Centraal Bureau voor de Statistiek
CBS
Industriemonitor, dinsdag 16 maart 2010 15:00
Industriebeeld: industrie veert op
De ondernemers in de industrie behaalden in januari 8 procent meer omzet dan een jaar eerder. In december was de omzet 4 procent hoger dan in dezelfde maand van 2008. De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in januari 6 procent hoger dan in januari 2009. In december was de productie nog 2 procent hoger dan een jaar eerder.
Ondernemers in de industrie waren in februari minder somber gestemd dan in januari. Het producentenvertrouwen steeg van -8,3 naar -6,9. Dit komt voornamelijk door een verbetering in het oordeel over de orderpositie. Het producentenvertrouwen verbeterde in de loop van 2009 sterk, maar het herstel haperde in de afgelopen maanden.
Volgens de eerste, voorlopige raming van het CBS is de Nederlandse economie in het vierde kwartaal van 2009 met 2,2 procent gekrompen ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Deze krimp is aanzienlijk kleiner dan in de voorgaande drie kwartalen.
Productiegroei en producentenvertrouwen
Fors meer omzet in aardolie en chemie
Bij de hogere januariomzet moet in ogenschouw worden genomen dat in november 2008 de grote terugval in de omzet begon. Daarna was de industriële omzet in de eerste negen maanden van 2009 zo'n 20 à 30 procent lager dan een jaar eerder. Sindsdien is de afname steeds kleiner geworden. In december was er voor het eerst weer een hogere omzet.
Januari had in 2010 een werkdag minder dan in 2009. Het negatieve effect hiervan op de omzetontwikkeling wordt geraamd op ongeveer 2,5 procent. De door de industrie verkochte producten waren bijna 5 procent duurder dan in januari 2009.
Binnen de industrie was het beeld wisselend. De aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie realiseerde 33 procent meer omzet. De basismetaal- en metaalproductenindustrie zette krap 1 procent meer om dan een jaar eerder. De overige branches hadden minder omzet.
Op de exportmarkt was de omzet 6 procent hoger, op de binnenlandse markt 10 procent.
Productie fors hoger
Bij de hogere productie van januari moet in ogenschouw worden genomen dat in november 2008 de grote terugval in de productie begon. De industriële productie lag in december 2008 en vervolgens in het eerste half jaar van 2009 circa 13 procent lager dan een jaar eerder. Sindsdien is de afname steeds kleiner geworden. In december was er voor het eerst weer een hogere productie.
In de aardolie-, chemische en rubber- en kunststofproductenindustrie was de productie 19 procent hoger dan een jaar eerder. Ook de basismetaal- en metaalproductenindustrie deed het met een plus van 11 procent erg goed. In deze branche was een productietoename in bijna anderhalf jaar niet meer voorgekomen. De voedings- en genotmiddelenindustrie produceerde iets meer dan in januari 2009, in de overige branches was de productie lager.
Ondernemers iets minder pessimistisch over de verwachte productie
Het producentenvertrouwen is samengesteld uit drie deelindicatoren: de verwachte productie in de komende drie maanden, het oordeel over de orderpositie en het oordeel over de voorraden gereed product.
Over de verwachte productie in de komende drie maanden waren de ondernemers minder pessimistisch dan in de voorgaande maand. Het oordeel over de orderpositie verbeterde. Over de voorraden gereed product waren de ondernemers daarentegen een fractie minder positief dan in januari.
In februari rapporteerden de ondernemers voor de vijfde maand op rij een lichte toename van de waarde van de orderontvangst. De indexorderpositie (orders uitgedrukt in maanden werk) steeg van 96,2 naar 98,6. Het aantal ondernemers dat hogere afzetprijzen verwacht was groter dan in januari.
Over de toekomstige ontwikkeling van de werkgelegenheid in hun branche waren zij net zo pessimistisch als de voorgaande maand. Het aantal ondernemers dat verwacht dat de personeelssterkte in de komende drie maanden zal afnemen was veel groter dan het aantal dat een toename voorziet.
Afname voorraden blijft groot
De ondernemers in de industrie hielden in december bijna 12 procent minder voorraad gereed product aan dan een jaar eerder. De afname in december lag in dezelfde orde van grootte als die in de vier voorgaande maanden. De index van de voorraden gereed product (2005=100) kwam uit op 97,7.
Krimp bruto toegevoegde waarde industrie kleiner
De Nederlandse economie is in het vierde kwartaal van 2009 met 2,2 procent gekrompen in vergelijking met een jaar eerder. Het jaar 2009 als geheel laat een krimp van de economie met 4 procent zien. Een dergelijke krimp heeft het CBS niet eerder gemeten.
Ten opzichte van een kwartaal eerder groeide de Nederlandse economie in het vierde kwartaal van 2009 met 0,3 procent. Hierbij is rekening gehouden met werkdag- en seizoeneffecten. Het vierde kwartaal van 2009 telde één werkdag meer dan het vierde kwartaal van 2008. Dit is het tweede kwartaal op rij met een positieve kwartaal-op-kwartaalgroei na vier kwartalen met een negatieve groei. De kwartaal-op-kwartaalgroei is wel minder dan in het derde kwartaal, toen Nederland volgens de gangbare definitie uit de recessie raakte.
De goederenproductie lag in het vierde kwartaal 2,1 procent lager dan een jaar eerder. In het derde kwartaal bedroeg de krimp nog 5,0 procent. De industriële productie lag in het vierde kwartaal van 2009 1,3 procent lager dan een jaar eerder.
Dankzij de verbeterde exportprestatie was de teruggang van de industriële productie veel minder groot dan in de voorgaande kwartalen.. Ook grote delen van de handel en het transport profiteerden hiervan. In de industrie was de productie in de chemie zelfs fors hoger dan een jaar eerder, toen de daling groot was. De daling van de bouwproductie loopt echter steeds verder op. Dit kwam door het aflopen van eerder gecontracteerde werken en het uitblijven van voldoende nieuwe opdrachten. De teruggang in de zakelijke dienstverlening houdt aan.