Gemeente Goedereede
Toespraak burgemeester tijdens Dodenherdenking
Bij de Dodenherdenking op 4 mei 2010 in Ouddorp was oud-bemanningslid
William "Bill" Effinger en zijn familie uit de Verenigde Staten
aanwezig. Ook een zoon van bemanningslid Pavlic was te gast bij de
herdenking.De gasten zijn in Ouddorp op uitnodiging van de stichting
WO2GO. Ze zullen de komende dagen aan herdenkingsactiviteiten meedoen.
Pavlic en Effinger zaten beiden in een toestel dat tijdens de Tweede
Wereldoorlog nabij de Stoofweg in Ouddorp neerstortte. Burgemeester Van
de Velde-de Wilde van de gemeente Goedereede sprak in haar toespraak
tijdens de dodenherdenking speciaal een Engels woord aan de gasten. De
toespraak die de burgemeester hield, kunt u hier lezen.
Dames en heren, jongens en meisjes, welkom bij onze jaarlijkse
dodenherdenking hier in Ouddorp in de gemeente Goedereede.
Een speciaal welkom aan onze buitenlandse gasten, namelijk een
voormalig bemanningslid van het vliegtuig dat neerstortte nabij de
Stoofweg in Ouddorp; William "Bill" Effinger en zijn familie uit de
Verenigde Staten en de heer Pavlic, zoon van bemanningslid Pavlic. Zij
zijn hier op uitnodiging van de Stichting WO2GO. Ze hebben de overtocht
gemaakt en zijn de komende dagen aanwezig bij de verschillende
herdenkingsactiviteiten.
A special welcome to our foreign visitors from the USA. It is very
special to meet you here on this place. And we are honoured that you
made the journey to be with us these days.
Op 4 mei herdenken wij in Nederland en daarbuiten allen, burgers en
militairen, die sinds de Tweede Wereldoorlog tot vandaag in het
Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen in
oorlogssituaties of bij vredesmissies. Voor de vijfenzestigste keer
herdenken en gedenken, ook hier in Ouddorp.
We voelen ons één met allen die verdriet hebben om hun geliefden en
bekenden die de bevrijding van destijds in 1945, in ons land, in
voormalig Nederlands-Indië, het Verre Oosten of waar ook ter wereld
verbleven, niet mochten meemaken. Maar ook na 1945 zijn vele mensen bij
de uitoefening van hun beroep, bij velerlei missies om het leven
gekomen. Hierbij denken wij natuurlijk ook aan de nabestaanden van de
recent omgekomen mariniers in Uruzgan vorige week.
En daarbij vergeten we hier in Ouddorp ook nooit de ramp met ons
vissersschip de OD1, de bomexplosie als gevolg van oud opgevist
oorlogstuig, en haar drie slachtoffers. Afgelopen 6 april was het vijf
jaar geleden dat die tijding kwam. Het zal ons nooit loslaten, het
kleine monumentje hier vóór ons zal ten allen tijden de stille getuige
zijn.
Steeds minder mensen kunnen aan ons allemaal doorvertellen wat zich
tijdens de tweede wereldoorlog in de wereld afspeelde en wat men heeft
ontbeerd. Belangrijk is dat wij een actieve houding aannemen om deze
herdenkingen te blijven organiseren en blijven herinneren aan die
vreselijke tijd.
We moeten het dus niet als iets uit het verre verleden beschouwen maar
we moeten ons de waarden die destijds nodig waren om de vrijheid te
herstellen, toe-eigenen, erkennen en herkennen. Het verkrijgen en
behouden van vrijheid zoals wij die kennen moet ons allen blijven
bezighouden. Het is het waard om voor te gaan, om voor te werken en om
voor te strijden.
Daarom is het van zo'n groot belang dat jullie, jongens en meisjes, er
vanavond zijn. En natuurlijk; het is vakantie, maar het doet ons goed
dat jullie toch in grote getale aanwezig zijn. Het geeft jullie ook een
podium om met name invulling te geven aan jullie project "adopteer een
monument". De beide basisscholen hier in de kern Ouddorp adopteerden
jaren geleden ons oorlogsmonument.
Hierop staan de namen van diegenen die in de oorlog het leven lieten,
waaronder een groot deel van de mannen die na de grote razzia, eind
1944, niet terug mochten keren. Jullie zullen straks ook een krans
leggen en symbolisch de adoptie overdragen van de groepen 8 naar 7.
Voor alle grote mensen hier vanavond is het echt goed om te zien dat
jullie zo betrokken zijn. Immers; jullie zijn de generatie van de
toekomst en jullie zullen als jullie later groot zijn deze herdenkingen
overnemen. En dat is voor ons allemaal heel belangrijk.
