Ingezonden persbericht


Amsterdam, 16 februari 2010

Film Biënnale
Internationaal festival met cross-overs van film, kunst, poëzie en muziek

EYE Film Instituut Nederland presenteert van 7 tot en met 11 april de Film Biënnale, bijzondere filmvoorstellingen op bijzondere Amsterdamse locaties. Het programma komt tot stand in samenwerking met het Museum of Modern Art in New York dat een selectie presenteert uit zijn internationaal gerenommeerde filmcollectie. De Film Biënnale brengt voorstellingen waarin een relatie wordt gelegd met andere kunstdisciplines zoals muziek, beeldende kunst, theater en poëzie. Het festival opent met de vertoning van De man met de camera (1929) van de Russische filmpionier Dziga Vertov, waarbij de Michael Nyman Band live een nieuwe soundtrack ten gehore brengt. Film Biënnale, 7 t/m 11 april 2010.
Tentoonstelling FILM3 (kyü-bik film), 8 april t/m 2 mei 2010. Opening Film Biënnale, 7 april 2010, 20.30, Muziekgebouw aan 't IJ.

De Film Biënnale brengt disciplineoverschrijdende filmvoorstellingen die tot stand komen in samenwerking met componisten, kunstenaars, theatermakers en dichters. De voorstellingen, die verwijzen naar de filmgeschiedenis, vinden plaats in EYE en de Amsterdamse podia Paradiso, Muziekgebouw aan 't IJ, BIMhuis, Pathé Tuschinski, Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA), Compagnietheater en KunstENhuis. Met deze nieuwe beleving van film wil EYE de aandacht voor het filmerfgoed vergroten en het belang van filmrestauratie onderstrepen.

Openingsavond: Michael Nyman Band speelt De man met de camera De Film Biënnale opent in het Muziekgebouw aan 't IJ met de vertoning van het De man met de camera. Dit cinematografisch meesterwerk uit 1929 van de Russische filmpionier Dziga Vertov imponeert nog steeds door de krachtige visuele stijl en knappe montage van het stedelijk leven in de Sovjet Unie. EYE restaureerde een 'vintage print' van De man met de camera uit de eigen collectie. De Britse componist Michael Nyman - bij het grote publiek vooral bekend door zijn muziek bij Peter Greenaway's films en de soundtrack voor The Piano (1993) van Jane Campion - schreef nieuwe muziek voor de film en liet zich inspireren door Vertovs originele aantekeningen. De soundtrack wordt voor het eerst door de Michael Nyman Band in Nederland opgevoerd. Nyman, dirigent, bandleider, pianist, schrijver, musicoloog, fotograaf en filmmaker, geldt vanwege zijn onuitputtelijke creativiteit en veelzijdigheid als een van de fascinerendste en invloedrijkste hedendaagse culturele iconen. Michael Nyman Band speelt De man met de camera 7 apr 20.15, Muziekgebouw aan 't IJ

Swingend dadaïsme: De bankroet jazz live!
Een van de hoogtepunten uit het programma is de multimediale filmvoorstelling De bankroet jazz live!, een coproductie van Roxy Movies (Frank Herrebout en Leo van Maaren) en EYE. De bankroet jazz live! is de recente en enige verfilming van het swingende, door de Vlaamse dichter Paul van Ostaijen in 1921 op de puinhopen van Europa geschreven filmscenario; het eerste volwaardig dadaïstische scenario ter wereld. De voorstelling is in jaren-twintigstijl gemaakt, volgens het door de dadaïsten uitgevonden procedé van de collage: ready made filmfootage en ten dele ready made sounds resulteren in een ontregelende, avant-gardistische performance. Tijdens de Nederlandse première in het BIMhuis wordt De bankroet jazz live! begeleid door een zevenkoppige jazzband onder leiding van componist Wouter van Bemmel, zangers, acteurs en een kinderkoor. Ook maakt Van Bemmel gebruik van stemsamples, effectgeluiden en muziekfrasen. De toneelregie is in handen van Frank Roumen. De bankroet jazz live! 8 apr 20.30, BIMhuis

