Wageningen Universiteit en Researchcentrum

Liemers niet economisch achtergebleven

22 apr 2010
Nummer: R

De Oost-Gelderse regio Liemers, ten zuidwesten van de Achterhoek, had lange tijd de naam economisch achter te lopen bij andere regio's. Dat valt mee, laat historisch onderzoek in Wageningen zien. Â
Het beeld van een achtergebleven regio wordtniet gestaafd door de feiten, maar ontstond door een nostalgische hang naar een romantisch verleden. In de regio zelf heerst een beeld dat de Liemers lange tijd een ouderwetse, achtergebleven regio was, waar nog tot relatief laat in de negentiende eeuw feodale gewoontes regel waren en de lagere adel de dienst uit maakte. Dat zou onder meer komen door de katholieke elite, die modernisering in het verleden tegengehouden zou hebben, stellen verschillende publicaties en studies.
Â
Feitelijke ontwikkeling
Jan Smit is docent in het voortgezet onderwijs in de regio en vroeg zich af of dat beeld wel klopt. In zijn vrije tijd deed hij historisch onderzoek naar de feitelijke economische ontwikkeling van de Liemers in de periode van 1815 tot 1940. Smit onderzocht criteria van modernisering, zoals bevolkingsgroei en samenstelling en het soort beroep dat mensen in die periode hadden. Hij analyseerde hoe de regio door wegen verbonden werd met omliggende steden. En hij dook in archieven om de kijken of er in de Liemers meer of minder armenzorg was dan in andere regio's, en onderzocht de inkomensverdeling in het verleden.

Zwoegende keuters
Conclusie van de lijvige studie van Smit is dat het meeviel met de economische ontwikkeling van Liemers. Smit: 'De regio was geen toonbeeld van vooruitgang, maar er zijn voldoende sporen van moderniteit te vinden. Halverwege de 19de eeuw waren er bijvoorbeeld spoorlijnen. Ook kleine boeren konden aanhaken bij moderne ontwikkelingen.' De regio bleek niet armer of minder geïndustrialiseerd dan andere plattelandsregio's. Wel bleek dat de katholieke bestuurders inderdaad weinig initiatief hadden genomen om industrialisering te stimuleren.
Het beeld van een achtergebleven regio werd, denkt Smit, lange tijd in leven gehouden door een nostalgische hang naar een romantisch beeld van het verleden. 'Als men maar lang genoeg het beeld herhaalt van zwoegende keuters op het land, dan neemt men dat vanzelf voor lief. Maar dat beeld strookt niet met de werkelijkheid.' | Joris Tielens

Smit promoveerde op woensdag 21 april bij prof dr. Pim Kooij, hoogleraar Agrarische geschiedenis, Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR.. Sporen van moderniteit. De sociaal-economische ontwikkeling van de regio Liemers (1815 - 1940).

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.

Illustratie (c) H.A.N.