Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
risico's genomen."
Luc Kohsiek: "Er worden enorme risico's genomen."
Publicatiedatum : 19 mei 2010
In het Noordhollands Dagblad staat een uitgebreid interview met
dijkgraaf Luc Kohsiek: "Waterbeheer onder de zeespiegel is kwetsbaar en
ingewikkeld. Daar staan velen niet bij stil."
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de 26 andere
waterschappen willen fors bezuinigen. Door jaarlijks bijna een half
miljard euro te besparen hopen zij zelfstandig te blijven.
De besparing kan binnen vijf jaar zijn bereikt, stelt dijkgraaf Luc
Kohsiek van Hollands Noorderkwartier. De waterschappen worden bedreigd
met opheffing. Noord-Holland en de andere provincies willen ze opnemen.
De landelijke politiek voelt veel voor deze reorganisatie. Dat zou
jaarlijks maximaal 1,1 miljard euro schelen. ( bytes)
Politieke partijen zien de waterschappen als makkelijke prooi in de
rijksopgave om de komende jaren 29 miljard euro te snoeien in de
overheidsuitgaven. De nieuwe verkiezingsprogramma's wijzen daar op.
Dijkgraaf Kohsiek is vooral in het CDA teleurgesteld. De keuze voor
opheffing had hij niet verwacht van `een partij die traditioneel sterk
is gericht op het platteland'.
De bijna half miljard bezuiniging kan vooral worden bereikt door het
rioolbeheer en de waterzuivering efficiënter aan te pakken, samen met
gemeenten, aldus Kohsiek. Ook moeten waterschappen en gemeenten
gezamenlijk belasting innen. Voorts kan veel worden bespaard door met
overheden samen te werken met onder meer informatie- en
communicatietechnologie.
"Zonder ons geen droge voeten"
"Het plan om waterschappen op te heffen is verzonnen achter het bureau.
Zonder dat eerst met mensen uit de praktijk is gepraat. Geen wonder dus
dat er enorme risico's worden genomen." Dijkgraaf Luc Kohsiek van
Hollands Noorderkwartier waarschuwt de landelijke politiek. "Zonder ons
geen droge voeten."
Een traditie van 800 jaar succesvolle strijd tegen het water dreigt met
één pennenstreek overboord te worden gegooid. De partijprogramma's voor
de landelijke verkiezingen over drie weken verontrusten Kohsiek (55).
"Daarom laten wij straks de informateur zien dat het ook anders kan."
Door over vijf jaar jaarlijks bijna een half miljard euro te
bezuinigen, hopen de waterschappen het vege lijf als zelfstandige
organisatie te redden.
Voor dit ingrijpende saneringsplan moeten gemeenten het rioolbeheer en
andere taken deels overdragen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten
besluit vlak voor de verkiezingen daartoe, verwacht Kohsiek.
Makkelijk scoren
Hij kijkt verongelijkt. "De hele discussie gaat over geld. Ons werk
doen wij prima, dat beaamt iedereen. De politiek denkt gemakkelijk te
scoren door de waterschappen als bestuurslaag te schrappen. Maar de
bestuurskosten zijn minder dan tien promille van de totale kosten voor
waterbeheer."
Als de grote politieke partijen hun zin krijgen, moet straks in het
provinciaal bestuur worden gebakkeleid over de keuze tussen sporthallen
en stuwen. Dan hebben de waterschappers niets meer te vertellen en
mogen zij alleen uitvoeren. Kohsiek: "Dan weet ik het al. Met een
sporthal krijgt de politiek de handen van de kiezer op elkaar."
De afgelopen honderd jaar ging Noord-Holland van driehonderd
polderbesturen terug naar drie waterschappen. "Van 'bestuursdrukte' kan
je dus al lang niet meer spreken. Wij zijn een organisatie die sterk
lokaal is gericht. Dat is ook nodig om het hoofd boven water te houden.
In ons werkgebied, Noord-Holland boven het Noordzeekanaal, hebben wij
te maken met honderden verschillende waterpeilen. Elk gebied vraagt om
zijn eigen specifieke aanpak en dito investeringen. In achthonderd jaar
hebben wij die kennis opgebouwd. We nemen enorme risico's door
niet-specialisten te laten beslissen over droge en natte voeten. Het
duurt jaren voordat kennis is opgebouwd. Dat geduld mag de gemeenschap
zich niet permitteren." Met andere woorden: de voortdurend complexe
zorg voor de waterhuishouding mag niet aan generalisten worden
overgelaten. Daarbij heeft Kohsiek het nog niet over de mogelijke
gevolgen van klimaatverandering.
De in Schoorl wonende Kohsiek, die begin vorig jaar dijkgraaf Monique
de Vries opvolgde, wijst ook op waterbeheer als waardevol
exportproduct. "In het buitenland wordt Nederland geroemd om zijn
watermanagement. Onze delta geldt als de veiligste ter wereld. Die
status loopt een gevoelige knauw op als het waterbeheer in onbekende
handen komt. Zie dat internationale vertrouwen maar eens terug te
winnen."
"Na de orkaan Katrina", vervolgt Kohsiek, "ben ik in Amerika op stap
geweest met twee senators. 'Jullie hebben verstand van de juiste
aanpak. Wij, met ons algemene bestel, niet', vertelden ze. Moeten we
die rijkdom in de waagschaal stellen?"
"Lasten waterschap lager dan kosten internetabonnement"
Zo had Luc Kohsiek het nog niet bekeken. "Zijn de lasten van het
waterschap voor een gemiddeld huishouden lager dan de kosten van een
internetabonnement? Ja, verhip, dat klopt. Op deze manier komt de
hoogte van onze omslag anders over. Misschien dat we er iets mee kunnen
in onze publiekscampagnes."
Waterschappen hebben een imagoprobleem, erkent de dijkgraaf van
hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Omdat de hoeders van veilig
water niet aanspreken bij het grote publiek, lijken ze een gemakkelijke
prooi voor de landelijke politiek in de zoektocht naar bezuinigingen.
"Misschien doen we ons werk te goed", filosofeert Kohsiek in het
Gemeenlandhuis te Edam. "Voor de massa zijn droge voeten
vanzelfsprekend. Maar dat is het niet. Werkend onder de zeespiegel,
soms ruim vier meter, is waterbeheer kwetsbaar en ingewikkeld. Daar
staan velen niet bij stil. Moet een overstroming ons zelfstandig
bestaansrecht duidelijk maken?"
De waterschappen hebben achthonderd jaar hun eigen boontjes kunnen
doppen. Nu dreigen zij speelbal te worden van de politiek. Hebben
waterschappen met het openstellen van hun besturen voor politici het
paard van Troje binnen gehaald? "Dat kan je zeggen", reageert Kohsiek
aarzelend.
Het waterschap leeft niet op straat. De opkomst van de
waterschapsverkiezingen in 2008 was met 22 procent bedroevend laag.
Kohsiek: "We moeten toe naar indirecte verkiezingen, misschien via de
gemeenten. De landelijke politiek ziet dat ook in." Maar zal de
politiek die ruimte nog geven?