Geachte Voorzitter,
Mevrouw Ouwehand van de Partij voor de Dieren heeft tijdens het ordedebat van
2 maart 2010 een verzoek gedaan om inzicht te krijgen in de experimenten en
projecten in Nederland op het gebied van het genetisch manipuleren van
landbouwhuisdieren en op aangevraagde patenten op leven. Dit naar aanleiding
van een artikel in het Agrarisch Dagblad van 25 februari 2010, waarin verslag
wordt gedaan van een gedeponeerd patent bij het Europese patentbureau in
München op een genetisch gemanipuleerde stier. Ook de Wageningen Universiteit
en Research Centrum (WUR) zou, samen met het bedrijf Monsanto, patenten
gedeponeerd hebben op genetische veranderingen bij koeien.
Ik kan u hierover het volgende mededelen.
De WUR is in 2004 het "milk genomics"-project gestart. Dit doet de WUR samen
met de Nederlandse Zuivel Organisatie en Coöperatie Rundveeverbetering
(voorheen Holland Genetics). Er is hierbij geen samenwerking met Monsanto.
Het doel van dit project is om genen te identificeren die de natuurlijke genetische
variatie van de melkkwaliteit beïnvloeden, met name de melkvet- en de
melkeiwit-samenstelling. Er is dus geen sprake van genetische modificatie in de
zin zoals die normaliter wordt gebruikt.
In het kader van dit project is een patent aangevraagd. Het betreft een aanvraag
voor het gebruik van genetische merkers voor het meer gericht aanpassen van de
melksamenstelling. Dit betreft een methode voor het ondersteunen van de
selectie van dieren met behulp van DNA-merkers voor twee genen, DGAT1 en
SCD. Van deze genen is aangetoond dat ze de samenstelling van het melkvet
beïnvloeden. Het gaat dus om het beter benutten van de genetische variatie die
van nature in de rundveepopulatie aanwezig is. Er is geen sprake van genetische
modificatie in de zin zoals die normaliter wordt gebruikt.
Het gebruik van genetische merkers leidt niet tot aanpassing van het DNA. De
merkertechniek is een techniek die het mogelijk maakt scherper te selecteren op
gewenste eigenschappen.
Directie Voedsel, dier en
Consument
Datum
20 april 2010
Onze referentie
VDC 10.1127
Pagina 2 van 2
Zoals bekend zouden experimenten die gericht zijn op genetische modificatie van
dieren gemeld en beoordeeld moeten worden door de Commissie Biotechnologie
bij Dieren (CBD) en de Commissie Genetische Modificatie (COGEM). Beide
commissies hebben een aanvraag voor dit experiment ook niet ter advisering
voorgelegd gekregen. De onderzoekers hebben geconcludeerd dat de toepassing
van deze techniek niet behoort tot een techniek waarover een ethisch oordeel van
de CBD noodzakelijk is. Zij zien deze techniek niet als een vorm van genetische
modificatie zoals bedoeld in de zin van de Gezondheids- en welzijnswet voor
dieren. Ik ben het op dit punt eens met de onderzoekers.
Deze merkertechniek voor de snellere selectie op bepaalde eigenschappen wordt
door fokkerijorganisaties steeds vaker toegepast bij landbouwhuisdieren. Deze
technieken zitten op de scheidslijn tussen de gewone selectiemethoden en
biotechnologische selectietechnieken.
De CBD heeft ook voor andere landbouwhuisdieren geen onderzoeksaanvragen
ontvangen waarbij genetische modificatie zou worden toegepast.
Wel ben ik van mening dat er mogelijke ethische aspecten zitten aan de toepassing
van deze techniek. Ik heb daarom de Raad voor Dierenaan-gelegenheden
(RDA) gevraagd de ethische aspecten van voortplantingstechnieken en fokkerijmethoden
in beeld te brengen. Hier valt de merkertechniek ook onder. Ik zal u te
zijner tijd, als het advies van de RDA is afgerond, hiervan op de hoogte brengen.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg