Wob moet fundamenteel worden aangepast
19/05/2010 16:01
VNG
De Wob functioneert niet zoals deze zou moeten functioneren. De wet was destijds bedoeld om grotere openbaarheid van besluitvorming te stimuleren. Maar dat betekent niet dat informatie automatisch kosteloos moet worden verstrekt. Het is tijd om de Wob kritisch onder de loep te nemen. Een nieuwe fase in bestuur vraagt om een nieuwe Wob.
De VNG is een groot voorstander van transparantie in het openbaar bestuur. Gemeenten hebben ook absoluut niet de intentie om drempels op te werpen voor journalisten of burgers om aan informatie te komen. Op basis van de Wob moet informatie van algemeen belang openbaar zijn. Daar zijn gemeenten het helemaal mee eens. Maar openbaar betekent niet gratis.
Groen Links heeft over het gebruik van de Wob inmiddels Kamervragen gesteld. Die gaan in op het advies dat de VNG heeft gegeven aan gemeenten om toch kosten in rekening te blijven brengen ondanks een uitspraak van de rechtbank dit niet te doen. De rechtbank negeert daarbij de Tweede Kamer. Bij invoering van de Wob stelde die duidelijk: "Wij zijn van mening dat in een moderne staatsopvatting zeer wel van dienstverlening gesproken kan worden als het gaat om een zuiver publieksrechtelijke handeling van de overheid."
Het is heel simpel: als iemand je iets vraagt en je voldoet aan dat verzoek praten we over dienstverlening. Als het op verzoek moeten beoordelen, opzoeken, vermenigvuldigen en vervolgens opsturen geen dienstverlening is, vragen wij ons af wat dan nog wel onder dienstverlening moet worden verstaan.
De Wob moet geen vrijbrief zijn om de gemeente als onbetaalde loopjongen in te schakelen voor het vergaren van informatie. Het budget van de gemeente wordt immers door de burgers opgebracht. Bij sommige informatieverzoeken is geen sprake van een algemeen belang, maar van een concreet individueel belang. Ook signaleren gemeenten dat burgers en journalisten in toenemende mate de Wob in combinatie met de Wet dwangsom en beroep gebruiken om geld te verdienen. Dat kan en mag nooit de bedoeling zijn; daar is gemeenschapsgeld veel te kostbaar voor.
Een Wob-verzoek is nooit gratis, de enige vraag is wie er voor betaalt. Beantwoording van dit soort verzoeken kost veel ambtelijke capaciteit en daardoor veel geld. Juist in een tijd waarin gemeenten stevig moeten bezuinigen is dat moeilijk op te brengen. Het is dus hoog tijd om fundamenteel naar de Wob te kijken.