Vrije Universiteit Amsterdam
Jesaja 44-46 als betoog
* Startdatum: 26-04-2010
* Tijd: 11.45
* Locatie: Aula
* Titel: De terugkeer van Jhwh's Dienaar. Jesaja 44-46 als betoog
* Spreker: P. Lugtigheid
* Promotor: prof.dr. E. Talstra
* Onderdeel: Faculteit der Godgeleerdheid
* Wetenschapsgebied: Theologie en wijsbegeerte
* Evenementtype: Promotie
Pieter Lugtigheids studie is een analyse van Jes. 44:21-46:13 uit het
Hebreeuws. Hierin noemt hij de maatregelen, die de Perzische koning
Cyrus nam ten gunste van de Joodse ballingen in Babyloni. Lugtigheid
toont aan dat Jes. 44:21-46:13 een betoog is in tweeërlei opzicht: het
is bedoeld als één argumentatie van de spreker (God) in een bepaald
jasje. Ook ontdekte Lugtigheid dat het is bedoeld als een gesprek met
de lezers.
Lugtigheid ontdekte dat het gesprek met de lezers zich over langere
tijd uitstrekt. Er zijn namelijk drie opeenvolgende discussies (Jes.
45:9-17; 45:18-25 en Jes. 46). Dat het één geheel is nieuw. Vroeger was
het vormkritisch onderzoek gericht op kleine eenheden. Daar zocht men
de oorsprong van het profetisch spreken. Dit vastbijten in zogenaamde
'vormen' (`heilswoord', `procesrede', `discussiewoord') met vaststaande
kenmerken betekent fragmentatie van de overgeleverde tekst.
Bijvoorbeeld, men wist geen raad met de `vorm' noch met de syntax van
Jes. 44:24-28. Toch is de zin een gewone Hebreeuwse constructie, maar
pas begrijpelijk als verbindingsstuk van alle delen van Jes.
44:21-46:13: hier kondigt Yhwh gebeurtenissen aan die later in de tekst
inderdaad hun beslag hebben gekregen. Het is dus één betoog in de zin
van één geheel: Lugtigheid volgde de verschillende stappen voor deze
argumentatie in Jes. 44-46 op de voet. Maar ook een gesprek met de
eerste lezers: door zijn spreker te laten argumenteren als in de
rechtszaal, is in Jes. 44-46 een argumentatie ontwikkeld door een
regisseur om zijn lezers, de ballingen in Babel, ertoe te brengen terug
te keren naar Jeruzalem.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam