Gemeente Wassenaar

Dinsdag 4 mei jl. dodenherdenking

Toespraak Ambassadeur dr. Thomas Läufer en burgemeester Jan Hoekema

Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei herdenken we alle -burgers en militairen- die in het Koninkrijk der Nederlanden, of waar ook ter wereld, zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies.

Bij het monument werd om 20.00 uur twee minuten stilte in acht genomen.

Toespraak Ambassadeur dr. Thomas Läufer

Meneer de Burgemeester, Excellenties, Geachte aanwezigen/inwoners van de gemeente Wassenaar,

Met grote deelneming herdenk ik op deze dag samen met u bij dit monument de slachtoffers van oorlog en tirannie. De gemeente Wassenaar dank ik voor dit indrukwekkende gebaar, uw uitnodiging.

Als vertegenwoordiger van Duitsland sta ik vanavond niet alleen hier bij u. De krans, die ik bij dit monument van een nog steeds levende herinnering mag leggen, is voor mij en voor veel Duitsers een levend teken. Hij moet getuigen van deelneming en van respect voor de slachtoffers van de Duitse bezetting van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In naam van mijn land buig ik voor de vele slachtoffers en voor hun verwanten en families die hier vandaag aanwezig zijn.

Tijdens mijn nu vierjarige ambtstijd in Nederland heb ik op veel plaatsen met de verwanten en families van de slachtoffers kunnen spreken - in Amersfoort, Amsterdam, Westerbork, Vught en Venray, in Arnhem, Nijmegen en Eindhoven. Ik was daarbij altijd zeer onder de indruk van hoe helder en direct de gebeurtenissen hun voor ogen staan.

Maar ook was ik onder de indruk van de bereidheid tot verzoening, gericht op de toekomst, die zij en hun families in de afgelopen zes decennia sindsdien hebben verworven.

Dat wat wij met elkaar in de 65 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog aan verzoening hebben kunnen bereiken en dat wat wij gezamenlijk hebben ingebracht in een nieuwe en weer constructieve relatie als goede buren, dat hebben wij ook te danken aan de positieve kracht van het herinneren, de herinnering aan oorlog, onderdrukking en leed en aan de oorzaken van oorlog en inhumaniteit die midden in Europa destijds van Duitsland uitgingen.

Naast mij staan in gedachten vele van mijn Duitse medeburgers die weten van de gevolgen van de nationaal-socialistische dictatuur in Nederland en ook in ons eigen land.

Juist nu, in het 65e jaar van het einde van de oorlog, wil ik alle aanwezigen hier toeroepen: u kunt ervan verzekerd zijn, dat wij ons, als uw nabije buur, steeds zullen blijven herinneren, wat door Duitsers in uw land is gebeurd. Juist daarom staan wij vandaag gezamenlijk bij de monumenten en de graven.

Herinnering vormt de ziel van de verzoening. En gezamenlijk herinneren betekent ook: gezamenlijk zoeken naar een betere weg in het heden en in de toekomst en deze weg vastberaden te volgen. Dat is wat er in de 65 jaar sinds die tijd is gebeurd.

Vandaag staan wij zij aan zij samen als partners van de verantwoordelijkheid in Europa en in de wereld. Onze gezamenlijke waarden zoals democratie , mensenrechten en solidariteit in de wereld vormen het fundament van ons partnerschap, een partnerschap dat op respect voor elkaar en vertrouwen in elkaar berust.

Wij zijn goede, jawel de beste buren in Europa geworden en zo moet het blijven!

Speech Burgemeester Jan Hoekema

Dames en heren, jongens en meisjes, Op 4 mei 1945, vandaag 65 jaar geleden, stond ons land aan de vooravond van de capitulatie, die de volgende dag in hotel `De Wereld' in Wageningen werd getekend. Daarmee kwam op 5 mei 1945 een officieel einde aan de oorlog in Nederland. Op 15 augustus 1945 werd de capitulatie van Japan ondertekend en daarmee was ook de oorlog in voormalig Nederlands - Indië voorbij.

Op de avond van 4 mei herdenken we jaarlijks hen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen; burgers én militairen.

