Wageningen Universiteit en Researchcentrum
in nederland?
Waterbesparing ook in Nederland?
22 mrt 2010
Nummer: N
Vandaag op Wereldwaterdag mogen we wel eens stilstaan bij het feit dat
we in Nederland gezegend zijn met een overschot aan zoetwater. Toch is
waterbesparende technologie ook voor landen met een zoetwateroverschot
uitermate nuttig. Nederland kan hierin gidsland worden.
Onze rivieren en het neerslagoverschot zorgen voor 3500 m3 water dat
per seconde de zee instroomt. Om dit getal in perspectief te plaatsen:
ons land beschikt over ongeveer tien keer zoveel zoetwater als nodig.
Een luxe positie waar veel landen alleen maar van kunnen dromen. De VS
heeft weliswaar de beschikking over vijf maal zoveel zoetwater als
noodzakelijk, maar de verdeling over het land is ongunstig, het
zuidwesten bijvoorbeeld heeft vaak een tekort. In het Middenoosten
zijn de verhoudingen nog veel ongunstiger. Een land als Jordanië
beschikt over precies genoeg zoetwater om het gebruik te dekken. Bij
gebruik moeten we niet alleen denken aan het water voor huishoudens,
maar ook voor de industrie en vooral voor de landbouw. De landbouw is
goed voor 70 tot 80% van het totale waterverbruik. Per kilo graan is
circa 1000 liter water nodig en om een kilo vlees te produceren is
tien keer zoveel vereist. Niet verwonderlijk dat het tekort aan
zoetwater de komende jaren sterk zal groeien. In de eerste plaats
omdat op veel plaatsen het eeuwenoude grondwater opraakt. Ook de
alsmaar groeiende wereldbevolking doet het waterverbruik toenemen
evenals de stijgende welvaart. Rijkere mensen gebruiken meer water, al
was het alleen maar omdat ze meer vlees gaan eten. Een andere reden is
dat we de toch al schaarse watervoorraden ook nog eens ernstig
vervuilen.
Onbruikbaar afvalwater
Ten einde die vervuiling te stoppen moet snel ingezet worden op
waterbesparende technologie. Nederland zou in dit proces een gidsrol
moeten vervullen. Momenteel gebruikt een gemiddelde Nederlander 127
l/dag en betaalt hij hier ongeveer 55 euro per jaar voor (aan het
drinkwaterbedrijf). Het vervuilde water verlaat onze woning via de
achterkant: het riool. Voor dit riool betalen we ook zoân 55 euro (aan
de gemeente). En tenslotte komt het water in de rioolwaterzuivering en
betalen we nogmaals een vergelijkbaar bedrag (aan het waterschap). Het
superschone drinkwater is gebruikt om het toilet door te spoelen en
wordt daar âverrijktâ met onze uitwerpselen en urine. Helaas bevatten
onze afscheidingen veelal hormonen en medicijnresten. Ook gebruiken we
ons drinkwater voor douche, afwas en wasmachine. Zo vervuilen
chemicaliën uit UV-filters, haarverstevigers, waspoeders, etc. ons
drinkwater. Helaas zijn in de rioolwaterzuivering niet alle
chemicaliën te verwijderen. Tel daar bij op dat sommige van deze
chemicaliën en medicijnen al bij heel lage concentraties een
schadelijk effect hebben op de biodiversiteit, en een zorgelijke
situatie is een feit. Zonder dat die overigens algemeen onderkend
wordt. Via de rioolwaterzuiveringen die in Nederland meer dan 1
miljard kubieke meter afvalwater moeten zuiveren komt deze vervuiling
dus in vrijwel alle meren en rivieren binnen. Superschoon drinkwater
hebben we omgezet in onbruikbaar water. Iedere liter water die we in
onze huishoudens kunnen besparen leidt automatisch tot een liter
afvalwater minder voor onze rivieren en meren. Voor de goede orde: de
wc spoelen met regenwater leidt niet tot minder afvalwater.
Technologie als oplossing
Nieuwe technologieën zoals een vacuümtoilet (een toilet die met
lucht spoelt zoals in een vliegtuig) en recycledouches (douches die
bij het zogenaamde nastaan onder de douche het water hergebruiken)
leiden al snel tot 50% minder drinkwaterverbruik.
Grijswaterzuiveringen kunnen water voor de wasmachine produceren en zo
de besparing laten oplopen tot 75%. Het afvalwater neemt door deze
maatregelen zoveel af in volume dat duurdere technologieën rendabel
worden om ook de laagste concentraties te verwijderen. Zo kunnen we
ons afvalwater eindelijk veilig de natuur in laten stromen. Nog een
belangrijke reden voor Nederland om waterbesparende technologie te
ontwikkelen en toe te passen: op deze manier kunnen we een bijdrage
leveren aan landen die met watertekorten kampen en niet zelf deze
technologie kunnen of willen ontwikkelen. Ook het feit dat we de
technologie zelf gebruiken kan inspirerend werken. Nederland heeft een
grote reputatie in de wereld als het om water gaat en kan door zijn
voorbeeld zeker een verschil maken. Een verschil dat in ieder geval om
bewustwording van ons allen vraagt.
Prof. dr. ir. Cees Buisman is hoogleraar biologische
kringlooptechnologie aan Wageningen Universiteit en wetenschappelijk
directeur van Wetsus, centrum voor duurzame watertechnologie te
Leeuwarden. Dit artikel is aangeboden aan de opiniepagina van Dagblad
Trouw.