Technische Universiteit Delft

'Cockpit' voor chirurgen verhoogt veiligheid in de OK

Nieuwe technologie, een toenemend aantal betrokken professionals en de toenemende complexiteit van operaties zetten de veiligheid in de operatiekamer (OK) onder druk. Onderzoekster Linda Wauben bekeek in de 'Surgeon's Cockpit' hoe nieuwe procedures, zoals een 'Time out Procedure en Debriefing' (Topplus), de veiligheid tijdens een operatieve ingreep beter kunnen waarborgen. Zij presenteert haar aanbevelingen tijdens haar promotie op maandag 12 april aan de TU Delft, en TOPplus wordt nu al in 16 ziekenhuizen gebruikt.

Surgeon's Cockpit

Wauben trekt een analogie met een andere high-tech sector, de luchtvaart. 'Een operatiekamer zou je tot op zekere hoogte kunnen vergelijken met een cockpit in een vliegtuig. Er blijkt dan een groot verschil in organisatie en werkcultuur tussen de luchtvaart en de medische wereld, vooral in het erkennen van menselijke feilbaarheid. Bovendien zijn er verschillen in het melden en rapporteren van fouten, in de standaardisatie met checklists en in de training van vaardigheden. Op die punten kan de medische wereld leren van de luchtvaart.'

Time Out Procedure plus Debriefing

Een van de concrete verbeteringen die Wauben aanbeveelt voor de OK, is de introductie van een meer gestructureerde briefing en debriefing. De meeste OK-teamleden vinden de huidige briefings en debriefings namelijk inadequaat. 'We hebben dit TOPplus genoemd: Time Out Procedure plus Debriefing. Tijdens de Time Out Procedure, vlak voor de operatie, controleert het operatieteam chirurgische en anesthesiologische aandachtspunten en patiëntinformatie (van naam en bloedgroep tot benodigde medische instrumenten). Tijdens de Debriefing, direct na de operatie, wordt de operatie geëvalueerd met het hele team.'

Verslaglegging en ergonomie

Wauben onderzocht ook het proces van 'plannen, uitvoeren en verslagleggen' van operaties. 'De huidige operatieprotocollen zijn niet uniform. Operatieverslagen voldoen niet volledig aan de richtlijnen, zijn subjectief en corresponderen niet volledig met de uitgevoerde handelingen zoals in de video-opnames van deze operaties te zien zijn.'

Een laatste punt van verbetering betreft volgens Wauben de werkomstandigheden van het operatieteam. Tijdens operaties hebben teamleden ergonomische problemen. Tijdens minimaal invasieve chirurgie (kijkoperaties) ondervinden chirurgen ongemak in hun nek, schouders en rug. Hoewel de meeste chirurgen ergonomie belangrijk vinden, zijn slechts enkelen op de hoogte van ergonomische richtlijnen.

Samenwerking met artsen

De TU Delft wil oplossingen aandragen voor de uitdagingen in de gezondheidszorg. Daarom richt de universiteit zich op het ontwikkelen en succesvol implementeren van medische technologie. Onderzoekers van de TU Delft werken steeds vaker samen met partners uit het onderzoeks- en ontwikkelingstraject, zoals deskundigen van medische faculteiten en het bedrijfsleven.

Waubens promotie is een onderdeel van het onderzoek rondom de 'Surgeon's Cockpit', waarin onderzoekers met medische, ergonomische, psychologische en technologische achtergrond samenwerken met ontwerpers aan een nieuwe visie op operaties.

Het onderzoek vindt plaats in nauwe samenwerking met het Erasmus MC in Rotterdam, en maakt deel uit van een groter samenwerkingsverband van de TU Delft met de universiteiten en medische centra van Leiden en Rotterdam - Medical Delta.

Symposium 'Designing safety'

Een dag na de promotie start het symposium 'Designing Safety' op de faculteit Techniek Bestuur en Management (TBM) van de TU Delft. Deelnemers uit verschillende disciplines geven inzicht in hoe de veiligheid in de gezondheidszorg verbeterd kan worden vanuit een patiëntgericht perspectief.

Het symposium start op dinsdag 13 april om 14:00 en duurt tot ongeveer 18:00.

Meer informatie: www.io.tudelft.nl/designingsafety