CSI-Archeoloog ontrafelt het verhaal van vuurstenen werktuigen
LEIDEN, 20100311 -- Werktuigen van vuursteen zijn vaak de stille getuigen van het doen en laten van mensen duizenden jaren geleden. Toch kunnen deze objecten ons een heleboel leren. Prof. Annelou van Gijn is archeoloog aan de universiteit van Leiden en Groningen en heeft de afgelopen 25 jaar onderzoek gedaan naar de rol en betekenis van vuurstenen werktuigen in de steentijd en bronstijd. Resultaat hiervan is haar nieuwste boek "Flint in Focus".
Net als mensen hebben objecten een biografie, ze worden gemaakt, gebruikt, uitgewisseld over honderden kilometers, verhandeld, en uiteindelijk afgedankt, begraven met de doden of zelfs geofferd. Met behulp van CSI-achtige technieken probeert Van Gijn in haar nieuwe boek "Flint in Focus" het verhaal van deze stenen te achterhalen om te zien wat zij ons kunnen vertellen.
Al meer dan 25 jaar heeft Annelou van Gijn zich bezig gehouden met vuursteen. Naast analyses van gebruikte grondstoffen en technieken richtte haar onderzoek zich vooral op het gebruik van vuursteen. Met behulp van experimenten en microscooponderzoek heeft zij van letterlijk duizenden vuurstenen artefacten minutieus onderzocht hoe ze gemaakt en gebruikt zijn. Van het Mesolithicum tot de Vroeg IJzertijd, van nederzettingen tot rituele offers en grafvondsten, van alles is de afgelopen jaren voorbij gekomen op het door Van Gijn opgerichte Laboratorium voor Artefactstudies in Leiden.
Door objecten op deze manier te onderzoeken kan er een hele reeks gebeurtenissen uit het leven van een vuurstenen werktuig uitgeplozen worden. Van welke steensoort werd het gemaakt, waar kwam het vandaan, welke technieken zijn gebruikt in de bewerking van de steen, waar is het object vervolgens voor gebruikt en hoe is het uiteindelijk gedeponeerd. Hoewel deze manier van onderzoek soms unieke inzichten geeft in de levensgeschiedenis of biografie van een enkel artefact, wordt het pas echt spannend als dit in een bredere context plaatst wordt. Dan valt namelijk op dat mensen in bepaalde gebieden en periodes de dingen net even anders doen dan in andere gebieden of periodes. Verschillen in gebruik of in technologie, verschillen die de prehistorische mensen zelf soms niet eens opgevallen zouden zijn, maar die indirect een heleboel zeggen over wie deze mensen waren, wat ze precies deden en waarin zij anders waren dan de mensen om hen heen, in zowel tijd als plaats.
Al dit onderzoek is samengekomen in het boek "Flint in Focus" waarin Van Gijn niet alleen ingaat op de rol van vuursteen voor het verkrijgen en bereiden van voedsel en het maken van voorwerpen, maar ook de betekenis van vuursteen in graven en rituele deposities. Door per onderwerp te kijken hoe bepaalde periodes verschillen en overeenkomsten vertonen met andere gebieden en periodes krijgen we een uniek inzicht in onze prehistorische voorouders. Want hoewel dit een boek is over vuursteen, is dit nog meer een boek over de prehistorische mens achter dit vuursteen.
Het nieuwe boek "Flint in Focus" is nu verkrijgbaar bij Sidestone Press.
Ingezonden persbericht