Vrije Universiteit Amsterdam
Taalverandering op Ameland
* Startdatum: 08-04-2010
* Tijd: 15.45
* Locatie: Auditorium
* Titel: Language Change on the Dutch Frisian Island of Ameland.
Linguistic and sociolinguistic findings
* Spreker: M.M. Jansen
* Promotor: prof.dr. F.L.M.P. Hinskens prof.dr. R.W.N.M. van Hout
prof.dr. M. van Oostendorp
* Onderdeel: Faculteit der Letteren
* Wetenschapsgebied: Letteren
* Evenementtype: Promotie
Is dialectgebruik op Ameland uniek in Nederland? Een buitenstaander
zal het nauwelijks opvallen, maar het Amelander dialect wordt nog door
een meerderheid van de Amelandse bevolking gesproken. Sociolinguïst
Mathilde Jansen deed onderzoek naar dit Hollands-Friese dialect en
ontdekte dat het hoge dialectgebruik wordt veroorzaakt door de
honkvastheid van de Amelanders en een sterke identiteitsbehoefte.
Jansen onderzocht het dialectgebruik, dat ook nog eens verschillend is
aan de oost- en de westkant van het eiland, van zestig geboren en
getogen Amelanders. Behalve een-op-eengesprekken nam ze gesprekken op
tussen twee of drie dialectsprekers. Het gerapporteerde dialectgebruik
was opvallend hoog: 98.3 procent van de geïnterviewden gaf aan het
dialect heel makkelijk te kunnen spreken. Uit een enquête die ze afnam
op de middelbare school bleek dat 87.9 procent van de scholieren
dagelijks Amelands of een combinatie van Amelands en Nederlands sprak.
Het dialect fungeert daarmee ook als een soort jongerentaal. Amelandse
jongeren gebruiken het dialect niet alleen als spreektaal, maar ook
als schrijftaal voor nieuwe media als sms en MSN.
Amelanders zijn evenwichtige tweetaligen, zo blijkt uit het onderzoek
van Jansen. Met buitenstaanders, toeristen en andere mensen van de
vaste wal, spreken ze Nederlands. Amelands spreken ze alleen als ze
onder elkaar zijn. Dat het Amelands van de jeugd meer Nederlandse
invloeden laat zien, is bijna onvermijdelijk. Toch zijn ook de
uitspraakverschillen tussen oost en west nog te horen onder de
jongeren. Hoewel de mannen sterk vasthouden aan de 'authentieke'
westerse uitspraak, kiezen de vrouwen steeds meer voor nieuwe
dialectvarianten.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam