Nederlandse Vereniging van Journalisten
Persvrijheidsmonitor: Nederland raakt achterop
maandag 26 april 2010 | Vergeleken met veel andere landen lijkt het met
de bewegingsvrijheid van de media in Nederland prima voor elkaar. Toch
is er ruimte voor scepsis. De eerste Nationale Persvrijheidsmonitor
signaleert dat Nederland qua wetgeving in Europa achterop raakt.
In 2009 kregen de media heel wat voor de kiezen, zo blijkt uit de oogst
van twaalf maanden:
o Geweld tegen (foto)journalisten, tweemaal door de politie;
o Journalisten werden bedreigd, eenmaal met de dood;
o Inbreuk op bronbescherming vormde vaak het middelpunt, met o.a. in
beslagname en aantoonbaar afluisteren;
o Aangifte van "bedreigende en beledigende teksten" op internet, met
o.a. 2 arrestaties;
o Zes spraakmakende WOB-zaken;
o Vermeende onrechtmatige nieuwsgaring, met 2 x vervolging;
o Beperkingen van de uitingsvrijheid;
o Weigering om pers toe te laten tot nieuwsrelevante gebeurtenissen;
o Stopzetting informatievoorziening (over binnenkomende post Tweede
Kamer).
Initiatiefnemer Stichting Persvrijheidsfonds wil, met steun van het
Stimuleringsfonds voor de Pers, van deze monitor een jaarlijkse
traditie maken. Drie onderzoekers kraken harde noten:
"De Wob is aan modernisering toe. Vroeger stond Nederland bekend als
voorvechter van meer openbaarheid van bestuur, tegenwoordig lijkt ons
land door de Raad van Europa op sleeptouw genomen te moeten worden".
"Er moet een betere wettelijke regeling komen voor het recht op
bronbescherming, met daarin ook waarborgen tegen inbeslagneming van
journalistiek materiaal, doorzoekingen en telefoontaps. Ook hier biedt
Europa inspiratie".
In de eerste monitor Nederland 2009 staan analyses van en commentaren
op in het oog springende rechterlijke uitspraken, openbaarheid van
overheidsinformatie en aansprakelijkheid van journalisten voor
publicaties. De resultaten zijn ook geboekstaafd. Nog enkele
blikvangers:
o De uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in de
zaak Sanoma (Autoweek) tegen de Nederlandse Staat;
o Het arrest van het Gerechtshof Amsterdam over de inzet tegen
journalisten van De Telegraaf van bijzondere opsporingsbevoegdheden
(waaronder afluisteren en huiszoeking);
o Het publicatieverbod van de foto's van de zomerse skivakantie van
Willem-Alexander, Maxima en hun drie dochters in Argentinië.
Op maandag 3 mei, de Dag van de Persvrijheid, wordt de eerste nationale
Persvrijheidsmonitor gepresenteerd door Wouter Hins, hoogleraar
mediarecht aan de Universiteit van Leiden. Hij zal ook kort de
conclusies weergeven van het onderzoek "STOP.Politie!". Auteur Frank
Bovenkerk, hoogleraar criminologie aan de Universiteiten van Utrecht en
Amsterdam, is aanwezig en geeft desgevraagd toelichting. Locatie:
Nieuwspoort in Den Haag, aanvang 14.00 uur precies.
Na afloop krijgen alle aanwezigen de complete Persvrijheidsmonitor in
boekvorm uitgereikt.
Het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren en de NVJ legden na de
gijzeling van De Telegraaf-journalisten Joost de Haas en Bart Mos de
grondslag voor het PERSVRIJHEIDSFONDS, dat eind 2007 officieel werd
opgericht.Doelstelling is het verdedigen van de persvrijheid in
Nederland in de meest ruime zin van het woord, o.a. door het financieel
ondersteunen van juridische procedures met een principieel karakter.