Beleggingsvolume in Europese bedrijfsruimtemarkt bedroeg in 2009 E6,2 miljard, een daling van 26% ten opzichte van 2008 Perspectieven blijven ook in 2010 volgens Jones Lang LaSalle beperkt
Amsterdam, 17 maart 2010 - Het totaal van directe beleggingen in de Europese bedrijfsruimtemarkten kwam in 2009 uit op E6,2 miljard. Hoewel dit een afname van 26% is ten opzichte van het jaar ervoor, is de daling lager dan de 38% daling in beleggingsvolume voor de gehele vastgoedsector. De beleggingsvolumes zijn in de tweede helft van 2009 met 60% toegenomen ten opzichte van het eerste halfjaar en lagen slechts 5% onder de volumes in het tweede halfjaar van 2008. Dit meldt Jones Lang LaSalle in haar binnenkort te verschijnen rapport European Industrial Markets Spring 2010.
Als gevolg van gunstige rendementen en wisselkoersen, bleef het Verenigd Koninkrijk de sterkste beleggingsmarkt met een totaal volume van E2,6 miljard. Dat was meer dan 40% van de totale Europese beleggingsvolumes in bedrijfsruimte in 2009 en betekent een stijging van 7,5% ten opzichte van het jaar daarvoor. De op één na sterkste markt was Nederland, met een totaal van E755 miljoen, een daling van 10% op jaarbasis. In 2009 werd in Frankrijk de sterkste groei in beleggingactiviteit waargenomen (E595 miljoen): een toename van 40% op jaarbasis.
Eric de Clercq Zubli, managing director Jones Lang LaSalle Nederland: " Aanvangsrendementen zijn in heel Europa gestabiliseerd en begonnen in de tweede helft van 2009 op de belangrijkste markten voor topvastgoed te dalen. Vooral in het Verenigd Koninkrijk is in de laatste maanden van het jaar een significante daling van aanvangsrendementen genoteerd. De Europese beleggingsmarkt voor bedrijfsruimte lijkt het dieptepunt van haar cyclus te zijn gepasseerd."
De aandacht van investeerders zal zich vooral blijven richten op goed te verhuren objecten op multimodale A1-locaties op de meer gevestigde West-Europese markten: het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Nederland. Op de korte termijn zullen de opbrengsten in 2010 waarschijnlijk licht blijven dalen. "De vraag van beleggers naar topproducten blijft in 2010 op alle belangrijke Europese markten sterk. Echter, de recente sterke daling van aanvangsrendementen en de behoefte aan diversificatie van portefeuilles, kan sommige beleggers ertoe verleiden om kapitaal uit het Verenigd Koninkrijk te onttrekken en te investeren in andere markten op het vasteland van Europa of in Centraal-Europa", aldus Eric de Clercq Zubli.
De totale opname op de belangrijkste Europese logistieke markten(1) kwam in 2009 uit op een totaal van 10,1 miljoen m2, wat neerkomt op een daling van 27% ten opzichte van 2008. Hoewel de vraag van gebruikers in de tweede helft van het jaar begon te verbeteren, bleven de algehele opnamevolumes aanzienlijk beneden het gemiddelde van de afgelopen drie jaar. Spanje, België en het Verenigd Koninkrijk registreerden in 2009 de laagste opnameniveaus, terwijl de gevolgen voor Hongarije (-4%), Italië (-5%) en Duitsland (-8%) minder nadelig waren. De enige markt waar in 2009 een toename van de opname werd waargenomen, was Rusland. Dit is terug te voeren op de aanhoudende groei van de Russische distributiesector. Opname warehouses 2009 per land
Bron: Jones Lang LaSalle EMEA Research,
Ruben Langbroek, hoofd Research bij Jones Lang LaSalle Nederland: "We zagen het volume van nieuwe opleveringen in de tweede helft van 2009 in heel Europa dalen, bijna 20% lager in vergelijking met de eerste zes maanden van het jaar. In 2009 bereikten de nieuwe opleveringen de 6,4 miljoen m2, oftewel een daling van 40% over het gehele jaar. Ook de pijplijn van het toekomstige aanbod blijft krimpen; begin 2010 was ongeveer 2,2 miljoen m2 in aanbouw, 50% minder dan 12 maanden geleden. Opvallend is wel dat ondanks de terugvallende ontwikkelingsactiviteit, de leegstand in 2009 op vrijwel alle markten toenam. Dit kwam grotendeels doordat gebruikers vooral interesse toonden in moderne bedrijfsruimte, terwijl de meeste leegstaande ruimtes zich in oudere, bestaande gebouwen bevinden."
