Universiteit van Amsterdam
Serieus praten met kinderen goed voor taalkennis
Promotie Nederlandse taalkunde
woensdag 21 april, 10.00 uur
De manier waarop volwassenen peuters en kleuters benaderen tijdens gesprekken is van grote invloed op hun taalverwerving. Wie deze jonge kinderen beschouwt als volwaardige gesprekspartners legt al vroeg de kiem voor 'schooltaal', concludeert Lotte Henrichs. Kinderen op de basisschool hebben een bepaald type taalkennis nodig: schooltaal. Door deze taal kunnen kinderen goed van de instructie profiteren en om op een efficiënte manier hun kennis tonen. Henrichs onderzocht hoe vooral heel jonge kinderen deze schooltaalkennis opdoen en wat de rol van opvoeders en school hierbij is. In het grotere onderzoeksprogramma waarbinnen Henrichs haar onderzoek deed, werden 150 kinderen van drie tot en met zes jaar oud drie jaar lang gevolgd. Alle kinderen woonden in Nederland en kwamen uit Turkse, Marokkaans-Berberse en Nederlandse gezinnen. Van alle participanten was hierbij een subgroep van 25 Nederlandse gezinnen betrokken. Henrichs toont dat kinderen al in de kleuterklas met schooltaal in aan
raking komen. Ze horen al veel schooltaal van de leerkracht, en er wordt ook van henzelf verwacht dat ze schooltaal gebruiken. De mate waarin schooltaal ook thuis wordt gebruikt, blijkt tussen gezinnen sterk te verschillen. Essentieel is hierbij de manier waarop ouders hun kinderen 'positioneren' tijdens gesprekken. Wanneer kinderen de ruimte krijgen om betekenisvolle bijdragen te leveren aan gesprekken worden vaak als vanzelf kenmerken van schooltaal gebruikt. Al vroeg zijn er grote verschillen tussen kinderen, die sterk blijken samen te hangen met de mate waarin thuis wordt voorgelezen, verhalen worden verteld en gesprekken over interessante kennisonderwerpen worden gevoerd.
Mw. L.F. Henrichs: Academic language in early childhood interactions. A longitudinal study of 3- to 6-year-old Dutch monolingual children. Promotor is dhr. prof. dr. F. Kuiken.
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.