Ook herdenken wij vanavond allen die ná de Tweede Wereldoorlog tot op de dag van vandaag in oorlogssituaties of tijdens vredesoperaties het leven lieten.

De herdenking op 4 mei kent een lange traditie: al in 1946 vonden op allerlei plekken in Nederland herdenkingen plaats als eerbetoon aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.

Door het jaar heen vinden vele herdenkingen plaats die verbonden zijn aan specifieke gebeurtenissen of groepen slachtoffers. Op de Nationale herdenking op 4 mei komen alle ervaringen en groepen in herinnering samen.

Dodenherdenking is het tonen van respect voor hen die omkwamen in de oorlog en die hun leven voor de herwinning van onze vrijheid gaven. Dodenherdenking biedt ons allen de gelegenheid aan die slachtoffers te denken, aan de talloze burgers en soldaten die zijn omgekomen in het verzet, de concentratiekampen, aan hen die omkwamen bij de aanleg van de Burma-spoorlijn of de talloze vrouwen en kinderen die in de kampen in Indië het leven lieten.

In dit lustrumjaar vieren we dat Nederland 65 jaar geleden werd bevrijd en herdenken we de opofferingen die daarvoor tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn bracht.

Het Nationaal Comité 4 en 5 Mei heeft dit jaar als Thema 2010: Vrijheid wereldwijd; wat is daarvoor nodig?

Op 6 januari 1941 verwoordde de toenmalige president van de Verenigde Staten Franklin D. Roosevelt zíjn vier voorwaarden (Four Freedoms) voor vrijheid wereldwijd.
Volgens Roosevelt moest ieder individu in deze wereld vrij zijn van angst en gebrek aan voedsel, een dak boven het hoofd hebben, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst hebben. Maar de betekenis van Roosevelts vier vrijheden verandert door de tijd heen. Natuurlijk moet ook tegenwoordig aan eerste levensbehoeften als water, voedsel en onderdak worden voldaan als voorwaarde voor vrijheid. En kan vrijheid niet bestaan in een situatie van geweld en conflict, maar de aard hiervan wordt bepaald door actuele wereldwijde ontwikkelingen en hoe wij ons als Nederlandse samenleving hierin opstellen.

Laat ons blijvend bedenken dat een leven in democratie en vrijheid geen vanzelfsprekendheid is, maar een uiterst waardevol goed dat met zorg gekoesterd bewaakt én bewaard dient te worden. Laat onze inzet voor de vrijheid niet vervagen en verminderen naarmate de jaren verstrijken. Het is daarom voor alle generaties- van jong tot oud - een blijvende opdracht. Ook nu nog worden offers gebracht voor de vrijheid van ons en die van anderen.

De vijand van vroeger is nu onze bondgenoot voor het behoud van diezelfde vrijheid. Die vrijheid verplicht ons, naast herinneren, ook de ontmoeting, samenwerking en verzoening. De aanwezigheid van de Duitse ambassadeur in ons midden onderstreept dit.

En dat is waarom we blijvend moeten herdenken.

Er is geen heden zonder verleden.

We staan nu hier voor het monument dat speciaal is opgericht om ervoor te zorgen, dat wij de vele Wassenaarders die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen niet vergeten. De aanwezigheid van u allen onderstreept dit.

Ik wil graag afsluiten met een gedicht van de Nederlandse dichter Louise Broekhuysen

Titel: NAMEN

Noem de namen. Fluister, schreeuw
al luistert bijna niemand meer.
De velden blijven volgekruist
tot aan de horizon;
onder dezelfde noemer
één voor één verwoord.

Wie noemt de naamlozen?
Na veertig, vijftig, vijfenzestig jaar
nog altijd geen bericht,
geen landkaart uit te vaardigen
met tekens bij de kuilen,
geen handvol eigen grond
waarin zij zijn bewaard -

Het boek blijft open. Fluister,
schreeuw - en luister naar de stilte
waarin alle namen zijn gehoord.
Gemeente Wassenaar
Johan de Wittstraat 45
Postbus 499
2240 AL Wassenaar

T: 14070 (toets alleen deze 5 cijfers)
E: gemeente@wassenaar.nl