Europees Hof v Justitie


Hof van Justitie van de Europese Unie PERSCOMMUNIQUÉ nr. 45/10 Luxemburg, 11 mei 2010

Conclusie van de advocaat-generaal in zaak C-467/08 Pers en Voorlichting Sociedad General de Autores y Editores (SGAE) / PADAWAN S. L.

Volgens advocaat-generaal Verica Trstenjak mogen slechts installaties, apparaten en dragers voor digitale weergave die vermoedelijk voor het kopiëren voor privé- gebruik worden aangewend, met een heffing voor het kopiëren voor privé-gebruik worden belast Een dergelijke heffing ten gunste van auteurs, kunstenaars en producenten mag niet zonder onderscheid worden toegepast op ondernemingen en vrijeberoepsbeoefenaren die de apparatuur en gegevensdragers duidelijk voor andere doeleinden kopen De richtlijn inzake het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschapp1 kent het recht van reproductie van geluidsmateriaal, beeldmateriaal en audiovisueel materiaal toe aan uitvoerend kunstenaars en producenten. De lidstaten mogen volgens de richtlijn evenwel het kopiëren voor privé-gebruik toestaan mits zij ervoor zorgen dat de rechthebbenden een ,,billijke compensatie" krijgen. Deze compensatie moet de rechthebbenden voor het gebruik van hun beschermd werk of ander beschermd materiaal passend vergoeden. Spanje heeft ervoor gekozen de reproductie van reeds verspreid werk voor privé-gebruik toe te staan zonder toestemming van de rechthebbenden. Spanje heeft een vaste vergoeding voor de rechthebbenden ingevoerd, door installaties, apparaten en dragers voor digitale weergave zonder onderscheid met een heffing voor het kopiëren voor privé-gebruik te belasten. Deze heffing moet worden afgedragen door producenten, importeurs of handelaren aan de organisaties voor het beheer van intellectuele-eigendomsrechten.
SGAE is een Spaanse organisatie voor het beheer van intellectuele-eigendomsrechten. Zij vordert van PADAWAN, die elektronische geheugendragers met name in de vorm van CD R's, CD RW's, DVD R's en MP3-apparatuur verkoopt, betaling van een vaste compensatie voor het kopiëren voor privé-gebruik ten bedrage van 16 759,25 EUR voor geheugendragers, die PADAWAN tussen september 2002 en september 2004 heeft verkocht. De Audiencia Provincial te Barcelona, die in tweede aanleg kennis neemt van de zaak, vraagt zich af of de Spaanse heffingsregeling verenigbaar is met de richtlijn en vraagt het Hof hoe de door de richtlijn voorgeschreven ,,billijke compensatie" moet worden geconcretiseerd. Van het antwoord van het Hof hangt af of SGAE de heffing voor alle door PADAWAN verkochte geheugendragers kan vorderen dan wel alleen voor die welke vermoedelijk voor het kopiëren voor privé-gebruik worden aangewend. Volgens advocaat-generaal Trstenjak is het in de richtlijn gebruikte begrip "billijke compensatie" weliswaar een autonoom gemeenschapsrechtelijk begrip dat in alle lidstaten uniform moet worden uitgelegd en door elke lidstaat moet worden omgezet, maar kan elke lidstaat voor zijn gebied zelf de criteria vaststellen die het beste geschikt zijn om binnen de grenzen van het gemeenschapsrecht en in het bijzonder van die van de richtlijn, te waarborgen dat het gemeenschapsbegrip in acht wordt genomen.
Zo laat de richtlijn de lidstaten een ruime marge om te beslissen hoe hun nationaal compensatiestelsel vorm te geven. De lidstaten zijn evenwel ongeacht het stelsel dat zij voor de vaststelling van de billijke compensatie gebruiken, verplicht te zorgen voor evenwicht tussen de


1 Richtln 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschapp (PB L 167, blz. 10). www.curia.europa.eu




betrokkenen, enerzijds de houders van intellectuele-eigendomsrechten die onder de uitzondering voor het kopiëren voor privé-gebruik vallen, als schuldeisers van de compensatie, en anderzijds degenen die direct of indirect tot betaling verplicht zijn. Het begrip "billijke compensatie" moet worden opgevat als een prestatie aan de rechthebbende, die met inachtneming van alle omstandigheden waarin het kopiëren voor privé-gebruik is toegestaan, de passende vergoeding voor het gebruik van zijn beschermd werk of ander beschermd materiaal vormt. Volgens advocaat-generaal Trstenjak moet tussen het gebruik van het recht en de overeenkomstige financiële compensatie voor kopiëren voor privé-gebruik een voldoende nauwe samenhang zijn. Wanneer een lidstaat als Spanje kiest voor een compensatiestelsel in de vorm van een heffing over installaties, apparaten en dragers voor digitale weergave, kan deze heffing slechts als een met de richtlijn conform compensatiestelsel voor het kopiëren voor privé-gebruik gelden wanneer de installaties, apparaten en dragers vermoedelijk voor het kopiëren voor privé- gebruik worden aangewend. De vergoeding die de rechthebbenden krijgen als gevolg van de toepassing zonder onderscheid van een dergelijke heffing op ondernemingen en vrijeberoepsbeoefenaren die blijkens de ervaring apparatuur en gegevensdragers voor digitale weergave voor andere doeleinden dan voor privé-gebruik kopen, vormt geen "billijke compensatie" in de zin van de richtlijn.

NOTA BENE: De conclusie van de advocaat-generaal bindt het Hof van Justitie niet. De advocaten-generaal hebben tot taak, het Hof in volledige onafhankelijkheid een juridische oplossing te bieden voor het concrete geschil. De rechters van het Hof beginnen vandaag met de beraadslagingen over het arrest, dat op een latere datum zal worden gewezen.

NOTA BENE: De prejudiciële verwijzing biedt de rechterlijke instanties van de lidstaten de mogelijkheid, in het kader van een bij hen aanhangig geding aan het Hof vragen te stellen over de uitlegging van het recht van de Unie of over de geldigheid van een handeling van de Unie. Het Hof beslecht het nationale geding niet. De nationale rechterlijke instantie dient het geding af te doen overeenkomstig de beslissing van het Hof. Deze beslissing bindt op dezelfde wijze de andere nationale rechterlijke instanties die kennis dienen te nemen van een soortgelijk probleem.

Voor de media bestemd niet-officieel stuk, dat het Hof van Justitie niet bindt. De volledige tekst van de conclusie is op de dag van de uitspraak te vinden op de website CURIA. Contactpersoon voor de pers: Stefaan Van der Jeught (+352) 4303 2170

www.curia.europa.eu