De Nederlandse Bank

Inleiding President bij persconferentie Jaarverslag DNB 2009

Persbericht

Datum 25 maart 2010

Een paar woorden ter inleiding. Wij staan voor uitzonderlijke uitdagingen en pijnlijke aanpassingen. Daarnaast vallen uit de crisis vele lessen te trekken: door het management van banken, door regelgevers, door toezichthouders, maar ook door klanten van financiële instellingen.

Monetaire autoriteiten en overheden hebben een buitengewoon expansief monetair en budgettair beleid gevoerd. Daardoor is voorkomen dat de wereldeconomie in een neerwaartse spiraal terecht is terecht gekomen. Maar aan het toegediende medicijn zijn ook gevaren verbonden. Om een toekomstige inflatiegolf te voorkomen, moet worden teruggekeerd naar meer normale monetaire verhoudingen. Voorts zullen de in een groot aantal landen zeer fors opgelopen begrotingstekorten resoluut moeten worden teruggedrongen. Anders ontstaat een sterke opwaartse druk op de rente. Daardoor zou het economisch herstel worden belemmerd. Doortastende en snelle vermindering van de begrotingstekorten is ook nodig om te voorkomen dat de schuldposities van de overheden gaan exploderen.

Wereldwijd hebben de monetaire autoriteiten eerste stappen gezet in de richting van meer normale monetaire verhoudingen. Dat geldt ook voor de ECB.

Voor economisch herstel is vertrouwensherstel cruciaal. Een overheid die de budgettaire problemen overtuigend aanpakt vormt een doorslaggevende factor in dat vertrouwensherstel. Uit een recente peiling van DNB blijkt dat de Nederlandse bevolking daar zeker de noodzaak van in ziet. Er is grote steun voor de Europese afspraak om het tekort in 2013 tot onder 3% van het bbp terug te brengen. Maar er is meer nodig. Zo moet de ambitie in Nederland tenminste zijn om aan het einde van de nieuwe kabinetsperiode de begroting dicht bij evenwicht te hebben. Voorts moeten de regels van het Groei- en Stabiliteitspact worden aangescherpt. De ervaringen met het Griekse begrotingstekort maken dit pijnlijk duidelijk.

De zwaar getroffen financiële sector staat in de komende jaren voor een ingrijpend aanpassingsproces. Het is in ieders belang dat deze sector versterkt uit dit proces naar voren komt. Belangrijk in dit verband is hoe en wanneer de overheid zich uit de banken- en verzekeringswereld terugtrekt. Minstens zo belangrijk is echter dat de sector het vertrouwen herwint van de samenleving. Aanpassingen in het pensioenstelsel zijn eveneens geboden. Naarmate premieverhogingen moeilijker zijn door te voeren, worden de pensioenuitkomsten onzekerder en is er meer aanleiding het ambitieniveau neerwaarts bij te stellen. Verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd zou een belangrijke bijdrage aan de houdbaarheid van het stelsel leveren. Het opgetreden uitstel valt daarom te betreuren.

Financiële stabiliteit kan niet zonder internationale afspraken en coördinatie. Hier is mondiaal, maar ook binnen Europa in de afgelopen periode belangrijke vooruitgang geboekt. Dit neemt niet weg dat nog genoeg verbeteringen mogelijk blijven. Zo hebben autoriteiten ruimere bevoegdheden nodig om noodlijdende instellingen over te nemen of een doorstart te laten maken. Ook is een aanscherping van het toezicht nodig. Dan denk ik onder meer aan meer aandacht voor strategie en bedrijfscultuur, maar ook voor de macro-omgeving waarin financiële ondernemingen opereren.

Tot slot. Er is begrijpelijke teleurstelling dat, nationaal en internationaal, de toezichthouders en centrale banken de financiële instellingen niet hebben kunnen afschermen van de storm op de financiële markten die in augustus 2007 op stak. Die teleurstelling kan niet worden weggenomen door de constatering dat de wereld minder maakbaar is dan vaak wordt gedacht en dat toezicht geen garantie kan geven dat een bank nooit omvalt. Datzelfde geldt voor de constatering dat het hier geen typisch Nederlands verschijnsel betreft, maar dat overal in de wereld banken het niet hebben gered als gevolg van de kredietcrisis. Ons antwoord bij DNB kan slechts zijn dat we in de toekomst ons nog meer zullen inzetten om ongelukken in de financiële wereld zoveel mogelijk te voorkomen. En dat we daartoe, met onze collega's in andere landen, alle lessen proberen te trekken uit de kredietcrisis die menselijkerwijs getrokken kunnen worden.

Links


* DNB Jaarverslag 2009

Downloads


* Verslag President jaarverslag 2009 (PDF: 39,5 Kb)
---