodig. Vier partijen en drie wethouders is lastiger. In de vorige onderhandelingen ging het met GroenLinks op het laatste moment mis op het gebied van het verkeer. Diezelfde verschillen zijn er nog steeds tussen D66 en GroenLinks. Mevrouw Vaessen liet zich interviewen bij een roadblok en de VVD vindt dat dit weg moet. De SP is zeer constructief geweest in de afgelopen vier jaar, maar zij ziet voor de SP (net als de SP zelf) voor die fractie geen taak in een college.

De heer Marringa (PvdA) noemt veiligheid en bezuinigingen als belangrijkste thema's. Dat heeft ook te maken met onderliggende thema's. Wonen is heel belangrijk, wonen voor ieder wat wils. Mogelijkheden om meer gemengde wijken te bouwen; dat heeft een relatie met veiligheid. Meedoen in de maatschappij is voor de PvdA ook belangrijk. Dat kan via werk zijn, participatie, vrijwilligerswerk. Integratie en participatie. Veiligheid is een belangrijk punt, niet alleen repressie maar ook opbouw van de samenleving. Een buurt moet samenhang kunnen ontwikkelen. Verkeersstromen; de PvdA staat achter de genomen besluiten maar in de uitvoering is het van belang om het veilig te laten verlopen. Partijen: in de volle breedte kijkend naar de opdrachten ziet de PvdA weinig problemen om een programma te maken met elkaar. Hij pleit voor een coalitie met links en rechts, samen zoeken naar oplossingen. De PvdA sluit inhoudelijk programmatisch niemand uit. Drie wethouders is iets anders dan 3 fte. Een coalitie van 4 partijen is mogelijk met 3 fte wethouders.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) noemt perspectief bieden, jongeren, minima, onderwijs en integratienota. Veiligheid is een belangrijk item, vooral preventie. Zij wijst op een artikel in de Volkskrant over dit onderwerp. Zij noemt ook het perspectief met betrekking tot het klimaat, GroenLinks heeft een achterban met veel kennis van zaken. Economisch is het een moeilijke tijd. De tegenstelling op het gebied van het verkeer bestaat nog steeds, maar zij gaat er vanuit dat in deze economisch moeilijke tijd er geen ruimte zal zijn voor grote infrastructurele ingrepen die de situatie in West drastisch zullen veranderen. Zij ziet wel mogelijkheden voor samenwerking omdat zij meent dat dit probleem niet zal spelen. GroenLinks zou zitting willen nemen in een coalitie die transparant is en te vertrouwen, zo breed mogelijk. Niet 3 wethouders maar 3 fte. Een brede coalitie die kan steunen op 16 raadsleden: VVD, PvdA GroenLinks en D66. Zij denkt dat die samenstelling vertrouwen geeft en perspectief biedt. Een zo brede coalitie doet het meest recht aan de verkiezingsleus van de VVD: één sterk Culemborg.

De heer Van Alphen (D66): het coalitieakkoord was tot op heden een uitgebreid uitgediscussieerd document waar de partijen zich aan moesten houden. Hij zou dat nu niet willen doen. Hij verwijst naar de woorden van ChristenUnie, PvdA en GroenLinks over eensgezindheid en brede consensus. Dat kan in een coalitieakkoord meegenomen worden en daarmee sluit je geen partijen uit. Coalitiepartners moeten het vertrouwen hebben de komende vier jaar uit te zitten. Zij moeten moeilijke dossiers kunnen oplossen en niet op de millimeter zwaar in discussie gaan. De rol van de PvdA was soms lastig in de afgelopen vier jaar. Hij noemt ook het breekpunt met GroenLinks op het gebied van verkeer en de verwachting van GroenLinks dat er geen grote infrastructurele werken uitgevoerd zullen kunnen worden. Hij sluit dat niet uit. Maar als er grote bezuinigingen zijn, kunnen we dan nog door één deur? Er is een stabiele coalitie nodig en een sterke politiek. We liggen niet ver van elkaar af qua inhoudelijke thema's. Belangrijke onderwerpen voor D66 zijn economie, onderwijs en communicatie. Samen werken met ondernemers aan de economie, bedrijven aantrekken. Een goed re-integratiehuis zoals wethouder Verbeij heeft opgezet. Onderwijs: de lokale overheid moet makelaar worden in een aanbod voor 18 plus, graag een ROC in de gemeente. Brede school. Communicatie: kennisplatforms in de stad op bepaalde thema's, bijvoorbeeld duurzame stad of jongeren, ombudsman, wijkwethouders. Die punten wil hij in ieder geval terugzien en daarnaast lopende zaken en de bezuinigingen, daarvoor moet je met elkaar door één deur kunnen. Met CDA en VVD heeft D66 goed samengewerkt en met de PvdA was het lastig. De SP wil niet deelnemen aan een college. Hij verwacht met GroenLinks tegenstellingen waarvan hij niet op voorhand denkt dat het gaat lukken, maar er zijn ook overeenkomsten. Samen de stad bouwen en daarvoor is een sterke coalitie nodig. De ChristenUnie is redelijk nieuw, maar wat hij van deze partij heeft meegemaakt vond hij buitengewoon interessant. Qua dogma ligt de ChristenUnie echter ver van een liberale partij als de D66.

