Rathenau Instituut
17-05-2010
Nieuw boek van Rathenau Instituut en NAi Uitgevers. Illustraties met
tags die uit te lezen zijn met de smartphone.
Camera's op straat, een chipkaart in het openbaar vervoer en straks ook
landkaarten met live beelden. Het boek Check in / Check uit. De
digitalisering van de openbare ruimte laat zien dat de
informatiesamenleving een nieuwe fase ingaat waarin de openbare ruimte
steeds verder digitaliseert. Dagelijkse handelingen als betalen, door
de OV-poortjes lopen en autorijden, worden steeds meer vastgelegd. Onze
digitale identiteit wordt daarmee steeds `rijker'. Dat biedt
interessante mogelijkheden, bijvoorbeeld voor marketing of opsporing.
Er zijn echter ook risico's: verlies van anonimiteit, misbruik van
persoonsgegevens en systeemdwang.
Het Rathenau Instituut pleit daarom voor een actievere rol van de
gebruikers in deze nieuwe fase. Door hen meer controle te geven over
eigen persoonsgegevens, kunnen zij meer profiteren van het digitale
profiel dat van hen wordt opgebouwd. Op donderdag 20 mei komt het boek
uit en vindt een talkshow met verschillende gasten plaats in Las Palmas
in Rotterdam.
Over het boek
De lezer van Check in / Check uit wordt in zes case studies -waaronder
de OV-chipkaart, de betaalmobiel en de genetwerkte auto- geconfronteerd
met zijn digitale identiteit die hij op straat met zich meedraagt.
Dagelijkse handelingen zoals het lopen door de OV-poortjes, betalen en
autorijden, worden exact vastgelegd. Ons persoonlijk profiel wordt
daardoor steeds `rijker'. Ook het aantal partijen dat daarvan gebruik
maakt wordt steeds groter.
Twaalf ontwerpprincipes voor een nieuwe informatiesamenleving
Het Rathenau Instituut signaleert een nieuwe fase in de
informatiesamenleving waarin onze openbare ruimte digitaliseert: `Nu de
digitale ruimte steeds meer als een schil om de fysieke omgeving komt
te liggen, moeten wij opnieuw kijken naar de regulering van onze
openbare ruimte', zeggen de auteurs van Check in / Check uit.
De auteurs presenteren twaalf ontwerpprincipes om deze nieuwe fase vorm
te geven. Daarin spelen de gebruikers een belangrijke rol. Die zou meer
controle moeten krijgen over hun eigen profiel. Soms willen mensen
anoniem blijven en soms willen zij herkend worden. Laat ze zelf die
keuze maken.
Maak de persoonsgegevens niet alleen transparanter, maar laat de
gebruikers er ook veel meer zelf van profiteren. Dat kan bijvoorbeeld
via een best pricing system in het openbaar vervoer of een real time
kaart om te kijken op welke plekken het druk en rustig is.
Om dit profijt te verhogen, dienen de overheid en het bedrijfsleven de
informatie die zij via diverse informatiesystemen verzamelen, beter
toegankelijk te maken. Niet alleen omdat gebruikers recht hebben op
deze informatie, maar ook om de acceptatie van dergelijke grote
technologische systemen te vergroten.
Ook waarschuwen de auteurs voor systeemdwang. Als onze bewegingen
`getomtomiseerd' worden, maakt dat het leven voorspelbaar maar gaat dat
ten koste van de spontaniteit. Soms is het ook goed om iemand te
ontmoeten die niet in ons profiel past.
Tags uitlezen met smartphone
Het boek Check in / Check uit gaat niet alleen over de nieuwste
technologieën, het bevat zelf ook een innovatieve technologie. Alle
illustraties zijn namelijk met tags vormgegeven. Zo krijgt ook het
fysieke boek een digitale identiteit. Door de tags met een smartphone
uit te lezen, kan de lezer direct inloggen op up tot date informatie,
audio fragmenten en filmpjes.
Talkshow op 20 mei in Las Palmas in Rotterdam
Het boek Check in / Check uit wordt feestelijk gepresenteerd op
donderdag 20 mei in Las Palmas in Rotterdam. Tijdens een talkshow
hebben verschillende gasten een tweegesprek over mobiliteit, innovatie,
het ontwerp van systemen in de openbare ruimte en veiligheid.
De volgende personen nemen daaraan deel:
* Mobiliteit: Maarten Oldenhof, directeur van Automotive Navigation
Data en Pedro Peters, algemeen directeur van de Rotterdamse RET
* Ontwerp van systemen in de openbare ruimte: Max Cohen de Lara/
David Mulder, partners van creatief bureau XML en kunstenaar Daan
Roosegaarde, maker van het interactieve kunstwerk Dune
* Veiligheid: Jeroen Eijskoot, strategisch programma manager van de
voorziening tot samenwerking Politie Nederland (vtsPN en Marc
Schuilenburg, criminoloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Joep Schrijvers -auteur van Het Wilde Vlees, de tomtomisering van de
passionele mens- luistert de bijeenkomst op met een prikkelende column.