Gemeente Apeldoorn

Reactie B en W Apeldoorn op amendement bunker Loolaan

|                                        |          |               |      |
|                                        |          |               |      |
|                                        |          |               |      |
|                                        |          |                      |
|                                        |          |                      |
|                                        |          |                      |
|                                        |          |                      |
|                                        |          |                      |
|                                        |          |                      |
|Aan de gemeenteraad            |       |          |Telefoon              |
|                               |       |          |                      |
|                               |       |          |Doorkiesnummer        |
|                               |       |          |                      |
|                               |       |          |(055)  580 2401       |
|                               |       |          |                      |
|                               |       |          |Telefax               |
|                               |       |          |                      |
|                               |       |          |(055)  580 1166       |
|                               |       |          |                      |
|                               |       |          |E-mail                |
|                               |       |          |                      |
|                               |       |          |c.vanzuthem@apeldoorn.|
|                               |       |          |nl                    |
|                               |       |          |                      |
|                               |       |          |Datum                 |
|                               |       |          |                      |
|                               |       |          |4-02-2010             |
|                               |       |          |                      |
|                                        |          |Pa-nummer             |
|                                        |          |                      |
|                                        |          |                      |
|                                        |          |                      |
|Onderwerp:                              |          |                      |
|                                        |          |                      |
|Amendement haalbaarheidsonderzoek bunker Loolaan    |                      |
Geachte leden,

De gemeenteraad heeft in december 2005 ingestemd met het CDA-amendement 'Het Apeldoorns Verhaal'. Het amendement beoogt het laten uitvoeren van een onderzoek naar de mogelijkheden van een educatief centrum in de bunker van Seyss-Inquart aan de Loolaan. Onderzoeksbureau La Groupe heeft een rapport opgesteld over de mogelijkheden van het realiseren van een educatief centrum in/bij de bunker Loolaan gericht op het vertellen van het Apeldoorns verhaal van de oorlog. Het onderzoek bevestigt het nut van het optekenen van het Apeldoorns verhaal en het ontsluiten van dit verhaal in de bunker aan de Loolaan. Voor dit idee bestaat breed draagvlak.

Het project kent een lange doorlooptijd. De motie dateert van december 2005. Het onderzoeksbureau heeft in 2007 het definitieve rapport en de aanvullende financiële rapportage opgeleverd. Van 2007 tot nu is gezocht naar kansen voor cofinanciering. Tot op heden is dit nog niet gelukt.

Bijgaand zenden wij u ter informatie de notitie inzake de haalbaarheid van een educatief centrum in de bunker aan de Loolaan en het onderzoeksrapport met aanvullende financiële rapportage van onderzoeksbureau La Groupe.

|Hoogachtend,                     |                 | |                |
|Burgemeester en wethouders van   |                 | |                |
|Apeldoorn,                       |                 | |                |
|de secretaris,    |             |de burgemeester, | |                |

