Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
LONDEN AMBIEERT ANDERHALVE LIJN
Als specialisten in een gezondheidscentrum voor de eerstelijn werken, heet zo'n centrum in Engeland een Polyclinic. Een internist bijvoorbeeld werkt daar dan een aantal uren per week om samen met de huisarts moeilijk instelbare diabetespatiënten te zien. De Londense Polyclinics zijn 24 uur per dag open. Ze spelen ook een rol in het aanbod van spoedzorg aan lichte patiënten. Al deze informatie kregen deelnemers aan de internationale Masterclass Spoedzorg die het Julius Centrum van woensdag 10 tot vrijdag 12 maart organiseerde. Aan deze masterclass namen 43 leidinggevenden van huisartsenposten, spoedeisende hulpen en ambulancezorg deel. De Londense Polyclinics lijken op initiatieven in onder meer Almere om te komen tot wat heet een anderhalve lijn, tussen eerste en tweede lijn in. De Londense gezondheidsautoriteiten zijn enthousiast over hun experimenten met de Polyclinics. Zij gaan die in de komende jaren uitrollen over heel Londen. Tot zover dit bericht. Van 18 tot en met 20 mei houdt het Julius Centrum opnieuw een masterclass, met dit keer als onderwerp Recente Ontwikkelingen in de Engelse eerstelijn. Dan komen de genoemde Polyclinics opnieuw aan de orde. Ook vinden excursies plaats naar deze centra. Wil jij deelnemen aan deze masterclass? Klik dan
ENGELSE SPOEDZORG WERKT VRIJWEL ZONDER TRIAGE
In Londense ziekenhuizen en inloopcentra voor huisartsenzorg vindt geen triage plaats naar urgentie. De wachtkamers van de ziekenhuizen zitten vol patiënten. Met eigen ogen was waar te nemen, dat urgente en niet-urgentie even lang moesten wachten. De triage bij de Londense ambulancedienst stelt niet veel voor: men rukt uit voor vrijwel elk telefoontje. Door het ontbreken van triage steeg het spoedzorggebruik inde afgelopen jaren met zeven procent. Diverse regeringen hebben gekozen voor een grote variatie aan spoedzorgvoorzieningen zoals minor injuries clinics, polyclinics (zie hieronder) walk in centers en het aannemen van huisartsen op Spoedeisende Hulpafdelingen van ziekenhuizen. Want deze nieuwe, zichtbare voorzieningen deden het goed bij de Engelse kiezer. Het invoeren van triage en dus het soms weigeren van patiëntenvragen lag bij die kiezer niet zo goed. Al deze bevindingen kwamen naar voren aan het einde van de Internationale Masterclass Spoedzorg waaraan 43 (!) Nederlandse leidinggevenden van ambulancediensten, huisartsenposten en spoedeisende hulpen deelnamen. De Masterclass begon woensdag 10 en eindigde vrijdag 12 maart. Het King's Fund Centre (voor zorginnovatie in de NHS) en het Julius Centrum hadden deze masterclass georganiseerd, die onder leiding stond van Juliusdocent dr. Henk van der Steeg en ondergetekende. De grootste misser in het gezondheidsbeleid van de overheid is geweest, dat in 2004 huisartsen werden ontheven van de verplichting om diensten te draaien buiten kantooruren. Negentig procent van de huisartsen maakte gebruik van deze ontheffing. Want ze werden heel slecht betaald voor deze diensten. De gezondheidsautoriteiten moesten daarom allerlei dure voorzieningen oprichten om toch in de zorgbehoeften na kantoortijd van patiënten te voorzien. Op 12 maart trok de genoemde masterclass lessen voor Nederland. Die betroffen 1. Doorgaan met het verbeteren van triage en 2. Huisartsen goed faciliteren bij het draaien van hun diensten en hun daarvoor goed betalen en 3. Doorgaan met samenwerkingsafspraken tussen huisartsen en ziekenhuizen over het verlenen van spoedzorg. We hebben in Engeland geleerd hoe het niet moet, aldus een van de deelnemers aan de Masterclass. Tot zover dit bericht. Op 31 augustus start de gewone Masterclass Spoedzorg op het Julius Centrum. Die omvat 12 middagen van 1500 -1900 uur en eindigt op 15 februari 2011. Ook daar komen onder meer triage, bekostiging van huisartsendiensten en samenwerkingsafspraken aan de orde. Er is plaats voor zestien deelnemers: leidinggevenden en ervaren professionals van huisartsenposten, meldkamers ambulancezorg, ambulancediensten, spoedeisende hulpafdelingen, crisisdiensten en verloskundige centra. Wil jij deelnemen aan deze Masterclass me veel gelegenheid tot het uitwisselen van ervaringen en het kennis nemen van ervaringen in bijvoorbeeld Engeland? Klik dan
