Senternovem

15-04-2010 |

Ict-applicatie brengt gevoelsmatige én feitelijke veiligheid in beeld

De criminaliteit neemt af in Nederland. Toch voelen burgers zich relatief onveilig. Terwijl ze veiliger zíjn. Waarom voelt men zich onveilig? En welke factoren spelen hierin een rol? Het onlangs afgeronde onderzoeksproject Changing Perceptions of Security and Interventions (CPSI) richtte zich twee jaar lang op de ontwikkeling van een ict-applicatie waarin onderzoeksdata over criminaliteit en veiligheid samenkomen én waaruit antwoorden te destilleren zijn.

Men neme een fietstunneltje in Nijmegen. Het licht is bedompt, graffiti `siert' de muren en de lucht die er hangt is niet bepaald fris te noemen. Niet gek dat veel burgers de plek als zeer onprettig ervaren. Wat blijkt: niet alleen de brave burger voelt zich hier niet op zijn gemak. Oók de minder brave medemens is in de tunnel niet in zijn element. Hier wil hij niet rondhangen of toeslaan, want omdat er geen vluchtwegen zijn en hij zich niet verdekt kan opstellen, is de kans groot dat zijn hinderlaag mislukt. Zo is een onveilig gewaande tunnel ineens één van de veiligste plekken van de stad.

Heather Griffioen-Young Perceptie en feiten liggen in praktijk vaak mijlenver uit elkaar. Zeker op het gebied van veiligheid en criminaliteit, ontdekte het `negenkoppig' CPSI-consortium, onder leiding van TNO; een onderzoek dat plaatsvond binnen het Zevende Kaderprogramma van de Europese Unie. "Het onderzoek heeft geresulteerd in een datawarehouse", verklaart psychologe en
TNO-onderzoeksprojectcoördinator Heather Griffioen-Young (foto rechts). "Een ict-applicatie waarin talloze soorten informatie, veelal van een psychologische aard, aan elkaar verbonden kunnen worden. Net als bij een Excel-spreadsheet, maar dan vele malen groter en uitgebreider."

Verschillende onderzoeken
Om dit systeem te kunnen laden met informatie en het te kunnen testen, zijn verschillende soorten onderzoeken gedaan. Zoals een pilot onder bewoners van Amsterdam, een onderzoek naar de algemene `veiligheidsstatus' in verschillende Europese landen én een mediascan waarmee de invloed van berichtgeving over bijvoorbeeld criminaliteit op het veiligheidsgevoel van burgers is onderzocht.

Met het laden en testen van het datawarehouse én het uitvoeren van verschillende soorten onderzoek zijn twee vliegen in één klap geslagen. Zo heeft de ontwikkeling van de ict-applicatie allerlei nieuwe inzichten in veiligheidsperceptie opgeleverd. Uit de pilot, waarbij 1200 inwoners van Amsterdam zijn bevraagd over hun veiligheidservaringen, bleek bijvoorbeeld dat hoe groter de sociale samenhang in een wijk is en hoe veiliger de buurt wordt aangemerkt, des te veiliger de bewoners zich voelen.

Marcel van Berlo Media-invloed onder loep
Het onderzoek naar de invloed van (online) media in relatie tot de feitelijke en gevoelsmatige veiligheid van burgers - een onderzoeksfactor die nooit eerder is onderzocht - heeft ook tot verrassende inzichten geleid. "Hieruit blijkt", verklaart TNO-business developer Marcel van Berlo (foto links), "dat hoe meer mensen lezen over veiligheidsissues, hoe groter men de kans acht slachtoffer te worden. Men voelt zich hierbij ongemakkelijker, maar niet angstiger. Om deze conclusies te kunnen staven, is verdere analyse en eventueel meer onderzoek nodig."

In het onderzoek waarbij het veiligheidsbeleid van verschillende Europese landen onder de loep is genomen, zijn per land onder andere veiligheidssystemen als nationale veiligheidsmonitoren, de rol van de overheid, EU, media én het veiligheidsgevoel van burgers onderzocht. Het doel hiervan? Griffioen-Young: "Door de `veiligheidsstatus' van de landen te kennen, is het mogelijk om hierop, indien nodig, actie te kunnen ondernemen. Zo schat men bijvoorbeeld binnen de Britse cultuur de samenleving veiliger in, dan ze is. Met alle gevolgen van dien."

Toekomstblik
Net klaar met dit eerste onderzoek, kijkt het CPSI-consortium al vooruit. Maar voor het zo ver is, moet eerst een nieuwe subsidieaanvraag worden doorlopen. Van Berlo denkt weer aan te kloppen bij EG-Liaison: "Deze afdeling van het huidige Agentschap NL heeft ons goed geholpen om de aanvraag binnen de call-eisen te houden. EG-Liaison was voor ons een waardevolle kritische blik die ons waar nodig heeft bijgestuurd. Als we weer kunnen beschikken over subsidie, hopen we het systeem te gaan inzetten in andere landen en het te laden met nieuwe onderzoeksdata. We willen bijvoorbeeld uitpluizen welke soorten van (overheids)ingrijpen het best aansluiten op onveilige situaties. Kennis waarmee overheden kunnen bijdragen aan gevoelsmatige én feitelijke veiligheid."

Het CPSI-consortium wordt gevormd door: TNO, SCP, de University of Kent (UK), Swedish Defense Research Agency FOI, Sogeti Europe (FR), TEMIS (FR), Endowed Centre for European Security Studies (AT), VLC (NL) en JRC (EU).
Wijzigingsdatum |

15-04-2010