---- --
Collegevoorstel

Onderbouwing

Collegevoorstel | | | | | | |Ruimtelijke Ontwikkeling | |
|                       | |      | |      |      | |                 |
|         | |    |     | |      | |      |      | |                 |
|Auteur   | |    |     |Datum    |Paraaf |      | |                 |
|Christien van Zuthem   |         |       |      | |                 |
|(2401)                 |         |       |      | |                 |
|                       |                 |      | |                 |
|Leidinggevende         |Datum    |Paraaf |      | |Registratienummer|
|S. Heddema             |         |       |      | |                 |
|                       |                 |      | |                 |
|Directeur              |Datum    |Paraaf |      | |Datum            |
|Ph. Salm               |         |       |      | |20-1-2010        |
|                                          |      | |                 |
|Portefeuillehouder     |Projectwethouder |      | |Paraaf deponeren |
|J. Reitsma-Buitenweg   |                 |      | |                 |
|                       |                 |      | |                 |
|Presidium/PMA/Raad     |Behandelvoorstel:        | |                 |
|ja                     |actieve          |      | |                 |
|                       |informatie(plicht|      | |                 |
|                       |)                |      | |                 |
|                       |                 |      | |                 |
|                       |                 |      | |                 |
|Voorgesteld besluit    |bespreken                | |                 |
|                       |                 |      | |                 |
|Beslissing burgemeester en wethouders     |      | |Aantekeningen/vra|
|                                          |      | |gen              |
|                                          |      | |                 |
|Amendement haalbaarheidsonderzoek Educatief Centrum Bunker Loolaan   |
|Voorstel dienst Ruimtelijke Ontwikkeling:                            |
|                                                                     |
|Kennis nemen van haalbaarheidsonderzoek voor realisering van een     |
|educatief centrum in de bunker aan de Loolaan                        |
|De gemeenteraad door middel van bijgevoegde brief met bijlagen te    |
|informeren.                                                          |
|                                                                     |
|Openbaarheid                                                         |
|                                                                     |
|voorstel/beslui|wel openbaar                                        | | |
|t              |                                                    | | |
|toelichting    |wel openbaar                                        |
|bijgevoegde    |wel openbaar                                        |
|stukken        |                                                    |
|               |                                                    |
|Onderzoeksrapport                 |                                  |
|Rapport mogelijkheden fondswerving|                                  |
|                                  |                                  |
|Notitie inzake                    |                                  |
|haalbaarheidsonderzoek            |                                  |
|Afschrift aan                                                        |
|dienst SAM (J. van der Graaf)                                        |
Toelichting

Inleiding
De gemeenteraad heeft in december 2005 ingestemd met het CDA-amendement 'Het Apeldoorns Verhaal'. Het amendement beoogt het laten uitvoeren van een onderzoek naar de mogelijkheden van een educatief centrum in de bunker van Seyss-Inquart aan de Loolaan. Het onderzoeksbureau La Groupe heeft een rapport opgesteld over de mogelijkheden van het realiseren van een educatief centrum in/bij de bunker Loolaan gericht op het vertellen van het Apeldoorns verhaal van de oorlog. Het bureau heeft daarvoor diverse betrokkenen geinterviewd. Het onderzoek heeft zich gericht op de aard, omvang, uitvoeringsmogelijkheden en kosten van het te realiseren educatief centrum. Aanvullend heeft La Groupe een rapport uitgebracht over de mogelijkheden van (gedeeltelijke) dekking van de kosten door fondswerving. Het onderzoek bevestigt het nut van het optekenen van het Apeldoorns verhaal en het ontsluiten van dit verhaal in de bunker aan de Loolaan. Voor dit idee bestaat breed draagvlak.

Beslispunten en onderbouwing
1. Kennis nemen van haalbaarheidsonderzoek voor realisering van een educatief centrum in de bunker aan de Loolaan 2. De gemeenteraad door middel van bijgevoegde brief met bijlagen te informeren.

Voor de onderbouwing wordt verwezen naar de bijgevoegde notitie "haalbaarheid van een educatief centrum bunker Loolaan." Notitie inzake haalbaarheidsonderzoek educatief centrum bunker Loolaan

1. Aanleiding
De gemeenteraad heeft in december 2005 ingestemd met het CDA-amendement 'Het Apeldoorns Verhaal'. Het amendement beoogt het laten uitvoeren van een onderzoek naar de mogelijkheden van een educatief centrum in de bunker van Seyss-Inquart aan de Loolaan. De achterliggende gedachte hiervan is de bezorgdheid over het historisch geheugen van de Apeldoornse bevolking. De generatie die de oorlogstijd in Apeldoorn heeft meegemaakt slinkt van jaar tot jaar. Wie gaat straks aan jongere generaties vertellen wat er in Apeldoorn tijdens de oorlog is gebeurd? Het Apeldoorns verhaal - een verzameling van uiteenlopende persoonlijke verhalen van Apeldoorners in de oorlogstijd - vormt een belangrijke bouwsteen voor het bewaren van het verleden.

2. Achtergrond
Landelijk staat het erfgoed van de Tweede Wereldoorlog ook sterk in de belangstelling. In 2010 wordt landelijk 65 jaar bevrijding gevierd. Ook in Apeldoorn vinden festiviteiten plaats. De Stichting Bevrijding '45 , Stichting Dwangarbeiders Apeldoorn en de Vereniging Oud Apeldoorn ijveren sterk voor behoud van 'Het Apeldoorns Verhaal', restauratie van de bunker Loolaan en het realiseren van een educatief centrum hierin. Het voorstel past binnen de doelstellingen van het vastgestelde cultuurhistorisch beleid I-Cultuur: vergroten van de betrokkenheid van de inwoners van Apeldoorn bij cultuurhistorie door middel van het uitdragen van informatie. Het voorstel past ook binnen de doelstelllingen van het cultuurbeleid. Veel inwoners van Apeldoorn voelen zich betrokken bij de instandhouding van monumentaal erfgoed. De diverse historische verenigingen in Apeldoorn zijn hier het levend bewijs van. CODA als museum en archief speelt hierbij een natuurlijke rol, ook in het aanbieden van cultuureducatie. Zo ontwikkelt CODA momenteel een site over het onderwerp Tweede Wereldoorlog die speciaal gericht is op scholieren.

3. (Beleids)Inhoud voorstel
Het onderzoeksbureau La Groupe heeft een rapport opgesteld over de mogelijkheden van het realiseren van een educatief centrum in/bij de bunker Loolaan gericht op het vertellen van 'Het Apeldoorns verhaal' van de oorlog. Het bureau heeft daarvoor diverse betrokkenen geinterviewd. Het onderzoek heeft zich gericht op de aard, omvang, uitvoeringsmogelijkheden en kosten van het te realiseren educatief centrum. Het beeld dat in het rapport wordt geschetst is geen eindplaatje; het programma kan op termijn verbreed worden. Zowel het onderzoeksbureau als diverse betrokkenen geven aan dat dit centrum geen op zichzelf staande activiteit zou moeten zijn, maar zou moeten worden opgenomen in een groeiende route die het Apeldoorns oorlogsverhaal vertelt/verbeeldt. Gedacht wordt onder meer aan de locaties als Paleis Het Loo, het Marktplein, Groot Schuylenburg en de Woeste Hoeve. Doelgroepen zijn scholieren, de Apeldoornse bevolking en toeristen. Conclusie van het onderzoek is dat de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Apeldoorn bijzonder en uniek is, vooral door de aanwijsbaarheid ervan (plekgebonden) en het lokale, menselijke karakter van de confrontaties. De verhalen leven nog onder de oudere generatie en mogen niet verloren gaan, zij hebben actualiteitswaarde. De verhalen moeten zichtbaar worden gemaakt en op een creatieve, hedendaagse, toegankelijke manier aan een breed publiek worden meegegeven. Het advies is om te starten met de bunker als eerste initiatief. Bij een goede uitvoering zet Apeldoorn een bijzonder, origineel en navolgenswaardig voorbeeld neer in Nederland voor het toegankelijk maken van erfgoed. Realisering van het ontwikkelde concept is volgens La Groupe alleen zinvol als onderdeel van het Apeldoorns verhaal. Er dient dan ook een besluit te worden genomen over uitbouwen van het Apeldoorns verhaal richting andere Apeldoornse locaties. Ook adviseert La Groupe om een intendant aan te stellen om het verhaal verder te ontwikkelen en te beheren. Daarvoor wordt CODA genoemd vanwege hun ervaring met vrijwilligers, scholenbezoek, marketing en communicatie. Aanvullend heeft La Groupe een rapport uitgebracht over de mogelijkheden van (gedeeltelijke) dekking van de kosten door fondswerving.

Overigens is er ook los van genoemd amendement aandacht voor de bunker. Bij de landelijke monumentendag behoorde deze bunker tot de "toppers" waar het gaat om bezoekersaantallen. Inmiddels wordt de bunker niet meer voor publiek opengesteld vanwege de slechte technische staat.

Er zijn nog tal zaken te onderzoeken, zoals toestemming Rijksdienst voor cultureel erfgoed, planologische mogelijkheden, overleg met eigenaar/huurder, daadwerkelijke financiering, e.d. Voordat uitwerking hiervan plaats kan vinden is zicht op (co)financiering nodig.

Onlangs heeft de Vereniging Oud Apeldoorn het voorstel gedaan om met andere historische verenigingen openstellingen van de bunker te verzorgen, wanneer de bunker weer in goede staat verkeert. Dit zou een faseing kunnen betekenen in de uitvoering van het project zoals voorgesteld in het onderzoeksrapport. De eerste fase zou dan kunnen bestaan uit het restaureren/renoveren van de bunker en het laten vertellen van 'Het Apeldoorns Verhaal' door de stichtingen en vereniging die zich inzetten voor het behoud van de bunker en het verhaal. Dit betekent dat de binker, nadat deze weer in goede staat verkeert, af en toe op aanvraag en bijvoorbeeld rond de jaarlijkse vieringen in mei wordt opengesteld. Bij deze optie is van belang dat 'Het Apeldoorns Verhaal' in de basis goed wordt vastgelegd. In een later stadium kan dan een volgende fase worden opgepakt.

4. Beoogd resultaat
Het vastleggen en uitdragen van het Apeldoorns verhaal van de Tweede Wereldoorlog waarbij als eerste een educatief centrum voor het Apeldoorns erfgoed van de oorlog wordt gerealiseerd in de bunker aan de Loolaan.

5. Financiële paragraaf
Er zijn twee opties geschetst.
Optie 1 betreft het ontwikkelen van het educatiecentrum conform het voorstel van onderzoeksbureau La Groupe
Indicatief zijn hiermee de volgende kosten gemoeid: Incidentele kosten
a. ontwikkelen audiotours, inrichting bunker en voorzieningen annex E 150.000,-- b. restauratie-/renovatiekosten bunker E 180.000,-- c. projectmanagement E 25.000,--
Totale incidentele kosten E 335.000,--

De structurele exploitatiekosten voor programmakosten, organisatie en overige kosten bedragen ca E 15.000,-- à E 25.000,--.

Dekking
De incidentele kosten genoemd onder a kunnen voor maximaal 50% gefinancierd worden via fondsenwerving. Voor de incidentele restauratiekosten genoemd onder b kan naar verwachting maximaal 30% rijkssubsidie worden verkregen, omdat het een rijksmonument betreft. Er wordt nog gelobbyd voor een bijdrage van de provincie. Voor de projectmanagement en de structurele exploitatiekosten zijn geen bijdragen uit fondsen of subsidieregelingen mogelijk.

Dit betekent dat voor het ontwikkelen en beheren van het educatiecentrum in de bunker incidenteel uiteindelijk een gemeentelijke last resteert van E 230.000,--. Structureel is een bedrag nodig van ca. E 15.000,-- à E 25.000,--.

Optie 2 betreft het vooralsnog uitvoeren van een eerste fase, namelijk het restaureren/ renoveren van de bunker
In dat geval zijn de incidentele kosten E 180.000,--, waarvoor naar verwachting een subsidie van maximaal 30% verkregen kan worden. Dit betekent dat incidenteel een gemeentelijke last resteert van E 130.000. Er zijn bij deze optie geen structurele kosten. Er is gezocht naar kansen voor cofinanciering. Zo in ondermeer een beroep gedaan op een tijdelijke subsidieregeling voor het behoud van het erfgoed van de oorlog van het ministerie van VWS. Hiervoor is door onderzoeksbureau La Groupe namens de gemeente een aanvraag ingediend. Deze is echter niet gehonoreerd, omdat de openstelling van de bunker nog te onzeker is (overdracht is nog niet geregeld), er onvoldoende duidelijkheid was over de cultuurhistorische waarde van het materiaal en men de omvang van de kosten van het project in relatie tot het resultaat niet in verhouding vond.

6. Betrokkenen/draagvlak
Het bureau heeft diverse betrokkenen geinterviewd. Allen ondersteunen het vastleggen van het Apeldoorns verhaal, nu het nog mogelijk is. De eigenaar is in principe positief over het initiatief; wel zijn er een aantal nader uit te werken voorwaarden. CODA is in principe bereid ontwikkeling, exploitatie en beheer van de bunker op zich te nemen. Met partijen en met de Rijksdienst voor cultureel erfgoed is nader overleg nodig over de details van de uitvoering.

