Datum 28 april 2010 -
Extra EU Transportraad op 4 mei 2010
-
Geachte voorzitter,
Hierbij informeer ik u over de extra Transportraad op 4 mei 2010 die het Spaanse
EU Voorzitterschap heeft ingelast. Ik zal op 4 mei bij deze extra Raad in Brussel
aanwezig zijn.
De bijeenkomst wordt gehouden naar aanleiding van de sluiting van het Europese
luchtruim als gevolg van de uitbarsting van de Eyjafjallajökull op IJsland. Een
gedachtewisseling zal plaatsvinden over de follow-up en gevolgen van de
ontstane situatie. Commissaris Kallas zal een overzicht geven van maatregelen
die op de korte termijn genomen kunnen worden en structurele maatregelen. Zo
zal de Commissie een expertgroep instellen om de huidige methodologie voor
risico-analyse en- beheer te evalueren in het bijzonder bij natuurrampen.
Daarnaast overweegt de Commissie om richtsnoeren op te stellen op welke wijze
omgegaan dient te worden met staatssteun in dergelijke uitzonderlijke
omstandigheden. Andere maatregelen die de Commissie wil nemen hebben
betrekking op uniforme handhaving van passagiersrechten, volledige
implementatie van de Single European Sky en het oprichten van een
luchtvaartplatform waarin alle Europese stakeholders bijeen worden gebracht. Er
zal in de Transportraad op 4 mei geen formele besluitvorming plaatsvinden. Het
Spaanse Voorzitterschap heeft aangegeven dat een discussie over eventuele
financiële steun aan de luchtvaartsector een zaak is voor de ECOFIN.
Op 19 april 2010 heeft een videoconferentie plaatsgevonden tussen de Europese
ministers van transport, de Europese Commissie en de Europese
luchtverkeersleidingsorganisatie Eurocontrol. Daarbij is, mede op mijn
aandringen, besloten het Europese luchtruim daar waar de veiligheid dit toeliet,
weer te openen. Het Europese luchtruim is hierbij verdeeld in drie zones: (1) in
nabijheid aswolk, geen mogelijkheid tot vliegen; (2) beperkte concentratie as,
hier kan onder bepaalde voorwaarden worden gevlogen; (3) geen gevolgen van
aswolk, hier kan onbeperkt worden gevlogen. Op basis van dit besluit is het
Europees vliegverkeer in belangrijke mate weer op gang gekomen.
Tegelijkertijd is in samenwerking met andere landen binnen FABEC (Functional
Airspace Block Europe Central) een nieuw operationeel concept ontwikkeld voor
het vliegen bij verhoogde concentraties as. Nederland heeft hierin een belangrijke
voortrekkersrol gespeeld. Ik zal u hierover meer in detail informeren met een
Kamerbrief naar aanleiding van het vragenuurtje in de Tweede Kamer op 20 april
a
agina 1 van 3
P
2010. Ik heb het voornemen om in de Transportraad nadrukkelijk te pleiten voor
Datum
toepassing in heel Europa van dit in FABEC-verband afgestemde gedifferentieerde 28 april 2010
en flexibele operationele model. Ons kenmerk
VenW/DGLM-2010/1595
Voor mij staat voorop dat wij goed moeten kijken hoe wij in het vervolg op
Europees niveau met een dergelijke uitzonderlijke situatie omgaan. Er is behoefte
aan duidelijke procedures, waarbij op een meer flexibele en gecoördineerde wijze
gehandeld kan worden. Het is goed om op Europees niveau met elkaar te
evalueren hoe in tijden van crisis de informatie-uitwisseling verloopt en de
opvang van gestrande reizigers is geregeld. Uit eigen ervaring weet ik hoe
belangrijk het is om tijdig accurate en nieuw gegenereerde gegevens te delen en
daarbij bestaande netwerken goed te gebruiken (zoals Eurocontrol en de
nationale luchtverkeersleidingen binnen FABEC).
Voor mij hebben de gebeurtenissen van de afgelopen weken opnieuw het belang
aangetoond van een goedwerkend Europees luchtruim. De Commissie heeft reeds
aangekondigd de implementatie van Single European Sky (SES) te willen
versnellen. Ik deel de ambitie om in deze complexe materie zo snel mogelijk tot
goede resultaten te komen. Centraal hierin staat een verdere versterking van de
grensoverschrijdende samenwerking tussen lidstaten in het beheer van hun
luchtruim, zoals binnen FABEC wordt beoogd. Mijn ervaring in de afgelopen
periode is dat alle bij FABEC betrokken partijen elkaar snel weten te vinden. Dit
blijkt onder meer uit de succesvolle samenwerking bij de ontwikkeling van het
nieuwe operationele concept voor vliegen bij verhoogde concentraties as. Ook de
constructieve samenwerking met de militaire gebruikers van het luchtruim is van
groot belang geweest in deze moeilijke omstandigheden. Vast staat dat lidstaten
voldoende flexibiliteit dienen te houden om snel te kunnen reageren op
crisissituaties in hun luchtruim.
Naast het vraagstuk van het efficiënt beheer van het luchtruim zal naar
verwachting in de Raad ook gesproken worden over de handhaving van
passagiersrechten. Toepassing van de huidige Europese regels op dit vlak roept
momenteel veel vragen op. Van belang is om te komen tot een gedeelde
interpretatie van het begrip bijzondere omstandigheden (overmacht) in relatie tot
de verplichting van luchtvaartmaatschappijen om compensatie te verstrekken aan
gestrande reizigers. Op basis van een uitwisseling van ervaringen kunnen
eventuele aanpassingsvoorstellen in de betreffende regelgeving nader worden
bekeken.
De Europese luchtvaartmaatschappijen en luchthavens zijn geconfronteerd met
hoge kosten door het sluiten van het Europese luchtruim. In reactie hierop is
vanuit de sector voorgesteld om een Europees calamiteitenfonds voor de
luchtvaart op te richten. Op basis van een eerste inschatting van de economische
gevolgen voor de luchtvaart, stelt de Commissie onder meer voor om tijdelijk een
zekere mate van flexibiliteit te betrachten bij de toepassing van de huidige
Europese regels. Voorbeelden hiervan zijn: operationele beperkingen, slotallocatie
(om verlies van slots te voorkomen die luchtvaartmaatschappijen vanwege de
luchtruimsluiting niet hebben kunnen gebruiken) en uitstel van betaling voor de
levering van luchtverkeersleidingsdiensten. Ook is de Commissie van mening dat
lidstaten op korte termijn een aantal ondersteunende maatregelen kunnen treffen
die niet als staatssteun zullen worden aangemerkt, in het bijzonder het
verstrekken van leningen en staatsgaranties conform marktvoorwaarden.
agina 2 van 3
P
Ik steun het initiatief van de Commissie om de economische gevolgen van deze
Datum
crisis in kaart te brengen en ook in EU kader over mogelijke maatregelen te 28 april 2010
spreken die de impact kunnen verzachten. Ook na de aanslagen van 9/11 in de Ons kenmerk
VS toen het Amerikaanse luchtruim voor een aantal dagen werd gesloten, is in EU VenW/DGLM-2010/1595
kader een dergelijk initiatief genomen. De recente crisis door de aswolk is hier
qua economische impact mee te vergelijken. Afstemming van maatregelen op EU
niveau is van belang om het level playing field in de EU te handhaven.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
agina 3 van 3
P
Ministerie van Verkeer en Waterstaat