De Nederlandse Bank
Krimp in directe investeringen door en in Nederland
Statistisch Nieuwsbericht
Datum 17 maart 2010
In het vierde kwartaal van 2009 was zowel sprake van desinvesteringen
door Nederland in het buitenland als door buitenlandse investeerders
in Nederland. In beide richtingen was in de directe investeringen een
terugtrekkende beweging van kapitaal te zien. Dit blijkt uit
betalingsbalanscijfers die vandaag door DNB worden gepubliceerd.
Nederlandse bedrijven trokken in het vierde kwartaal voor een bedrag
van EUR 12,6 miljard terug uit het buitenland. Buitenlandse partijen
op hun beurt verminderden de investeringsactiviteiten in Nederland met
EUR 6,2 miljard. Vooral concernfinanciering liep het afgelopen
kwartaal terug. Grensoverschrijdende aandelenbelangen, de andere
component van directe investeringen, veranderden per saldo nauwelijks.
Dit hing samen met geringere fusies en overnames. In het derde
kwartaal waren in beide richtingen nog directe
investeringsactiviteiten zichtbaar. Ondanks de terugtrekking in het
vierde kwartaal waren de in- en uitgaande directe investeringen over
heel 2009 respectievelijk EUR 17,6 en 3,4 miljard. In 2008 bedroegen
de uitgaande investeringen EUR 23 miljard. Aan de inkomende kant was
toen sprake van desinvesteringen (EUR 7 miljard).
In de sfeer van de grensoverschrijdende aandelenbelangen viel een
aantal transacties op. Van de Nederlandse bedrijven verminderden ING
en Eureko hun buitenlandse activiteiten. ING rondde in december 2009
de verkoop van verzekerings- en private-bankingonderdelen in Australië
en Nieuw-Zeeland af (EUR 1,1 miljard). ING heeft een belang van 51
procent in de beide onderdelen verkocht aan de Australische bank ANZ,
in lijn met de aangekondigde afstoting van bedrijfsonderdelen in het
kader van balansverkorting. Verzekeraar Eureko is in het vierde
kwartaal met de Poolse overheid overeengekomen zich gedeeltelijk en
stapsgewijs terug te trekken uit de Poolse branchegenoot PZU. Eureko
hield al bijna tien jaar een belang van 33 procent aan in PZU, de
grootste verzekeraar van Midden-Europa, dat het bedrijf op termijn had
willen uitbreiden tot een meerderheidsbelang. Bij de buitenlandse
investeringen in Nederland viel afgelopen kwartaal de verkoop van
Super de Boer op. De supermarktketen werd in oktober voor ruim EUR 550
miljoen verkocht door de Franse aandeelhouder Casino, dat 57 procent
in handen had, aan Nederlandse branchegenoot Jumbo. Daarnaast nam het
belang van het Britse moederbedrijf Aviva plc in Delta Lloyd af, door
de beursgang van de financiële dienstverlener in november 2009.
Ongeveer veertig procent van de aandelen van Delta Lloyd is naar de
beurs gebracht. De beursgang bracht ruim EUR 1 miljard op.
In het effectenverkeer was de omvang van de netto aan- en verkopen het
afgelopen kwartaal minder omvangrijk dan in vorige kwartalen.
Buitenlandse beleggers kochten voor EUR 8,1 miljard aan Nederlandse
effecten, terwijl Nederlandse beleggers voor EUR 3,7 miljard aan
buitenlandse waardepapieren verkochten. Opvallendste transactie in de
Nederlandse aandelensfeer was een claimemissie van ING in december
2009, ter waarde van EUR 7,5 miljard. Een groot gedeelte van deze
aandelen kwam in buitenlandse handen. ING betaalde met de opbrengst
van de emissie een deel van de ontvangen overheidssteun terug,
waardoor de overheidsschuld per saldo afnam. De staatsschuld in handen
van niet-ingezetenen nam in het vierde kwartaal echter juist toe met
EUR 5,5 miljard. Zij ontvingen aflossingen op Nederlands
schatkistpapier voor een bedrag van EUR 5 miljard en hebben
tegelijkertijd voor EUR 10,5 miljard staatsobligaties aangekocht. Ook
Nederlandse beleggers hebben buitenlands kort papier van de hand
gedaan (EUR 7 miljard), deels ten gunste van schuldpapier met een
lange looptijd (EUR 1,9 miljard).