VU medisch centrum
'We hebben het voor elkaar gebokst'
Internist-hematoloog Sonja Zweegman over de zorgpaden
7 mei 2010
Lange wachttijden. Ze betekenen veel onzekerheid voor patiënten bij wie
kanker wordt vermoed. Daaraan komt spoedig een einde in de nieuwe
polikliniek VUmc Cancer Center Amsterdam - diagnose en behandeling.
"Het wordt makkelijker en sneller", is de rotsvaste overtuiging van
internist-hematoloog Sonja Zweegman, drijvende kracht achter dit unieke
project.
Sonja Zweegman, Berthe van Gerven, stafadviseur bij het IOP, en Ger
Koole, wiskundige en hoogleraar optimalisatie bedrijfsprocessen van de
VU brachten de knelpunten in het diagnostisch proces in kaart Foto:
Mark van den Brink De meeste mensen bij wie de verdenking op een
kwaadaardige ziekte is gerezen, zullen zo snel mogelijk een diagnose en
een persoonlijk behandelplan willen. Vaak duurt dat nu één tot drie
weken, straks is deze periode van onzekerheid teruggebracht naar
slechts enkele dagen.
Deze spectaculaire tijdswinst is het hoofddoel van de driekoppige
werkgroep die begin 2009 om de tafel ging zitten. Behalve voorzitter
Sonja Zweegman, zijn dat Berthe van Gerven, stafadviseur bij het IOP en
Ger Koole, wiskundige en VU hoogleraar optimalisatie bedrijfsprocessen.
Het drietal bracht in de daaropvolgende anderhalf jaar de knelpunten in
kaart.
Pionierswerk
"Dat was echt pionierswerk", vertelt Zweegman in een terugblik. De
internist-hematoloog roemt nadrukkelijk de enthousiaste inbreng van
betrokken specialisten als radiologen, pathologen, urologen en
chirurgen. "Iedereen was enthousiast. We hebben het met elkaar gedaan",
vertelt ze.
Vorige week werd begonnen met de bouw van de nieuwe polikliniek VUmc
Cancer Center Amsterdam - diagnose en behandeling. Voorzitter van de
raad van bestuur, Elmer Mulder, gaf op 27 april het startsein voor de
dakopbouw van de poli. Daar zullen straks alle bij oncologische zorg
betrokken specialisten zetelen. Medio volgend jaar zal de polikliniek
op volle toeren draaien.
"In mei beginnen we al met de pilot van zes zorgpaden voor de
sneldiagnostiek van borstkanker, dikkedarmkanker, hoofd-en hals
oncologie, longkanker, prostaatkanker en kwaadaardige bloedziekten."
Zweegman is zeer optimistisch dat het komend jaar de resterende
vijftien zorgpaden geïmplementeerd kunnen worden, mede met hulp van
chirurg Lisette te Velde en oncoloog Inge Broers.
Analyse
Hoe is de tijdswinst praktisch voor elkaar gebokst? Zweegman toont een
oud zorgpad in een model op de computer. "We keken naar de bestaande
trajecten. Daar heeft Ger Koole logistieke modellen voor gemaakt. In
alle diagnostische zorgpaden zijn er centrale punten waar vertraging
kan optreden, zoals de afbeeldende radiologische onderzoeken, een MRI
bijvoorbeeld, en pathologisch onderzoek van verkregen weefsels. Die
processen zijn gestroomlijnd, en daarmee de wachttijd verkort."
Ook leerde de logistieke analyse van Ger Koole dat andere apparatuur op
de afdeling pathologische anatomie de verwerkingstijd van het weefsel
sterk zou kunnen verkorten. Dit apparaat zal binnenkort worden
aangekocht.
"Al deze diagnostiek en zorg hebben we waar het kan om de patiënt heen
gecentreerd in de 21 vernieuwde zorgpaden. Dat betekent onder meer dat
de verschillende specialisten die betrokken zijn bij de diagnostiek en
het vaststellen van een behandelplan tegelijkertijd in de nieuwe
polikliniek de patiënten zien. Dat maakt de communicatie tussen de
diverse specialisten efficiënter en komt de patiënt ten goede.
Daarnaast hoeven patiënten niet meer op verschillende dagen naar de
polikliniek wat veel tijd scheelt", vertelt Zweegman enthousiast in
haar werkkamer in VUmc.
Iedereen profiteert
Niet alleen zij profiteren van de tijdswinst, maar ook de medische
professionals zelf, benadrukt de internist-hematoloog meermaals. "We
gaan veel efficiënter werken. Soms moet je als specialist drie keer
bellen om een afspraak voor een patiënt te regelen. Dat is straks niet
meer het geval. Er zijn vaste tijdstippen voor diagnostische
onderzoeken voor een patiënt gereserveerd, de zogenaamde 'slots'. De
uitslagen van de weefseldiagnostiek zullen daarnaast snel bekend zijn,
en ook de informatievoorziening is vanaf de externe verwijzers zodanig
gestructureerd dat alle gegevens al bij het eerste polikliniekbezoek
aanwezig zijn."
Toch klonken er gaandeweg ook sceptische geluiden. Gaat de
sneldiagnostiek oncologie bijvoorbeeld niet ten koste van andere
ziekten? Volgens Zweegman niet. "Onderzoeken worden nu efficiënter
ingepland. Het worden er niet meer."
Voor sommige patiënten is zo'n snel traject nauwelijks te behappen,
klonk een ander argument. Met andere woorden, die paar weken zijn voor
een patiënt nodig om aan het idee van een ziekte als kanker te wennen.
"Als dat zo is, of iemand is fysiek niet in staat enkele onderzoeken op
een dag te ondergaan, is dat geen enkel probleem. Het model is
flexibel", zegt Zweegman. "In ieder geval zullen de ervaringen van de
patiënten nauwlettend geregistreerd worden."
De nieuwe polikliniek is overigens in Nederland de enige in zijn soort.
Annette Karimi
bron: Tracer