Amsterdam, 19 januari 2010
Henri-Georges Clouzot
Retrospectief rond 'de Franse Hitchcock'
Op zijn naam staan vermaarde films als Quai des Orfèvres, Les diaboliques en Le salaire de la peur en Yves Montand, Simone Signoret en Brigitte Bardot speelden onder zijn regie. Toch vervaagde de herinnering aan de in 1977 overleden filmmaker Henri-Georges Clouzot. Met een retrospectief en een bijzondere documentaire brengt EYE Film Instituut Nederland het werk van 'de Franse Hitchcock' weer onder de aandacht.
Retrospectief Henri-Georges Clouzot, 25 maart t/m 7 april, EYE (Amsterdam). Documentaire Inferno, vanaf 1 april, EYE (Amsterdam) en tijdens de Film Biënnale (7 t/m 11 april).
Als regisseur van de klassieke thrillers Le salaire de la peur (1953) en Les diaboliques (1955) verwierf Clouzot in de jaren vijftig van de vorig eeuw internationale bekendheid. Toch verdween de meester van de Franse suspense grotendeels uit beeld, ingehaald door nouvelle vague-filmers als François Truffaut, Jean-Luc Godard en Louis Malle, die zich afkeerden van klassieke spanningsopbouw en plot.
Recentelijk echter is er sprake van een herwaardering. In Londen en Parijs waren Clouzot-retrospectieven te zien, Clouzots films worden heruitgebracht op dvd en bewonderaar Quentin Tarantino bracht een hommage aan Clouzot in zijn laatste film Inglourious Basterds.
Klassiek misdaaddrama
Clouzot maakte zijn debuut als filmer tijdens de Tweede Wereldoorlog met L'assassin habit au 21 (1942) en Le corbeau (1943), onder de vlag van het door de nazi's gerunde filmbedrijf Continental Films. Le corbeau waarin een schrijver van anonieme brieven het leven in een provinciestadje verstoort geldt als Clouzots eerste meesterwerk, maar bezorgde de regisseur een beroepsverbod van zes maanden.
Met Quai des Orfèvres (1947), een in naoorlogs, mistig Parijs gesitueerd misdaaddrama, vestigde Clouzot opnieuw de aandacht op zich. De avonturenfilm Le salaire de la peur (1953), die van Yves Montand een ster maakte, betekende de internationale doorbraak. Montands echtgenote Simone Signoret speelde in 1955 de hoofdrol in het eveneens zeer succesvolle Les diaboliques (bedrogen echtgenote en ex-minnares plegen perfecte moord). Naar verluidt zou de 'master of suspense' Alfred Hitchcock zich voor het scenario van Psycho (1960) danig hebben laten inspireren door het werk van Clouzot.
In de jaren veertig en vijftig ontwikkelde Clouzot een herkenbare signatuur: de drijfveren van zijn personages vinden hun oorsprong in jaloezie en afgunst, de plot kent vaak een onverwacht einde: in een Clouzot-film begeven de personages zich op de dunne grens tussen goed en kwaad zonder de sympathie van de kijker te verliezen.
Picasso en Bardot
In 1956 filmde Clouzot de documentaire Le mystère Picasso, waarin het ontstaansproces van Picasso's schilderijen bijna letterlijk op de huid is te volgen: de regisseur stelde zijn camera op voor een glazen plaat en legde vast in kleur en op breedbeeld hoe de kunstenaar het transparante oppervlak beschilderde. De Franse regering verklaarde in 1984 Clouzots unieke documentaire tot nationaal erfgoed.
Zijn laatste grote succes kende Clouzot met het misdaaddrama La vérité (1960), met in de hoofdrol Brigitte Bardot als moordenares van een beminnelijke vioolleraar. In 1964 begon de regisseur met de opnamen van het experimentele L'enfer een 'studie over jaloezie' met Serge Reggiani en een jonge Romy Schneider in de hoofdrollen , die hij echter om gezondheidsredenen moest staken. Hij zou daarna nog een speelfilm (in kleur) maken, La prisonnière (1968). In 1977 stierf de door een slechte gezondheid geplaagde filmmaker in Parijs. De 'Franse Hitchcock' was toen grotendeels vergeten.
Documentaire Serge Bromberg
Voorafgaand aan de Film Biënnale, een tweejaarlijks festival rond de filmgeschiedenis en filmrestauratie, vindt de Nederlandse première plaats van Inferno van filmonderzoeker Serge Bromberg en coregisseur Ruxandra Medrea. Inferno, een documentaire reconstructie van het nooit voltooide L'enfer, beleefde zijn internationale première tijdens het Cannes-filmfestival van 2009 en wordt in Nederland uitgebracht door Cinemien. (Voor meer informatie: Cinemien, Gideon Querido van Frank, g.queridovanfrank@cinemien.nl, 020-5776010.) Bromberg en Medrea interviewden voormalige medewerkers en brachten enkele scènes opnieuw tot leven met behulp van archiefmateriaal en hedendaagse acteurs.
Landelijke programmering
Inferno, Le corbeau, Les diaboliques en Quai des Orfèvres zijn van 1 april tot 1 mei te zien in EYE (Amsterdam), Filmhuis Den Haag en filmtheater Images (Groningen).
Het retrospectief komt to stand in samenwerking met CULTURESFRANCE.
Op 18 maart om 13.30 vindt de landelijke persvoorstelling van Inferno plaats in EYE.
Cinemien