De heer Geertzen (CDA) vindt een slagvaardig slagkrachtig bestuur nodig dat het vertrouwen van de burger heeft en dat ook vertrouwen in elkaar heeft. Werken met 3 fte wethouders is goed mogelijk. Het verst van het CDA staat de SP en vervolgens GroenLinks. Redelijk dichtbij staan de ChristenUnie, PvdA en het meest dichtbij de VVD en D66. Hij verwijst naar het CDA verkiezingsprogramma Vitaal veilig en verantwoord en naar de punten die hierin genoemd zijn. Geen uitgaven zonder goede dekking, de sociaal zwakkeren ontzien, actief begeleiden van bemiddelbaren, minimabeleid, geen boven inflatoire verhogingen van lokale lasten. Afgelopen zaterdag heeft het CDA geconcludeerd op basis van het verleden dat een samenwerking tussen VVD, D66 en CDA het meest voor de hand ligt.

De heer Heemskerk (SP) ziet op een aantal punten met alle partijen overeenstemming. Er moet een goede oppositie zijn en men moet op een constructieve maar kritische manier met elkaar in gesprek blijven. Dat is de afgelopen tijd niet altijd goed gelukt. De coalitie moet redelijk eenduidig zijn; hij gelooft niet in een heel brede coalitie met veel aan elkaar geknoopte standpunten. Dat is niet in het belang van de stad. Voor de SP is het belangrijk dat burgers vertrouwen hebben in het bestuur en de politiek. Daarvoor is een goede verhouding tussen coalitie en oppositie nodig. Belangrijkste punten voor de SP zijn socialer, groener en menselijker. Daarop moet men niet bezuinigen. Communicatie verbeteren, dat is een overeenkomst met D66. Met andere partijen zijn ook wel overeenkomsten, maar de SP kiest voor een kritische houding. Met wie zou hij oppositie willen voeren? Er zijn drie fracties die met elkaar een coalitie willen vormen, dus het ligt voor de hand dat de resterende vier de oppositie worden.

De heer Jumelet (ChristenUnie) vindt het leuk om als nieuwkomer er op een andere manier tegenaan te kijken. Hij ziet dat de huidige coalitie lijkt te passen als een oude jas, maar de PvdA kan er vanaf gesneden worden. Men moet wel oppassen met een oude jas. Veel mensen hebben het vertrouwen in de politiek verloren. Eerst maar eens goed nadenken en niet zomaar op de oude voet verder gaan, kijk naar wat de Culemborger heeft gekozen. Leg het oor te luisteren in de samenleving. Even afstand nemen van de oude jas. Dit is overigens geen inhoudelijk oordeel. Voor de ChristenUnie is het belangrijk om te werken aan de veiligheid en daarbij alle stakeholders te betrekken. Ook zorg is belangrijk. Duurzame innovatie ligt de ChristenUnie ook na aan het hart. Heel erg belangrijk is ook aandacht voor RO in samenhang met natuurwaarden. Zorgvuldig omgaan met natuur en ecologische waarden. Wie ziet de ChristenUnie als logische coalitie? VVD en D66 in ieder geval met een nadrukkelijke rol, daarna goed kijken naar een goed evenwicht en balans zodat een breed spectrum van de Culemborgse bevolking zich herkent. Hij denkt aan GroenLinks als partij die evenwicht zou kunnen brengen. De ChristenUnie wil ook graag een verbindende rol spelen.

Pauze
Voorlopige conclusies en met welke partijen zou een eerste verkenning voor een coalitie kunnen plaatsvinden.