Afgelopen zomer was ik samen met mijn man in Normandië. We bezochten de
landingsstranden en realiseerden ons ter plaatse hoe een immense
operatie dat is geweest met de middelen van toen. Maar bovenal hoeveel
jonge mannen daarbij het leven lieten. Door de steile rotswanden en de
open stranden waren zij voor de artillerie een makkelijke prooi.
Intens indrukwekkend als je daar de plaatsen van weleer aandoet, maar
zeker ook als je de vele duizenden graven aanschouwt. De prijs die is
betaald is niet te bepalen. Immens groot. De stille getuigen zowel in
het water als op het land hebben op ons een diepe indruk gemaakt.
Kortom; onze vrijheid heeft een hoge prijs gekend, waarvan ook de namen
van de mensen uit onze gemeenschap hier op ons monument de stille
getuigen zijn. Vrijheid is een ruim begrip. Het moet niet uitmaken
welke achtergrond iemand heeft. Wij allemaal verschillen nu eenmaal,
qua karakter, qua geloofsovertuiging, qua cultuur en ga zo maar door.
Vrijheid is juist de vrijheid om anders te zijn, om jezelf te zijn,
anders te denken als je dat wilt, anders te handelen als je dat wilt.
De bezetters van destijds tolereerden op geen enkele wijze de vrijheid
om anders te zijn. Men moest voldoen aan een ideaaltype, en zo niet dan
liep je het risico opgepakt en gedeporteerd te worden.
Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn nog vele mensen slachtoffer geworden
van etnische conflicten, gewelddadige regimes en oorlogen en vaak
alleen omdat men anders denkt. Vrijheid is niet vanzelfsprekend.
Anno 2010 wordt het nieuws nog steeds bepaald door confrontaties tussen
verschillende culturen. Onze wereld kent momenteel heel wat
brandhaarden. Gebieden waar ook nog steeds onze eigen militairen
ondersteuning bieden, ook militairen uit onze eigen gemeente
Goedereede.
Steeds moeilijker wordt het om open te blijven staan voor
andersdenkenden, zeker gezien de vele zware terroristische acties van
de laatste jaren, waarbij angstgevoelens steeds sterker worden.
We zullen ons moeten afvragen of de vrijheden die destijds door
President Rooseveld werden geformuleerd, te weten de vrijheid van angst
en gebrek aan voedsel, van onderdak, van meningsuiting en van
godsdienst, anno 2010 nog net zo belangrijk zijn als toen in 1941.
Welke waarden zijn er tegenwoordig nodig om dat allerbelangrijkste goed
dat wij zo normaal vinden, die ultieme vrijheid te kunnen blijven
behouden, te ontwikkelen, daaraan te werken in de wetenschap dat met
name die verscheidenheid dat vaak zo moeilijk maakt.
Een herdenking als vanavond, de 4 mei herdenking, zou voor ons allemaal
een inspiratiebron moeten en kunnen zijn, om te blijven vechten om
democratie te bereiken in die delen van de wereld waar het nog steeds
ontbreekt.
De herdenking zou ons moeten doen beseffen dat we ook niet verder komen
als we alleen onze eigen belangen voorop zetten. Nee, altijd zullen we
moeten blijven investeren in elkaar, het gesprek aan blijven gaan,
partijen niet tegen elkaar opzetten, maar blijven investeren in het
slaan van bruggen. Begrip blijven vragen voor het simpele feit dat we
nu eenmaal niet allemaal hetzelfde zijn en beseffen dat het juist anno
2010 wellicht nog nadrukkelijker nodig is om daar energie in te blijven
steken.
Wat is het mooi te zien dat u hier vanavond met zo velen naar toe bent
gekomen om met ons deze herdenking vorm en inhoud te geven. Vanaf deze
plaats wil ik iedereen bedanken die zijn of haar medewerking heeft
gegeven aan deze herdenking, speciaal een woord van dank aan het Marine
bewakingskorps. Zij hebben gedurende vele tientallen jaren deze
herdenking ondersteund. We zijn dankbaar dat de Nationale Reserve dit
stokje vanaf heden over gaat nemen.
Dames en heren, jongens en meisjes,
Zo meteen leggen we ter nagedachtenis aan onze gevallenen de kransen en
bloemstukken. Vele organisaties en nabestaanden zullen van de
gelegenheid gebruik maken om dat te doen. Daarna zijn we twee minuten
stil.
Twee minuten ter nagedachtenis aan diegenen die hun leven lieten voor
onze vrijheid, twee minuten om hen nooit te vergeten, twee minuten om
stil te staan bij de pijn van alle dag bij de nabestaanden, twee
minuten om te concluderen dat dit nooit meer mag gebeuren