De Nederlandse Bank
Inleiding President bij persconferentie Jaarverslag DNB 2009
Persbericht
Datum 25 maart 2010
Een paar woorden ter inleiding. Wij staan voor uitzonderlijke
uitdagingen en pijnlijke aanpassingen. Daarnaast vallen uit de crisis
vele lessen te trekken: door het management van banken, door
regelgevers, door toezichthouders, maar ook door klanten van
financiële instellingen.
Monetaire autoriteiten en overheden hebben een buitengewoon expansief
monetair en budgettair beleid gevoerd. Daardoor is voorkomen dat de
wereldeconomie in een neerwaartse spiraal terecht is terecht gekomen.
Maar aan het toegediende medicijn zijn ook gevaren verbonden. Om een
toekomstige inflatiegolf te voorkomen, moet worden teruggekeerd naar
meer normale monetaire verhoudingen. Voorts zullen de in een groot
aantal landen zeer fors opgelopen begrotingstekorten resoluut moeten
worden teruggedrongen. Anders ontstaat een sterke opwaartse druk op de
rente. Daardoor zou het economisch herstel worden belemmerd.
Doortastende en snelle vermindering van de begrotingstekorten is ook
nodig om te voorkomen dat de schuldposities van de overheden gaan
exploderen.
Wereldwijd hebben de monetaire autoriteiten eerste stappen gezet in de
richting van meer normale monetaire verhoudingen. Dat geldt ook voor
de ECB.
Voor economisch herstel is vertrouwensherstel cruciaal. Een overheid
die de budgettaire problemen overtuigend aanpakt vormt een
doorslaggevende factor in dat vertrouwensherstel. Uit een recente
peiling van DNB blijkt dat de Nederlandse bevolking daar zeker de
noodzaak van in ziet. Er is grote steun voor de Europese afspraak om
het tekort in 2013 tot onder 3% van het bbp terug te brengen. Maar er
is meer nodig. Zo moet de ambitie in Nederland tenminste zijn om aan
het einde van de nieuwe kabinetsperiode de begroting dicht bij
evenwicht te hebben. Voorts moeten de regels van het Groei- en
Stabiliteitspact worden aangescherpt. De ervaringen met het Griekse
begrotingstekort maken dit pijnlijk duidelijk.
De zwaar getroffen financiële sector staat in de komende jaren voor
een ingrijpend aanpassingsproces. Het is in ieders belang dat deze
sector versterkt uit dit proces naar voren komt. Belangrijk in dit
verband is hoe en wanneer de overheid zich uit de banken- en
verzekeringswereld terugtrekt. Minstens zo belangrijk is echter dat de
sector het vertrouwen herwint van de samenleving. Aanpassingen in het
pensioenstelsel zijn eveneens geboden. Naarmate premieverhogingen
moeilijker zijn door te voeren, worden de pensioenuitkomsten
onzekerder en is er meer aanleiding het ambitieniveau neerwaarts bij
te stellen. Verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd zou een
belangrijke bijdrage aan de houdbaarheid van het stelsel leveren. Het
opgetreden uitstel valt daarom te betreuren.
Financiële stabiliteit kan niet zonder internationale afspraken en
coördinatie. Hier is mondiaal, maar ook binnen Europa in de afgelopen
periode belangrijke vooruitgang geboekt. Dit neemt niet weg dat nog
genoeg verbeteringen mogelijk blijven. Zo hebben autoriteiten ruimere
bevoegdheden nodig om noodlijdende instellingen over te nemen of een
doorstart te laten maken. Ook is een aanscherping van het toezicht
nodig. Dan denk ik onder meer aan meer aandacht voor strategie en
bedrijfscultuur, maar ook voor de macro-omgeving waarin financiële
ondernemingen opereren.
Tot slot. Er is begrijpelijke teleurstelling dat, nationaal en
internationaal, de toezichthouders en centrale banken de financiële
instellingen niet hebben kunnen afschermen van de storm op de
financiële markten die in augustus 2007 op stak. Die teleurstelling
kan niet worden weggenomen door de constatering dat de wereld minder
maakbaar is dan vaak wordt gedacht en dat toezicht geen garantie kan
geven dat een bank nooit omvalt. Datzelfde geldt voor de constatering
dat het hier geen typisch Nederlands verschijnsel betreft, maar dat
overal in de wereld banken het niet hebben gered als gevolg van de
kredietcrisis. Ons antwoord bij DNB kan slechts zijn dat we in de
toekomst ons nog meer zullen inzetten om ongelukken in de financiële
wereld zoveel mogelijk te voorkomen. En dat we daartoe, met onze
collega's in andere landen, alle lessen proberen te trekken uit de
kredietcrisis die menselijkerwijs getrokken kunnen worden.
Links
* DNB Jaarverslag 2009
Downloads
* Verslag President jaarverslag 2009 (PDF: 39,5 Kb)
---