Mevrouw Pin (VVD) wil een slagvaardig en slagkrachtig college met drie wethouders. De komende periode wordt een lastige periode. Een heel breed college doet geen recht aan de raad als je het dichttimmert met 16 zetels. Naar aanleiding van de opmerking van mevrouw Vaessen met betrekking tot het verkeer zegt zij dat dit een bottle neck is tussen beide partijen. Zij vindt het naïef om te denken dat in verband met de bezuinigingen juist de verkeersaanpassingen naar achteren geschoven worden. De VVD gaat voor werkgelegenheid en wil dit soort dingen naar voren halen. Zij heeft er geen vertrouwen in dat een coalitie met GroenLinks zou werken, al is GroenLinks ook winnaar. De PvdA was een goede coalitiegenoot maar langzamerhand zijn er grotere verschillen ontstaan, met name ook op het gebied van verkeer. Bij een onderwerp als bouwen ziet zij ook een groot verschil tussen VVD en PvdA. Er is een sterke coalitie nodig, vooralsnog liefst met CDA en D66.

De heer Marringa (PvdA) heeft dingen gehoord waarvan hij zich afvraagt hoe in de stad politiek bedreven wordt. Verschillen mogen, stabiliteit is belangrijk maar ook een eigen stem is belangrijk. Bij de 12 zetels van de mogelijke nieuwe coalitie is dat niet zo aan de orde. De PvdA heeft eigen geluiden laten horen maar deze wel onderbouwd. Hij proeft dat er zeer zit. Hij meent dat de PvdA 40 jaar een betrouwbare partner is geweest en dat kan voor de komende vier jaar niet anders zijn. Culemborg heeft gekozen zoals het gekozen heeft. Hij is benieuwd naar de verkiezingen van 9 juni; deze coalitie zal nog eens staan te kijken. Er zijn stemmen uitgebracht door een achterban van een partij die niet meedeed. Hij wenst de coalitie sterkte om die stemmers te gaan bedienen. Hij vraagt de VVD wat bedoeld werd met de opmerking over het verkeersonderzoek.

Mevrouw Pin VVD) zegt dat in het verkiezingsfilmpje van de PvdA gezegd werd dat het belangrijk is om opnieuw te kijken naar een onderzoek.

De heer Marringa (PvdA) zegt dat dit niet de achtergrond was. Gewoon kijken naar aantallen en dergelijke, geen grote onderzoeken. Wat hem betreft is de PvdA te allen tijde bereid om te praten over het besturen van de stad.

Mevrouw Pin (VVD) vraagt waarom de PvdA de huidige uitslag desastreus vindt voor Culemborg.

De heer Marringa (PvdA) vindt dat Culemborg op dit moment de schouders eronder moet zetten, met zijn allen. Een goede balans met deze bevolkingsopbouw, opdrachten voor woningbouw en samenlevingsopbouw vereist een brede coalitie, goed verdeeld over links en rechts.

De heer Heemskerk (SP) vraagt welke coalitie PvdA voor zich ziet.

De heer Marringa (PvdA) merkt op dat dit nog niet uitgediscussieerd wordt vanavond. De keus is blijkbaar gemaakt. Hij had willen meepraten over een voortzetting van de huidige coalitie op de inhoud. De optie van mevrouw Vaessen, GroenLinks, PvdA, VVD en D66 zou een goede linkse liberale coalitie zijn.

Mevrouw Vaessen (GroenLinks) merkt op dat uit de vorige ronde duidelijk naar voren is gekomen hoe de kaarten geschud zijn. Zij heeft er behoefte aan op te merken dat dit een radicale breuk is met het verleden. In het verleden was er een brede coalitie, de vorige ook, 14 van 21. Een zo divers mogelijk deel van de Culemborgse bevolking gezien de achterbannen moet zich vertegenwoordigd weten. In een smalle coalitie van VDA, VVD en D66 ziet zij risico's. Naar aanleiding van de opmerking van mevrouw Pin zegt zij dat het niet gaat om de blocker maar om het besturen van de stad. Zij noemt als thema's: bezuinigingen, onderwijs, integratie, veiligheid, communicatie. Dat vereist draagvlak. Om die reden heeft GroenLinks ingestoken op een brede coalitie met 16 van de 21 zetels, dan heb je iets te vertellen in de stad. Maar het is zoals het is.