ZONMW PROGRAMMA OVERTREFT ALLE VERWACHTING
De eerste ronde voor het ZonMw programma Op Eén Lijn was bestemd voor initiatieven die de organisatie van de eerstelijn versterken. Totaal beschikbaar was een bedrag van één miljoen euro. Deze ronde voor praktijkprojecten is gesloten op 25 februari 2010. Op deze eerste oproep zijn in totaal 225 projectideeën gekomen voor een totaal budget van ruim ¤ 29 miljoen. Dit aantal aanmeldingen overtreft elke verwachting vooraf en is een duidelijke indicatie dat de doelen van het programma Op Eén Lijn aansluiten bij de ontwikkelingen die zich in het veld afspelen. Zorgverleners dicht bij huis zijn gemotiveerd om samenwerking steeds beter gestalte te geven. De projectideeën worden momenteel door de programmacommissie beoordeeld op relevantie. De uitslag van deze beoordelingen is begin april bekend. De geselecteerden kunnen hun projectidee dan verder uitwerken tot eind mei. Het grote succes van de eerste oproep betekent niet dat de tweede oproep wordt afgelast. Tussen 12 april en 20 mei 2010 kunnen opnieuw projectideeën worden ingediend. Ook alle projectideeën uit de tweede oproep zullen zorgvuldig en met plezier worden gelezen en beoordeeld. De oproepen voor het indienen van voorstellen voor het begeleidend onderzoek en het ontwikkelen van een businesscasemodel voor samenwerking in zorg dicht bij huis sloten op 23 februari. Voor het begeleidend onderzoek zijn zes voorstellen ontvangen. Voor het businesscase-model heeft ZonMw acht voorstellen gekregen. Ook deze worden voor begin april beoordeeld.
ZICHTBAAR LEIDERSCHAP: JA OF NEE?
In Engelse ziekenhuizen lopen leidinggevende verpleegkundigen in een zwart uniform en hebben andere verpleegkundigen witte uniformen, gespen, spelden en soms hoedjes om hun professie aan te duiden. Zij zijn goed te onderscheiden van verzorgenden en schoonmakers die niet in het wit lopen. Engelse artsen lopen vaak in burger alsof ze uitstralen: wij horen niet bij de ziekenhuisorganisatie. Hoe onhygiënisch! Deze observaties deden 43 deelnemers aan de internationale masterclass spoedzorg (zie ook het bericht hierboven). In Nederland lopen medewerkers van huisartsenposten in burger en niet in uniform. Op de SEH's zijn artsen, gediplomeerde verpleegkundigen en verzorgenden nauwelijks te herkennen aan verschil in uniform. Binnen de groep van masterclass deelnemers leidde al die verschillende Engelse uniformen tot hilariteit. Maar ook tot discussies over wel of niet zichtbaar leiderschap. Want voor patiënten is het prettig als duidelijk is wie wel en wie geen verstand van ziekte en zorg heeft. En bedrijfskleding, die professionals niet dragen op straat en in hun eigen huis maar alleen in het bedrijf, is hygiënischer. Het moet toch mogelijk zijn niet tuttige uniformen maar leuke poloshirts met rok of broek daaronder te dragen? Graag ontvangt ondergetekende reacties van Nieuwsbrieflezers op deze vraag: is het dragen van bedrijfskleding op huisartsenposten, spoedposten en crisisdiensten wel of niet wenselijk? Stuur je reactie naar
EEN TRAUMACENTRUM VOOR 2,5 MILJOEN INWONERS IS OPTIMAAL
De Londense stad en regio telt circa tien miljoen inwoners. Voor hun staan binnenkort vier traumacentra ter beschikking, één per twee tot drie miljoen inwoners. Drie zijn er de afgelopen twee jaar al geopend. De vierde start per 1 april. De centra bieden alle zorg aan multitrauma patiënten aan. Ze coördineerden ook de zorg tijdens de Mexicaanse groeppandemie. Bovendien zijn ze volledig ingericht als stroke centres,voor honderden CVA patiënten per jaar. De traumcentra werken goed samen met grote ziekenhuizen in hun directe omgeving: er is sprake van collegialiteit en niet van concurrentie. De centra