VVD: "Sluit slechte en/of radicaliserende islamitische scholen"
SP: Met dubbele wachtlijsten apartheid in basisonderwijs bestrijden
PvdD: Geen godsdienstdiscriminatie bij toelating bijzondere scholen
Trots op Nederland wil afschaffing van het bijzonder onderwijs
GroenLinks: Onderwijs is Emancipatie
Antwoord van GroenLinks op vijf cruciale vragen over onderwijs en integratie
DEN HAAG, 20100323 -- Ayaan Hirsi Ali heeft in het programma Pauw en Witteman, donderdag 16 maart 2010, een pleidooi gehouden voor een verbod op islamitische scholen. De ideeën van de politieke islam moeten volgens haar actief bestreden worden in plaats van genegeerd of getolereerd. "Zoals de heer Balkenende in 2002 zei, dat is een gevangenis van achterstand, van jihadisme en radicalisering", aldus Ayaan Hirsi Ali. Nieuwsbank vroeg de Tweedekamerfractie van GroenLinks naar haar standpunt hierover.
1. In hoeverre is GroenLinks het eens met Ayaan Hirsi Ali dat het islamitisch onderwijs een voedingsbodem is voor de radicaal politieke islam?
GroenLinks maakt zich met Hirsi Ali zorgen over het islamitisch onderwijs in Nederland. Te vaak schiet de kwaliteit te kort. Bovendien wordt er op te veel islamitische scholen een te beperkte invulling gegeven aan de kerndoelen. In deze kerndoelen staat bijvoorbeeld dat leerlingen de algemeen aanvaarde normen en waarden moeten leren respecteren. De positie van homo's en vrouwen in Nederland dient daarbij uiteraard besproken te worden. GroenLinks bepleit ook al jaren dat alle kinderen recht hebben op een goede en brede seksuele vorming op school. Zij moeten inzicht verwerven in verschillende vormen en smaken van seksualiteit om na te denken over hun eigen wensen en grenzen op het gebied van seksualiteit en relaties.
2. Welke rol moet het onderwijs volgens GroenLinks spelen bij de integratie van immigranten en hun kinderen in de Nederlandse samenleving?
Als integratie de sociale kwestie is van de 21e eeuw, zoals voormalig vice-premier Bos stelde, dan is onderwijs daarvoor het vehikel. Onderwijs is emancipatie. Emancipatie van alle kinderen, uit lagere klassen, maar ook midden en hogere klasse is de remedie tegen maatschappelijke problemen.
We praten ontzettend vaak over allochtone jongeren die problemen veroorzaken. Terecht. Maar we praten bijna nooit over de problemen die wij veroorzaken voor allochtone jongeren. Een van die problemen is ons onderwijsstelsel. Het ene na het andere onderzoek - van toch niet de minste instituten zoals het CPB en de OESO - laat zien dat ons onderwijs discrimineert op basis van sociale herkomst. Allochtone kinderen én kinderen uit lage sociale milieus worden te weinig een kwartje. Uit de NICIS-publicatie Valkuilen en Springplanken in het Onderwijs blijkt bijvoorbeeld dat één op de drie Turks-Nederlandse jongeren voortijdig de school verlaat. En dat één van de belangrijkste oorzaken de vroege selectie na de basisschool is. GroenLinks wil dat de negatieve gevolgen van de vroege selectie in het Nederlandse onderwijs worden teruggedrongen door:
a) het doorstromen van lagere naar hogere opleidingen en het stapelen van opleidingen te stimuleren en doorlopende leerlijnen en flexibele schoolcarrières mogelijk te maken. Dit houdt onder andere in dat er meer brede brugklassen komen, dat lesprogramma's beter op elkaar aansluiten en dat doorstroomeisen transparant en objectief zijn;
b) alle kinderen te toetsen, maar toetsscores (zoals Cito-scores) alleen als selectiecriterium te gebruiken als deze zijn gebaseerd op voortgangstoetsen die op verschillende momenten gedurende de basisschooltijd zijn afgenomen;
c) de structurele vorming van meer kopklassen en schakelklassen (op de basisschool) en voetklassen (op de middelbare school), waardoor leerlingen die aan het eind van groep 8 nog taalachterstanden hebben een extra jaar onderwijs kunnen volgen;
d) te experimenteren met junior colleges voor kinderen van 11 tot en met 14 jaar. Een diploma van het junior college geeft toegang tot alle typen vervolgonderwijs en combineert de sterke punten van het basisonderwijs, zoals één of twee vaste leraren, met die van het voortgezet onderwijs, zoals inhoudelijke verdieping