De heer Van Alphen (D66) heeft de afgelopen 4 jaar gekeken hoe vaak er verschillend is gestemd, dan kun je spreken van een grote brede coalitie. Op een aantal terreinen is tegen of voor gestemd, waarbij je de coalitie ten opzichte van de oppositie duidelijk zag. De stad moet bestuurd worden. Hij streeft naar schouders eronder en een links geluid. Hij is ook benieuwd naar de inbreng van de ChristenUnie en GroenLinks over groen, natuurwaarden en duurzaamheid. Er is een coalitie nodig om slagvaardig te zijn. Nu ach en wee roepen over een niet zo breed draagvlak. In de praktijk in de afgelopen jaren was dat niet het geval. De kerntakendiscussie moet de raad gezamenlijk voeren om gezamenlijk de stad te bouwen. Als drie partijen de coalitie vormen, dan is het niet zo dat de ideeën van links niet herkenbaar zijn. Hij wil graag van de andere fracties wezenlijk belangrijke thema's horen.

De heer Hansum zegt dat hij die thema's zal ophalen in zijn gesprekken met alle fractievoorzitters.

De heer Van Alphen (D66) zegt dat D66 hier niet zit om de kaarten te schudden. In de afgelopen jaren waren er steeds meerderheden.

De heer Geertzen (CDA) noemt slagvaardigheid, slagkracht, vertrouwen in elkaar en stabiliteit. Hij sluit aan op wat de heer Van Alphen zegt. Stabiliteit in de coalitie maar ook in een balans in de raad. Hij noemt thema's die breder zijn, zoals verantwoord energiearm bouwen. Goed ons oor te luisteren leggen. Op basis van vier jaar coalitie en luisteren naar de bevolking, het bestuderen van de programma's van de verschillende partijen heeft hij geconcludeerd ondanks het verlies van het CDA bestuurlijke verantwoordelijkheid te willen nemen, graag in een coalitie van VVD, CDA en D66.

De heer Heemskerk (SP) gelooft meer in een situatie van een coalitie van die drie partijen en ook in de raad politieke debatten voeren en meerderheden vinden. De oppositie moet daar creatief en handig mee omgaan en zoeken naar aanknopingspunten. De oplossing lijkt zeker geen brede coalitie. Er is behoefte aan een consistent beleid. De SP hecht aan een goede oppositie. Breed draagvlak krijg je niet door een brede coalitie, maar door een goede coalitie en oppositie.

De heer Jumelet (ChristenUnie) merkt op dat een aantal partijen al conclusies heeft getrokken. Als nieuwkomer houdt hij nog even de spiegel voor. Het landelijke zal straks als een schaduw over het plaatselijke heen vallen. In het licht van 2010-2011 moet je een college vormen en niet in het licht van 2009 en daarvoor. Hij noemt het politieke landschap van na 9 juni en doet de suggestie nu even out of the box te kijken naar wat een goede representatie is van de Culemborgse bevolking. In de raad is dikwijls veel overeenstemming, maar het gaat ook om de beeldvorming naar buiten toe. Een college kan een belangrijk signaal afgeven.

De heer Heemskerk (SP) vraagt zich af wat de ChristenUnie eigenlijk wil, een brede coalitie?

De heer Jumelet (ChristenUnie) zegt geen brede coalitie te willen; hij pleit ervoor te kijken of er voldoende diversiteit is in de coalitie.

De heer Van Alphen (D66) vindt het interessant dat een paar keer is gesproken over 9 juni. Dan wordt de PVV heel groot. Dan moet je eensgezind aan de bak. Het is niet zo leidend voor het nieuwe college om te anticiperen op de stemverhouding op 9 juni. De verantwoordelijkheid voor een goed bestuur wordt dan wel groter. Als er veel op PVV gestemd wordt in Culemborg, dan moeten we daar raadsbreed iets mee.

De heer Hansum concludeert dat er een meerderheid is die behoefte heeft aan een coalitie met een sterk draagvlak. Vertrouwen en stabiliteit. Ook is er behoefte aan een goede oppositie. De gesprekken en de verkiezingsuitslag rechtvaardigen eerst met VVD, D66 en CDA te verkennen of er een coalitie te smeden is. Hij zal met alle fracties in gesprek gaan om te horen welke thema's er spelen, meer in detail, wat meegenomen kan worden in een coalitieprogramma op hoofdlijnen. Dat zal resulteren in een coalitieprogramma dat kan rekenen op een bredere steun dan alleen de coalitie, zo mogelijk een raadsbrede steun.

Desgevraagd zegt hij dat komende week afspraken gemaakt worden voor gesprekken. Binnen anderhalve week zullen alle gesprekken gevoerd worden. Hij stelt voor agendatechnische zaken kort te sluiten met de griffier. Hij bedankt alle aanwezigen voor hun inbreng en sluit de bespreking af.