Burgerforum Almelo buigt zich over strafeisen
28 april 2010 - Arrondissementsparket Assen
In de rechtbank Almelo namen dinsdagavond 27 april bijna veertig
burgers deel aan het burgerforum van het Openbaar Ministerie. De
deelnemers - uit diverse leeftijdsgroepen en met diverse achtergronden
- kregen een nagespeelde zitting te zien en mochten zelf een straf
eisen.
Wat is een passende straf voor openlijk geweld? Welke rol moet justitie
spelen als verdachten eerder geweld hebben gepleegd? Hoe kunnen de
persoonlijke omstandigheden van een verdachte van invloed zijn op de
eis? Deze vragen werden gesteld aan de hand van een casus, waarbij vier
verdachten van openlijk geweld voor de rechter moesten verschijnen.
Drie van deze verdachten uit de casus waren eerder veroordeeld geweest
voor mishandeling, één verdachte stond voor de eerste keer terecht.
Opvallend was de diversiteit in voorgestelde straffen. Voor de
verdachte die voor de eerste keer in de fout was gegaan waren veel
aanwezigen mild. Deze verdachte kon als enige van de vier volgens een
klein aantal wel met een geldboete naar huis. De meerderheid koos in
zijn geval voor een taakstraf, maar ook gevangenisstraffen variërend
van 1 tot 6 maanden werden genoemd. Bij de drie recidivisten werd in
meerderheid voor een gevangenisstraf gepleit, variërend van twee weken
tot 4,5 jaar.
Na de pauze formuleerden de aanwezigen opnieuw een strafeis voor de
verdachte zonder justitieel verleden. Maar nu moest meegewogen worden
dat hij bij het incident een vuurwapen, een knuppel of een mes bij zich
had. Eén vijfde van de aanwezigen koos in dat geval nog steeds voor een
taakstraf, de overigen vonden een gevangenisstraf dan wel op zijn
plaats. Een levendige discussie ontstond over de vraag of het soort
wapen dat de verdachte bij zich droeg van invloed moet zijn op de
strafeis.
Hoofdofficier mr. Ben Hendriks van het Arrondissementsparket Almelo en
mevr. mr. Patricia van der Valk, officier van justitie en lid van de
Landelijke Commissie Strafvorderingsrichtlijnen, woonden de discussie
onder leiding van journalist Hans Bellert bij.
Patricia van der Valk onderstreepte het belang van de avond: ,,Met het
houden van burgerfora op vier plaatsen in het land is het OM een
belangrijk experiment aangegaan. Het doel van de avond is tweeledig,
informatie en consultatie. We vinden het belangrijk om burgers meer
inzicht te geven in het werk van het OM. Wat komt er nou bij kijken als
een officier van justitie een strafeis formuleert, welke overwegingen
spelen een rol? Anderzijds zijn we ook benieuwd hoe mensen er zélf over
denken. Iedereen kent de roep om hogere straffen. Op deze avond hebben
we geprobeerd om burgers een gefundeerd en gemotiveerd oordeel te
ontlokken. Dat is in mijn ogen uitstekend gelukt."
De burgerfora worden gebruikt als input bij het opstellen van
strafvorderings-richtlijnen. Deze richtlijnen zijn er al voor veel
voorkomende criminaliteit, voor de middelzware en zware criminaliteit
moeten ze nog ontwikkeld worden. Het OM kijkt ook voortdurend of deze
richtlijnen nog wel aansluiten bij wat de samenleving redelijk vindt,
hoe er in de politiek gesproken wordt over de hoogtes van straffen, wat
de eigen medewerkers (de officieren van justitie) ervan vinden en ook
wat de rechter uiteindelijk voor straf oplegt. Alle verschillende
meningen worden meegenomen in de overweging bij het aanpassen van de
richtlijnen.
Er worden veel organisaties en mensen gevraagd om mee te denken: ,,We
kunnen dus niet garanderen dat uw mening straks ook daadwerkelijk terug
te vinden is in onze nieuwe richtlijnen'', zo hield hoofdofficier Ben
Hendriks de aanwezigen voor. ,,Het is wel zo de meningen van burgers
eerder een grote rol hebben gespeeld bij aan het aanpassen van
de richtlijnen tegen mensen die geweld gebruiken tegen
hulpverleners.'' Hendriks prees de aanwezigen voor hun afgewogen, goed
beargumenteerde inbreng.
De burgerfora van het OM vinden ook plaats in de regio's
Maastricht/Roermond, Haarlem/Alkmaar en Den Bosch. In november van dit
jaar wordt overal een tweede ronde georganiseerd.
Openbaar Ministerie