Europees Hof v Justitie
Hof van Justitie van de Europese Unie
PERSCOMMUNIQUÉ nr. 45/10
Luxemburg, 11 mei 2010
Conclusie van de advocaat-generaal in zaak C-467/08
Pers en Voorlichting Sociedad General de Autores y Editores (SGAE) / PADAWAN S. L.
Volgens advocaat-generaal Verica Trstenjak mogen slechts installaties, apparaten
en dragers voor digitale weergave die vermoedelijk voor het kopiëren voor privé-
gebruik worden aangewend, met een heffing voor het kopiëren voor privé-gebruik
worden belast
Een dergelijke heffing ten gunste van auteurs, kunstenaars en producenten mag niet zonder
onderscheid worden toegepast op ondernemingen en vrijeberoepsbeoefenaren die de apparatuur
en gegevensdragers duidelijk voor andere doeleinden kopen
De richtlijn inzake het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschapp1 kent het
recht van reproductie van geluidsmateriaal, beeldmateriaal en audiovisueel materiaal toe aan
uitvoerend kunstenaars en producenten. De lidstaten mogen volgens de richtlijn evenwel het
kopiëren voor privé-gebruik toestaan mits zij ervoor zorgen dat de rechthebbenden een ,,billijke
compensatie" krijgen. Deze compensatie moet de rechthebbenden voor het gebruik van hun
beschermd werk of ander beschermd materiaal passend vergoeden.
Spanje heeft ervoor gekozen de reproductie van reeds verspreid werk voor privé-gebruik toe te
staan zonder toestemming van de rechthebbenden. Spanje heeft een vaste vergoeding voor de
rechthebbenden ingevoerd, door installaties, apparaten en dragers voor digitale weergave zonder
onderscheid met een heffing voor het kopiëren voor privé-gebruik te belasten. Deze heffing moet
worden afgedragen door producenten, importeurs of handelaren aan de organisaties voor het
beheer van intellectuele-eigendomsrechten.
SGAE is een Spaanse organisatie voor het beheer van intellectuele-eigendomsrechten. Zij vordert
van PADAWAN, die elektronische geheugendragers met name in de vorm van CD R's, CD RW's,
DVD R's en MP3-apparatuur verkoopt, betaling van een vaste compensatie voor het kopiëren voor
privé-gebruik ten bedrage van 16 759,25 EUR voor geheugendragers, die PADAWAN tussen
september 2002 en september 2004 heeft verkocht. De Audiencia Provincial te Barcelona, die in
tweede aanleg kennis neemt van de zaak, vraagt zich af of de Spaanse heffingsregeling
verenigbaar is met de richtlijn en vraagt het Hof hoe de door de richtlijn voorgeschreven ,,billijke
compensatie" moet worden geconcretiseerd. Van het antwoord van het Hof hangt af of SGAE de
heffing voor alle door PADAWAN verkochte geheugendragers kan vorderen dan wel alleen voor
die welke vermoedelijk voor het kopiëren voor privé-gebruik worden aangewend.
Volgens advocaat-generaal Trstenjak is het in de richtlijn gebruikte begrip "billijke compensatie"
weliswaar een autonoom gemeenschapsrechtelijk begrip dat in alle lidstaten uniform moet worden
uitgelegd en door elke lidstaat moet worden omgezet, maar kan elke lidstaat voor zijn gebied zelf
de criteria vaststellen die het beste geschikt zijn om binnen de grenzen van het
gemeenschapsrecht en in het bijzonder van die van de richtlijn, te waarborgen dat het
gemeenschapsbegrip in acht wordt genomen.
Zo laat de richtlijn de lidstaten een ruime marge om te beslissen hoe hun nationaal
compensatiestelsel vorm te geven. De lidstaten zijn evenwel ongeacht het stelsel dat zij voor de
vaststelling van de billijke compensatie gebruiken, verplicht te zorgen voor evenwicht tussen de
1 Richtln 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van
bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschapp (PB L 167, blz. 10).
www.curia.europa.eu
betrokkenen, enerzijds de houders van intellectuele-eigendomsrechten die onder de uitzondering
voor het kopiëren voor privé-gebruik vallen, als schuldeisers van de compensatie, en anderzijds
degenen die direct of indirect tot betaling verplicht zijn. Het begrip "billijke compensatie" moet
worden opgevat als een prestatie aan de rechthebbende, die met inachtneming van alle
omstandigheden waarin het kopiëren voor privé-gebruik is toegestaan, de passende vergoeding
voor het gebruik van zijn beschermd werk of ander beschermd materiaal vormt.
Volgens advocaat-generaal Trstenjak moet tussen het gebruik van het recht en de
overeenkomstige financiële compensatie voor kopiëren voor privé-gebruik een voldoende nauwe
samenhang zijn. Wanneer een lidstaat als Spanje kiest voor een compensatiestelsel in de vorm
van een heffing over installaties, apparaten en dragers voor digitale weergave, kan deze heffing
slechts als een met de richtlijn conform compensatiestelsel voor het kopiëren voor privé-gebruik
gelden wanneer de installaties, apparaten en dragers vermoedelijk voor het kopiëren voor privé-
gebruik worden aangewend. De vergoeding die de rechthebbenden krijgen als gevolg van de
toepassing zonder onderscheid van een dergelijke heffing op ondernemingen en
vrijeberoepsbeoefenaren die blijkens de ervaring apparatuur en gegevensdragers voor digitale
weergave voor andere doeleinden dan voor privé-gebruik kopen, vormt geen "billijke compensatie"
in de zin van de richtlijn.
NOTA BENE: De conclusie van de advocaat-generaal bindt het Hof van Justitie niet. De advocaten-generaal
hebben tot taak, het Hof in volledige onafhankelijkheid een juridische oplossing te bieden voor het concrete
geschil. De rechters van het Hof beginnen vandaag met de beraadslagingen over het arrest, dat op een
latere datum zal worden gewezen.
NOTA BENE: De prejudiciële verwijzing biedt de rechterlijke instanties van de lidstaten de mogelijkheid, in
het kader van een bij hen aanhangig geding aan het Hof vragen te stellen over de uitlegging van het recht
van de Unie of over de geldigheid van een handeling van de Unie. Het Hof beslecht het nationale geding
niet. De nationale rechterlijke instantie dient het geding af te doen overeenkomstig de beslissing van het Hof.
Deze beslissing bindt op dezelfde wijze de andere nationale rechterlijke instanties die kennis dienen te
nemen van een soortgelijk probleem.
Voor de media bestemd niet-officieel stuk, dat het Hof van Justitie niet bindt.
De volledige tekst van de conclusie is op de dag van de uitspraak te vinden op de website CURIA.
Contactpersoon voor de pers: Stefaan Van der Jeught (+352) 4303 2170
www.curia.europa.eu