kwamen tot stand na 1. Een nationaal onderzoek waaruit bleek dat de bestaande traumazorg ondermaats scoorden in vergelijking met de USA 2. Een aanbestedingsronde door de Londense gezondheidsautoriteiten waarbij vele ziekenhuizen offertes uitbrachten er uiteindelijk vier gekozen werden. Boeiend is ook dat deze vier 2 soorten rampenplannen kennen. De ene is op alert te reageren op een ramp en het tweede is het continuïteitsplan om tijdens een ramp ook de gewone zorg te blijven leveren. Goed geregeld is bijvoorbeeld het geleidelijk stopzetten en uitstellen van alle planbare zorg zoals hartchirugische ingrepen en heupoperaties. Dat gebeurt simultaan door alle ziekenhuizen van het traumanetwerk. Het continuïteitsplan bewees de afgelopen weken goede diensten toen de Londense bussen niet reden vanwege de hevige sneeuwval. Dertig procent van de professionals kon daarom hun traumacentrum niet bereiken. Dankzij het continuïteitsplan konden de ziekenhuizen toch een beperkt zorgaanbod in de lucht houden. Al deze informatie pikten dertien deelnemers van de Internationale Masterclass op tijdens een excursie onder mijn leiding naar de St George Health Services, één van de vier Londense traumacentra. Op de terugreis van St George Hospital achtten de Nederlanders dergelijke traumacentra en -netwerken niet haalbaar in Nederland. De concurrentie tussen ziekenhuizen is ervoor te groot. Nederland zou dan terug moeten van twaalf traumacentra naar zes. Veiligheidsregio's, GHOR-bureaus, traumacentra-regio en ROAZ-regio's zouden dan moeten samenvallen en samenwerken. Tot zover dit bericht. Op 31 augustus start de gewone Masterclass Spoedzorg op het Julius Centrum. Die omvat 12 middagen van 1500 -1900 uur en eindigt op 15 februari 2011. Ook daar komen onder meer triage, bekostiging van huisartsendiensten en samenwerkingsafspraken aan de orde. Er is plaats voor zestien deelnemers: leidinggevenden en ervaren professionals van huisartsenposten, meldkamers ambulancezorg, ambulancediensten, spoedeisende hulpafdelingen, crisisdiensten en verloskundige centra. Wil jij deelnemen aan deze Masterclass me veel gelegenheid tot het uitwisselen van ervaringen en het kennis nemen van ervaringen in bijvoorbeeld Engeland? Klik dan
INSCHRIJVING GEOPEND VOOR KETENZORGCONGRES OP VRIJDAG 2 JULI
Één minister, drie buitenlandse sprekers en 24 workshops zetten zich op vrijdag 2 juli in om circa 400 congresgangers recente kennis aan te reiken over bekostiging van ketenzorg en over het bevorderen van self management, telezorg, transmurale zorgpaden en business case. In de workshops komen bijna alle typen chronische zieken aan de orde: patiënten met diabetes, hartfalen, oncologische aandoeningen, neurologische aandoening, terminale patiënten. Dan is er volop mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen. In een plenair debat na de lunch onder leiding van ondergetekende stellen congresdeelnemers vast, wat de komende jaren prioriteit zou moeten hebben op de werkvloer, aan bestuurstafel en in de Tweede Kamer. Wil jij naar dit congres en in één dag op de hoogte raken van alle recente ontwikkelingen op VWS (Minister Klink is plenaire inleider), bij Kaiser Permanente (Paul Wallace treed weer op) en in de Duitse disease management programma's (met twee Duitse leidinggevenden als plenaire inleiders op 2-7)? Klik dan
AMBULANCEZORG VERLOST VAN CONCURRENTIESLAG
Op donderdag 11 maart hebben Ambulancezorg Nederland en Minister Klink gezamenlijk besloten om de concurrentieslag om vergunningen stop te zetten. Die slag dreigde omdat alle regionale ambulance voorzieningen (RAV's) moesten solliciteren naar een nieuwe vergunning. Busbedrijven, ziekenhuizen en buitenlandse bedrijven waren op het vinkentouw om mee te dingen naar die vergunningen. Welnu, dat wordt anders, zo laat VWS weten op 11 maart. Overal waar één RAV functioneert, krijgt de bestaande voorziening automatisch de vergunning tenzij men ernstig tekortschiet. In een regio's waar tot nu toe meer dan één ambulancedienst