Rathenau Instituut
01-04-2010
Check in / Check uit. De digitalisering van de openbare ruimte.
Camera's, chipkaarten, slimme mobieltjes, navigatie in de auto en
straks ook live landkaarten: de openbare ruimte waarin we leven,
digitaliseert. Wat kun je met al die apparaten en wat vertellen ze
eigenlijk over jou? Hoe gaan we deze nieuwe fase in de
informatiesamenleving vormgeven? Je kunt overal inchecken, maar kun je
nog uitchecken?
Aan de hand van zes case studies - waaronder de OV-chipkaart en het
rekeningrijden - wordt de lezer geconfronteerd met zijn digitale
identiteit die hij op straat met zich mee draagt. Dagelijkse
handelingen als geld betalen, door de OV-poortjes lopen en een kantoor
betreden, worden steeds meer vastgelegd. Onze virtuele identiteit
wordt daardoor steeds rijker. Ook het aantal partijen dat daarvan
gebruikt maakt wordt steeds groter. En de doelen van systemen worden
steeds verder uitgebreid.
Het boek Check in / Check uit stelt kritische vragen ten aanzien van
de digitalisering van de openbare ruimte. Hoeveel persoonlijke
informatie willen we prijsgeven en wat moet er tegenover staan? Hoe
ver willen we daar in gaan? Willen we van onze stad een 'virtuele
vesting met een digitale slotgracht' maken? Is privacy straks nog wel
een houdbaar begrip? Of groeit de behoefte aan digitale stiltezones
waar je nog anoniem kunt zijn? Helemaal als we straks live te volgen
zijn en onze informatie real time inzichtelijk is voor derden?
Check in / Check uit formuleert twaalf ontwerpprincipes van deze
nieuwe fase in onze informatiesamenleving. De auteurs pleiten ervoor
de gebruiker als uitgangspunt te nemen bij het beheren van zijn eigen
identiteit. Laat hem inchecken op het moment dat hij herkend wil
worden en uitchecken op het moment dat hij anoniem wil zijn. Laat de
gebruiker zelf bepalen aan welke eisen de informatiesystemen dienen te
voldoen. Dat is cruciaal om te zorgen dat ICT-systemen als het
rekeningrijden en de OV-chipkaart niet worden gezien als een systeem
dat hem wordt opgelegd door de aanbieder. Het is nu de tijd om dit
debat te voeren om ervoor te zorgen dat het digitale net ons niet
vangt maar empowert.
Tags
Het boek Check in / Check uit gaat niet alleen over de nieuwste
technologieën, het bevat zelf ook een innovatieve technologie. Alle
illustraties zijn namelijk "getagged". Door ze met de mobiele telefoon
uit te lezen, kan de lezer direct inloggen op up to date info,
filmpjes en achtergronddocumenten. Zo krijgt ook het fysieke boek een
digitale identiteit.
Download flyer