Promotie Drs. P. Bezemer
Titel proefschrift
Diffusion of Corporate Governance Beliefs
---
Promotors:
Prof.dr. H.W. Volberda
Prof.dr.ing. F.A.J. van den Bosch
---
Datum
19 maart 2010 11:30
---
Locatie:
Woudestein, senaatszaal
---
Faculteit
RSM Erasmus University
Focus op aandeelhouderswaarde verslechtert financiële prestaties bedrijf
Focus op aandeelhouderswaarde heeft een negatieve invloed op de
financiële prestaties van top-100 beursgenoteerde ondernemingen. Dat
blijkt uit het promotieonderzoek van Pieter-Jan Bezemer, die op
vrijdag 19 maart 2010 promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam
met zijn proefschrift Diffusion of Corporate Governance Beliefs. Met
deze stelling onderschrijft hij in dit promotieonderzoek de
maatschappelijke kritiek op het Angelsaksische economische model,
gebaseerd op marktwerking.
De voor- en nadelen van het Angelsaksische ten opzichte van het
Rijnlandse model (gebaseerd op mede door de overheid gestuurd
maatschappelijk verantwoord ondernemen) zijn in Nederland de afgelopen
jaren uitgebreid onderwerp van maatschappelijk debat geweest. Zowel de
mate waarin het Angelsaksische model zich in het Nederlandse
poldermodel heeft ingebed als de impact hiervan op de prestaties van
ondernemingen waren echter nog steeds onduidelijk.
Bezemer laat in zijn onderzoek zien dat het Angelsaksische model in
Nederland fors aan populariteit heeft gewonnen. Waar in 1992 slechts
13 procent van de top-100 beursgenoteerde bedrijven
aandeelhouderswaarde of een equivalent hiervan benadrukte in het
jaarverslag, is dit percentage in 2006 gestegen naar 74 procent.
Tegelijkertijd constateert Bezemer dat het hanteren van
aandeelhouderswaardeoriëntatie in de Nederlandse poldercontext juist
een negatieve invloed heeft op de financiële prestaties van een
bedrijf. En dat impliceert bedrijven erg voorzichtig moeten zijn met
het aannemen en verspreiden van de corporate governance opvattingen
die niet stroken met de gangbare logica in hun nationale context.
Volgens Bezemer is deze stijging van de focus op aandeelhouderswaarde
niet alleen toe te schrijven aan de toegenomen noodzaak om symbolisch
aan de verwachtingspatronen van aandeelhouders tegemoet te komen.
Top-100 beurs-genoteerde ondernemingen die een
aandeelhouderswaardeoriëntatie onderschrijven in hun jaarverslag,
maken ook daadwerkelijk meer gebruik van optieregelingen,
inkoopprogramma's voor eigen aandelen en technieken voor het creëren
van economische waarde (EVA).
De belangrijkste stimulatoren van deze ontwikkeling zijn volgens
Bezemer met name twee groepen invloedrijke aandeelhouders. Top-100
beursgenoteerde ondernemingen met grote aandeelhouders met een
financiële achtergrond (bijvoorbeeld banken,
participatiemaatschappijen en hedgefondsen) of een Angelsaksische
nationaliteit zijn eerder geneigd aandeelhouderswaarde in hun
jaarverslag te benadrukken dan andere bedrijven.
Een belangrijke maatschappelijke vraag die zich nu aandient is in
hoeverre de huidige financiële crisis een kentering teweeg zal brengen
in deze ontwikkeling. Hoewel de populariteit van
aandeelhouderswaarde-oriëntatie aan het begin van het decennium -
rond de val van de beurskoersen en de verschillende corporate
governance-schandalen zoals Enron en Ahold - een kleine tijdelijke
deuk opliep, bleek de toename ervan in Nederland vrij robuust. Of dit
nu opnieuw het geval is, zal de toekomst uitwijzen.
Het onderzoek van Bezemer is verricht in het Erasmus Research
Institute of Management (ERIM), de gezamenlijke door de KNAW erkende
onderzoeksschool van Rotterdam School of Management/ Erasmus
University en de Erasmus School of Economics. Aan ERIM zijn ruim 300
onderzoekers verbonden. ERIM organiseert tevens het Erasmus Doctoral
Programme in Business and Management voor de opleiding van jonge,
veelbelovende wetenschappers.
Erasmus Universiteit Rotterdam