Film en dichtkunst
Tijdens 35mmPOEM worden stille films gecombineerd met poëzievoordracht. Dichters Robert Anker, Anne Vegter, Tonnus Oosterhoff en Jan Baeke schreven speciaal voor deze voorstelling nieuw werk, dat zij in de OBA zullen voordragen. 35mmPOEM, het Theater van 't Woord (Openbare Bibliotheek Amsterdam); 9 apr 20.30 Tonnus Oosterhoff en Jan Baeke; 11 apr 14.00 Anne Vegter en Robert Anker

Sessue Hayakawa: Hollywoods eerste exotische superster Sessue Hayakawa (1889-1973) wordt vooral herinnerd om zijn optreden als Japanse kolonel in David Leans The Bridge on the River Kwai (1957). Minder bekend is dat hij in de jaren tien van de vorige eeuw de eerste niet-blanke Hollywoodster en -producent was, die met zijn 'good looks' en intense blik vrouwen in katzwijm liet vallen. Op 10 april presenteert de Film Biënnale David Leans klassieker en restauraties van drie van Hayakawa's vroege films, met live muzikale begeleiding door Wim van Tuyl. Sessue Hayakawa: Hollywoods eerste exotische superster 10 april 10.30-17.00, EYE (Vondelpark)

His Birthright: film en theater
Theatermaker Michel Sluysmans (Orkater, Het Nationale Toneel) maakte een theatervoorstelling rond His Birthright, een stille filmklassieker uit 1918. De film werd geschreven en geproduceerd door de eerste Aziatische superster in Hollywood, Sessue Hayakawa, die ook de hoofdrol voor zijn rekening nam. EYE bezit de enig bewaard gebleven, maar incomplete, kopie van deze historisch bijzondere film waarin een Japanner in de Verenigde Staten op zoek gaat naar zijn biologische vader. Sluysmans' voorstelling gaat door waar de film ophoudt. Acteurs Fabian Jansen en Marijn Klaver brengen de stille personages tot leven; gitarist Theo Sieben voorziet de voorstelling live van een Amerikaanse sound. His Birthright 10 apr 20.30, Compagnietheater

Het Nationaal Symfonisch Kamerorkest speelt The Man Beneath Van de stille film The Man Beneath (William Worthington, 1919) bezit EYE de enige bewaard gebleven kopie ter wereld. In deze recentelijk door EYE gerestaureerde film is Sessue Hayakawa te zien als de Indiase wetenschapper die op een Schotse vrouw verliefd wordt en op grote maatschappelijke weerstand stuit. Speciaal voor de Film Biënnale schreef componist Martin de Ruiter nieuwe muziek, die live ten gehore wordt gebracht door het Nationaal Symfonisch Kamerorkest onder leiding van Jan Vermaning. The Man Beneath 11 apr 11.00, Pathé Tuschinski

Tentoonstelling FILM (kyü-bik film)
Tijdens de biënnale wordt de tentoonstelling FILM3 in het Cultuurpark Westergasfabriek geopend, met nieuw of in Nederland niet eerder vertoond werk van jonge filmkunstenaars. In EYE zijn films te zien van Renzo Martens (bekend van de 'Afrika-documentaire' Episode III - Enjoy Poverty, 2008) en Guido van der Werve. De mobiele bioscoop Moving Concepts toont alle korte films van de deelnemende kunstenaars op verschillende locaties in de stad. Op 8 april wordt de begeleidende publicatie FILM3 (kyü-bik film), ten doop gehouden, een nieuwe uitgave van Amsterdam University Press en EYE Film Instituut Nederland in de serie Framing Film. FILM3 8 april t/m 2 mei, KunstENhuis en Ketelhuis, Cultuurpark Westergasfabriek

Meet the MoMA: Museum of Modern Art gastcurator
Het Museum of Modern Art uit New York (MoMA) presenteert tijdens de Film Biënnale een selectie films uit zijn vermaarde collectie. De verzameling, de belangrijkste internationale filmcollectie in de Verenigde Staten, bevat ruim 22.000 films: van avant-gardefilms tot Hollywoodproducties, van vroege meesterwerken tot hedendaagse cinema. Voor de Film Biënnale heeft MoMA-curator Joshua Siegel een programma met kunstfilms (waaronder werk van Andy Warhol), Hollywoodklassiekers en stille films samengesteld. Siegel leidt een aantal voorstellingen zelf in. Meet the MoMA 8, 9 + 11 april, EYE (Vondelpark)

From Scratch to Screen: bijzondere vondsten en restauraties uit eigen collectie Tijdens de openbaar toegankelijke Film Biënnale-themadagen kan het publiek een kijkje nemen achter de schermen van EYE. De gehele dag zijn opmerkelijke vondsten en restauraties uit eigen collectie te zien waarvan sommige hun wereldpremière beleven. Zo presenteert kunstenaar Karel Doing zijn project Liquidator, een vernieuwende digitale bewerking van Willy Mullens' stille film Haarlem. EYE-conservator Mark-Paul Meyer en Adelheid Heftberger van het Oostenrijks Filmmuseum geven een presentatie over de restauratie van Dziga Vertovs De man met de camera en ook worden twee nieuwe Bits & Pieces-compilaties - ongeïdentificeerde filmfragmenten van uitzonderlijke cinematografische schoonheid - vertoond. From Scratch to Screen 8 apr 10.00-16.30, EYE (Vondelpark)

Michael Curtiz before Hollywood: Hongaars filmoeuvre herontdekt Voor hij in 1926 naar de Verenigde Staten vertrok was Michael Curtiz, regisseur van de Hollywoodklassieker Casablanca (1942), een belangrijke figuur in de bloeiende Hongaarse filmindustrie. Hij maakte maar liefst 64 films in Europa: eerst in zijn vaderland Hongarije en vanaf 1919 in Wenen en Parijs. De Film Biënnale wijdt op 9 april een dag aan Curtiz' vrijwel onbekende stillefilmoeuvre. De recente conserveringen A Tolonc (1914, 70') en Az Utolsó hajnal (1917, 90') beleven dan hun wereldpremière. Aan elke voorstelling gaat een lezing of presentatie vooraf. Michael Curtiz before Hollywood 9 apr 10.00-17.15, EYE (Vondelpark)

Premières: Gustav Deutsch en Serge Bromberg
Op 8 april gaat de nieuwste productie van de Oostenrijkse filmmaker Gustav Deutsch in première bij de Film Biënnale. Deutsch slaagt er telkens weer in om in vergetelheid geraakte filmbeelden tot leven te wekken, zo ook in FILM IST. a girl & a gun, waarvoor hij deels putte uit de collectie van EYE. Ook de Franse filmer Serge Bromberg werkt bij voorkeur met found footage. Voor zijn nieuwste film Inferno, een inventieve documentaire rond de ontstaansgeschiedenis van de nooit voltooide speelfilm l'Enfer van Henri-Georges Clouzot (1964, met Romy Schneider en Serge Reggiani), vond hij vijftien uur overgeleverd materiaal terug. Bromberg en coregisseur Ruxandra Medrea interviewden voormalige medewerkers en brachten scènes opnieuw tot leven (Nederlandse première). FILM IST. a girl & a gun 8 t/m 10 apr 21.30 + 11 apr 17.30, EYE (Vondelpark) Inferno 8 t/m 11 apr, EYE (Vondelpark)

Slotavond: Baba Zula speelt Enis Aldjelis
Enis Aldjelis, die Blume des Ostens (1920) van de Oostenrijkse filmer Ernst Marischka lag lang begraven in de archieven van EYE. Op de laatste biënnale-avond wordt deze curieuze vertelling over de zoon van een Turkse pasja op vrouwenzoektocht vertoond in Paradiso, in een volledig gerestaureerde versie. Marischka, die later beroemd zou worden met zijn Sissi-films, nam de film op in Istanbul, met een volledig Oostenrijkse cast. De voorstelling wordt live begeleid door de gevierde Turkse muziekgroep Baba Zula, die bekend staat om zijn levendige concerten, een cross-over van traditionele Turkse ritmes en elektronische dub. Baba Zula speelt Enis Aldjelis slotavond 11 april 20.30, Paradiso