Persbericht 22 april 2010
Alliantie met aannemer is bouwcontract van de toekomst
De scheiding tussen ontwerp en uitvoering van bouwprojecten levert
problemen op. Zo is de aannemer vaak aansprakelijk voor het ontwerp,
terwijl hij daar geen invloed op kan uitoefenen. In zijn afscheidsrede
op 23 april aan de Universiteit van Tilburg pleit hoogleraar bouwrecht
Matton van den Berg daarom voor het Anglo-Amerikaanse contractmodel van
de alliantie, waarin de contractpartijen partners zijn.
De scheiding tussen ontwerp en uitvoering in de bouw, nodig voor
scherpe prijsstelling in het aanbestedingsstelsel, heeft volgens
hoogleraar Van den Berg geleid tot een te zwakke positie van de
aannemer als contractpartij. De aannemer heeft geen invloed op het
ontwerp maar draagt daar wel vaak de aansprakelijkheid voor, omdat
wordt afgeweken van de UAV voorwaarden (Uniforme Administratieve
Voorwaarden voor de uitvoering van werken). Deze voorwaarden sluiten de
aansprakelijkheid van de aannemer voor het ontwerp uit. Om de
aansprakelijkheid en risico's evenwichtiger te verdelen, moet er een
gedragscode komen, aldus de hoogleraar. Naleving van de UAV is
overigens ook in het belang van de opdrachtgever, want onvoorzien werk
wordt toch doorberekend als `meerwerk', of in de vorm van minder goede
kwaliteit, met alle gevolgen van dien.
De scheiding van ontwerp en uitvoering heeft ook geleid tot verkokering
tussen de betrokken partijen, stelt Van den Berg. In menig
onderzoeksrapport wordt die verkokering aangewezen als oorzaak van
bouwincidenten. Verkokering leidt tot gebrek aan communicatie en
prikkels om over de schutting te kijken. Een interactieve en
communicatieve houding zou echter kosten en tijd kunnen besparen. Om de
bouwsector te doordringen van de noodzaak daarvan, zou ook hiervoor een
gedragscode moeten worden ontwikkeld.
Partners
Maar voor een structurele oplossing zouden ontwerp en uitvoering weer
bij elkaar moeten worden gebracht, stelt Van den Berg. Dat gebeurt tot
op zekere hoogte met de bouwteammethode, waarbij de aannemer al in de
ontwerpfase kan worden ingeschakeld als adviseur. Nog verder gaat het
geïntegreerde concept, waarbij de ontwerpfunctie geheel of gedeeltelijk
aan de aannemer wordt overgedragen. De beste oplossing is echter het
Anglo-Amerikaanse alliantiemodel, waarin opdrachtgever en aannemer
partners zijn. Dit model is vooral geschikt voor grote, complexe
bouwprojecten. In Nederland heeft ProRail het al met succes toegepast.
In een alliantie zijn de belangen van de partijen niet meer
tegengesteld: de partners delen winst en verlies volgens zorgvuldige
afspraken. Omdat ze de risico's samen beheersen, kunnen ze tijd en geld
besparen.
Universiteit van Tilburg