Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Toespraak minister Hirsch Ballin voor opening Haags Grondwetpad

Allen van harte welkom. Speciaal welkom aan de heer Van Aartsen.

Vanaf vandaag heeft Nederland er een nieuw wandelpad bij en ik heb de eer vandaag dit Haagse Grondwetpad te openen.

Ik doe dit met veel plezier want ik denk dat het Grondwetpad iets toevoegt. Niet alleen aan Den Haag, maar aan heel Nederland.

Deze nieuwe wandelroute geeft verschillende elementen van de Grondwet en van de Nederlandse geschiedenis prijs aan de openbaarheid. Het maakt de Grondwet meer zichtbaar. En - voeg ik daaraan toe - dat is hard nodig.

Niet voor niets staan we hier bij de Grondwetbank waarop het eerste artikel van onze Grondwet in graniet is uitgebeiteld. De stad Den Haag gaf het in 1992 cadeau aan de regering bij de opening van de nieuwbouw van de Tweede Kamer, en eigenlijk zou iedereen dit eerste artikel over het gelijkheidsbeginsel uit z'n hoofd moeten kennen.

Het is slechts één van de plekken in Den Haag die een direct verband heeft met de Grondwet. Er zijn er veel meer. Maar wie dat in samenhang wil zien, wordt het niet makkelijk gemaakt. Je moet daarvoor op z'n minst de eigenschappen bezitten van Sherlock Holmes en Thorbecke zelf.

Op initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken is er nu een Grondwetpad ontwikkeld langs alle historische plekken die een relatie hebben met de Grondwet.

Het idee is opmerkelijk genoeg opgedaan in de Amerikaanse stad Boston. Amerika heeft - zoals u weet - veel minder geschiedenis dan Europa, maar wát ze hebben, dat tonen ze met enthousiasme.

Het is goed dat iets van dit enthousiasme nu is overgewaaid.

Wie het Haagse Grondwetpad afloopt, leert de stad beter kennen maar doet ook kennis op van de Grondwet. Er zijn interessante ontdekkingen te doen.


- Bijvoorbeeld dat het Torentje - dat nu het toppunt is van de regeringsmacht - ooit een zomerprieel was, en dus het toppunt van pure ontspanning.


- Dat de Gevangenpoort uit de tijd stamt dat Nederland geen scheiding der machten kende.


- Dat de beroemdste balkon-scène van Nederland plaatsvond op het balkon van het huidige Huis van Limburg-Stirum. De teruggekeerde koning Willem I liet zich hier in 1813 zien aan het Nederlandse volk.

Ik kom op een andere reden dat we deze wandelroute hebben opgezet.

De wandelroute is ook een signaal, een oproep.

Laten we onze kennis van de geschiedenis, van de Nederlandse Grondwet, van de democratie, op peil houden.

Inzicht in de samenleving van toen, kan leiden tot een beter begrip en wellicht meer waardering van het Nederland van nu!

De Grondwet is zo wezenlijk voor een samenleving dat het bestaan ervan nooit vanzelfsprekend mag worden.

Die boodschap geldt voor alle mensen. Maar in het bijzonder spreek ik de aanwezige ambtenaren aan. Van jullie mag iedereen verwachten dat die kennis - over het functioneren van onze staatsvorm - dik in orde is.

Maar ook Kamerleden, journalisten en - zelfs - ministers kunnen hun voordeel doen met deze wandeling langs het verleden.

Daarom is juist bij deze wandeling een welbekend Chinees gezegde van toepassing: het gaat niet om de reisbestemming, het gaat om de reis zelf!

Ik dank iedereen die heeft meegewerkt aan de opzet van het Grondwetpad, in het bijzonder noem ik het Instituut voor Publiek en Politiek dat heeft meegewerkt aan het bijbehorende boekje en de internetsite.

Het is goed te weten dat het nog op te zetten Huis voor democratie en rechtsstaat dit wandelpad gaat beheren en op verschillende manieren onder de aandacht zal brengen.

Ook is het goed te weten dat er vanaf vandaag de expositie `Haagse Grondwetpad in beeld' te zien is in de Tweede Kamer.

Dan overhandig ik nu graag aan de heer Van Aartsen het boekje over het Haagse Grondwetpad. Dat het maar net zo bekend mag worden als het Pieterpad!