Jones Lang LaSalle verwacht dat gebruikers, vooral op de belangrijkste logistieke markten in West-Europa, in hun keuze uit modern vastgoed vanaf medio 2010 beperkt zullen worden. Bij een spaarzame speculatieve ontwikkeling en vele ontwikkelaars die worstelen met de financiering van vooraf verhuurd vastgoed, zullen sommige gebruikers worden gedwongen tot eigenaar-gebruikerconstructies, waarbij zij hun huisvesting zelf in eigendom nemen. Deze trend is vorig jaar al ingezet.
Langbroek tot slot: "Vooruitkijkend, zal de vraag van gebruikers in 2010 langzaam toenemen, maar we voorspellen dat de leegstand op grotere moderne locaties in heel Europa als gevolg van het beperkte aanbod zal dalen. Desalniettemin zullen de huren onder een algemene neerwaartse druk blijven staan. Bovendien verwachten we niet dat incentives snel zullen afnemen zolang gebruikers bij hun beslissingen naar de kosten blijven kijken."
- Einde bericht -
Toelichting voor redacteuren:
. Jones Lang LaSalle's rapport European Industrial Markets - Spring 2010, dat binnenkort verschijnt, kijkt naar de stimuli en toekomstige trends die van invloed zijn op de Europese vastgoedmarkt voor distributiemagazijnen. In onze analyse hebben we gekeken naar opslagmagazijnen, distributiecentra, overslagmagazijnen, sorteer- en schoonmaakcentra en magazijnen voor gekoelde opslag.
. Onze marktgegevens omvatten de 12 belangrijkste bedrijfsruimtemarkten van Europa: België, Tsjechië, Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Ierland, Italië, Nederland, Polen, Rusland (opname: alleen Moskou), Spanje, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk. De analyse is gebaseerd op eenheden van meer dan 5.000 m2 voor het vasteland van Europa en meer dan 10.000 m2 voor het Verenigd Koninkrijk.
|Over Jones Lang LaSalle | | | |Jones Lang LaSalle (NYSE: JLL), is een financiële en professionele | |dienstverlener gespecialiseerd in vastgoed. De wereldwijde expert teams | |bieden geïntegreerde vastgoeddiensten aan klanten die continu op zoek zijn | |naar toegevoegde waarde door het bezit, het gebruik of het investeren in | |vastgoed. Met een omzet van meer dan $ 2.5 miljard in 2009, biedt de | |organisatie brede geïntegreerde vastgoed- en investment management | |expertise aan eigenaren, gebruikers en beleggers op lokaal, regionaal en | |mondiaal niveau in 60 verschillende landen en vanuit 750 kantoren | |wereldwijd. Jones Lang LaSalle is marktleider op het gebied van vastgoed- | |en corporate facility management services met wereldwijd een | |vastgoedportefeuille van meer dan 1,4 miljard m2. LaSalle Investment | |Management, het onderdeel van het bedrijf dat investment management | |activiteiten voor haar rekening neemt, behoort tot één van 's wereld | |grootste investment management bedrijven ter wereld. Zij beheren een totaal| |vermogen van circa US$ 40 miljard. Voor meer informatie kijk op onze | |website www.joneslanglasalle.com. |-----------------------
(1) Inclusief België, Duitsland, Frankrijk, Hongarije, Italië, Nederland, Polen, Rusland, Spanje, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk