De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Datum 17 maart 2010
Cefalosporinen bij pluimvee
Directie Voedsel, Dier en
Consument
Cluster Voedselveiligheid
Prins Clauslaan 8
2595 AJ DEN HAAG
Postbus 20401
2500 EK DEN HAAG
www.minlnv.nl
Onze referentie
VDC 10.946/AMS
Uw referentie
2010Z04369
Geachte Voorzitter,
Naar aanleiding van het verzoek in de Regeling van werkzaamheden van 10 maart
jl. om een brief over het gebruik van cefalosporine-antibiotica in de pluimveehouderij
te ontvangen, informeer ik u als volgt.
Op 5 maart jl. kondigde de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor
Diergeneeskunde (KNMvD) aan bij haar achterban te bepleiten te stoppen met het
toepassen van cefalosporine-antibiotica bij pluimvee, met het oog op mogelijke
gevolgen voor de volksgezondheid. In de Regeling van werkzaamheden kwam de
vraag aan de orde of deze groep van antibiotica niet reeds verboden is.
Cefalosporinen is een naam voor een groep van antibiotica. Eén van deze
antibiotica betreft het middel ceftiofur. Dit middel en een aantal andere middelen
uit deze groep hebben toelatingsregistraties (verder genoemd 'registratie') voor
toepassing bij gezelschapsdieren, varkens en runderen. Registratie betekent dat
deze antibiotica, mits volgens de regels toegepast bij deze diersoorten, effectief
zijn en veilig voor mens, dier en milieu. Cefalosporine-antibiotica hebben geen
registratie voor pluimvee. Dit betekent echter niet dat toepassing bij deze dieren
per definitie risicovol is. Tot in 2001 was het antibioticum ceftiofur geregistreerd
voor eendagskuikens. Er bestond een voorlopige Maximale ResiduLimiet (MRL) als
veilig niveau in dierlijke producten. Deze registratie is destijds vervallen, omdat de
registratiehouder géén aanvraag voor vaststelling van een definitieve MRL voor
eendagskuikens had aangevraagd.
Het gebruik van cefalosporinen bij pluimvee is nu slechts in zeer uitzonderlijke
situaties toelaatbaar. Namelijk als er een diergeneeskundige noodzaak bestaat en
alle alternatieven onwerkzaam zijn. In een dergelijk geval heeft een dierenarts de
vrijheid om een beroep te doen op de 'cascaderegeling'.
Directie Voedsel, Dier en
Consument
Cluster Voedselveiligheid
Datum
17 maart 2010
Onze referentie
VDC 10.946/AMS
Pagina 2 van 3
Zoals ik reeds heb aangegeven in de Nota Diergeneesmiddelen (TK, 29 683,
nr. 39) mag een dierenarts, indien er geen geregistreerd diergeneesmiddel
beschikbaar is en er wel sprake is van diergeneeskundige noodzaak, bij wijze van
uitzondering voor andere diersoorten geregistreerde diergeneesmiddelen
voorschrijven. De dierenarts moet de diergeneeskundige motivatie dan in zijn
administratie vastleggen. Ik stel vast dat de 'cascaderegeling' de dierenarts een
waardevolle mogelijkheid biedt om onnodig dierenleed te voorkomen. In zeer
specifieke situaties kan de dierenarts daar een beroep op doen.
In februari jl. heeft de AID naar aanleiding van signalen dat cefalosporinen
mogelijk onjuist gebruikt worden bij pluimvee, onaangekondigde controles
uitgevoerd bij pluimveebroederijen. Daarbij is naar het oordeel van de AID
onrechtmatig gebruik/toepassing van een cefalosporine (ceftiofur) aangetoond.
Vervolgens is een proces-verbaal opgemaakt tegen de broederij. Hierover zal de
strafrechter zijn oordeel vellen. Ook wordt dit voorgelegd aan het Veterinair
Tuchtcollege om te beoordelen of de dierenarts in deze situatie terecht een beroep
heeft gedaan op de 'cascaderegeling' en of de geconstateerde feiten moeten
leiden tot tuchtrechtelijke sancties. Het Tuchtcollege zal het veterinaire handelen
mede toetsen aan de normen voor Goede Veterinaire Praktijk (GVP).
Overigens wil ik nogmaals erop wijzen dat ik, in overleg met de minister van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), ga bezien in hoeverre het wenselijk en
haalbaar is om bepaalde antibiotica, waaronder cefalosporinen, die levensreddend
kunnen zijn, in beginsel voor te behouden voor toepassing bij mensen. Dit is een
maatregel die komt bovenop het principe van de Goede Veterinaire Praktijk. Door
dergelijke antibiotica te reserveren voor mensen zal de toepassing ervan,
behoudens eventuele nader te omschrijven uitzonderingen, bij dieren zijn
verboden, ook als zou blijken dat deze antibiotica voldoen aan de eisen om
toegelaten te worden op basis van de diergeneesmiddelenwet.
Terughoudend gebruik van cefalosporinen en van ceftiofur in het bijzonder is van
belang in relatie tot de zorgen omtrent de toename van de antibioticaresistente
'ESBL-producerende' bacterie bij mens en dier, dit laatste met name bij pluimvee.
Het is waarschijnlijk dat gebruik van het antibioticum ceftiofur heeft bijgedragen
aan de toename van ESBL-producerende bacteriën in de pluimveeproductiekolom.
Momenteel vindt nader onderzoek plaats naar de vergelijkbaarheid van genetisch
materiaal in bacteriën in pluimvee met dat van bacteriën bij de mens. Uit dit
onderzoek zal moeten blijken hoe de relatie tussen het voorkomen van
betreffende type bacteriën bij de mens en pluimvee ligt.
Voor mijn visie en aanpak met betrekking tot antibioticaresistentie in de bredere
context van de rol van de dierenarts, verwijs ik u naar mijn brief van 8 maart jl.
(TK 29 683, nr. 42).
Met betrekking tot het mogelijk onreglementair gebruik van cefalosporinen in de
pluimveesector, zal de AID doorgaan met controlebezoeken bij broederijen.
Directie Voedsel, Dier en
Consument
Cluster Voedselveiligheid
Datum
17 maart 2010
Onze referentie
VDC 10.946/AMS
Pagina 3 van 3
De reactie naar aanleiding van het verzoek van het lid Polderman (SP) tijdens de
Regeling van werkzaamheden d.d. 16 maart jl., zal op korte termijn in samenspraak
met de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport worden gegeven.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit