Raad voor de Rechtspraak
Rechtspraak op maat goed beoordeeld
Den Haag, woensdag 31 maart 2010
Gespecialiseerde gerechten zijn wenselijk en noodzakelijk in de
moderne complexe samenleving. Dat is de voornaamste conclusie van een
tweejarig onderzoek, uitgevoerd door de juridische faculteit van de
Radboud Universiteit Nijmegen in opdracht van de Raad voor de
rechtspraak.
Het rapport 'Specialisatie loont?!' onderzocht de ervaringen die
partijen, rechters, advocatuur en wetenschappers hebben met vijf
gespecialiseerde gerechten: de Ondernemingskamer van het gerechtshof
Amsterdam, de Octrooikamer van de rechtbank Den Haag, de voorziening
voor grote bestuursrechtelijke mededingings- en telecommunicatiezaken
en de `natte' kamer van de rechtbank Rotterdam, en het College van
Beroep voor het bedrijfsleven.
Vooroordelen
Het rapport rekent ook af met enkele hardnekkige vooroordelen. Gezien
het geringe aantal zaken lijken grote ondernemingen hun geschillen
liever niet voor te leggen aan de overheidsrechter. Wat betreft de
door ons benaderde ondernemingen en het soort zaken waarvoor de
specialistische voorziening bestaat is dit niet het geval. Noch
arbitrage, noch bindend advies of mediation bleken voor dit soort
zaken daadwerkelijk een alternatief te vormen. Ook het beeld dat
buitenlandse specialistische voorzieningen per definitie beter zijn
wordt aangescherpt. De respondenten, uit zowel het bedrijfsleven als
de advocatuur, gaven aan weinig ervaring te hebben met buitenlandse
voorzieningen; kennis hierover baseert men veelal op `horen zeggen.'
En wie wel concrete buitenlandse ervaring had stelde dat deze geen
aanleiding of aanknopingspunten tot verbetering bood.
De concrete ervaringen van tientallen ondernemingen met bovengenoemde
gerechten vormen het uitgangspunt van het onderzoek. Deelnemende
bedrijven mogen niet met naam genoemd worden, maar komen voor in de
AEX of AMX, op de lijst van 500 grootste bedrijven in Nederland van
Fem Business of op de lijst van de 2000 grootste bedrijven ter wereld.
De onderzochte zaken betreffen civielrechtelijke geschillen tussen
bedrijven en aandeelhouders, bedrijven onderling en
bestuursrechtelijke geschillen tussen bedrijven en de overheid.
Aanleiding voor deze klantgerichte opzet is een Memorie van
Toelichting uit 2001 die stelde dat de rechterlijke macht meer zicht
moest krijgen op de wensen en klachten van `klanten.'
Onderzoeksvragen
De positieve conclusie van het onderzoek ontstijgt de rechtspraak.
Literatuuronderzoek heeft uitgewezen dat de kwaliteit van
gerechtelijke infrastructuur belangrijk is voor economische
ontwikkeling. De focus van het onderzoek lag daarom op een vlak waar
beide zaken elkaar meer en meer raken, het internationale
handelsverkeer. De belangrijkste vragen die het rapport behandelt,
"hoe goed doet de specialistische Nederlandse rechter het in de ogen
van grote ondernemingen? Welke eisen stellen grote ondernemingen aan
kwalitatief goede rechtspraak? Voldoen de vijf gespecialiseerde
gerechtelijke voorzieningen hieraan? Welke wensen en suggesties voor
verbetering hebben grote ondernemingen? En wat is kwaliteit wanneer
het gaat over rechtspraak?"
Over de auteurs
Dr. Anita Böcker is rechtssocioloog en werkzaam bij het Instituut voor
Rechtssociologie van de juridische faculteit van de Radboud
Universiteit Nijmegen. Eerder verrichtte zij onder meer onderzoek naar
de toetreding van juristen uit etnische minderheden tot de
rechterlijke macht.
Dr. ir. Tetty Havinga is Universitair Hoofddocent bij het Instituut
voor Rechtssociologie van de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij
verricht onderzoek op diverse terreinen waaronder de relaties tussen
het bedrijfsleven en recht, regulering van voedsel, beleidsuitvoering,
arbeidsrecht en gelijke behandeling.
Dr. Alex Jettinghoff is als onderzoeker verbonden aan het Instituut
voor Rechtssociologie van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij doet
onderzoek naar geschilhantering door bedrijven en het beroep op de
rechter, contractuele relaties in het bedrijfsleven, juristen en
rechtsontwikkeling en recht en oorlog.
Prof. mr. Carla Klaassen is hoogleraar burgerlijk recht en burgerlijk
procesrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarvoor was
zij advocaat in de sectie ondernemingsrecht bij Stibbe. Zij heeft vele
publicaties op haar naam staan, zoals het handboek Nederlands
Burgerlijk procesrecht (Deventer 2007), waarvan zij co-auteur is.
Verder is Klaassen o.a. raadsheer-plaatsvervanger bij het gerechtshof
Arnhem en hoofddocent van de Grotius specialisatieopleiding
Onderneming & aansprakelijkheid.
Dr. Laurens Bakker is rechtsantropoloog en verbonden aan het Instituut
voor Rechtssociologie en het Instituut voor Culturele Antropologie en
Ontwikkelingsstudies van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij
publiceerde over toegang tot grond en rechtspolitiek in Indonesië en
doet momenteel onderzoek naar de positie en rol van civiele milities
in dat land. Daarnaast onderzoekt hij onderzoek het voorkomen van op
sharia gebaseerde geschillenbeslechting in Nederland.
Meer informatie
Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met
persvoorlichter Michiel Boer via 070 - 361 97 58/ 06 - 510 987 96 of
per mail m.boer@rechtspraak.nl
Bron: Centrale redactie rechtspraak.nl
Datum actualiteit: 31 maart 2010 Naar boven