De Cultuurhistorische Adviescommissie heeft positief gereageerd op het rapport. De commissie ondersteunt het behoud van het Apeldoorns oorlogsverhaal van harte, waarbij zij ook wijst op de raakvlakken met andere plekken uit de Apeldoornse oorlogstijd. De commissie vindt het van belang om de lege, kale bunkerruimte te respecteren: de bunkersfeer wordt versterkt door de niet-vormgeving en niet-aankleding van de bunker en door de donkere, vochtige en deels vervallen staat. Dit vraagt om een speciale terughoudende restauratie.

7. Conclusie
Het onderzoek dat in opdracht van de raad is uitgevoerd bevestigt het nut van het optekenen van het Apeldoorns verhaal en het ontsluiten van dit verhaal in de bunker aan de Loolaan. Voor dit idee bestaat breed draagvlak.

Aandachtspunten voor de toelichting:

1. In de toelichting moet (uiteraard voorzover van toepassing voor dit concrete voorstel) aandacht besteed worden aan:

a. interactieve beleids- en planvorming (inbreng dorps- en wijkraden) b. inspraak
c. dekkingsvoorstel ingeval van uitgaven
d. risico's (financieel, juridisch, technisch etc.) e. vermindering regeldruk
f. communicatie

2. Over vermindering regeldruk nog het volgende.

Bij een beleidsvoorstel (verordening, beleidsnotitie, regeling of uitvoeringsbesluit) moet de auteur in het kader van vermindering regeldruk de noodzaak van dit voorstel aangeven. Het is verstandig om in verband met de beantwoording van de vragen in een vroegtijdig stadium in overleg te treden met team BJZ/JZV/PD.

a. Waarom kan het doel van de regeling niet op andere wijze worden bereikt (overleg), convenant, certificering, etc.? b. Is strijdigheid met andere wet- en regelgeving voorkomen en is het voorstel afgestemd op andere (gemeentelijke) regelgeving? c. Is de regeling voldoende uitvoerbaar, naleefbaar, handhaafbaar in relatie tot de minst mogelijke lasten die de regeling veroorzaakt voor de burger/ondernemer/instelling?

3. Verder is van belang:

Een stuk voor de parafenkamer (als akkoordstuk) zenden aan bureau bestuursondersteuning (Henriëtte van Heijdoorn). De digitale versie verzenden naar bestuursondersteuning@apeldoorn.nl.

Betreft het een bespreekvoorstel voor het college, dan origineel voorstel + 22 kopieën zenden naar bureau bestuursondersteuning. Ook in dit geval is een digitale versie nodig. De bespreekstukken moeten woensdag voor 12.00 uur voorafgaand aan de vergadering van het college worden aangeleverd.


---- --
A25
Amendement

HET APELDOORNS VERHAAL

Betreft: behandeling MPB 2006-2009 op 3 en 10 november en 1 december 2005

De gemeenteraad van Apeldoorn in vergadering bijeen op 1 december 2005

Overwegende dat:
. Nederland het afgelopen jaar op feestelijke wijze zijn 60ste bevrijdingsjaar heeft gevierd in aanwezigheid van de bevrijders van toen. . Van de generatie die de oorleg zelf heeft meegemaakt steeds minder Apeldoorners en veteranen in staat zijn hun ervaringen tijdens de oorlogsjaren met jongeren te delen. . Dat het wenselijk is dat ook in de toekomst de verhaal "Apeldoorn in oorlogstijd" en de weerslag die de oorlogsjaren hebben gehad wordt gedeeld met jongeren. . Dat de bunker van Seyss-Inquart aan de Loolaan, medegelet op de nabijheid van het Canadamonument en paleis Het Loo (voormalig hoofdkwartier Candezen) een geschikte locatie zou kunnen zijn om het Apeldoornse oorlogsverhaal te vertellen aan jongeren.

besluit:

a. Om voor 1 juni 2006 een onderzoek te laten uitvoeren naar de haalbaarheid van de vestiging van een educatief centrum in de bunker en de daarvoor benodigde middelen. b. De kosten van het onderzoek bedragen naar schatting E 25.000,- en kunnen ten laste van het reserve eenmalige bestedingen worden gebracht.

En gaat over tot de orde van de dag.

.


---- --