Universiteit van Tilburg

Persbericht 14 april 2010

Technologie wordt steeds belangrijker reguleringsinstrument

Oratie hoogleraar Ronald Leenes

Door programmeerbare hulpmiddelen die we steeds meer gebruiken in het dagelijks verkeer, zoals IPod of technieken in auto's, kan ons leven beter gecontroleerd worden. Meestal gaat dat buiten de overheid om. Cd's en dvd's zijn uitgerust met kopieerbeveiligingen en op internet wordt content gefilterd. Veel van dergelijke regels, ook wel aangeduid als technonormen, zijn niet transparant en staan nergens juridisch vastgelegd. Hoogleraar Regulering door technologie Ronald Leenes stelt in zijn oratie dat de verhouding tussen klassieke wetgeving en technologie als reguleringsinstrument zorgvuldig moet worden bestudeerd.

Het traditionele instrument van juristen om gedrag te reguleren is het opstellen van rechtsregels en wetten. Maar ook hardware en software kunnen gedrag bepalen, zoals het onmogelijk maken van kopiëren van auteursrechtelijk beschermde werken. Technoregulering, regulering door technologie, gaat over het in technologie inbedden van gedragsregels. Technologie kan gedrag regelen en afdwingen, maar ook verhinderen. Het voordeel van regulering door technologie is dat de handhaving hard door de technologie wordt afgedwongen; boordcomputers kunnen bijvoorbeeld in voertuigen de maximumsnelheid automatisch regelen. De vraag die Leenes onderzoekt is hoe de traditionele wetgeving of klassiek beleid zich nu verhouden tot de oprukkende technoregulering. Vaak is onduidelijk wat de normen eigenlijk zijn die worden afgedwongen door de technologie. En of deze nieuwe vorm van regulering juridisch bindend is. De overheid zal zich meer moeten concentreren op de vraag of structurering door beleid noodzakelijk is vanwege de zelfregulering door technologie.

Ronald Leenes (1964) studeerde Bestuurskunde aan de Universiteit Twente en promoveerde in 1999 aan deze universiteit op het proefschrift Hercules of Karneades, hard cases in recht en rechtsinformatica. Van 1992 tot 2004 was hij als universitair docent verbonden aan de Universiteit Twente en vanaf januari 2004 als universitair (hoofd-)docent aan het Tilburg Institute for Law, Technology, and Society (TILT) van de Tilburgse Faculteit Rechtswetenschappen. Sinds (2008) is hij onderzoeksdirecteur bij TILT. Ook de leerstoel Regulering door technologie is daar ondergebracht. Een publicatie van Leenes over technoregulering is 'Code' and the Slow Erosion of Privacy, gepubliceerd in Michigan Telecommunications & Technology Law Review 12:1 (2006).