Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
Onvrede over Zichtbare Zorg
19 april 2010
Aan de minister van Volksgezondheid Welzijn en Sport
In landelijk zorgbeleid heeft 'kwaliteit' een hoge prioriteit. Eén van
de pijlers van uw beleid is de opbouw van toegankelijke informatie over
de kwaliteit die zorgverleners realiseren. Het project 'Zichtbare Zorg'
is hierbij als versneller bedoeld. In de eerste jaren van het project
werkte het zo maar in recente jaren is de trage voortgang opvallend.
Het uitgangspunt van 'Zichtbare Zorg' blijft betekenisvol:
1. per zorgsector een eenduidige (en sobere) set kwaliteitsindicatoren
vaststellen;
2. zowel registratie door zorgverleners als onderzoek naar
klantervaringen erbij betrekken;
3. de bevindingen op de relevante indicatoren in het publieke domein
beschikbaar stellen;
4. als spiegelinformatie voor zorgverleners en keuzeondersteunende
informatie voor cliënten;
5. inkoopinformatie voor zorgverzekeraars.
1. Onvrede
Samen met de Consumentenbond maakt de NPCF, evenals Zorgverzekeraars
Nederland overigens, zich zorgen over drie zaken: (1) het gebrekkige
tempo van 'Zichtbare Zorg', (2) gebrek aan uitkomstindicatoren, (3)
onheldere toegang tot gegevens (dus informatie in publiek domein).
Een herontwerp van de strategie van 'Zichtbare Zorg' is wenselijk,
gericht op (1) tempo, (2) een sobere en werkbare set van indicatoren,
(3) snellere beschikbaarheid van keuzeondersteunende informatie voor
patiënten.
Voor de volledigheid: de ontwikkeltrajecten van recente jaren zijn
bemoedigend; de feitelijke beschikbaarheid van informatie voor kiezende
klanten is tegenvallend.
2. Publiek model
De gewenste strategie moet steunen op publieke sturing. De opbouw van
kwaliteitsinformatie moet berusten op een landelijk richtinggevend
kader. Alleen op die manier ontstaat voor de zorgverleners een werkbare
opdracht (één landelijke set indicatoren); en krijgen patiënten
dezelfde informatie over de kwaliteit die uiteenlopende instellingen
bereiken.
Er is daarom een dringende reden tot voortgezette overheidssturing. Het
voornemen van uw ministerie om 'Zichtbare Zorg' te gaan onderbrengen in
een private organisatievorm verdient daarom heroverweging. Wij hebben
grote moeite met dat voornemen.
Zonder krachtige sturing zal er eerder een lager dan een hoger tempo
komen in de gewenste beschikbaarheid van kwaliteitsinformatie voor
patiënten.
3. Zorgverzekeraars
De zorgverzekeraars hebben via ZN een nieuw initiatief aangekondigd,
waarbij zorgverzekeraars zelf gaan bepalen welke kwaliteitsinformatie
zij gaan vragen aan zorgverleners binnen diverse zorgsectoren. Wij
hebben dit initiatief als volgt begrepen:
1. de verzekeraars willen voor specifieke sectoren een gezamenlijke
set kwaliteitsindicatoren definiëren (coördinatie via ZN, geen
aparte indicatorensets per zorgverzekeraars);
2. zorgverleners gaan de relevante kwaliteitsinformatie leveren met
het oog op de zorginkoop (de verzekeraars willen in afspraken met
zorgverleners sturen op kwaliteitsverbetering);
3. aan het project 'Zichtbare Zorg' wordt gevraagd om de bedoelde
indicatoren te integreren in de indicatorenset die langs die weg
aan zorgverleners wordt voorgehouden.
De NPCF deelt zeker met ZN de noodzaak van versnelling op het vlak van
kwaliteitsinformatie. Maar de koers die ZN voorstaat roept ook vragen
op. Wij kunnen dit ondersteunen, maar wel onder drie cruciale
voorwaarden.
(1) Het is belangrijk dat er per zorgsector een landelijk eenduidig
kwaliteitskader bestaat. Alleen dan kunnen we rekenen op (a)
medewerking van zorgverleners, (b) bruikbare informatie voor patiënten
(want alleen met een landelijk eenduidige set kunnen ze zorgverleners
vergelijken).
Voor zover zorgverzekeraars tot een eigen initiatief komen, vindt de
NPCF het noodzakelijk dat die verzekeraars - in het licht van landelijk
geprioriteerde aandachtspunten - een uniforme set kwaliteitsindicatoren
hanteren. Hierover zijn bindende afspraken nodig.
(2) Het is een goed signaal dat de zorgverzekeraars aan kwaliteit meer
aandacht willen geven. De NPCF meent dat die koers niet mogelijk is
zonder inbreng vanuit patiëntoptiek. Belangrijk is dat
patiëntenorganisaties zich kunnen uitspreken over "welke zaken in de
optiek van patiënten heel belangrijk zijn".
Wenselijk is ook dat deskundigen uit kringen van zorgverleners zich
kunnen uitspreken over relevantie van indicatoren, geldigheid,
haalbaarheid (en praktische zaken van uitvraagbaarheid). Er moet een
vaste procedure komen voor betrokkenheid van de genoemde partijen
(patiëntenorganisaties, deskundigen uit zorgsectoren).
(3) De indicatorensets die verzekeraars willen hanteren - en waarover
zorgverleners informatie moeten geven ten behoeve van zorginkoop - moet
niet alleen aansluiten op landelijke kaders; er moet ook iets geregeld
worden over het gebruik van de informatie: is dat alleen voor
binnen-kamers van zorgverzekeraars (inkoop), of is de informatie tevens
beschikbaar in het publieke domein, ten behoeve van keuzeondersteunende
informatie die patiënten wensen. Deze informatie moet derhalve
beschikbaar komen voor de NPCF.
Graag bespreken wij onze suggesties nader met u. Wellicht in
gezamenlijk overleg van uw ministerie met de NPCF, de Consumentenbond
en ZN.
Met vriendelijke groet,
Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
M. Vermeer MBA
Algemeen Directeur
Cc Ministerie VWS, Directeur Curatieve Zorg, L. van Halder
Consumentenbond, Manager Gezond Leven, C. Vogeler
ZN, adjunct-directeur zorg, P. van Rooij