Zoals vanouds met Ayaan Hirsi Ali
Het was helemaal weer zoals vanouds, vrijdagmiddag 19 maart in de Pieterskerk tijdens de NOVA College Tour. Al gauw ging de discussie tussen Ayaan Hirsi Ali en studenten over de vraag wat met betrekking tot het thema vrouw en islam religieus en wat cultureel is ingegeven. Uitzending: dinsdag 23 maart 21.45 uur, Nederland 3.
Ook andere verzen
'Dat vrouwen ondergeschikt zijn aan de man staat niet in de koran', zei een moslima. Dat kan wel wezen, repliceerde Hirsi Ali, maar je moet niet alleen kijken naar de koran maar ook naar de andere verzen die tot Mohammed zijn gekomen.
Klappen
Ayaan Hirsi Ali heeft een nieuw boek geschreven dat dezer dagen in Nederland uitkomt: Nomade. Hierin beschrijft ze hoe ze, als kind al nieuwsgierig en kritisch, de lange weg naar het atheïsme is gegaan. Wie denkt dat dat een makkelijk proces was, leze haar boek. Haar jeugd stond in het teken van de zegswijze dat 'de eer van een meisje het beste thuis wordt bewaard'. Dat principe werd er regelmatig in geslagen, zoals ook haar broer zijn verantwoordelijkheden met klappen kreeg bijgebracht. Ayaan Hirsi Ali brak uit haar ketens, haar kooi, haar gevangenis (diverse bewoordingen uit haar boek) en wees uiteindelijk elk geloof in een god af.
Universiteiten
Ze verbaast zich over de weerstand die ze juist op de universiteiten van moslims ontmoet. Zelf heeft ze haar politicologiestudie aan de Leidse universiteit ervaren als een openbaring. Leren dat je op verschillende manieren tegen zaken aan kunt kijken, alles ter discussie mogen stellen, moeten stellen ... Ze genoot ervan en het veranderde haar voor altijd.
Schreeuwerig of welbespraakt
Maar hoe wordt ze volgens Nomade nu op de universiteit door moslimstudenten tegemoet getreden? In Nederland 'zwermden ze naar binnen om in gebroken Nederlands te schreeuwen en te schelden, in zinnen die zo gebrekkig klonken dat je je afvroeg hoe ze er ooit in waren geslaagd tot het hoger onderwijs te worden toegelaten.' In Amerika en Canada 'werd het debat gewoon overgenomen door welbespraakte jongeren van de studentenverenigingen voor moslims. Van te voren stuurden ze e-mails aan de organisatoren om te protesteren. In een van die e-mails (van een theologiestudent van Harvard-red) werd aangevoerd dat ze 'niets had te melden dat daadwerkelijk invloed heeft op het leven van moslimvrouwen'. Actiegroepen die opkomen voor de rechten van moslimvrouwen zijn er echter niet, stelt Hirsi Ali en medestanders die, zoals zij, in het openbaar hun standpunten durven verdedigen zijn er niet.
Cliché's
Vrijdag in de Pieterskerk ging het er zeer beschaafd aan toe. Iedereen wachtte netjes op zijn beurt en geschreeuwd werd er niet. De thema's van Hirsi Ali waren herkenbaar in de discussie, zoals de vraag cultuur of religie? met betrekking tot de positie van vrouwen. De toon was vaak wel fel. Hirsi Ali vindt de islam onveranderlijk een gevaar voor de westerse waarden; een liberale islam bestaat volgens haar niet.
Het was jammer dat wat Hirsi Ali in haar boek zegt over bejegening op universiteiten een zekere voorspellende waarde had. De Leidse universiteit had de voorbereiding van het debat grondig aangepakt, door een werkgroep van studenten te vormen die ook Nomade gelezen hadden. Zij kozen voor verschillende invalshoeken en hadden wetenschappelijke vragen voorbereid. Helaas kwamen deze vragen minder aan bod dan vragen die betrekking hadden op het vermeende gevaar van de islam voor de westerse waarden.
Bekijk een filmpje over de voorbereiding van het debat met Ayaan Hirsi Ali door Leidse studenten
Universiteit Leiden