Radboud Universiteit Nijmegen
Grotere invloed op werktijden houdt werknemers gezond
Datum bericht: 21 april 2010
Als werknemers meer invloed hebben op hun werktijden komt dat hun
gezondheid ten goede. Arbeids- en organisatiepsychologen dr. Debby
Beckers, dr. Sabine Geurts en prof. dr. Michiel Kompier van de Radboud
Universiteit Nijmegen (Behavioural Science Institute) gaan onderzoeken
welke onderdelen van werktijdcontrole meer of minder belangrijk zijn
voor het welbevinden van werknemers.
Ze hebben daarvoor een subsidie ontvangen van 248.000 euro uit het
programma Participatie en Gezondheid van ZonMW, de subsidieverstrekker
voor medisch wetenschappelijk onderzoek. Het onderzoek wordt
uitgevoerd door een promovendus onder begeleiding van bovengenoemde
onderzoekers en in samenwerking met de Déhora Consultancy Groep.
Werktijdcontrole
Flexibele begin- en eindtijden, zelf pauzes kunnen inplannen, zelf
vakanties, vrije dagen en het overwerk kunnen regelen. Wie wil dat nu
niet? Het idee is dat naarmate werknemers meer controle en zeggenschap
hebben over hun werktijden, ze hun werktijden beter kunnen afstemmen
op zorgtaken en hun herstelbehoefte. Daardoor zullen ze minder last
hebben van stress en vermoeidheid.
Eerder is al onderzoek gedaan naar de positieve effecten van
werktijdcontrole, maar nog niet zo diepgaand en gedetailleerd als de
Nijmeegse onderzoekers dat nu gaan doen. De onderzoekers gaan nu
precies kijken welke aspecten van werktijdcontrole gunstige
gezondheidseffecten hebben. Een aantal organisaties heeft zich reeds
voor het onderzoek aangemeld, waaronder een ziekenhuis.
Zelfroostering
In de meest extreme vorm van werktijdcontrole stellen werknemers
geheel naar eigen wens hun werkrooster samen (âzelfroosterenâ). Als
iedereen zijn eigen wensrooster mag samenstellen, dan blijven de
minder populaire diensten, zoals in het weekend en op feestdagen,
toch over?
Onderzoekster Debby Beckers: âTeamleiders kunnen zelfrooster-software
gebruiken om per tijdseenheid aan te geven hoeveel mensen ze voor
welke diensten nodig hebben. Werknemers kunnen daarop vervolgens
digitaal intekenen. Na een eerste ronde is het mogelijk dat de minder
populaire diensten nog open staan. Werknemers die daar dan toch op
intekenen verdienen bonuspunten, die ze later kunnen inzetten om
gegarandeerd verlof te krijgen op dagen dat ze per se vrij willen
zijn. Een heel eerlijk systeem dus.â
In de praktijk wordt zelfroosteren in Nederland steeds vaker
toegepast, maar goede en diepgaande evaluaties bleven tot nu toe vaak
uit. Via het gesubsidieerde onderzoeksproject zullen werknemers die
deelnemen aan zelfrooster-interventies voor, tijdens en na de
interventie uitgebreid gevolgd worden aan de hand van vragenlijsten.
Op deze manier wordt de effectiviteit van het zelfroosteren op
wetenschappelijk verantwoorde wijze geëvalueerd.
De onderzoeksresultaten zullen de komende jaren gepubliceerd worden in
nationale en internationale wetenschappelijke tijdschriften en worden
gebundeld in een proefschrift.