functioneert zoals in Amsterdam, moeten de verschillende diensten één aanvraag voor een vergunning indienen. Nu de concurrentieslag voorbij is, hebben RAV's weer tijd vrij voor inhoudelijk en doelmatigheidsbeleid. Net terug uit Londen (zie berichten hierboven over de Internationale Masterclass Spoedzorg) zie ik voor RAV's enkele lange termijn doelen. Ik noem ze in telegramstijl en puntsgewijs: Het verbeteren van de triage, wellicht kunnen ook RAV's overstappen op het Nederlandse Triage Systeem 2. Het verminderen van de zorgvraag door betere publieksvoorlichting. Deze zorgvraag steeg de afgelopen jaren veel sneller dan het bestelde vervoer 3. Het verminderen van het aantal ritten naar de SEH's van ziekenhuizen door de competenties te verhogen van de ambulanceverpleegkundigen. Wellicht moeten er meer nurse practitioners op de wagens gaan werken 4. Het terugdringen van het aantal meldkamers ambulancezorg van circa 22 naar 11. Het veel grotere Engeland heeft binnenkort ook maar elf meldkamers. Ambulancezorg Nederland en RAV's zouden het voortouw moeten nemen in het ontwikkelen van strategisch ambu-beleid in tijden van economische schaarste. Tot zover dit bericht. Op vrijdag 17 september vindt het tiende nationale spoedzorg congres plaats. Dat gaat over onder meer de genoemde ambulancezorg issues. Noteer alvast die datum.
ENGELAND HEEFT WEL GOEDE ACUTE OBSTETRIE
In het Londense St.Mary's Hospital vinden jaarlijks 4000 bevallingen plaats. Zij vinden plaats in een geboortecentrum (birth centre), waarvan er in de UK duizend bestaan. Deze centra staan onder leiding van eerstelijnsverloskundigen ofwel vroedvrouwen. Van de 4000 bevallingen vinden er 1200 plaats met behulp van een keizersnede. Daarom staan de geboortecentra aan de rand van de ziekenhuizen. Gaat er iets mis tijdens de bevalling, dan is men binnen enkele minuten in de Ok voor een keizersnede. Dankzij de hoge bedrijfsdrukte van 4000 bevallingen, loont het en lukt het om altijd een team van gynaecoloog, anaesthesist, kinderarts en echografist overeind te hebben. Binnen het geboortecentrum van St Mary Hospital kan geen pijnbestrijding worden geboden. Epiduraal prikken gebeurt alleen in het ziekenhuis. Van de 4000 bevallingen worden 800 door gynaecologen gedaan. Zij worden daarvoor uit particuliere verzekeringen of door de kraamvrouwen zelf betaald. Al deze informatie pikten deelnemers aan de Internationale Masterclass Spoedzorg op die van 10 tot 12 maart plaatsvond in Londen. Zij bezochten het St.Mary's Hospital op donderdag 11 maart. Zie hiervoor het eerste bericht van deze nieuwsbrief. In een debriefing sessie kwamen deelnemers van deze masterclass tot de conclusie dat de organisatie van verloskundige zorg zo gek nog niet is. Wat wel nodig is, is schaalvergroting. Niet alle Nederlandse ziekenhuizen kunnen in dit model verloskunde en kindergeneeskunde blijven bieden. Tot zover dit bericht. Op vrijdag 17 september vindt het tiende nationale spoedzorg congres plaats. Dat gaat over onder meer de genoemde ambulancezorg issues. Noteer alvast die datum.
WIE WIL KAISER PERMANENTE ONTMOETEN OP 30 JUNI OF 1 JULI?
Paul Wallace is directeur van de Unit Zorginnovatie van Kaiser Permanente (KP). Hij geeft op vrijdag 2 juli een plenaire lezing en een workshop over recente ontwikkelingen bij KP in de bekostiging van ketenzorg, de samenwerking tussen zorgverzekeraar Kaiser en zorgaanbieder Permanente, de nieuwste KP toepassingen op ICT terrein en over het bevorderen van self management bij chronische patiënten. Op 20 juni en 1 juli is Wallace reeds in Nederland. Nieuwbrieflezers die hem willen uitnodigen voor een lezing of een andere ontmoeting, verzoek ik een mail te sturen naar congres organisator Inge Kuurman op
VERANTWOORDING
Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via
De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite
Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care:
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email:
tel: 088 755 9356