Vrije Universiteit Amsterdam
Hersenen bij chronische slaapproblemen
* Startdatum: 17-03-2010
* Tijd: 11.45
* Locatie: Aula
* Titel: Hersenen bij chronische slaapproblemen
* Spreker: E. Altena
* Promotor: prof.dr. D.F. Swaab prof.dr. E.J.W. van Someren
* Onderdeel: Faculteit der Aard- en levenswetenschappen
* Wetenschapsgebied: Aard- en levenswetenschappen
* Evenementtype: Promotie
Van chronische slaapproblemen zonder aanwijsbare oorzaak, ook wel
insomnie genoemd, is bekend dat het kan leiden tot geheugenklachten,
emotionele instabiliteit en moeite hebben met meerdere dingen tegelijk
doen. Tot nu toe was er weinig bekend over wat er bij deze aandoening
in de hersenen gebeurt. Ellemarije Altena onderzocht vijftigplussers
met insomnie en vond dat de hersenactiviteit anders was dan bij
leeftijdgenoten zonder slaapproblemen.
Deze afwijkingen herstelden zich deels na slaaptherapie zonder
medicijnen. Ook in de hersenstructuur werden verschillen gevonden: in
de orbitofrontale hersenschors (vooraan in de hersenen) en de
precuneus (een meer naar achter gelegen gebied) hadden de slechte
slapers minder grijze stof dan mensen zonder slaapproblemen. Het
orbitofrontale gebied is belangrijk om te evalueren of een stimulus
prettig is. De precuneus maakt deel uit van het rustnetwerk, dat
actief wordt als de hersenen zich minder met prikkels uit de omgeving
gaan bezighouden.
Overigens presteerden de insomniepatiënten niet slechter dan de
normaal slapenden op de meeste taken. Dit kan komen door een verhoogde
`arousal', waarvoor Altena en haar collega's ook aanwijzingen vonden
na stimulatie van de hersenen met transcraniele magnetische stimulatie
(TMS). Deze verhoogde `arousal' herstelde zich niet na slaaptherapie.
Om te kijken of de gevolgen van insomnie vergelijkbaar zijn met een
nacht zonder diepe slaap, werd de diepe slaap van een groep
vijftigplussers zonder slaapproblemen twee nachten verstoord. De
gevolgen hiervan leken niet op insomnie, een aandoening die vaak al
jaren speelt. De hersenactiviteit en prestatie van de groep zonder
slaapproblemen van wie de diepe slaap verstoord was, leek meer op de
prestatie en hersenactiviteit na een nacht helemaal niet slapen.
Plaatjes werden bijvoorbeeld minder goed onthouden en er was minder
activiteit in de hippocampus, die belangrijk is voor het geheugen.
Hieruit blijkt hoe belangrijk diepe slaap is voor ons functioneren.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam