Ingezonden persbericht
De valse Vermeers van Van Meegeren
12 mei - 22 augustus 2010
Museum Boijmans Van Beuningen presenteert in "De valse Vermeers van Van Meegeren" beroemde vervalsingen van de hand van Han van Meegeren. Van Meegeren sprong handig in op de wens van kunsthistorici om vroeg werk van Johannes Vermeer te ontdekken. Op verdenking van samenwerking met de nazi's bekende Van Meegeren in een beroemd geworden rechtszaak dat hij oude meesters had vervalst, waaronder enkele Vermeers. Ook Museum Boijmans Van Beuningen had een valse Vermeer van Van Meegeren aangekocht. De tentoonstelling brengt zijn techniek, zijn meesterstukken en zijn ontmaskering in beeld.
De presentatie "De valse Vermeers van Van Meegeren" omvat circa tien vervalsingen van Han van Meegeren (1889-1947). Het zijn voornamelijk doeken in de stijl van Johannes Vermeer, maar ook van Frans Hals, Pieter de Hooch en Gerard ter Borch. Met behulp van een documentaire en voorwerpen uit het atelier van Van Meegeren wordt een beeld geschetst van zijn leven als vervalser.
Een meesterwerk
In 1937 koopt de directeur van Museum Boymans Dirk Hannema "De Emmaüsgangers" voor de som van 540.000 gulden. Voor het doek is grote belangstelling, aangezien alom gedacht wordt dat het om een vroeg meesterwerk van Vermeer gaat. Het Rijksmuseum biedt Hannema zelfs in ruil "De liefdesbrief" van Vermeer aan, maar Hannema slaat dit aanbod af. Museum Boymans toont het stuk als een hoogtepunt in de collectie. Kenners uit de kunstwereld prijzen de kwaliteit van het kunstwerk.
Ontmaskering
Aan het einde van de oorlog wordt in de collectie van nazi-kopstuk Goering een schilderij uit Nederland gevonden. De sporen leiden naar Han van Meegeren, die meteen gearresteerd wordt op verdenking van collaboratie. Van Meegeren beweert echter niet alleen de handelaar te zijn van het doek, maar ook de vervaardiger. Goering heeft dus een vervalsing van hem gekocht. De bekentenis van Van Meegeren gaat de hele wereld over; als 'the man who swindled Goering' wordt hij de held van het volk. Ondertussen staat de kunstwereld op zijn kop. Tijdens zijn rechtszaak worden verschillende proefstukken uit zijn atelier getoond en zijn vervalsingen hangen aan de muur van de rechtszaal, wat goed te zien is in een documentaire die op de tentoonstelling getoond wordt.
Herwaardering
De techniek van Van Meegeren is nog steeds bijzonder te noemen. Voor zijn meesterstuk "De Emmaüsgangers" gebruikt Van Meegeren bijvoorbeeld een echt zeventiende-eeuws doek en oude pigmenten. Als bindmiddel gebruikt hij bakeliet dat bij verwarming keihard wordt zodat het verfoppervlak sterk op dat van een 17de-eeuws schilderij lijkt. Deze techniek in combinatie met de keuze voor het onderwerp en de compositie is een belangrijke reden dat men massaal in de authenticiteit van het werk gelooft. Van Meegeren creëerde de ontbrekende schakel tussen het vroege en late werk van Johannes Vermeer. De presentatie in Museum Boijmans Van Beuningen werpt nieuw licht op de techniek van Van Meegeren, naar aanleiding van materieeltechnisch onderzoek door het Rijksmuseum.
Mauritshuis Den Haag
Tegelijkertijd met "De valse Vermeers van Van Meegeren" presenteert het Mauritshuis Den Haag "De jonge Vermeer". De presentatie toont aan de hand van drie jeugdwerken de ontwikkeling van Johannes Vermeer. De mythologische scène "Diana en haar nimfen", het Bijbels stuk "Christus in het huis van Martha en Maria" en het genrestuk "De koppelaarster" zijn beduidend anders dan we van Vermeer gewend zijn. Toch verraden de stijl en aandacht voor lichtval de hand van Vermeer.
www.mauritshuis.nl
Museum Boijmans Van Beuningen
Museumpark 18-20
3015 CX Rotterdam
Postbus 2277
3000 CG Rotterdam