Nederland isoleerde zichzelf met wettelijk verbod op vrouwenarbeid

28/04/2010 08:55

Uitgeverij Thoeris B.V.

Nederland nam een radicaal conservatieve positie in in Europa met het wettelijk verbod op vrouwenarbeid. Tussen 1904 en 1940 werden 12 voorstellen gedaan om vrouwenarbeid na het huwelijk te verbieden, waarvan zeven werden bekrachtigd. Voor ambtenaressen bleef het verbod gelden tot 1957. In Zweden daarentegen werd in 1939 per wet juist verboden om vrouwen te ontslaan bij huwelijk of zwangerschap. Dat zegt Ina Brouwer bij de overhandiging aan Job Cohen op 29 april van haar boek Aan geen gehuurde borst werd ooit een kind gevoed, historische wortels van werk en moederschap in Nederland en Zweden.

Met het verbod op vrouwenarbeid zette Nederland zichzelf op achterstand, ook waar het de inkomenspositie van vrouwen betrof. Deze achterstand werkt door tot in de 21ste eeuw. De inkomensongelijkheid in Zweden tussen mannen en vrouwen is dan ook beduidend minder dan die in Nederland. Waar in Nederland zeven keer zoveel manlijke zestigplussers een pensioen hebben dan vrouwelijke, is de verhouding tussen vrouwelijke en manlijke pensioengerechtigden in Zweden bijna gelijk.

'We denken dat we het goed doen, maar dat is niet de werkelijkheid. Er is nog steeds een deltaplan aan maatregelen nodig om deze achterstand voor vrouwen te doorbreken', aldus Ina Brouwer in haar toespraak. 'Nog steeds hoor je dat kinderopvang zielig is voor een kind, maar dat veel kinderen opgroeien in armoede door het lage inkomen van hun moeders is kennelijk geen probleem. En juist daardoor ontstaat een vicieuze cirkel. Werkloosheid en armoede gaan over van generatie op generatie. Daarom koos Zweden al in 1935 voor het recht op werk, in combinatie met het recht op moederschap. Daar hoort een visie bij van een toekomstgerichte verzorgingsstaat met een ruim ouderschapsverlof en integrale kindvoorzieningen van hoog niveau.

'In niet één van de partijprogramma's is dit een belangrijk issue. Hoogstwaarschijnlijk vreest men de kosten, maar zeker nu geldt; goedkoop is duurkoop. Opnieuw denken buurlanden anders. Ondanks bezuinigingsoperaties investeert Duitsland miljarden extra in kindervoorzieningen en in een ruim ouderschapsverlof. Willen we niet opnieuw een achterstand oplopen, dan zal Nederland dat ook moeten doen. Dat toont de geschiedenis voldoende aan.'

Ina Brouwer beschrijft in haar boek hoe de typisch Nederlandse gewoonte van deeltijdwerk is gevormd door de historische ontwikkeling die verschilde van die in Zweden, Frankrijk en Engeland. Aan de hand van aangrijpende, ontroerende en soms hilarische gebeurtenissen beschrijft zij hoe het Franse minnenstelsel en de Nederlandse Gouden Eeuw werk en moederschap beïnvloedden, evenals de 19e-eeuwse emigratiegolf voor Zweden en de twee wereldoorlogen voor oorlogvoerende naties.

Nederlandse tradities van deeltijdwerk en nadruk op het privé-leven zijn gevormd door welvaart, neutraliteit en een grote bevolkingsdichtheid. Hoe zullen die tradities zich houden in de tijd die voor ons ligt? Dat is de vraag die het boek opwerpt. Doorstaan ze de globalisering, het tekort aan arbeid en de vergrijzing? Weten we ze om te buigen tot een eigentijds antwoord dat ook voor andere landen inspirerend is of zal Nederland gedwongen worden buitenlandse voorbeelden te volgen als vrouwen meer gaan werken?

Een boeiende vraag waarmee iedere toekomstige premier te maken krijgt. Als belangrijke kandidaat voor die functie overhandigt Ina Brouwer daarom het eerste exemplaar van het boek aan Job Cohen.





http://www.thoeris.nl