Datum 10 maart 2010
Kamervragen over de sluiting van operatiekamers van Atrium MC te Heerlen
Geachte voorzitter,
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Sap (GroenLinks)
over de sluiting van operatiekamers van Atrium MC te Heerlen (2010Z03076).
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Sap over de sluiting van
operatiekamers van Atrium MC te Heerlen.
(2010Z03076, 16 februari 2010)
1
Bent u bekend met de sluiting van de operatiekamers (OK's) van Atrium Medisch
Centrum in Heerlen en Brunssum? 1)
1
Ja
2
Bent u op de hoogte van de bevindingen van de Inspectie voor de
Gezondheidszorg (IGZ) met betrekking tot het onaangekondigde bezoek aan het
operatiekamercomplex van Atrium MC te Heerlen? Deelt u de mening dat deze
bevindingen zorgelijk zijn?
2
Ik ben op de hoogte van de bevindingen van de IGZ. De IGZ heeft op basis van
haar onaangekondigde bezoek geconcludeerd dat de kwaliteit van de OK's, zoals
de luchtbehandeling, onvoldoende was en dat de richtlijnen voor infectiepreventie
slecht worden nageleefd. Ik deel de mening van de IGZ dat deze bevindingen
zorgelijk zijn. De Raad van Bestuur (RvB) van een ziekenhuis is ervoor
verantwoordelijk dat verantwoorde zorg geleverd wordt. Indien de kwaliteit van
de OK's niet gewaarborgd kan worden, is het niet verantwoord om bepaalde
operaties in die OK's uit te voeren en dient de RvB in te grijpen. Daarnaast dienen
de richtlijnen voor het voorkomen van infecties te worden nageleefd.
3
Deelt u de mening van Atrium MC dat patiënten op de bestaande OK's nog geen
risico hebben gelopen? 2) Zo nee, welke risico's hebben patiënten gelopen door de
gebreken die door de IGZ geconstateerd zijn, en in welke periode hebben deze
risico's dan plaatsgevonden?
3
De werkgroep infectiepreventie stelt richtlijnen op ter preventie van
ziekenhuisinfecties, waaronder die ter preventie van postoperatieve wondinfecties.
De richtlijnen van de WIP ziet de IGZ als professionele standaarden in het kader
van de Kwaliteitswet zorginstellingen. In de richtlijnen van de WIP worden eisen
gesteld aan de luchtbehandeling, sluizensysteem en aan het gedrag van de
medewerkers op de operatiekamers. Het Atrium MC heeft de richtlijnen van de
WIP in onvoldoende mate geïmplementeerd zo bleek uit de observatie van de
IGZ. Patiënten hebben hierdoor een verhoogd risico's gelopen op postoperatieve
wondinfecties. Hoe lang deze situatie speelde en hoe groot deze risico's zijn
geweest kan ik niet inschatten.
4
Deelt u de stelling van Atrium MC dat door de kredietcrisis en de gewijzigde
financieringssystemen deze zorgverlener al circa 1,5 jaar lang niet de financiering
rond krijgt voor een nieuw Behandelgebouw? Zo ja, welke maatregelen bent u
bereid te nemen om deze situatie zo spoedig mogelijk op te lossen? Zo nee,
waarom niet?
4
Sinds de afschaffing van het bouwregime met ingang van 1 januari 2008 heb ik
geen rol meer bij bouwplannen en de financiering daarvan. Ik heb daarom geen
zicht op eventuele financieringsproblemen van instellingen bij investeringsplannen
en de oorzaken. Navraag bij de NZa leert, dat zich het afgelopen jaar 19
ziekenhuizen hebben gemeld in het kader van kapitaallastenproblematiek. Atrium
heeft zich in dat kader tot op heden niet gemeld bij de NZa. In verreweg de
meeste gevallen ging het om het verkrijgen van informatie over de uitwerking van
de overgangsregeling kapitaallasten. In slechts twee gevallen was er sprake van
financieringsproblemen.
5
Op welke gedane beloften in verband met het vlottrekken van de bouw spreekt
Atrium MC u in het persbericht aan? Bent u deze beloften reeds nagekomen? Zo
nee, wanneer en hoe gaat u deze beloften nakomen?
5
Zoals ik ook al heb aangekondigd in mijn brief Waardering voor betere zorg IV aan
uw Kamer van 19 januari jongstleden (TK, 2009-2010, 29 248, nr. 109), ben ik
voornemens een overgangsregeling te treffen voor de kapitaallasten waarmee ik,
voorafgaand aan de overstap van budget- naar prestatiebekostiging, duidelijkheid
verschaf aan instellingen over de voorzieningen die ik zal treffen om rekening te
houden met de financiële gevolgen van de majeure beleidswijzigingen in de
ziekenhuisbekostiging. Ik hoop hierover binnenkort een brief aan de TK te sturen.
6
Is het waar dat er op 17 februari a.s. een spoedoverleg plaatsvindt tussen u en
Atrium MC? Zo ja, kunt u de Kamer na afloop informeren over de inhoud van dit
gesprek, de conclusies en gemaakte afspraken?