3. Is GroenLinks voor een grondwetswijziging zodat islamitische scholen verboden zouden kunnen worden?
GroenLinks wil de vrijheid van onderwijs niet afschaffen. Ook niet voor Islamitische ouders. Dan zou je immers niet alleen artikel 23, dat de vrijheid van onderwijs regelt, moeten schrappen, maar ook artikel 1, waarin het recht op gelijke behandeling is geregeld. Artikel 23 moet wel gemoderniseerd worden. Naast de vrijheid van ouders om scholen te stichten, zouden ouders ook de vrijheid moeten hebben om scholen te kiezen. Het is niet meer van deze tijd dat leerlingen kunnen worden geweigerd op onduidelijke gronden door de school. GroenLinks is al lange tijd pleitbezorger van een acceptatieplicht: als je zegt de grondslag van een school te respecteren (en dat is iets anders dan onderschrijven) dan mag wat ons betreft de school je niet weigeren.
4. Is GroenLinks voorstander van inrichting van het onderwijs naar Frans model, godsdienstig neutraal onderwijs voor iedereen?
GroenLinks koestert het openbaar onderwijs. Het is de plek waar andersdenkenden elkaar tegenkomen. Ieders godsdienst of levensovertuiging wordt geëerbiedigd (artikel 23, lid 3 van de Grondwet). Of je nu atheïst bent of moslim, op de openbare school ben je welkom. We vinden dat het openbaar onderwijs meer stevig gepositioneerd moet worden in de wet. Bij het stichten van een nieuwe school moeten gemeenten niet zozeer kijken naar het verleden, maar meer naar wat de wensen zijn van de ouders die nu in de wijk wonen. Maar zoals gezegd willen wij de vrijheid van onderwijs niet afschaffen.
5. Wat is het standpunt van GroenLinks over de groeiende apartheid in het onderwijs tussen "witte" en "zwarte" scholen?
Goede zwarte scholen bestaan, maar we kunnen niet om het feit heen dat op te veel zwarte scholen de achterstand zich concentreert. Bovendien zijn daar de meeste onbevoegde docenten te vinden, is het ziekteverzuim het grootst en zijn docenten te vaak bezig met orde handhaven en hulp verlenen in plaats van kennis over te dragen. Helaas is in de afgelopen 25 jaar ons onderwijssysteem één van de meest gesegregeerde van Europa geworden. En dat baart GroenLinks grote zorgen. Daarom moeten we de achterstand verdunnen. Een school met 30 procent achterstandsleerlingen en 70 procent kansrijke leerlingen biedt alle leerlingen de beste kansen. Kansarme kinderen kunnen zich optrekken aan kansrijke kinderen zonder dat het niveau van kansrijke kinderen daalt. Daarnaar moet elke school streven.
GroenLinks wil niet tornen aan de keuzevrijheid van ouders. Wij willen die keuzevrijheid van ouders eerlijker verdelen. Dat betekent een vast aanmeldmoment, zodat we niet meer krijgen dat mondige ouders hun tien weken oude baby inschrijven op school, waardoor minder goed geïnformeerde ouders achter het net vissen. Het betekent ook dat gemeenten de plicht én de mogelijkheden moeten krijgen om segregatie actief tegen te gaan.
Tofik Dibi Kamerlid GroenLinks
woordvoerder Onderwijs
GroenLinks Tweede Kamerfractie
telnr.: 070-3182681