Nederlands Vaccin Instituut
woensdag, 17 maart 2010
Op weg naar naaldvrije toediening
Op 23 februari verdedigde de onderzoeker Ding Zhi zijn proefschrift
Transcutaneous subunit vaccin delivery. A combined approach of vesicle
formulations and microneedle arrays aan de Universiteit van Leiden.
Het onderzoek is gedaan in samenwerking met het NVI en was een
onderdeel van het project 'Ontwikkelen van Naaldvrije
Toedieningsvormen voor Vaccins'.
De meeste vaccins worden via injectie toegediend en dat is een nadeel
omdat tien tot twintig procent van de mensen bang is voor injecties.
Daarnaast gebeuren er vaak prikongelukken waarbij een verpleegkundige
besmet kan raken met, bijvoorbeeld, hepatitis B. Immunisatie via de
huid zou de klassieke injectie overbodig kunnen maken. Doel van het
onderzoek was dan ook het verbeteren van immunisatie via de huid.
Hierbij werd gebruik gemaakt van onder andere micronaald-arrays en
adjuvantia.
Krachtige immuunresponsen
De micronaald-arrays zijn 16 zeer korte (0.25 mm) naaldjes die de dode
opperhuid doorboren maar niet de pijnzenuwen raken. Vaccin dat
vervolgens op de huid wordt gebracht kan beter in de huid diffunderen
zodat een sterkere immuunrespons ontstaat. Adjuvantia zijn hulpstoffen
die de immuunrespons stimleren. Voor immunisatie via de huid bleek
choleratoxine een goed adjuvant te zijn.
Door difterietoxoid te combineren met adjuvant en bij de toediening
gebruik te maken van micronaalden kon in muizen een immuunrespons
worden opgewekt die vergelijkbaar was met het klassieke vaccin
geadsorbeerd aan aluminiumfosfaat, gegeven via subcutane injectie.
Voor influenza vaccinatie was het gebruik van micronaalden niet nodig.
Gebruik van adjuvant op de intacte huid leidde al tot krachtige
immuunresponsen.
Het onderzoek draagt bij aan de ontwikkeling van eenvoudige, pijnloze
en efficiente vaccinatiemethoden. In de toekomst moet dit leiden tot
een blijvend hoge immunisatiegraad in Nederland en daarbuiten.