Bankregulering moet rekening houden met de prestatiebeloningen voor
handelaren
De mogelijkheden van een bankdirectie om handelaren aan te sturen zijn
beperkt. Individuele handelaren hebben beter zicht op de risico's van
de deals die zij aangaan dan het management van de bank. Banken
gebruiken prestatiebeloningen om hun handelaren te prikkelen die
informatie in het belang van de bank aan te wenden. Aansturing door
middel van prestatiebeloningen kan handelaren echter aanzetten om te
hoge risico's te nemen. Naast regulering van de prestatiebeloningen van
de bankdirectie is daarom regulering van de prestatiebeloningen van
handelaren nodig om de zucht van banken naar risico in toom te houden.
Dit concluderen onderzoekers Michiel Bijlsma en Gijsbert Zwart in hun
vandaag verschenen CPB Document 'Falende corporate governance: waarom
banken verslaafd zijn aan risico'. De onderzoekers gaan na waarom de
corporate governance van banken tekortschiet, en waar aanvullend
toezicht nodig is. Dit onderzoek maakt deel uit van het
onderzoeksprogramma van het CPB op het gebied van de financiële
markten.
Banken zijn geneigd teveel risico te nemen
Corporate governance beschrijft hoe aandeelhouders en schuldeisers van
ondernemingen het management van de onderneming in de gaten houden en
aansturen. Bij banken werkt deze governance onvoldoende. Dit komt door
de garanties die de overheid in het leven heeft geroepen, in de vorm
van depositoverzekering voor consumenten en leningsfaciliteiten voor
banken. Zulke garanties zijn weliswaar noodzakelijk om de kans op een
systeemcrisis te verkleinen, maar nemen bij de schuldeisers van de bank
de prikkel weg om de bank goed te monitoren. Het gevolg van deze
tekortschietende governance is dat banken maatschappelijk gezien teveel
risico nemen. Regulering is erop gericht dit falen in de corporate
governance te verhelpen.
Ingrijpen in de beloningsstructuur van de bankdirectie kan helpen om
risico's in te perken
Falende corporate governance leidt ertoe dat de bankdirectie wel een
hoge beloning krijgt als de bank veel winst maakt, maar niet de lasten
van eventuele verliezen draagt. Dit geeft een prikkel om teveel risico
te nemen. Door het bankmanagement niet te belonen voor het nemen van
risico zal het een voorzichtigere koers gaan varen. Falende corporate
governance rechtvaardigt daarom naast gangbare maatregelen als
minimumeisen aan het eigen vermogen van banken, ook ingrijpen in de
beloningsstructuur van de bankdirectie. Dit kan een efficiënte manier
van risicobeperking vormen als de bankdirectie beter zicht heeft op de
risico's van investeringsbeslissingen dan de toezichthouder.
Bankdirectie kan haar werknemers niet altijd goed aansturen...
Binnen banken bestaan twee belangrijke informatieproblemen. Ten eerste
is het voor bankdirecties moeilijker om de risico's en het verwachte
rendement van transacties te beoordelen, dan voor de handelaren. Dit
probleem speelt bij banken sterker dan bij andere bedrijven: de
investeringsbeslissingen van individuele medewerkers kunnen banken te
gronde richten, zoals verschillende bankschandalen hebben laten zien.
Ten tweede is het, zoals voor elk bedrijf, ook voor een bank lastig de
kwaliteit van individuele medewerkers in te schatten. Banken gebruiken
de interne beloningsstructuur om deze twee problemen op te lossen. Door
een hoge prestatiebonus te bieden, kan een bank tophandelaren
aantrekken. Een prestatiebonus heeft grotere waarde voor een medewerker
die van zichzelf weet dat hij in staat is goede deals af te sluiten,
dan voor een minder capabele medewerker. Tegelijkertijd zorgen te hoge
bonussen er echter voor dat handelaren teveel risico nemen. Hogere
prestatiebeloningen maken het immers aantrekkelijker om risicovolle
investeringen aan te gaan met een kleine kans dat deze een hoog
rendement zullen opleveren. Een bank wil daarom niet een te hoge
prestatiebeloning bieden. Banken moeten in hun beloningsbeleid dus een
balans vinden tussen enerzijds selectie van tophandelaren en anderzijds
prikkels voor werknemers om (niet teveel) risico te nemen.
Wanneer de concurrentie om tophandelaren aan te trekken toeneemt, raakt
de balans tussen het aantrekken van tophandelaren en het vermijden van
te hoge risicoprikkels verstoord. Meer concurrentie op de arbeidsmarkt
maakt het voor een bank aantrekkelijker om bonussen te verhogen.
Prikkels in salariscontracten om meer risico's te nemen worden dan
sterker. Zo dwingt toenemende concurrentie op de arbeidsmarkt een
bankdirectie om prestatiecontracten met haar handelaren af te sluiten
die aanzetten tot het nemen van teveel risico, ook als de directie zelf
prikkels krijgt om risico's goed af te wegen.
... daarom ook ingrijpen in de beloningsstructuur van handelaren nodig
De huidige regulering houdt onvoldoende rekening met de gevolgen van
zulke informatieproblemen bij het aansturen van handelaren. De
toezichthouder kan banken helpen om deze problemen op te lossen door in
te grijpen in prikkelstructuren. Dit kan op verschillende manieren. Eén
mogelijkheid is rechtstreeks ingrijpen in de bonussen voor handelaren.
Toezicht zou grenzen kunnen stellen aan de hoogte van bonussen of eisen
dat deze afhangen van langetermijnprestaties. Een alternatief is om bij
regulering van de bank rekening te houden met de prestatieprikkels die
handelaren krijgen. Als een bank hogere bonussen aan zijn werknemers
betaalt, zou dit bijvoorbeeld moeten betekenen dat de toezichthouder
ook de kapitaalseisen voor die bank verhoogt.
CPB Document 206, 'Falende corporate governance: waarom banken
verslaafd zijn aan risico', is (gratis) beschikbaar als PDF-bestand.
Zie het origineel