Liemers niet economisch achtergebleven
22 apr 2010
Nummer: R
De Oost-Gelderse regio Liemers, ten zuidwesten van de Achterhoek, had
lange tijd de naam economisch achter te lopen bij andere regio's. Dat
valt mee, laat historisch onderzoek in Wageningen zien.Â
Â
Het beeld van een achtergebleven regio wordtniet gestaafd door de
feiten, maar ontstond door een nostalgische hang naar een romantisch
verleden. In de regio zelf heerst een beeld dat de Liemers lange tijd
een ouderwetse, achtergebleven regio was, waar nog tot relatief laat in
de negentiende eeuw feodale gewoontes regel waren en de lagere adel de
dienst uit maakte. Dat zou onder meer komen door de katholieke elite,
die modernisering in het verleden tegengehouden zou hebben, stellen
verschillende publicaties en studies.
Â
Feitelijke ontwikkeling
Jan Smit is docent in het voortgezet onderwijs in de regio en vroeg
zich af of dat beeld wel klopt. In zijn vrije tijd deed hij historisch
onderzoek naar de feitelijke economische ontwikkeling van de Liemers in
de periode van 1815 tot 1940. Smit onderzocht criteria van
modernisering, zoals bevolkingsgroei en samenstelling en het soort
beroep dat mensen in die periode hadden. Hij analyseerde hoe de regio
door wegen verbonden werd met omliggende steden. En hij dook in
archieven om de kijken of er in de Liemers meer of minder armenzorg was
dan in andere regio's, en onderzocht de inkomensverdeling in het
verleden.
Zwoegende keuters
Conclusie van de lijvige studie van Smit is dat het meeviel met de
economische ontwikkeling van Liemers. Smit: 'De regio was geen
toonbeeld van vooruitgang, maar er zijn voldoende sporen van
moderniteit te vinden. Halverwege de 19de eeuw waren er bijvoorbeeld
spoorlijnen. Ook kleine boeren konden aanhaken bij moderne
ontwikkelingen.' De regio bleek niet armer of minder
geïndustrialiseerd dan andere plattelandsregio's. Wel bleek dat de
katholieke bestuurders inderdaad weinig initiatief hadden genomen om
industrialisering te stimuleren.
Het beeld van een achtergebleven regio werd, denkt Smit, lange tijd in
leven gehouden door een nostalgische hang naar een romantisch beeld van
het verleden. 'Als men maar lang genoeg het beeld herhaalt van
zwoegende keuters op het land, dan neemt men dat vanzelf voor lief.
Maar dat beeld strookt niet met de werkelijkheid.' | Joris Tielens
Smit promoveerde op woensdag 21 april bij prof dr. Pim Kooij,
hoogleraar Agrarische geschiedenis, Wageningen University, onderdeel
van Wageningen UR.. Sporen van moderniteit. De sociaal-economische
ontwikkeling van de regio Liemers (1815 - 1940).
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.
Illustratie (c) H.A.N.
Wageningen Universiteit en Researchcentrum