Wisselvallig begin van de lente
Natuur veel later op gang dan voorgaande jaren
19 maart 2010 - Meer dan 15 graden werd het gisteren op verschillende
plaatsen, Arcen was de warmste plaats met 18,7 graden als maximum. In
Frankrijk en Spanje werd 20 tot 23 graden gemeten. In de meteorologie
worden dagen met 20,0 graden of hoger warme dagen genoemd. Zulke
warmte zitten er de komende dagen bij ons nog niet in, maar met 10 tot
15 graden blijft de temperatuur nog aardig op niveau.
De krokuszon staat in volle bloei terwijl hij rond deze tijd in 2008
al volledig was uitgebloeid (foto: Jacob Kuiper, Steenwijk)
De krokuszon staat in volle bloei terwijl hij rond deze tijd in 2008
al volledig was uitgebloeid (foto: Jacob Kuiper, Steenwijk)
Bewolkte sterrenkijkdagen
Ook de zon komt er soms even bij maar de bewolking overheerst en ook
valt er soms regen. Jammer voor de landelijke sterrenkijkdagen die
komend weekeinde worden gehouden. Een spaarzame opklaring is lokaal
zeker mogelijk maar heldere nachten worden het niet.
Landelijke sterrenkijkdagen 19-21 april 2010
Landelijke sterrenkijkdagen 19-21 april 2010
Op zo'n 70 plaatsen door heel Nederland is jong en oud welkom om een
blik door een telescoop te werpen. Op verschillende plaatsen worden
lezingen gehouden en zijn exposities te zien. De landelijke
coördinatie van de sterrenkijkdagen is in handen van Stichting De
Koepel in Utrecht. Ook de Utrechtste sterrenwacht de Sonnenborgh, waar
De Koepel is gehuisvest, organiseert dit weekeinde tal van
activiteiten. Hier is ook een tentoonstelling te zien over de eerste
jaren van het KNMI, dat zijn activiteiten 1854 op de Sonnenborgh begon
(Meer informatie over de landelijke sterrenkijkdagen en de Sonnenborgh
onder Externe links).
Op de eerste dag van lente en herfst duren dag en nacht overal even
lang (Foto: Meteosat MSG)
Op de eerste dag van lente en herfst duren dag en nacht overal even
lang (Foto: Meteosat MSG)
Astronomische lente
Voor de sterrenkundigen valt er nog meer te beleven dit weekeinde. Op
zaterdag 20 maart om 18.32 uur begint de astronomische lente: de zon
staat dan precies boven de evenaar. Die begindatum valt niet altijd op
de 21e van de maand, zoals vaak wordt gedacht. Sterker nog, de komende
decennia begint de astronomische lente vrijwel ieder jaar op 20 maart.
De seizoensindeling is gebaseerd op de stand van de aarde ten opzichte
van de zon.
De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de
as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het noordelijk
halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter. De zon
schijnt in de zomer dan ook langer dan in de winter. Dag en nacht
duren op de eerste lentedag overal ter wereld vrijwel even lang.
Voor de weerkundigen staat de lente al sinds 1 maart op de kalender.
De meteorologen gebruiken om praktische redenen een andere
seizoensindeling. Die indeling stamt uit de achttiende eeuw. De
Societas Meteorologica Palatina, een van de eerste internationale
weerorganisaties besloot in 1780 om drie kalendermaanden als één
seizoen te beschouwen.
Natuur later op gang
De koude winter heeft er voor gezorgd dat de natuur veel later op gang
komt dan de voorgaande warme jaren. Volgens Arnold van Vliet van
Wageningen Universiteit blijkt uit waarnemingen van De Natuurkalender
(dat de natuur 17 dagen achter ligt op vorig jaar. Ten opzichte van
2008, het vroegste jaar ooit is het verschil zelfs 39 dagen. Als we
echter een vergelijking maken met de periode voor 1988, ligt de natuur
maar 6 dagen achter. Iedereen kan meedoen aan De Natuurkalender en
zijn of haar eigen eerste waarnemingen van planten en dieren doorgeven
op www.natuurkalender.nl. Actuele ontwikkelingen in de natuur zijn
dagelijks te volgen op natuurbericht, zie de links onder externe
links.
---
Landelijke sterrenkijkdagen 19-21 april 2010
Eerste uitgave: 16-03-10
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut