Ingezonden persbericht
Het museum als tijdmachine
Play Van Abbe - Deel 2: Tijdmachines
10/04 - september 2010
Het museum 'speelt' met de tijd. Het is als het ware een grote machine om verleden, heden en toekomst
te kunnen ordenen. Op 10 april gaat, onder de noemer Tijdmachines, het tweede deel van Play Van
Abbe van start met een drietal bijzondere tentoonstellingen. In Tussen Minimalismen heeft het Deense
kunstenaarscollectief SUPERFLEX een keuze gemaakt uit de museumcollectie. Daarnaast is een
retrospectief van de Poolse na-oorlogse schilder Andrzej Wróblewski te zien en de tentoonstelling
Museummodules toont vier historische museumpresentaties op onconventionele wijze. Deze drie qua
vorm en inhoud uiteenlopende tentoonstellingen maken deel uit van het vierluik Play Van Abbe. Ook
dit tweede deel van Play Van Abbe - dat nog loopt tot half september - wordt de komende maanden
aangevuld met lezingen, filmvertoningen en andere activiteiten. Ter gelegenheid van de opening
neemt Rob van Gijzel, Burgemeester van Eindhoven, zaterdagmiddag 10 april om 16.00 uur het woord.
De dag eindigt met een performance door Spartacus Chetwynd. Tussendoor begeleiden de speciale
gastrondleiders het publiek door de zalen van de nieuwe tentoonstellingen.
Tussen Minimalismen
Het Van Abbemuseum nodigde het Deense
kunstenaarscollectief SUPERFLEX uit een tentoonstelling te
maken met werken uit de verzameling van het museum.
SUPERFLEX houdt zich bezig met thema's op het raakvlak
tussen kunst en economie. Een van die thema's is de
toegang tot informatie voor iedereen en de beperking
daarvan door het rechtssysteem. SUPERFLEX selecteerde
werken op basis van onderwerpen als serialiteit,
(massa)productie, distributie, copyright en het kunstwerk
als concept. In Tussen Minimalismen zijn werken te zien
van onder anderen Carl Andre, Daniel Buren, Dan Flavin,
Donald Judd, Bruce Nauman en Sol LeWitt. Ingaand op
de artistieke gedachtes uit de jaren zestig over het
kunstwerk als louter een concept, toont SUPERFLEX een
speciaal voor deze tentoonstelling ontwikkelde
installatie die het eigendom en de verspreiding van en
toegang tot informatie onder druk zet.
Wróblewski
Naar de marge en terug - Andrzej Wróblewski is de
eerste grote overzichtstentoonstelling van Andrzej
Wróblewski (1927-1957) buiten de Poolse landgrenzen.
Zijn werk laat zien dat de artistieke experimenten in het
naoorlogse Polen eenzelfde intensiteit kennen als in het
Westen. Met dit retrospectief wil het van Abbemuseum
het begrip van moderne kunst in een breder geografisch
verband plaatsen. De tentoonstelling zet de vaste kaders
voor het veelal westerse verhaal van de kunst op losse
schroeven en reflecteert in de zijlijn op de bijdrage van
het museum aan het ontstaan van onze vertrouwde
geschiedenis.
Museummodules
De tentoonstelling Museummodules bestaat uit vier
eigentijdse interpretaties van presentatievormen uit de
twintigste eeuw. Deze historische modellen die door
genodigde kunstenaars, ontwerpers en onderzoekers
onder de aandacht worden gebracht, geven - door hun
diversiteit in uiterlijke verschijningsvormen - een boeiend
inzicht in de museale geschiedenis. Onderzoeker Kai-
Uwe Hemken en vormgever Jakob Gebert realiseren
postuum het ontwerp voor de Raum der Gegenwart
van kunstenaar László Moholy-Nagy en museumdirecteur
Alexander Dorner uit 1930. Het Berlijnse Museum of
American Art geeft zijn speelse maar ook verontrustende
visie op de ontstaansgeschiedenis van het Museum of
Modern Art (MoMA) in New York. Verder onderzoekt de
cineast Florian Schneider samen met Kim de Groot
Malrauxs visioen van een Musée Imaginaire en kijkt naar
de onbetwistbare invloed van fotografie op de
ontwikkeling van het museum. Tenslotte actualiseert
beeldend kunstenaar Wendelien van Oldenborgh een
tentoonstellingsconcept van de Italiaanse architect Lina
Bo Bardi uit 1968. Deze hedendaagse bewerkingen van
historische presentatiemodellen ontmaskeren het
vertrouwde beeld van het moderne museum en
suggereren de mogelijkheid van een heel ander museum
in de toekomst.
Programma opening
16.00 - 16.30 uur: Openingstoespraak in het auditorium
door Rob van Gijzel, de burgemeester van Eindhoven en
Charles Esche, directeur Van Abbemuseum.
16.45 - 19.30 uur: Rondleidingen door speciale
gastrondleiders
18.30 - 19.00 uur: Performance door Spartacus Chetwynd
Tijdmachines
De drie bovengenoemde tentoonstellingen zijn
onderdeel van het tweede deel van het veelzijdige 18
maanden durende programma Play Van Abbe waarin
wordt gezocht naar de rol van het museum voor
hedendaagse kunst in de 21e eeuw. Ieder deel van het
programma kijkt naar het functioneren van het museum in
verleden, heden en toekomst. In deel 2 van Play Van
Abbe staat de factor tijd centraal. Tijdmachines gaat
over de vraag hoe (kunst)geschiedenis wordt geschreven
en stelt daarbij het traditionele perspectief op het
museum ter discussie. Dit deel breekt resoluut met de
opvatting dat het museum neutraal en objectief is. In
tegendeel: er wordt gesteld dat het museum een
tijdmachine is die subjectieve mechanismen hanteert om
tijd te ordenen en haar kunst te verzamelen en te
presenteren.
Vanuit een metaperspectief kunnen de drie
tentoonstellingen dan ook worden beschouwd als
museale experimenten. In Tussen Minimalismen toetst
SUPERFLEX cruciale thema's die door kunstenaars uit de
jaren zestig en zeventig aan de orde werden gesteld.
SUPERFLEX legt daarbij de spanning bloot tussen
informatie-uitwisseling en de beperking daarvan door
economische belangen die beschermd worden door het
copyright. Een spanningsveld dat overal in onze
samenleving vrijwel dagelijks wordt gevoeld. Geheel
anders wordt de tijdsfactor benaderd in Naar de marge
en terug - Andrzej Wróblewski. Deze retrospectieve van
Wróblewski laat een van de meest traditionele
tentoonstellingsvormen zien. Des te meer ligt de nadruk
erop de geschiedenis te herschrijven door een in het
Westen relatief onbekende Poolse schilder in de
schijnwerpers te zetten. Museummodules laat misschien
wel het meest directe perspectief op de museale praktijk
zien door historische tentoonstellingsmodellen te
confronteren met hedendaagse museale conventies.
Conservatoren
Tussen Minimalismen: SUPERFLEX, Daniel McClean en
Christiane Berndes
Naar de marge en terug: Andrzej Wróblewski:
Magdalena Ziólkowska
Museummodules: Diana Franssen en Steven ten Thije
Sponsoren
Play Van Abbe is mede mogelijk gemaakt door bijdragen
van de Mondriaan Stichting, BankGiro Loterij, Provincie
Noord-Brabant, VSBfonds en SNS REAAL Fonds.