VU medisch centrum
Helitraumateam uitgebreid met 'vliegende' psychiaters
31 maart 2010
Bij wijze van proef wordt het traumateam VUmc, als eerste in
Nederland, versterkt met een traumapsychiater. Vanaf begin volgende
maand vliegt Jan Mokkenstorm van GGZ inGeest, specialist acute
psychiatrie, mee in de heli. Hiermee wordt het mogelijk om patiënten
ook meteen psychiatrisch te helpen, want dit voorkomt later psychische
klachten.
Foto: Mark van den Brink De techniek die wordt toegepast is de
zogenaamde A-EMDR-techniek. Dit staat voor Acute Eye Movement
Desensitization and Reprocessing. Ter plekke krijgt de patiënt een
korte instructie om met de ogen een wijsvinger te volgen, die heen en
weer wordt bewogen. Daarnaast wordt de patiënt gevraagd zich te
concentreren op klikgeluiden die via de koptelefoon afwisselend aan
beide oren worden aangeboden. Dit duurt slechts zeven minuten. De
enige voorwaarde is dat de patiënt bij kennis is. Belangrijkste
hulpmiddel: een iPod met koptelefoon.
Snel
Een geweldige stap voorwaarts, deze toevoeging van een psychiater,
aldus Herman Christiaans, anesthesioloog en medisch hoofd van het
traumateam. "Al vanaf het eerste moment dat de traumaheli hier kwam in
mei 1995 is er over gesproken om samen met de psychiater
traumapatiënten te behandelen. De psychische toestand van deze
patiënten is van groot belang bij het herstel van ernstig lichamelijk
letsel na een ongeval. Acute behandeling van het psychische trauma
vergroot de kans op gunstig herstel aanzienlijk, zo blijkt uit
onderzoek. Nu hiervoor moderne en direct werkende technieken zijn
ontwikkeld, is het voor ons de uitdaging deze zo snel mogelijk aan te
bieden. Wij kunnen met de LifeLiner One binnen twee minuten na een
oproep vliegen. Binnen een kwartier kunnen we elke locatie in een
straal van honderd kilometer bereiken."
Klikken voorkomt langdurige klachten
Klikken
"EMDR is een beproefde methode in de psychiatrie, in de jaren negentig
ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Helen Shapiro. Het gebruik
hiervan in acute situaties is komen overwaaien uit Irak", aldus Jan
Mokkenstorm. "Acute -EMDR is ontwikkeld door psychiaters van de
Amerikaanse Defensie voor de behandeling van gewonde soldaten en
burgerslachtoffers. Met behulp van een bewegende vinger of
klikgeluiden worden de hersenen via ogen of oren gestimuleerd om
traumatische ervaringen versneld te verwerken. Deze techniek gaan wij
als helitraumateam nu ter plekke toepassen. We denken dat het ook
effectief is bij mensen die in Nederland een schokkende ervaring
hebben meegemaakt, zoals bijvoorbeeld een ernstig verkeersongeval. Bij
kennis zijn is wel een belangrijke voorwaarde", legt Mokkenstorm uit.
"Ter plekke zet ik bij de patiënt de koptelefoon op zijn hoofd en geef
ik de patiënt een korte instructie om met de ogen mijn wijsvinger te
volgen, die ik heen en weer beweeg. Daarnaast vraag ik de patiënt zich
te concentreren op klikgeluiden die via de koptelefoon afwisselend aan
beide oren worden aangeboden. Dit geluid en mijn wijsvinger blokkeert
opslag van de beelden van de traumatische situatie in het langetermijn
geheugen. Bovendien houdt het de patiënt bij de les en leidt het af
van de pijn en de angst. Bij aankomst in het ziekenhuis is de patiënt
mentaal enigszins voorbereid op de behandeling en zijn de
stressniveaus iets minder heftig. Er is minder cortisol en minder
adrenaline in het bloed. Dit geeft fysiologische voordelen bij de
somatische behandeling op de spoedeisende hulp en de IC. Ook voorkomt
het op termijn de psychiatrische gevolgen van een traumatische
ervaring. De extra inzet van traumapsychiaters is daarom mede mogelijk
gemaakt door de verzekeraars.
Foto's en verslag van de eerste inzet met de vliegende psychiater
staan morgen op de website bij zowel GGZ inGeest:
www.ggzingeest.nl/traumapsychiater als VU medisch centrum:
www.vumc.nl/traumapsychiater .
Monique Krinkels
bron: Tracer