Gemeente Bodegraven

Lokker, 4 mei 2010
(10-05-2010)

Toespraak dodenherdenking burgemeester Lokker, 4 mei 2010

herdenking 4-5 mei
De oorlog lijkt nog niet voorbij te zijn en is nog geen geschiedenis, omdat veel mensen van die tijd nog geen geschiedenis zijn en te veel vragen onbeantwoord zijn gebleven. Wel staan wij nu op deze plaats, bij dit gedenkteken, generaties later en met even zovele vertegenwoordigers van deze generaties, om het leed van oorlog en grootschalige vernietiging te herdenken. Vandaag staan wij stil bij het onvoorstelbare dat oorlog heet. Bij het onvoorstelbare dat dood heet. Bij het onvoorstelbare dat de ene mens de andere mens haat om wie hij is, om waar hij vandaan komt, om wat hij gelooft.

Maar vandaag staan we ook stil bij de kracht van een samenleving die niet buigt voor blinde haat, die niet buigt voor het geweld, die niet accepteert dat de ene groep de andere groep uitsluit en buiten de deur laat staan. Ook daarom staan we hier om aan iedereen duidelijk te maken dat wij met elkaar een gemeenschap vormen die niet gedreven wordt door haat, maar door het geloof dat samen leven betekent dat je het leven op gelijke wijze deelt met andere mensen, een gemeenschap die gelooft in de kracht van de liefde, de medemenselijkheid en het respect voor andersdenkenden.

In de film "De jongen met de gestreepte pyjama", die velen van u in het Evertshuis hebben gezien, komen haat en liefde op een schokkende wijze bij elkaar. Twee kinderen die niet begrijpen wat er om hen heen gebeurt. Twee kinderen die geen boodschap hebben aan vooroordelen, maar elkaar accepteren, vriendschap sluiten en oprecht nieuwsgierig zijn naar de wereld van de ander. Een nieuwsgierigheid die hen beiden de dood heeft ingestuurd. Omdat het systeem onverbiddelijk was. Omdat de grote mensen het spoor bijster waren geraakt en een onvermijdelijke drang hadden om te vernietigen in plaats van te scheppen.

Zullen wij wel ooit begrijpen wat er toen gebeurd is? Zullen wij ooit begrijpen waarom oorlogen tot in onze tijd nog steeds voortduren? Tussen landen, tussen volken, tussen mensen? Zolang wij dat niet begrijpen, is er ook hoop dat er ooit een eind zal komen aan het zinloos moorden, het zaaien van haat en het voeden van vooroordelen. Laten wij daarom niet meer accepteren dat haat ooit nog omslaat in een oorlog die ons allen zal vernietigen. Laten we zijn als de kinderen uit dat verhaal van die twee jongens: onbevangen en onbevooroordeeld.

Laten wij met elkaar actief werken aan een wereld waarin voor ieder mens een plek is, ongeacht geloof, ras, afkomst of nationaliteit. Zonder oorlog en geweld. Een wereld waarin iedereen een veilig bestaan kan opbouwen. Wij zijn het aan onze kinderen verplicht. Laten we daarom deze plicht niet verzaken.

Laten we niet meer accepteren

dat mensen aan elkaar voorbij gaan

Zonder dat zij zien en horen.

Laten we stilstaan bij de verhalen van de ander

En leren begrijpen dat de tijd van ons leven

Hier en nu en voor de toekomst

te kort is om te haten en te doden.

Laat de dood van hen die ooit gevallen zijn

In de strijd voor vrijheid en respect

Niet voor niets zijn geweest