6
Ja, er heeft op 17 februari een gesprek plaats gevonden tussen mijn ambtenaren
en de heer Zijlstra van het Atrium MC.
De heer Zijlstra heeft de problematiek toegelicht en aangegeven welke activiteiten
het ziekenhuis momenteel onderneemt om de patiënten te infomeren, en in
overleg met de zorgverzekeraar en andere zorgaanbieders, de zorgverlening te
garanderen.
Tijdens het gesprek zijn de keuzes die ik heb verwoord in de brief "Ruimte en
rekenschap voor zorg en ondersteuning1" toegelicht. Bij de beantwoording van de
vraag of een ziekenhuis eventueel aanspraak kan maken op steunverlening vanuit
de overheid, speelt de bereikbaarheid van de Spoed Eisende Hulpverlening (SEH)
per ambulance binnen 45 minuten een belangrijke rol. Als patiënten binnen die
tijdspanne per ambulance ook een ander ziekenhuis kunnen bereiken, is het
betreffende ziekenhuis niet noodzakelijk voor de bereikbaarheid van cruciale
zorgfuncties. Met cruciale zorgfuncties wordt bedoeld die zorg waarvoor geldt dat
wanneer zij (tijdelijk) niet (voldoende dichtbij) beschikbaar is, cliënten ernstige
1 Tweede Kamer, vergaderjaar 2008-2009, 32 012, nr. 1
(gezondheids)schade kunnen oplopen of (met name bij langdurige zorg) ernstig
worden belemmerd in hun dagelijks leven.
Op basis van de analyse van het RIVM naar de reistijd in Nederland naar de
dichtstbijzijnde SEH (2008) heb ik geconstateerd dat bij het Atrium MC geen
sprake is van een cruciale zorgfunctie die mogelijk in het geding is. Met andere
woorden voor de bereikbaarheid van de SEH zorg binnen 45 minuten zijn er
andere alternatieven in het gebied, zoals het Academisch Ziekenhuis Maastricht en
het Orbis Medisch Centrum te Sittard. Tijdens het gesprek op 17 februari is
daarom benadrukt dat het Atrium MC evenals andere ziekenhuizen uit de reguliere
bedrijfsvoering voldoende middelen moet genereren voor haar activiteiten.
7
Deelt u de mening dat een volwaardige en kwalitatief hoogstaande ziekenhuiszorg
gewaarborgd moet zijn voor de regio Parkstad Limburg, de meest verstedelijkte
regio van Nederland op de Randstad na met ruim 250.000 inwoners? Zo ja, welke
acties bent u bereid daarvoor te ondernemen? Zo nee, waarom niet?
7
Ik ben van mening dat continuïteit van cruciale zorgfuncties gewaarborgd dient te
zijn voor de regio Parkstad Limburg. Dit betekent echter niet dat ik
vanzelfsprekend zal interveniëren mocht het Atrium MC in financiële problemen
geraken. Zie hiervoor mijn antwoord op vraag 6.
8
Kunt u een overzicht geven van alle ziekenhuislocaties waar zich vanwege
verouderde huisvesting risico's voordoen voor de kwaliteit van de zorg? Bij welke
van deze locaties loopt de realisatie van nieuwbouw vertraging op vanwege
problemen met het verkrijgen van de benodigde financiering? Welke acties gaat u
ondernemen om deze problemen op te lossen?
8
Problemen ten aanzien van de kwaliteit van zorg kunnen betrekking hebben op
verschillende aspecten. Zo spelen naast de infrastructuur en huisvesting, onder
andere cultuur en attitude in een ziekenhuis een rol. De combinatie van deze
aspecten bepaalt de kwaliteit van de geleverde zorg. Dit maakt dat het moeilijk is
om een overzicht te geven van ziekenhuizen waar zich exclusief vanwege
verouderde huisvesting risico's voordoen voor de kwaliteit van de zorg. De IGZ
houdt continu toezicht op alle aspecten van kwaliteit van zorg.
Zoals reeds aangegeven in antwoord op vraag 4, heb ik sinds de afschaffing van
het bouwregime geen betrokkenheid meer bij bouwplannen en de financiering
daarvan. Ik heb daarom geen zicht op eventuele financieringsproblemen van
instellingen bij investeringsplannen. Wel ben ik, zoals aangegeven in antwoord op
vraag 5, voornemens een overgangsregeling te treffen voor de kapitaallasten
waarmee ik, voorafgaand aan de overstap van budget- naar prestatiebekostiging,
duidelijkheid verschaf aan instellingen over de voorzieningen die ik zal treffen om
rekening te houden met de financiële gevolgen van de majeure beleidswijzigingen
in de ziekenhuisbekostiging.
1) IGZ, 12 februari 2010: "IGZ: Luchtbehandeling en gedrag in OK's Atrium MC
onvoldoende"
http://www.igz.nl/actueel/nieuwsberichten/10-02-11_sluiting_ok_atrium
2) Persbericht Atrium Medisch Centrum, "Atrium MC ziet zich genoodzaakt tijdelijk
OK-complex te bouwen"
http://www.atriummc.nl/b-style-color-red-NIEUWS.18330.0.html
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport